Tin nóng trong ngày
Tin Tức Khắp Nơi Mới Nhát 05 -5 -2024:
************TIN TỔNG HỢP
Đăng ngày:
3 phút
(AFP) – Đức: Hỏa hoạn tại một nhà máy của công ty sản xuất hệ thống phòng không tối tân IRIS-T, cung cấp cho Ukraina. Vụ hỏa hoạn diễn ra vào sáng thứ Sáu, 03/05/2024, tại một cơ sở của công ty luyện kim Diehl Metal Application, ở Lichterfelde, phía tây nam Berlin. Theo báo chí Đức, cả 4 tầng của tòa nhà đã bốc cháy, một số phần thậm chí đã đổ sụp nhưng không gây thiệt hại về người. Nguyên nhân của vụ cháy hiện chưa rõ. Diehl Metal Application là công ty con của tập đoàn Diehl Đức, có trụ sở tại Nuremberg. Kể từ cuối năm 2022, công ty Đức đã cung cấp cho Kiev 12 hệ thống phòng không IRIS-T.
(NHK) – ASEAN+3 xây dựng cơ chế tài chính mới đáp ứng các tình huống khẩn cấp. Quyết định được đưa ra hôm thứ Sáu 03/05/2024 trong hội nghị bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN+3 lần thứ 27, họp tại Tbilisi, Gruzia. Các lãnh đạo tài chính của Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và ASEAN đã đồng ý thành lập cơ chế cung cấp vốn để hỗ trợ lẫn nhau trong trường hợp khẩn cấp như thiên tai hoặc đại dịch. Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Suzuki Shunichi gọi đây là ‘‘một thành tựu to lớn’’ và cho biết các nước ASEAN, vốn thường xuyên phải hứng chịu thiên tai, sẽ được giúp đỡ rất nhiều từ cơ chế mới này.
(AFP) – Mỹ có thể mang tới “sự lựa chọn tốt hơn” so với Trung Quốc cho các đảo quốc Thái Bình Dương. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã đưa ra tuyên bố trên hôm thứ Sáu, 03/05/2024, tại Sedona, bang Arizona. Ông Blinken thừa nhận hiện nay ảnh hưởng của Trung Quốc tại các vùng đất thuộc quần đảo Thái Bình Dương là rất lớn, thậm chí có thể còn lớn hơn ảnh hưởng của Hoa Kỳ tại đây, nhưng Mỹ vẫn có thể cung cấp cho người dân ở những quốc gia này “một số thứ mà họ muốn”, mang cho họ một sự lựa chọn tốt hơn. Ngoại trưởng Mỹ đưa ra ví dụ về một sáng kiến được công bố tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Úc năm ngoái, theo đó Google đang xây dựng các tuyến cáp xuyên Thái Bình Dương để cải thiện kết nối internet ở các quốc gia xa xôi. Những tuyến cáp tốc độ cao này được coi là giải pháp thay thế cho cáp quang Trung Quốc. Ngoại trưởng Mỹ bày tỏ lạc quan rằng Hoa Kỳ vẫn có thể “bao quát được rất nhiều khu vực” bằng cách hợp tác với Úc, New Zealand, Hàn Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ.
(AFP) – Nhiều nỗ lực gia tăng nhằm đạt một thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza. Hôm nay, 04/05/2024, phái đoàn Hamas và lãnh đạo CIA Mỹ đến Ai Cập để thảo luận tiếp về đề xuất của Israel ngừng bắn 40 ngày, đổi lấy các con tin bị Hamas bắt giữ. Cho đến nay Hamas vẫn đòi hỏi ngừng bắn lâu dài. Qatar, Ai Cập và Mỹ tham gia đàm phán với Hamas. Israel thông báo chỉ tham gia đàm phán khi có tiến triển đáng kể. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ hôm qua tuyên bố đình chỉ toàn bộ các trao đổi thương mại với Israel, để gây lực buộc Israel đạt thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza.
(AFP) – Tokyo chỉ trích phát biểu của tổng thống Mỹ về ‘‘nạn bài ngoại’’ tại Nhật Bản. Trong một hoạt động vận động tranh cử hôm 01/05/2024 vừa qua, tổng thống Mỹ Joe Biden đã lên án tình trạng ‘‘bài ngoại’’ tại bốn nước, Trung Quốc, Nga, Nhật Bản và Ấn Độ. Việc Biden chỉ trích hai đồng minh của Mỹ gây bất ngờ. Hôm nay, 04/05/2024, chính phủ Nhật ra một thông báo ‘‘lấy làm tiếc’’ về việc lãnh đạo Mỹ đã đưa ra một nhận định không khớp với thực tế. Tokyo cũng đồng thời cho biết đã nhận được thanh minh từ chính phủ Mỹ, rằng đây không phải là hành động cố ý gây tổn hại quan hệ giữa hai nước.
*************
Thêm 50 tỉ đô la cho Ukraina: Mỹ muốn G7 ủng hộ dùng lợi nhuận từ tài sản Nga bị phong tỏa
Theo hãng tin Mỹ Bloomberg, Hoa Kỳ đang đàm phán với các đối tác thân cận để viện trợ thêm 50 tỷ đô la cho Ukraina, khoản tiền này sẽ được hoàn trả bằng các khoản lợi nhuận của các tài sản của nhà nước Nga bị phong tỏa, chủ yếu là tại châu Âu.
Đăng ngày:
2 phút
Trong cuộc trả lời phỏng vấn của Bloomberg hôm qua, 03/05/2024, tại Sedona, Arizona, bộ trưởng Tài Chính Hoa Kỳ Janet Yellen cho biết Washington đang thảo luận để toàn bộ khối G7 tham gia vào việc cung cấp khoản viện trợ mới nói trên cho Kiev. Dự án này có thể sẽ được đúc kết trong cuộc thượng đỉnh của nhóm G7 vào giữa tháng 6/2024 tại Ý.
Kế hoạch huy động thêm 50 tỉ đô la hỗ trợ Ukraina là ‘‘một tín hiệu mới’’ cho thấy sự ủng hộ mạnh mẽ hơn từ Washington đối với cuộc kháng chiến chống xâm lược Nga của Kiev, sau khi Quốc Hội Mỹ thông qua khoản hỗ trợ trị giá 61 tỷ đô la hồi tháng 4/2024, vốn bị trì hoãn trong hơn nửa năm do bất đồng giữa lưỡng đảng Hoa Kỳ.
Cho đến nay, hầu hết các quốc gia châu Âu phản đối việc tịch thu tài sản của Nhà nước Nga, và tỏ ra hoài nghi về những đề xuất sử dụng tài sản Nga, do lo ngại đồng euro sẽ bị suy yếu, hoặc phải gánh chịu các trả đũa từ Nga. Dự án viện trợ mới của Mỹ, nhằm loại trừ lập trường phản đối việc sử dụng các tài sản Nga bị phong tỏa, sẽ gây thêm áp lực với Liên Hiệp Châu Âu.
Theo Bloomberg, nỗ lực nói trên của chính quyền Biden nhằm gia tăng viện trợ cho Ukraina ngay trước thềm cuộc bầu cử tổng thống tháng 11/2024, là một nỗ lực nhằm duy trì sự hậu thuẫn ổn định đối với Ukraina trong bối cảnh cựu tổng thống Donald Trump, người chủ trương ngừng viện trợ cho Ukraina, có khả năng tái đắc cử.
*************
Trả lời phỏng vấn của The Economist, tổng thống Pháp cảnh báo « Một nền văn minh có thể chết đi » và hồi kết có nguy cơ « tàn bạo », nhấn mạnh Ukraina « không thể và không được thua ». Trên Le Point, triết gia Bernard-Henri Levy lấy làm tiếc khi cuộc gặp sắp tới với Tập Cận Bình ít được nói đến, vì Trung Quốc chính là chế độ độc tài xảo quyệt nhất.
Nhân kỷ niệm ngày chiến thắng phát-xít Đức, đa số tuần báo Pháp đều ra số đúp để tuần sau nghỉ. Courrier International chọn một đề tài nhẹ nhàng « Những người bạn trong cuộc đời », hồ sơ L’Express dành cho những biến thái của quản trị. Le Point đả kích những kiểu làm săng-ta của nghiệp đoàn các nhân viên hỏa xa, kiểm soát không lưu…trước Thế vận hội, gọi đó là « Vụ trấn lột lớn ». Le Nouvel Obs quay lại với lịch sử « Năm 1944 : Mùa hè dài nhất » với 18 câu chuyện độc đáo trong dịp giải phóng nước Pháp. The Economist dành hồ sơ cho tổng thống Pháp, chạy tít trang bìa « Châu Âu đang gặp nguy hiểm chết người : Một cuộc phỏng vấn với Emmanuel Macron ».
Macron : « Nền văn minh châu Âu có thể lụi tàn »
Tuần báo Anh nhận thấy cách đây bảy năm, khi Emmanuel Macron vừa được bầu làm tổng thống Pháp, ông có tầm nhìn rất lạc quan về châu Âu. Còn nhà lãnh đạo mà The Economist tiếp xúc hôm 29/04 tại điện Élysée là một nhân vật đầy ưu tư. Macron không hề mất đi năng lượng đấu tranh, nhưng phân tích của ông về những mối đe dọa đang đè nặng lên châu lục thì hoàn toàn u ám.
Tổng thống Pháp lo lắng về an ninh châu Âu, vốn là sự bảo đảm cho thịnh vượng và tự do dân chủ. Ông cảnh báo « Một nền văn minh có thể chết đi » và hồi kết có nguy cơ « tàn bạo ». « Mọi sự có thể đến nhanh hơn là người ta tưởng ». Nỗi lo của ông không chỉ liên quan đến Liên Hiệp Châu Âu (EU) và việc bảo vệ châu lục, mà còn là sự vĩnh cửu của toàn bộ quy luật và giá trị đã gắn liền với mọi người châu Âu.
