Israel không gây thiệt hại hay thương vong ở Isfahan

Ngoại truởng Iran Hossein Amirabdollahian cho biết máy bay không người lái (drone) mà các nguồn tin cho biết Israel phóng vào thành phố Isfahan hôm 19-4 không gây ra thiệt hại hay thương vong.

Theo Reuters, Tehran cho biết họ hiện không có kế hoạch trả đũa Israel. Israel cũng chưa đưa ra bình luận công khai nào về vụ việc.

Ngày 19-4, Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian cho biết Iran sẽ lập tức đáp trả ở "mức tối đa" nếu Israel hành động đi ngược lại lợi ích của mình.

Ông Amirabdollahian trả lời Đài NBC News: "Nếu Israel muốn thực hiện một cuộc phiêu lưu khác và hành động chống lại lợi ích của Iran, phản ứng tiếp theo của chúng tôi sẽ là tức thời và ở mức tối đa".

Mỹ trừng phạt cá nhân, tổ chức ủng hộ người định cư "cực đoan" ở Israel

Ngày 19-4, Mỹ đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với một đồng minh của bộ trưởng An ninh quốc gia của Israel và hai tổ chức quyên tiền cho những người đàn ông Israel bị cáo buộc bạo lực định cư.

Đây là động thái mới nhất của Mỹ nhằm chống lại những người mà Washington đổ lỗi cho sự leo thang bạo lực ở Bờ Tây do Israel chiếm đóng.

Giới quan sát nhận định các lệnh trừng phạt là dấu hiệu cho thấy sự thất vọng ngày càng tăng của Mỹ đối với các chính sách của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Triều Tiên thử đầu đạn tên lửa hành trình

Theo Hãng thông tấn nhà nước Triều Tiên KCNA, Bình Nhưỡng đã tiến hành thử đầu đạn tên lửa hành trình và phóng thử tên lửa phòng không mới ở Biển Tây vào ngày 19-4.

Cụ thể, KCNA trích dẫn Cục Quản lý tên lửa Triều Tiên, cho hay nước này đã tiến hành vụ thử sức mạnh đầu đạn siêu lớn được thiết kế cho tên lửa hành trình chiến lược "Hwasal-1 Ra-3" và phóng thử tên lửa phòng không loại mới "Pyoljji-1-2" vào chiều 19-4.

Nổ lớn tại căn cứ quân sự do Iraq sử dụng

Một vụ nổ lớn đã làm rung chuyển một căn cứ quân sự do Lực lượng Huy động nhân dân Iraq (PMF) sử dụng ở phía nam Baghdad vào cuối ngày 19-4.

Hai nguồn tin an ninh nói với Reuters rằng vụ nổ là kết quả của một cuộc không kích xảy ra vào khoảng nửa đêm 19-4.

Hai nguồn tin khác của PMF cho hay cuộc tấn công không gây thương vong nhưng gây thiệt hại về vật chất.

Các nguồn tin của PMF cũng tiết lộ các cuộc tấn công nhằm vào trụ sở của PMF tại căn cứ quân sự Kalso gần thị trấn Iskandariya, cách Baghdad khoảng 50km về phía nam.

Armenia đồng ý trao trả bốn ngôi làng cho Azerbaijan

Ngày 19-4, Armenia đã đồng ý trả lại một số ngôi làng cho Azerbaijan. Cả hai cho biết đây là một cột mốc quan trọng khi họ cùng hướng tới thỏa thuận hòa bình.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Azerbaijan Aykhan Hajizada thông báo trên mạng xã hội X rằng Armenia sẽ trả lại 4 ngôi làng gần biên giới chung giữa hai nước.

Phía Azerbaijan nói những ngôi làng nêu trên đã "bị chiếm đóng" kể từ đầu những năm 1990, đồng thời gọi đây là một "sự kiện lịch sử được chờ đợi từ lâu".

Tại Armenia, hãng thông tấn nhà nước dẫn lời Văn phòng thủ tướng cho biết việc bàn giao trên thực tế chỉ liên quan đến "hai ngôi làng rưỡi", vì Azerbaijan đã kiểm soát một phần các ngôi làng liên quan, nhưng nhấn mạnh việc phân định biên giới là một "sự kiện quan trọng