Macron nhận diện ba cú sốc liên quan với nhau, tạo thành một thời điểm đặc biệt nguy hiểm trong lịch sử châu lục. Về địa chính trị là đối phó với nước Nga của Vladimir Putin trong lúc cam kết của Hoa Kỳ không bảo đảm trong tương lai. Sau thời gian dài không muốn « sỉ nhục » Matxcơva, Emmanuel Macron đã trở thành một trong những con diều hâu quyết liệt nhất ở châu Âu. Nêu ra một loạt những hành động hiếu chiến của Nga cùng với lời đe dọa sử dụng vũ khí nguyên tử, cuộc chiến đa diện và việc bóp méo thông tin, ông nhấn mạnh « Nếu Nga thắng ở Ukraina, sẽ không có an ninh ở châu Âu ». Ai có thể chắc rằng Putin sẽ dừng lại ?
Không loại trừ việc can thiệp vào Ukraina, « vì Putin không từ một điều gì »
Pháp nay cùng với Mỹ dẫn đầu một liên minh nhằm cung cấp đạn pháo cho Kiev, ký thỏa thuận an ninh song phương với Ukraina. Tổng thống Macron tái khẳng định không loại trừ khả năng can thiệp tại chỗ, « vì Putin không loại trừ bất cứ điều gì ». Châu Âu không có chọn lựa nào khác là phải tự vệ, ông mong muốn một cộng đồng chính trị với sự tham gia của các thành viên EU và những nước thứ ba. Sức mạnh răn đe nguyên tử của Pháp có thể đóng góp vào an ninh khu vực, đồng thời tăng cường hợp tác song phương về quốc phòng. Mối nguy thứ hai là cú sốc kinh tế và công nghệ từ Trung Quốc. Châu Âu đang chậm chân trong những lãnh vực quan trọng như công nghệ cao, tin học lượng tử, đang bị xe điện được trợ giá của Trung Quốc tràn ngập.
Cuối cùng là mối đe dọa về dân chủ : dân tộc chủ nghĩa được hỗ trợ bằng các chiến dịch bóp méo thông tin. Ông đề nghị đọc lại Marc Bloch, nhà sử học Pháp bị Gestapo hành quyết. Trong tác phẩm « Cuộc bại trận kỳ lạ », Bloch nhận định giới tinh hoa đã tạo điều kiện cho nước Pháp rơi vào tay bọn quốc xã năm 1940 vì thiển cận và tinh thần chủ bại. Theo tổng thống Pháp, « Chủ bại có nghĩa là coi là chuyện bình thường và ngưng chiến đấu ». Tuy nhiên những mối nguy không ngăn bước được vị tổng thống 46 tuổi, đã đương đầu với nhiều khó khăn trong nhiệm kỳ. Không thể ra tranh cử lần thứ ba vào năm 2027, Emmanuel Macron có ba năm để củng cố di sản của mình.
« Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng »
Trong bài « Macron, Ukraina, châu Âu và Trung Quốc » đăng trên Le Point, triết gia Bernard-Henri Lévy rút ra ba bài học từ cuộc trả lời phỏng vấn của tổng thống Pháp, về tương lai châu Âu, về việc chống lại Vladimir Putin và đế quốc Trung Hoa.Sai lầm của người châu Âu có lẽ là sống trong ảo tưởng một châu lục tiến bộ theo « chiều hướng của lịch sử ». Theo tác giả, cần chấm dứt với một châu Âu cấp tiến và lười biếng, không có sức bật. Ngồi trong toa tàu cuối của Lịch sử và thiu thiu ngủ, tin rằng dù không làm gì vẫn sẽ tới được điểm cuối cùng, đây chính là vết thương của mọi chiến dịch bầu cử châu Âu từ 30 năm qua.
Điểm đáng chú ý của cuộc phỏng vấn này, là sự khẳng định sẽ sát cánh với Ukraina đến cùng - có nghĩa là, nếu người Ukraina yêu cầu, có thể gởi bộ binh sang – và thêm một lần nữa nhấn mạnh « quân đội của Zelensky không thể và không được thua ». Phe chủ bại mặc sức kêu gào nguy cơ đại chiến thế giới !
Tổng thống Pháp trên thực tế đã nhắc lại ba điều. Thứ nhất, châu Âu không muốn chiến tranh với Putin, nhưng chính Putin đã tuyên chiến. Thứ hai, khi chi viện vũ khí cho Ukraina, không phải châu Âu làm từ thiện mà nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia và châu lục. Cuối cùng, có ít nhất hai cách tự vệ. Hoặc giải giáp quy hàng, tin rằng sẽ làm con quái thú nương tay nhưng rốt cuộc dẫn đến thất bại. Hoặc đối đầu, bênh vực các đồng minh và buộc lùi bước kẻ không hề giấu diếm ý định sau Ukraina sẽ tấn công Gruzia rồi Moldova, các nước Baltic, và mục đích tối hậu là nền văn minh châu Âu.
Trung Quốc, chế độ độc tài nguy hiểm nhất
Ông Lévy lấy làm tiếc là chủ đề thứ ba được đề cập rất ít trong cuộc phỏng vấn: Chuyến thăm Paris của chủ tịch Trung Quốc. Một nước Trung Hoa diệt chủng người Duy Ngô Nhĩ, cướp nội tạng các tù nhân lương tâm, một nhà tù khổng lồ, nơi đàn áp người Công giáo, Phật giáo Tây Tạng, học viên Pháp Luân Công. Trung Quốc chính là chế độ độc tài xảo quyệt và hung hăng nhất, mà người ta hy vọng tổng thống Pháp sẽ nhớ lại trong những cuộc nói chuyện riêng với đồng nhiệm.
Nhưng đó còn là một Trung Quốc giàu có, đang mong muốn vượt qua Hoa Kỳ để trở thành siêu cường số một thế giới. Putin không trụ nổi được tám ngày nếu Bắc Kinh không mua ồ ạt dầu lửa. Hôm 31/01, bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc Đổng Quân (Dong Jun) lần đầu tiên đã chính thức nói với Serguei Choigu « ủng hộ về hồ sơ Ukraina ». Macron không thể không tìm cách khuyến cáo Trung Quốc nên trung dung hơn.
« Gà trống » Macron sẽ nói gì với « gấu trúc » Tập Cận Bình ?
L’Epress ví von « Macron và Tập Cận Bình : Gà trống và gấu trúc trên vùng núi ở Midi ». Chuyến thăm Pháp của ông Tập từ 06-07/05 nhằm kỷ niệm 60 quan hệ ngoại giao diễn ra trong bối cảnh chiến tranh thương mại và bất đồng về địa chính trị.
Hồi tháng 3/2019 nhân kỷ niệm 55 năm, Tập Cận Bình đã tặng cho Emmanuel Macron một chiếc bình có hình một chú gà trống và một con gấu trúc. Ông Macron tặng lại bản dịch đầu tiên tư tưởng Khổng Tử có từ năm 1688. Đó là thời trước Covid, trước cuộc xâm lăng Ukraina và sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ. Lần này thì ngôn ngữ ngoại giao khó thể xóa đi được những chủ đề gây bất mãn.
Về Ukraina, đã nhiều tháng qua Bắc Kinh hỗ trợ đắc lực cho Matxcơva. Mỹ khẳng định Trung Quốc sẽ tăng tốc và chuyển giao vũ khí cho Nga – một lằn ranh đỏ sẽ khiến tổng thống Pháp phản ứng. Về thương mại cũng rất phức tạp. Sau khi đại dịch Covid bùng nổ, Emmanuel Macron đã hứa sẽ không còn quá lệ thuộc vào Trung Quốc, nhưng điều này hãy còn xa vời. Thâm hụt thương mại vượt quá 40 tỉ euro, và trong những lãnh vực tương lai Pháp đang thua : xe hơi điện được trợ giá mạnh mẽ ồ ạt đổ vào Pháp.
Paris dựa vào cuộc phản công của Ủy Ban Châu Âu, tố cáo việc Trung Quốc bán phá giá. Bắc Kinh đã chuẩn bị trả đũa, trong trường hợp bị châu Âu trừng phạt, các nhà sản xuất rượu cognac sẽ trở thành nạn nhân. Kỹ nghệ mỹ phẩm Pháp cũng nằm trong tầm ngắm của Bắc Kinh. Trong 60 năm qua, tương quan sức mạnh đôi bên đã đảo ngược. Hồi đó, tổng sản phẩm nội địa (GDP) của Pháp gấp 1,6 lần Trung Quốc, ngày nay GDP Trung Quốc cao gấp 5,6 lần Pháp. Bắc Kinh đã thức dậy từ rất lâu, và chuông báo thức chỉ mới vừa rung lên tại châu Âu.
80 năm sau cuộc đổ bộ Normandie, thế giới tự do lại bị thách thức
Quay lại với lịch sử, xã luận của Le Nouvel Obs nhắc nhở « Ngày 9 tháng Sáu, là D-Day của châu Âu ». Ba ngày sau lễ kỷ niệm 80 năm đồng minh đổ bộ, 360 triệu cử tri Liên Hiệp Châu Âu được mời gọi đến phòng phiếu để bầu ra các đại diện tại Nghị Viện Châu Âu ở Bruxelles và Strasbourg. Hơn bao giờ hết, số phận của châu Âu đang được định đoạt.
Đúng vào ngày 06/06 năm nay, khoảng ba mươi nhà lãnh đạo châu Âu sẽ có mặt tại Omaha Beach (Calvados) để mừng 80 năm lực lượng đồng minh đổ bộ xuống bãi biển Normandie, và vinh danh « những người lính của tự do », được 200 cựu chiến binh đại diện. Ngày 06/06/1944 là mùa hè dài nhất trong lịch sử mà Le Nouvel Obs thuật lại những câu chuyện ly kỳ trong hồ sơ tuần này. Ngày hôm ấy khởi đầu công cuộc giải phóng châu lục khỏi phát-xít, hòa bình quay lại, trật tự quốc tế mới…Giờ đây còn lại gì ?
Những giá trị của « thế giới tự do » đang bị thách thức. Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ hiện diện trong buổi lễ, vẫn là nhà lãnh đạo của phương Tây. Nhưng vụ khủng bố của Hamas nhắm vào thường dân Israel hôm 07/10/2023 đã khiến Nhà nước Do Thái trả đũa nặng tay mà Chú Sam không kiểm soát nổi, sự lãnh đạo của Mỹ bị thách thức ở nhiều nơi. Ngay trong nước Mỹ, ông Biden phải đối phó với phong trào ủng hộ Gaza và đối thủ dân túy Donald Trump. Với hệ thống bầu cử hiện nay, nếu Trump chiến thắng tại vài bang quan trọng sẽ đẩy toàn thế giới vào bất định, thậm chí hỗn loạn.
Trước khúc quanh lịch sử, cử tri châu Âu vẫn thờ ơ
Sau hơn hai năm chiến tranh, số phận của Ukraina đang bị nước Nga của Vladimir Putin chiếm đóng một phần, lệ thuộc vào sự hỗ trợ của Hoa Kỳ hơn bao giờ hết. L’Express phân tích « Bốn cuộc chiến tranh của Ukraina ».Người Ukraina đang phải chiến đấu cùng lúc trong bốn cuộc chiến : trên thực địa với quân Nga, cuộc chiến tâm lý trong đầu, cuộc chiến pháp lý để lập hồ sơ một cách khoa học về các tội ác chiến tranh của Nga, và cuộc chiến ngoại giao. Có hai điểm nhấn buộc các đồng minh phải hành động nhanh chóng : bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11, và hội nghị hòa bình ở Thụy Sĩ tháng Sáu.
Le Nouvel Obs nhắc lại, nhờ sự thay đổi của các dân biểu Cộng Hòa vào phút chót, gói viện trợ 61 tỉ đô la đã được thông qua để ngăn chận nhà độc tài điện Kremlin. Hết đạn pháo, phải đối đầu với quân Nga đông đảo, đất nước của Volodymyr Zelensky đã kiệt quệ. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu Donald Trump vốn có cảm tình với Vladimir Putin đắc cử vào tháng 11 tới, Ukraina có thể bị bỏ rơi hay không ? Trong khi định mệnh châu Âu đang chao đảo, gần phân nửa trong số 360 triệu cử tri, không quan tâm đến cả quá khứ lẫn hiện tại, có thể vắng mặt trong cuộc bầu cử ngày 09/06.
Một sự dửng dưng đáng ngại, tuy trải qua những cuộc khủng hoảng liên tiếp trong năm năm qua từ Brexit, Covid đến Ukraina, 7/10 người châu Âu từ nay nghĩ rằng đất nước mình có lợi khi là thành viên Liên Hiệp Châu Âu (EU). Một làn sóng dân tộc chủ nghĩa và dân túy đang lớn dần trong các cuộc thăm dò, các đảng cực hữu dẫn đầu ở Bỉ, Hungary, Ý và nhất là Pháp. « Châu Âu của chúng ta có thể bị diệt vong » - Emmanuel Macron đã bi thảm hóa trong bài diễn văn ở đại học Sorbonne, cổ vũ cho một « châu Âu hùng mạnh », bắt đầu từ quốc phòng. Liệu ông có được lắng nghe hay không ? Không chắc rằng một bài diễn văn bốc lửa ở Omaha Beach đủ để thay đổi cuộc bầu cử.
Nga đã bại trận ở Hắc Hải như thế nào ?
Về quân sự, điều gây bất ngờ cho mọi người là Ukraina chận được các hoạt động của Nga trên Hắc Hải, dù không gần như không có hải quân. Bắt đầu là vụ đánh đắm soái hạm Moskva hôm 13/04/2022, cho đến nay vẫn là sỉ nhục lớn cho Kremlin. Chưa có soái hạm nào bị đánh chìm xuống đáy biển kể từ sau chiếc Knyaz Suvorov năm 1905 trong chiến tranh Nga-Nhật. Đến nay quân Nga đã mất khoảng 20 tàu chiến, tức 30 % Hạm đội Hắc Hải. Gần đây nhất là ngày 21/04, một tàu cứu hộ tàu ngầm ở Crimée bị tấn công, và một tháng trước đó, bốn chiến hạm Nga tại cảng Sébastopol cũng trở thành nạn nhân.
Một hiện tượng mới trong chiến tranh Ukraina là dù không có tàu, vẫn có thể kiểm soát được ở khoảng cách từ 200 đến 300 kilomet bờ biển. Radar, drone và hỏa tiễn giá rẻ đã hoàn toàn thay đổi tình thế. Những thiệt hại của hạm đội khiến kịch bản Nga tấn công từ biển trở nên xa vời. Tàu đổ bộ Ropucha đã bị tiêu diệt nên không thể xâm nhập Odessa, và tệ hơn nữa là Nga không thể được các hạm đội khác (Bắc Hải, Baltic và Thái Bình Dương) chi viện vì eo biển Dardanelles và Bosphore đã bị Thổ Nhĩ Kỳ phong tỏa từ đầu cuộc chiến. Trước những thất bại, hôm 02/04, Vladimir Putin đã bổ nhiệm một tư lệnh mới cho Hạm đội Hắc Hải – đây là chỉ huy thứ ba kể từ đầu cuộc xâm lăng.
Ngành khí đốt Nga gục ngã sau cuộc xâm lăng
Trên lãnh vực kinh tế, The Economist nhận định « Lãnh vực khí đốt của Nga sẽ không bao giờ hồi phục nổi sau cuộc chiến tranh ở Ukraina ». Khi ngưng giao khí đốt cho EU năm 2022, Kremlin ngỡ rằng đó là quyết định khôn ngoan : giá cả lập tức tăng lên giúp Nga bỏ túi rất nhiều tiền dù khối lượng xuất khẩu ít đi. Nhưng hai năm sau, châu Âu vốn mua đến 40 % khí đốt từ Nga đã trải qua một mùa đông êm dịu và nhập khẩu số lượng lớn khí hóa lỏng (GNL) của Mỹ, lượng khí đốt dự trữ của châu Âu cao hơn bao giờ hết. Và tập đoàn Gazprom chẳng thu được một đồng lợi nhuận nào. Nga gặp khó trong việc chuyển hướng 180 tỉ mét khối khí đốt, chiếm 80 % lượng xuất khẩu dầu khí trước đây bán cho châu Âu.
Matxcơva sử dụng đường ống Power of Siberia để bán khí đốt cho Trung Quốc, và đặt hy vọng vào một đường ống thứ hai. Vấn đề là không chắc Bắc Kinh thực sự muốn có Power of Siberia 2, vì không muốn lệ thuộc vào một nguồn cung nào. Ngược lại Gazprom thì lệ thuộc vào khách hàng duy nhất là Trung Quốc, và sắp tới sẽ bị Bắc Kinh ép giá khủng khiếp, từ 320 đô la một mét khối dự kiến chỉ còn 257 đô la. Trừng phạt của phương Tây không ngăn cản được cuộc xâm lăng Ukraina, nhưng là một đòn nặng cho tương lai nước Nga với tư cách nhà xuất khẩu năng lượng chủ chốt.
*************
Biển Đông: Mỹ, Nhật, Úc, Philippines lên án Trung Quốc dùng vũ lực cản trở ‘‘tự do hàng hải’’
Bộ trưởng Quốc Phòng bốn nước Mỹ, Nhật, Úc và Philippines, ngày 03/05/2024, ra một thông cáo chung lên án Trung Quốc liên tục có các hành động ‘‘vũ lực’’ cản trở tự do hàng hải tại vùng quần đảo Trường Sa, Biển Đông.
Đăng ngày:
3 phút
Thông cáo của bộ trưởng Quốc Phòng bốn nước ‘‘phản đối mạnh mẽ’’ việc Trung Quốc sử dụng các tàu Hải cảnh và dân quân biển ở Biển Đông gây nguy hiểm, ‘‘liên tục cản trở tàu Philippines thực thi quyền tự do hàng hải trên biển và làm gián đoạn các tuyến đường tiếp tế tới Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal)’’.
Lãnh đạo quốc phòng bốn nước kêu gọi Trung Quốc tuân thủ phán quyết ‘‘cuối cùng và mang tính ràng buộc về mặt pháp lý’’ của Tòa Trọng tài Thường Trực của Liên Hiệp Quốc năm 2016, bác bỏ các yêu sách chủ quyền Trung Quốc trên gần trọn Biển Đông, đồng thời nhấn mạnh quyết tâm ‘‘hợp tác để hỗ trợ các quốc gia thực thi các quyền của mình tại Biển Đông’’.
Thông cáo chung được đưa ra sau khi bộ trưởng Quốc Phòng Úc Richard Marles, bộ trưởng Quốc Phòng Nhật Bản Kihara Minoru, bộ trưởng Quốc Phòng Philippines Gilberto Teodoro và bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin III, hội kiến ngày 02/05 tại Hawaii. Đây là cuộc họp lần thứ hai giữa lãnh đạo quốc phòng bốn nước đồng minh. Cuộc họp nói trên diễn ra ngay sau khi bốn nước lần đầu tiên tập trận chung tại Biển Đông đầu tháng 4/2024.
Cũng ngày hôm qua, bộ trưởng Quốc Phòng ba nước Mỹ, Nhật, Úc ra một thông cáo khác, ‘‘cực lực phản đối bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm đơn phương thay đổi hiện trạng bằng vũ lực hoặc bằng áp lực ở Biển Đông và Biển Hoa Đông’’, trong đó có ‘‘các hành động gây bất ổn ở Biển Đông như các va chạm không an toàn trên biển và trên không, quân sự hóa các thực thể tranh chấp và sử dụng nguy hiểm các tàu tuần duyên và dân quân biển, cũng như can thiệp vào các hoạt động hàng hải thông thường và các nỗ lực nhằm ngăn chặn hoạt động thăm dò tài nguyên ngoài khơi của các nước khác’’.
Cuộc hội kiến giữa bộ trưởng Quốc Phòng bốn nước Mỹ, Nhật, Úc và Philippines diễn ra một ngày trước cuộc bàn giao quyền chỉ huy Bộ Tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương Mỹ (USINDOPACOM), tại trụ sở Hawaii. Trong buổi nhậm chức hôm qua, đô đốc Samuel Paparo, người thay đô đốc John Aquilino, cũng đã trực tiếp lên án hoạt động ‘‘bành trướng’’ của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Tân chỉ huy Mỹ gọi các hành động hiện nay của Trung Quốc là ‘‘bất hợp pháp, cưỡng bức, hung hăng và lừa đảo” (‘‘illegal, coercive, aggressive and deceptive’’), vượt khỏi khuôn khổ các chiến thuật thường được gọi là ‘‘vùng xám’’, tức sử dụng các lực lượng dân sự hoặc bán quân sự để lấn dần từng bước. Đô đốc Samuel Paparo nhấn mạnh ‘‘sẽ phối hợp với các đồng minh, đối tác và các đồng đội để bảo vệ khu vực Ấn Độ -Thái Bình Dương tự do và cởi mở, cụm từ của cố thủ tướng Shinzo Abe’’, ‘‘sẵn sàng chiến đấu chống lại bất kỳ kẻ thù nào đe dọa hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng của nước Mỹ cũng như các đồng minh và đối tác’’.
************
Sau phát biểu hôm thứ Năm của ngoại trưởng Anh David Cameron rằng Luân Đôn sẽ viện trợ Kiev “đến cùng” và không phản đối việc Ukraina dùng vũ khí viện trợ để nhắm vào Nga, điện Kremlin hôm qua, 03/05/2024, đã tố cáo rằng những phát biểu này không chỉ làm leo thang xung đột cho cuộc chiến ở Ukraina mà còn gây mất an ninh cho cả châu Âu.
Đăng ngày:
2 phút
Trước đó, hôm 02/05, ngoại trưởng Anh David Cameron trong chuyến thăm Kiev đã hứa sẽ viện trợ quân sự 3 tỷ bảng Anh mỗi năm cho Ukraina đồng thời bật đèn xanh cho Kiev sử dụng những vũ khí được viện trợ để “tấn công vào lãnh thổ Nga” nhằm đáp trả những cuộc oanh kích của Nga vào Ukraina.
Phản ứng với phát biểu của ngoại trưởng Anh, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitri Peskov đã chỉ trích những tuyên bố trên “trực tiếp làm leo thang căng thẳng cho cuộc xung đột ở Ukraina” đồng thời “gây nguy hiểm cho cấu trúc trúc an ninh của toàn châu Âu”.
Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Nga, bà Maria Zakharova thì nhấn mạnh thêm rằng đây là lần đầu tiên một chính trị gia phương Tây “thẳng thắn thừa nhận rằng phương Tây đang tiến hành một cuộc chiến bí mật nhắm vào Nga” với sự giúp sức của Ukraina.
Cũng trong buổi họp báo, ông Peskov đã gọi phát biểu của tổng thống Pháp Emmanuel Macron về đề xuất gửi quân sang Ukraina là “một tuyên bố rất nguy hiểm”, cho thấy Pháp có khả năng sẽ can dự trực tiếp vào cuộc xung đột ở Ukraina. Trước đó, tổng thống Pháp khi trả lời phỏng vấn tờ The Economist đã nhắc lại rằng nếu Matxcơva chọc thủng được phòng tuyến của Kiev, các nước phương Tây “không thể loại trừ khả năng” đưa quân sang Ukraina để chặn đứng tham vọng của Nga.
Cũng trong ngày hôm qua, bà Zakharova đã cảnh báo rằng nếu Washington, Luân Đôn và Brusselles thực hiện bất kỳ hành động gây hấn nào vào bán đảo Crimée thì đều sẽ phải nhận thất bại cùng “những đòn đáp trả nặng nề” của Matxcơva.
***********
Hàng ngàn người Israel biểu tình hôm thứ Bảy, yêu cầu Thủ tướng Benjamin Netanyahu chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn với phong trào Hồi giáo Hamas để tạo điều kiện cho các con tin người Israel còn lại được đưa về nhà từ Dải Gaza.
Tại một cuộc biểu tình ở Tel Aviv diễn ra khi các quan chức Hamas hội họp với những người trung gian điều giải của Ai Cập và Qatar ở Cairo, người thân và người ủng hộ của hơn 130 con tin vẫn đang bị cầm giữ cho biết phải làm bất cứ điều gì có thể để đưa họ về nhà, Reuters đưa tin.
Các cuộc biểu tình diễn ra trước Ngày Tưởng niệm cuộc diệt chủng Holocaust Yom HaShoah năm nay rơi vào ngày 6 tháng 5, khi cuộc chiến ở Gaza sắp hết tháng thứ bảy trong bối cảnh áp lực quốc tế ngày càng tăng kêu gọi dừng chiến sự.
Theo thống kê của Israel, khoảng 1.200 người Israel và người nước ngoài đã thiệt mạng vào ngày 7 tháng 10, ngày đẫm máu nhất trong lịch sử Israel, khi những kẻ chủ chiến người Palestine tràn qua biên giới tấn công các thành thị. Đáp lại, Israel phát động một cuộc tấn công khốc liệt nhắm vào Dải Gaza, phá hủy những khu rộng lớn và giết chết hơn 34.000 người, theo số liệu của cơ quan y tế Palestine.
Chính phủ của ông Netanyahu khẳng định họ sẽ không dừng chiến tranh cho đến khi Hamas bị tiêu diệt và tất cả các con tin được trả về nhưng những nỗ lực ráo riết đang được thực hiện để đạt được hưu chiến mà có thể dẫn đến ngừng bắn hoàn toàn.
Nhưng ông Netanyahu đang đối mặt với sức ép từ các đảng tôn giáo theo chủ nghĩa dân tộc trong liên minh của ông đòi ông khước từ thỏa thuận với Hamas và tiếp tục cuộc tiến công được hứa hẹn từ lâu nhắm vào thành phố Rafah ở nam Gaza.
*************
Moscow nói diễn tập của NATO cho thấy họ đang chuẩn bị cho xung đột tiềm tàng với Nga
Cuộc tập trận quân sự kéo dài bốn tháng của NATO gần biên giới Nga, được đặt tên là Người Bảo vệ Kiên định, là bằng chứng cho thấy liên minh này đang chuẩn bị cho một cuộc xung đột tiềm tàng với Nga, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Nga nói hôm thứ Bảy.
Người phát ngôn Maria Zakharova bác bỏ cáo buộc của NATO trong tuần này nói rằng Nga đang tiến hành các cuộc tấn công hỗn hợp nhắm vào các quốc gia thành viên của mình, nói rằng đây là "thông tin sai trái" gây ngộ nhận nhằm đánh lạc hướng sự chú ý của mọi người khỏi các hoạt động của liên minh.
Chính NATO đã tiến hành cuộc chiến tranh hỗn hợp với Nga bằng cách hỗ trợ Ukraine về vũ khí, tình báo và tài chính, bà nói trong một phát biểu.
“Hiện tại, cuộc tập trận lớn nhất của NATO kể từ Chiến tranh Lạnh, Người Bảo vệ Kiên định, đang diễn ra gần biên giới Nga. Theo kịch bản của họ, các hành động của liên minh chống lại Nga đang được diễn tập bằng cách sử dụng tất cả các công cụ, bao gồm cả vũ khí hỗn hợp và vũ khí chính quy,” bà nói trong một phát biểu.
"Chúng tôi phải thừa nhận rằng NATO đang chuẩn bị nghiêm túc cho một 'cuộc xung đột tiềm tàng' với chúng tôi."
Quan hệ giữa Nga và phương Tây đang ở mức thù địch nhất trong nhiều thập niên sau khi bắt đầu cuộc xung đột quân sự của Nga ở Ukraine vào năm 2022.
Loan báo khởi động cuộc tập trận vào tháng 1, NATO cho biết 90.000 binh sĩ sẽ tham gia, diễn tập cách thức mà binh sĩ Mỹ có thể tiếp viện cho các đồng minh Châu Âu tại các quốc gia giáp Nga và ở sườn phía đông của liên minh nếu xung đột bùng lên. Đây là cuộc tập trận lớn nhất của NATO kể từ Chiến tranh Lạnh và dự kiến kéo dài đến hết tháng 5.
Nga khi đó nói rằng cuộc thao diễn đánh dấu "sự quay trở lại không thể thay đổi" của liên minh về những mưu hoạch thời Chiến tranh Lạnh.
**************
Nga đã mở một vụ án hình sự nhắm vào Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và đưa ông vào danh sách truy nã, thông tấn xã nhà nước TASS của Nga đưa tin hôm thứ Bảy, dẫn nguồn là cơ sở dữ liệu của Bộ Nội vụ.
Mục được TASS dẫn thông tin không cung cấp thêm chi tiết nào khác.
Nga đã ban hành lệnh bắt giữ một số chính trị gia Ukraine và các chính trị gia Châu Âu khác kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột với Ukraine vào tháng 2 năm 2022.
Cảnh sát Nga hồi tháng 2 đã đưa Thủ tướng Estonia Kaja Kallas, bộ trưởng văn hóa Lithuania và các thành viên của nghị viện Latvia tiền nhiệm vào danh sách truy nã vì phá hủy các đài tưởng niệm thời Soviet.
Nga cũng đã ban hành lệnh bắt giữ công tố viên của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), người mà năm ngoái đã ra trát bắt giữ Tổng thống Vladimir Putin về các cáo buộc tội ác chiến tranh.
***********
Bàn ra tán vào (0)
Tin Tức Khắp Nơi Mới Nhát 05 -5 -2024:
************TIN TỔNG HỢP
Đăng ngày:
3 phút
(AFP) – Đức: Hỏa hoạn tại một nhà máy của công ty sản xuất hệ thống phòng không tối tân IRIS-T, cung cấp cho Ukraina. Vụ hỏa hoạn diễn ra vào sáng thứ Sáu, 03/05/2024, tại một cơ sở của công ty luyện kim Diehl Metal Application, ở Lichterfelde, phía tây nam Berlin. Theo báo chí Đức, cả 4 tầng của tòa nhà đã bốc cháy, một số phần thậm chí đã đổ sụp nhưng không gây thiệt hại về người. Nguyên nhân của vụ cháy hiện chưa rõ. Diehl Metal Application là công ty con của tập đoàn Diehl Đức, có trụ sở tại Nuremberg. Kể từ cuối năm 2022, công ty Đức đã cung cấp cho Kiev 12 hệ thống phòng không IRIS-T.
(NHK) – ASEAN+3 xây dựng cơ chế tài chính mới đáp ứng các tình huống khẩn cấp. Quyết định được đưa ra hôm thứ Sáu 03/05/2024 trong hội nghị bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Trung ương ASEAN+3 lần thứ 27, họp tại Tbilisi, Gruzia. Các lãnh đạo tài chính của Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và ASEAN đã đồng ý thành lập cơ chế cung cấp vốn để hỗ trợ lẫn nhau trong trường hợp khẩn cấp như thiên tai hoặc đại dịch. Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Suzuki Shunichi gọi đây là ‘‘một thành tựu to lớn’’ và cho biết các nước ASEAN, vốn thường xuyên phải hứng chịu thiên tai, sẽ được giúp đỡ rất nhiều từ cơ chế mới này.
(AFP) – Mỹ có thể mang tới “sự lựa chọn tốt hơn” so với Trung Quốc cho các đảo quốc Thái Bình Dương. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã đưa ra tuyên bố trên hôm thứ Sáu, 03/05/2024, tại Sedona, bang Arizona. Ông Blinken thừa nhận hiện nay ảnh hưởng của Trung Quốc tại các vùng đất thuộc quần đảo Thái Bình Dương là rất lớn, thậm chí có thể còn lớn hơn ảnh hưởng của Hoa Kỳ tại đây, nhưng Mỹ vẫn có thể cung cấp cho người dân ở những quốc gia này “một số thứ mà họ muốn”, mang cho họ một sự lựa chọn tốt hơn. Ngoại trưởng Mỹ đưa ra ví dụ về một sáng kiến được công bố tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Úc năm ngoái, theo đó Google đang xây dựng các tuyến cáp xuyên Thái Bình Dương để cải thiện kết nối internet ở các quốc gia xa xôi. Những tuyến cáp tốc độ cao này được coi là giải pháp thay thế cho cáp quang Trung Quốc. Ngoại trưởng Mỹ bày tỏ lạc quan rằng Hoa Kỳ vẫn có thể “bao quát được rất nhiều khu vực” bằng cách hợp tác với Úc, New Zealand, Hàn Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ.
(AFP) – Nhiều nỗ lực gia tăng nhằm đạt một thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza. Hôm nay, 04/05/2024, phái đoàn Hamas và lãnh đạo CIA Mỹ đến Ai Cập để thảo luận tiếp về đề xuất của Israel ngừng bắn 40 ngày, đổi lấy các con tin bị Hamas bắt giữ. Cho đến nay Hamas vẫn đòi hỏi ngừng bắn lâu dài. Qatar, Ai Cập và Mỹ tham gia đàm phán với Hamas. Israel thông báo chỉ tham gia đàm phán khi có tiến triển đáng kể. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ hôm qua tuyên bố đình chỉ toàn bộ các trao đổi thương mại với Israel, để gây lực buộc Israel đạt thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza.
(AFP) – Tokyo chỉ trích phát biểu của tổng thống Mỹ về ‘‘nạn bài ngoại’’ tại Nhật Bản. Trong một hoạt động vận động tranh cử hôm 01/05/2024 vừa qua, tổng thống Mỹ Joe Biden đã lên án tình trạng ‘‘bài ngoại’’ tại bốn nước, Trung Quốc, Nga, Nhật Bản và Ấn Độ. Việc Biden chỉ trích hai đồng minh của Mỹ gây bất ngờ. Hôm nay, 04/05/2024, chính phủ Nhật ra một thông báo ‘‘lấy làm tiếc’’ về việc lãnh đạo Mỹ đã đưa ra một nhận định không khớp với thực tế. Tokyo cũng đồng thời cho biết đã nhận được thanh minh từ chính phủ Mỹ, rằng đây không phải là hành động cố ý gây tổn hại quan hệ giữa hai nước.
*************
Thêm 50 tỉ đô la cho Ukraina: Mỹ muốn G7 ủng hộ dùng lợi nhuận từ tài sản Nga bị phong tỏa
Theo hãng tin Mỹ Bloomberg, Hoa Kỳ đang đàm phán với các đối tác thân cận để viện trợ thêm 50 tỷ đô la cho Ukraina, khoản tiền này sẽ được hoàn trả bằng các khoản lợi nhuận của các tài sản của nhà nước Nga bị phong tỏa, chủ yếu là tại châu Âu.
Đăng ngày:
2 phút
Trong cuộc trả lời phỏng vấn của Bloomberg hôm qua, 03/05/2024, tại Sedona, Arizona, bộ trưởng Tài Chính Hoa Kỳ Janet Yellen cho biết Washington đang thảo luận để toàn bộ khối G7 tham gia vào việc cung cấp khoản viện trợ mới nói trên cho Kiev. Dự án này có thể sẽ được đúc kết trong cuộc thượng đỉnh của nhóm G7 vào giữa tháng 6/2024 tại Ý.
Kế hoạch huy động thêm 50 tỉ đô la hỗ trợ Ukraina là ‘‘một tín hiệu mới’’ cho thấy sự ủng hộ mạnh mẽ hơn từ Washington đối với cuộc kháng chiến chống xâm lược Nga của Kiev, sau khi Quốc Hội Mỹ thông qua khoản hỗ trợ trị giá 61 tỷ đô la hồi tháng 4/2024, vốn bị trì hoãn trong hơn nửa năm do bất đồng giữa lưỡng đảng Hoa Kỳ.
Cho đến nay, hầu hết các quốc gia châu Âu phản đối việc tịch thu tài sản của Nhà nước Nga, và tỏ ra hoài nghi về những đề xuất sử dụng tài sản Nga, do lo ngại đồng euro sẽ bị suy yếu, hoặc phải gánh chịu các trả đũa từ Nga. Dự án viện trợ mới của Mỹ, nhằm loại trừ lập trường phản đối việc sử dụng các tài sản Nga bị phong tỏa, sẽ gây thêm áp lực với Liên Hiệp Châu Âu.
Theo Bloomberg, nỗ lực nói trên của chính quyền Biden nhằm gia tăng viện trợ cho Ukraina ngay trước thềm cuộc bầu cử tổng thống tháng 11/2024, là một nỗ lực nhằm duy trì sự hậu thuẫn ổn định đối với Ukraina trong bối cảnh cựu tổng thống Donald Trump, người chủ trương ngừng viện trợ cho Ukraina, có khả năng tái đắc cử.
*************
Trả lời phỏng vấn của The Economist, tổng thống Pháp cảnh báo « Một nền văn minh có thể chết đi » và hồi kết có nguy cơ « tàn bạo », nhấn mạnh Ukraina « không thể và không được thua ». Trên Le Point, triết gia Bernard-Henri Levy lấy làm tiếc khi cuộc gặp sắp tới với Tập Cận Bình ít được nói đến, vì Trung Quốc chính là chế độ độc tài xảo quyệt nhất.
Nhân kỷ niệm ngày chiến thắng phát-xít Đức, đa số tuần báo Pháp đều ra số đúp để tuần sau nghỉ. Courrier International chọn một đề tài nhẹ nhàng « Những người bạn trong cuộc đời », hồ sơ L’Express dành cho những biến thái của quản trị. Le Point đả kích những kiểu làm săng-ta của nghiệp đoàn các nhân viên hỏa xa, kiểm soát không lưu…trước Thế vận hội, gọi đó là « Vụ trấn lột lớn ». Le Nouvel Obs quay lại với lịch sử « Năm 1944 : Mùa hè dài nhất » với 18 câu chuyện độc đáo trong dịp giải phóng nước Pháp. The Economist dành hồ sơ cho tổng thống Pháp, chạy tít trang bìa « Châu Âu đang gặp nguy hiểm chết người : Một cuộc phỏng vấn với Emmanuel Macron ».
Macron : « Nền văn minh châu Âu có thể lụi tàn »
Tuần báo Anh nhận thấy cách đây bảy năm, khi Emmanuel Macron vừa được bầu làm tổng thống Pháp, ông có tầm nhìn rất lạc quan về châu Âu. Còn nhà lãnh đạo mà The Economist tiếp xúc hôm 29/04 tại điện Élysée là một nhân vật đầy ưu tư. Macron không hề mất đi năng lượng đấu tranh, nhưng phân tích của ông về những mối đe dọa đang đè nặng lên châu lục thì hoàn toàn u ám.
Tổng thống Pháp lo lắng về an ninh châu Âu, vốn là sự bảo đảm cho thịnh vượng và tự do dân chủ. Ông cảnh báo « Một nền văn minh có thể chết đi » và hồi kết có nguy cơ « tàn bạo ». « Mọi sự có thể đến nhanh hơn là người ta tưởng ». Nỗi lo của ông không chỉ liên quan đến Liên Hiệp Châu Âu (EU) và việc bảo vệ châu lục, mà còn là sự vĩnh cửu của toàn bộ quy luật và giá trị đã gắn liền với mọi người châu Âu.
Macron nhận diện ba cú sốc liên quan với nhau, tạo thành một thời điểm đặc biệt nguy hiểm trong lịch sử châu lục. Về địa chính trị là đối phó với nước Nga của Vladimir Putin trong lúc cam kết của Hoa Kỳ không bảo đảm trong tương lai. Sau thời gian dài không muốn « sỉ nhục » Matxcơva, Emmanuel Macron đã trở thành một trong những con diều hâu quyết liệt nhất ở châu Âu. Nêu ra một loạt những hành động hiếu chiến của Nga cùng với lời đe dọa sử dụng vũ khí nguyên tử, cuộc chiến đa diện và việc bóp méo thông tin, ông nhấn mạnh « Nếu Nga thắng ở Ukraina, sẽ không có an ninh ở châu Âu ». Ai có thể chắc rằng Putin sẽ dừng lại ?
Không loại trừ việc can thiệp vào Ukraina, « vì Putin không từ một điều gì »
Pháp nay cùng với Mỹ dẫn đầu một liên minh nhằm cung cấp đạn pháo cho Kiev, ký thỏa thuận an ninh song phương với Ukraina. Tổng thống Macron tái khẳng định không loại trừ khả năng can thiệp tại chỗ, « vì Putin không loại trừ bất cứ điều gì ». Châu Âu không có chọn lựa nào khác là phải tự vệ, ông mong muốn một cộng đồng chính trị với sự tham gia của các thành viên EU và những nước thứ ba. Sức mạnh răn đe nguyên tử của Pháp có thể đóng góp vào an ninh khu vực, đồng thời tăng cường hợp tác song phương về quốc phòng. Mối nguy thứ hai là cú sốc kinh tế và công nghệ từ Trung Quốc. Châu Âu đang chậm chân trong những lãnh vực quan trọng như công nghệ cao, tin học lượng tử, đang bị xe điện được trợ giá của Trung Quốc tràn ngập.
Cuối cùng là mối đe dọa về dân chủ : dân tộc chủ nghĩa được hỗ trợ bằng các chiến dịch bóp méo thông tin. Ông đề nghị đọc lại Marc Bloch, nhà sử học Pháp bị Gestapo hành quyết. Trong tác phẩm « Cuộc bại trận kỳ lạ », Bloch nhận định giới tinh hoa đã tạo điều kiện cho nước Pháp rơi vào tay bọn quốc xã năm 1940 vì thiển cận và tinh thần chủ bại. Theo tổng thống Pháp, « Chủ bại có nghĩa là coi là chuyện bình thường và ngưng chiến đấu ». Tuy nhiên những mối nguy không ngăn bước được vị tổng thống 46 tuổi, đã đương đầu với nhiều khó khăn trong nhiệm kỳ. Không thể ra tranh cử lần thứ ba vào năm 2027, Emmanuel Macron có ba năm để củng cố di sản của mình.
« Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng »
Trong bài « Macron, Ukraina, châu Âu và Trung Quốc » đăng trên Le Point, triết gia Bernard-Henri Lévy rút ra ba bài học từ cuộc trả lời phỏng vấn của tổng thống Pháp, về tương lai châu Âu, về việc chống lại Vladimir Putin và đế quốc Trung Hoa.Sai lầm của người châu Âu có lẽ là sống trong ảo tưởng một châu lục tiến bộ theo « chiều hướng của lịch sử ». Theo tác giả, cần chấm dứt với một châu Âu cấp tiến và lười biếng, không có sức bật. Ngồi trong toa tàu cuối của Lịch sử và thiu thiu ngủ, tin rằng dù không làm gì vẫn sẽ tới được điểm cuối cùng, đây chính là vết thương của mọi chiến dịch bầu cử châu Âu từ 30 năm qua.
Điểm đáng chú ý của cuộc phỏng vấn này, là sự khẳng định sẽ sát cánh với Ukraina đến cùng - có nghĩa là, nếu người Ukraina yêu cầu, có thể gởi bộ binh sang – và thêm một lần nữa nhấn mạnh « quân đội của Zelensky không thể và không được thua ». Phe chủ bại mặc sức kêu gào nguy cơ đại chiến thế giới !
Tổng thống Pháp trên thực tế đã nhắc lại ba điều. Thứ nhất, châu Âu không muốn chiến tranh với Putin, nhưng chính Putin đã tuyên chiến. Thứ hai, khi chi viện vũ khí cho Ukraina, không phải châu Âu làm từ thiện mà nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia và châu lục. Cuối cùng, có ít nhất hai cách tự vệ. Hoặc giải giáp quy hàng, tin rằng sẽ làm con quái thú nương tay nhưng rốt cuộc dẫn đến thất bại. Hoặc đối đầu, bênh vực các đồng minh và buộc lùi bước kẻ không hề giấu diếm ý định sau Ukraina sẽ tấn công Gruzia rồi Moldova, các nước Baltic, và mục đích tối hậu là nền văn minh châu Âu.
Trung Quốc, chế độ độc tài nguy hiểm nhất
Ông Lévy lấy làm tiếc là chủ đề thứ ba được đề cập rất ít trong cuộc phỏng vấn: Chuyến thăm Paris của chủ tịch Trung Quốc. Một nước Trung Hoa diệt chủng người Duy Ngô Nhĩ, cướp nội tạng các tù nhân lương tâm, một nhà tù khổng lồ, nơi đàn áp người Công giáo, Phật giáo Tây Tạng, học viên Pháp Luân Công. Trung Quốc chính là chế độ độc tài xảo quyệt và hung hăng nhất, mà người ta hy vọng tổng thống Pháp sẽ nhớ lại trong những cuộc nói chuyện riêng với đồng nhiệm.
Nhưng đó còn là một Trung Quốc giàu có, đang mong muốn vượt qua Hoa Kỳ để trở thành siêu cường số một thế giới. Putin không trụ nổi được tám ngày nếu Bắc Kinh không mua ồ ạt dầu lửa. Hôm 31/01, bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc Đổng Quân (Dong Jun) lần đầu tiên đã chính thức nói với Serguei Choigu « ủng hộ về hồ sơ Ukraina ». Macron không thể không tìm cách khuyến cáo Trung Quốc nên trung dung hơn.
« Gà trống » Macron sẽ nói gì với « gấu trúc » Tập Cận Bình ?
L’Epress ví von « Macron và Tập Cận Bình : Gà trống và gấu trúc trên vùng núi ở Midi ». Chuyến thăm Pháp của ông Tập từ 06-07/05 nhằm kỷ niệm 60 quan hệ ngoại giao diễn ra trong bối cảnh chiến tranh thương mại và bất đồng về địa chính trị.
Hồi tháng 3/2019 nhân kỷ niệm 55 năm, Tập Cận Bình đã tặng cho Emmanuel Macron một chiếc bình có hình một chú gà trống và một con gấu trúc. Ông Macron tặng lại bản dịch đầu tiên tư tưởng Khổng Tử có từ năm 1688. Đó là thời trước Covid, trước cuộc xâm lăng Ukraina và sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ. Lần này thì ngôn ngữ ngoại giao khó thể xóa đi được những chủ đề gây bất mãn.
Về Ukraina, đã nhiều tháng qua Bắc Kinh hỗ trợ đắc lực cho Matxcơva. Mỹ khẳng định Trung Quốc sẽ tăng tốc và chuyển giao vũ khí cho Nga – một lằn ranh đỏ sẽ khiến tổng thống Pháp phản ứng. Về thương mại cũng rất phức tạp. Sau khi đại dịch Covid bùng nổ, Emmanuel Macron đã hứa sẽ không còn quá lệ thuộc vào Trung Quốc, nhưng điều này hãy còn xa vời. Thâm hụt thương mại vượt quá 40 tỉ euro, và trong những lãnh vực tương lai Pháp đang thua : xe hơi điện được trợ giá mạnh mẽ ồ ạt đổ vào Pháp.
Paris dựa vào cuộc phản công của Ủy Ban Châu Âu, tố cáo việc Trung Quốc bán phá giá. Bắc Kinh đã chuẩn bị trả đũa, trong trường hợp bị châu Âu trừng phạt, các nhà sản xuất rượu cognac sẽ trở thành nạn nhân. Kỹ nghệ mỹ phẩm Pháp cũng nằm trong tầm ngắm của Bắc Kinh. Trong 60 năm qua, tương quan sức mạnh đôi bên đã đảo ngược. Hồi đó, tổng sản phẩm nội địa (GDP) của Pháp gấp 1,6 lần Trung Quốc, ngày nay GDP Trung Quốc cao gấp 5,6 lần Pháp. Bắc Kinh đã thức dậy từ rất lâu, và chuông báo thức chỉ mới vừa rung lên tại châu Âu.
80 năm sau cuộc đổ bộ Normandie, thế giới tự do lại bị thách thức
Quay lại với lịch sử, xã luận của Le Nouvel Obs nhắc nhở « Ngày 9 tháng Sáu, là D-Day của châu Âu ». Ba ngày sau lễ kỷ niệm 80 năm đồng minh đổ bộ, 360 triệu cử tri Liên Hiệp Châu Âu được mời gọi đến phòng phiếu để bầu ra các đại diện tại Nghị Viện Châu Âu ở Bruxelles và Strasbourg. Hơn bao giờ hết, số phận của châu Âu đang được định đoạt.
Đúng vào ngày 06/06 năm nay, khoảng ba mươi nhà lãnh đạo châu Âu sẽ có mặt tại Omaha Beach (Calvados) để mừng 80 năm lực lượng đồng minh đổ bộ xuống bãi biển Normandie, và vinh danh « những người lính của tự do », được 200 cựu chiến binh đại diện. Ngày 06/06/1944 là mùa hè dài nhất trong lịch sử mà Le Nouvel Obs thuật lại những câu chuyện ly kỳ trong hồ sơ tuần này. Ngày hôm ấy khởi đầu công cuộc giải phóng châu lục khỏi phát-xít, hòa bình quay lại, trật tự quốc tế mới…Giờ đây còn lại gì ?
Những giá trị của « thế giới tự do » đang bị thách thức. Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ hiện diện trong buổi lễ, vẫn là nhà lãnh đạo của phương Tây. Nhưng vụ khủng bố của Hamas nhắm vào thường dân Israel hôm 07/10/2023 đã khiến Nhà nước Do Thái trả đũa nặng tay mà Chú Sam không kiểm soát nổi, sự lãnh đạo của Mỹ bị thách thức ở nhiều nơi. Ngay trong nước Mỹ, ông Biden phải đối phó với phong trào ủng hộ Gaza và đối thủ dân túy Donald Trump. Với hệ thống bầu cử hiện nay, nếu Trump chiến thắng tại vài bang quan trọng sẽ đẩy toàn thế giới vào bất định, thậm chí hỗn loạn.
Trước khúc quanh lịch sử, cử tri châu Âu vẫn thờ ơ
Sau hơn hai năm chiến tranh, số phận của Ukraina đang bị nước Nga của Vladimir Putin chiếm đóng một phần, lệ thuộc vào sự hỗ trợ của Hoa Kỳ hơn bao giờ hết. L’Express phân tích « Bốn cuộc chiến tranh của Ukraina ».Người Ukraina đang phải chiến đấu cùng lúc trong bốn cuộc chiến : trên thực địa với quân Nga, cuộc chiến tâm lý trong đầu, cuộc chiến pháp lý để lập hồ sơ một cách khoa học về các tội ác chiến tranh của Nga, và cuộc chiến ngoại giao. Có hai điểm nhấn buộc các đồng minh phải hành động nhanh chóng : bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11, và hội nghị hòa bình ở Thụy Sĩ tháng Sáu.
Le Nouvel Obs nhắc lại, nhờ sự thay đổi của các dân biểu Cộng Hòa vào phút chót, gói viện trợ 61 tỉ đô la đã được thông qua để ngăn chận nhà độc tài điện Kremlin. Hết đạn pháo, phải đối đầu với quân Nga đông đảo, đất nước của Volodymyr Zelensky đã kiệt quệ. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu Donald Trump vốn có cảm tình với Vladimir Putin đắc cử vào tháng 11 tới, Ukraina có thể bị bỏ rơi hay không ? Trong khi định mệnh châu Âu đang chao đảo, gần phân nửa trong số 360 triệu cử tri, không quan tâm đến cả quá khứ lẫn hiện tại, có thể vắng mặt trong cuộc bầu cử ngày 09/06.
Một sự dửng dưng đáng ngại, tuy trải qua những cuộc khủng hoảng liên tiếp trong năm năm qua từ Brexit, Covid đến Ukraina, 7/10 người châu Âu từ nay nghĩ rằng đất nước mình có lợi khi là thành viên Liên Hiệp Châu Âu (EU). Một làn sóng dân tộc chủ nghĩa và dân túy đang lớn dần trong các cuộc thăm dò, các đảng cực hữu dẫn đầu ở Bỉ, Hungary, Ý và nhất là Pháp. « Châu Âu của chúng ta có thể bị diệt vong » - Emmanuel Macron đã bi thảm hóa trong bài diễn văn ở đại học Sorbonne, cổ vũ cho một « châu Âu hùng mạnh », bắt đầu từ quốc phòng. Liệu ông có được lắng nghe hay không ? Không chắc rằng một bài diễn văn bốc lửa ở Omaha Beach đủ để thay đổi cuộc bầu cử.
Nga đã bại trận ở Hắc Hải như thế nào ?
Về quân sự, điều gây bất ngờ cho mọi người là Ukraina chận được các hoạt động của Nga trên Hắc Hải, dù không gần như không có hải quân. Bắt đầu là vụ đánh đắm soái hạm Moskva hôm 13/04/2022, cho đến nay vẫn là sỉ nhục lớn cho Kremlin. Chưa có soái hạm nào bị đánh chìm xuống đáy biển kể từ sau chiếc Knyaz Suvorov năm 1905 trong chiến tranh Nga-Nhật. Đến nay quân Nga đã mất khoảng 20 tàu chiến, tức 30 % Hạm đội Hắc Hải. Gần đây nhất là ngày 21/04, một tàu cứu hộ tàu ngầm ở Crimée bị tấn công, và một tháng trước đó, bốn chiến hạm Nga tại cảng Sébastopol cũng trở thành nạn nhân.
Một hiện tượng mới trong chiến tranh Ukraina là dù không có tàu, vẫn có thể kiểm soát được ở khoảng cách từ 200 đến 300 kilomet bờ biển. Radar, drone và hỏa tiễn giá rẻ đã hoàn toàn thay đổi tình thế. Những thiệt hại của hạm đội khiến kịch bản Nga tấn công từ biển trở nên xa vời. Tàu đổ bộ Ropucha đã bị tiêu diệt nên không thể xâm nhập Odessa, và tệ hơn nữa là Nga không thể được các hạm đội khác (Bắc Hải, Baltic và Thái Bình Dương) chi viện vì eo biển Dardanelles và Bosphore đã bị Thổ Nhĩ Kỳ phong tỏa từ đầu cuộc chiến. Trước những thất bại, hôm 02/04, Vladimir Putin đã bổ nhiệm một tư lệnh mới cho Hạm đội Hắc Hải – đây là chỉ huy thứ ba kể từ đầu cuộc xâm lăng.
Ngành khí đốt Nga gục ngã sau cuộc xâm lăng
Trên lãnh vực kinh tế, The Economist nhận định « Lãnh vực khí đốt của Nga sẽ không bao giờ hồi phục nổi sau cuộc chiến tranh ở Ukraina ». Khi ngưng giao khí đốt cho EU năm 2022, Kremlin ngỡ rằng đó là quyết định khôn ngoan : giá cả lập tức tăng lên giúp Nga bỏ túi rất nhiều tiền dù khối lượng xuất khẩu ít đi. Nhưng hai năm sau, châu Âu vốn mua đến 40 % khí đốt từ Nga đã trải qua một mùa đông êm dịu và nhập khẩu số lượng lớn khí hóa lỏng (GNL) của Mỹ, lượng khí đốt dự trữ của châu Âu cao hơn bao giờ hết. Và tập đoàn Gazprom chẳng thu được một đồng lợi nhuận nào. Nga gặp khó trong việc chuyển hướng 180 tỉ mét khối khí đốt, chiếm 80 % lượng xuất khẩu dầu khí trước đây bán cho châu Âu.
Matxcơva sử dụng đường ống Power of Siberia để bán khí đốt cho Trung Quốc, và đặt hy vọng vào một đường ống thứ hai. Vấn đề là không chắc Bắc Kinh thực sự muốn có Power of Siberia 2, vì không muốn lệ thuộc vào một nguồn cung nào. Ngược lại Gazprom thì lệ thuộc vào khách hàng duy nhất là Trung Quốc, và sắp tới sẽ bị Bắc Kinh ép giá khủng khiếp, từ 320 đô la một mét khối dự kiến chỉ còn 257 đô la. Trừng phạt của phương Tây không ngăn cản được cuộc xâm lăng Ukraina, nhưng là một đòn nặng cho tương lai nước Nga với tư cách nhà xuất khẩu năng lượng chủ chốt.
*************
Biển Đông: Mỹ, Nhật, Úc, Philippines lên án Trung Quốc dùng vũ lực cản trở ‘‘tự do hàng hải’’
Bộ trưởng Quốc Phòng bốn nước Mỹ, Nhật, Úc và Philippines, ngày 03/05/2024, ra một thông cáo chung lên án Trung Quốc liên tục có các hành động ‘‘vũ lực’’ cản trở tự do hàng hải tại vùng quần đảo Trường Sa, Biển Đông.
Đăng ngày:
3 phút
Thông cáo của bộ trưởng Quốc Phòng bốn nước ‘‘phản đối mạnh mẽ’’ việc Trung Quốc sử dụng các tàu Hải cảnh và dân quân biển ở Biển Đông gây nguy hiểm, ‘‘liên tục cản trở tàu Philippines thực thi quyền tự do hàng hải trên biển và làm gián đoạn các tuyến đường tiếp tế tới Bãi Cỏ Mây (Second Thomas Shoal)’’.
Lãnh đạo quốc phòng bốn nước kêu gọi Trung Quốc tuân thủ phán quyết ‘‘cuối cùng và mang tính ràng buộc về mặt pháp lý’’ của Tòa Trọng tài Thường Trực của Liên Hiệp Quốc năm 2016, bác bỏ các yêu sách chủ quyền Trung Quốc trên gần trọn Biển Đông, đồng thời nhấn mạnh quyết tâm ‘‘hợp tác để hỗ trợ các quốc gia thực thi các quyền của mình tại Biển Đông’’.
Thông cáo chung được đưa ra sau khi bộ trưởng Quốc Phòng Úc Richard Marles, bộ trưởng Quốc Phòng Nhật Bản Kihara Minoru, bộ trưởng Quốc Phòng Philippines Gilberto Teodoro và bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin III, hội kiến ngày 02/05 tại Hawaii. Đây là cuộc họp lần thứ hai giữa lãnh đạo quốc phòng bốn nước đồng minh. Cuộc họp nói trên diễn ra ngay sau khi bốn nước lần đầu tiên tập trận chung tại Biển Đông đầu tháng 4/2024.
Cũng ngày hôm qua, bộ trưởng Quốc Phòng ba nước Mỹ, Nhật, Úc ra một thông cáo khác, ‘‘cực lực phản đối bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm đơn phương thay đổi hiện trạng bằng vũ lực hoặc bằng áp lực ở Biển Đông và Biển Hoa Đông’’, trong đó có ‘‘các hành động gây bất ổn ở Biển Đông như các va chạm không an toàn trên biển và trên không, quân sự hóa các thực thể tranh chấp và sử dụng nguy hiểm các tàu tuần duyên và dân quân biển, cũng như can thiệp vào các hoạt động hàng hải thông thường và các nỗ lực nhằm ngăn chặn hoạt động thăm dò tài nguyên ngoài khơi của các nước khác’’.
Cuộc hội kiến giữa bộ trưởng Quốc Phòng bốn nước Mỹ, Nhật, Úc và Philippines diễn ra một ngày trước cuộc bàn giao quyền chỉ huy Bộ Tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương Mỹ (USINDOPACOM), tại trụ sở Hawaii. Trong buổi nhậm chức hôm qua, đô đốc Samuel Paparo, người thay đô đốc John Aquilino, cũng đã trực tiếp lên án hoạt động ‘‘bành trướng’’ của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Tân chỉ huy Mỹ gọi các hành động hiện nay của Trung Quốc là ‘‘bất hợp pháp, cưỡng bức, hung hăng và lừa đảo” (‘‘illegal, coercive, aggressive and deceptive’’), vượt khỏi khuôn khổ các chiến thuật thường được gọi là ‘‘vùng xám’’, tức sử dụng các lực lượng dân sự hoặc bán quân sự để lấn dần từng bước. Đô đốc Samuel Paparo nhấn mạnh ‘‘sẽ phối hợp với các đồng minh, đối tác và các đồng đội để bảo vệ khu vực Ấn Độ -Thái Bình Dương tự do và cởi mở, cụm từ của cố thủ tướng Shinzo Abe’’, ‘‘sẵn sàng chiến đấu chống lại bất kỳ kẻ thù nào đe dọa hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng của nước Mỹ cũng như các đồng minh và đối tác’’.
************
Sau phát biểu hôm thứ Năm của ngoại trưởng Anh David Cameron rằng Luân Đôn sẽ viện trợ Kiev “đến cùng” và không phản đối việc Ukraina dùng vũ khí viện trợ để nhắm vào Nga, điện Kremlin hôm qua, 03/05/2024, đã tố cáo rằng những phát biểu này không chỉ làm leo thang xung đột cho cuộc chiến ở Ukraina mà còn gây mất an ninh cho cả châu Âu.
Đăng ngày:
2 phút
Trước đó, hôm 02/05, ngoại trưởng Anh David Cameron trong chuyến thăm Kiev đã hứa sẽ viện trợ quân sự 3 tỷ bảng Anh mỗi năm cho Ukraina đồng thời bật đèn xanh cho Kiev sử dụng những vũ khí được viện trợ để “tấn công vào lãnh thổ Nga” nhằm đáp trả những cuộc oanh kích của Nga vào Ukraina.
Phản ứng với phát biểu của ngoại trưởng Anh, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitri Peskov đã chỉ trích những tuyên bố trên “trực tiếp làm leo thang căng thẳng cho cuộc xung đột ở Ukraina” đồng thời “gây nguy hiểm cho cấu trúc trúc an ninh của toàn châu Âu”.
Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Nga, bà Maria Zakharova thì nhấn mạnh thêm rằng đây là lần đầu tiên một chính trị gia phương Tây “thẳng thắn thừa nhận rằng phương Tây đang tiến hành một cuộc chiến bí mật nhắm vào Nga” với sự giúp sức của Ukraina.
Cũng trong buổi họp báo, ông Peskov đã gọi phát biểu của tổng thống Pháp Emmanuel Macron về đề xuất gửi quân sang Ukraina là “một tuyên bố rất nguy hiểm”, cho thấy Pháp có khả năng sẽ can dự trực tiếp vào cuộc xung đột ở Ukraina. Trước đó, tổng thống Pháp khi trả lời phỏng vấn tờ The Economist đã nhắc lại rằng nếu Matxcơva chọc thủng được phòng tuyến của Kiev, các nước phương Tây “không thể loại trừ khả năng” đưa quân sang Ukraina để chặn đứng tham vọng của Nga.
Cũng trong ngày hôm qua, bà Zakharova đã cảnh báo rằng nếu Washington, Luân Đôn và Brusselles thực hiện bất kỳ hành động gây hấn nào vào bán đảo Crimée thì đều sẽ phải nhận thất bại cùng “những đòn đáp trả nặng nề” của Matxcơva.
***********
Hàng ngàn người Israel biểu tình hôm thứ Bảy, yêu cầu Thủ tướng Benjamin Netanyahu chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn với phong trào Hồi giáo Hamas để tạo điều kiện cho các con tin người Israel còn lại được đưa về nhà từ Dải Gaza.
Tại một cuộc biểu tình ở Tel Aviv diễn ra khi các quan chức Hamas hội họp với những người trung gian điều giải của Ai Cập và Qatar ở Cairo, người thân và người ủng hộ của hơn 130 con tin vẫn đang bị cầm giữ cho biết phải làm bất cứ điều gì có thể để đưa họ về nhà, Reuters đưa tin.
Các cuộc biểu tình diễn ra trước Ngày Tưởng niệm cuộc diệt chủng Holocaust Yom HaShoah năm nay rơi vào ngày 6 tháng 5, khi cuộc chiến ở Gaza sắp hết tháng thứ bảy trong bối cảnh áp lực quốc tế ngày càng tăng kêu gọi dừng chiến sự.
Theo thống kê của Israel, khoảng 1.200 người Israel và người nước ngoài đã thiệt mạng vào ngày 7 tháng 10, ngày đẫm máu nhất trong lịch sử Israel, khi những kẻ chủ chiến người Palestine tràn qua biên giới tấn công các thành thị. Đáp lại, Israel phát động một cuộc tấn công khốc liệt nhắm vào Dải Gaza, phá hủy những khu rộng lớn và giết chết hơn 34.000 người, theo số liệu của cơ quan y tế Palestine.
Chính phủ của ông Netanyahu khẳng định họ sẽ không dừng chiến tranh cho đến khi Hamas bị tiêu diệt và tất cả các con tin được trả về nhưng những nỗ lực ráo riết đang được thực hiện để đạt được hưu chiến mà có thể dẫn đến ngừng bắn hoàn toàn.
Nhưng ông Netanyahu đang đối mặt với sức ép từ các đảng tôn giáo theo chủ nghĩa dân tộc trong liên minh của ông đòi ông khước từ thỏa thuận với Hamas và tiếp tục cuộc tiến công được hứa hẹn từ lâu nhắm vào thành phố Rafah ở nam Gaza.
*************
Moscow nói diễn tập của NATO cho thấy họ đang chuẩn bị cho xung đột tiềm tàng với Nga
Cuộc tập trận quân sự kéo dài bốn tháng của NATO gần biên giới Nga, được đặt tên là Người Bảo vệ Kiên định, là bằng chứng cho thấy liên minh này đang chuẩn bị cho một cuộc xung đột tiềm tàng với Nga, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Nga nói hôm thứ Bảy.
Người phát ngôn Maria Zakharova bác bỏ cáo buộc của NATO trong tuần này nói rằng Nga đang tiến hành các cuộc tấn công hỗn hợp nhắm vào các quốc gia thành viên của mình, nói rằng đây là "thông tin sai trái" gây ngộ nhận nhằm đánh lạc hướng sự chú ý của mọi người khỏi các hoạt động của liên minh.
Chính NATO đã tiến hành cuộc chiến tranh hỗn hợp với Nga bằng cách hỗ trợ Ukraine về vũ khí, tình báo và tài chính, bà nói trong một phát biểu.
“Hiện tại, cuộc tập trận lớn nhất của NATO kể từ Chiến tranh Lạnh, Người Bảo vệ Kiên định, đang diễn ra gần biên giới Nga. Theo kịch bản của họ, các hành động của liên minh chống lại Nga đang được diễn tập bằng cách sử dụng tất cả các công cụ, bao gồm cả vũ khí hỗn hợp và vũ khí chính quy,” bà nói trong một phát biểu.
"Chúng tôi phải thừa nhận rằng NATO đang chuẩn bị nghiêm túc cho một 'cuộc xung đột tiềm tàng' với chúng tôi."
Quan hệ giữa Nga và phương Tây đang ở mức thù địch nhất trong nhiều thập niên sau khi bắt đầu cuộc xung đột quân sự của Nga ở Ukraine vào năm 2022.
Loan báo khởi động cuộc tập trận vào tháng 1, NATO cho biết 90.000 binh sĩ sẽ tham gia, diễn tập cách thức mà binh sĩ Mỹ có thể tiếp viện cho các đồng minh Châu Âu tại các quốc gia giáp Nga và ở sườn phía đông của liên minh nếu xung đột bùng lên. Đây là cuộc tập trận lớn nhất của NATO kể từ Chiến tranh Lạnh và dự kiến kéo dài đến hết tháng 5.
Nga khi đó nói rằng cuộc thao diễn đánh dấu "sự quay trở lại không thể thay đổi" của liên minh về những mưu hoạch thời Chiến tranh Lạnh.
**************
Nga đã mở một vụ án hình sự nhắm vào Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và đưa ông vào danh sách truy nã, thông tấn xã nhà nước TASS của Nga đưa tin hôm thứ Bảy, dẫn nguồn là cơ sở dữ liệu của Bộ Nội vụ.
Mục được TASS dẫn thông tin không cung cấp thêm chi tiết nào khác.
Nga đã ban hành lệnh bắt giữ một số chính trị gia Ukraine và các chính trị gia Châu Âu khác kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột với Ukraine vào tháng 2 năm 2022.
Cảnh sát Nga hồi tháng 2 đã đưa Thủ tướng Estonia Kaja Kallas, bộ trưởng văn hóa Lithuania và các thành viên của nghị viện Latvia tiền nhiệm vào danh sách truy nã vì phá hủy các đài tưởng niệm thời Soviet.
Nga cũng đã ban hành lệnh bắt giữ công tố viên của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), người mà năm ngoái đã ra trát bắt giữ Tổng thống Vladimir Putin về các cáo buộc tội ác chiến tranh.
***********
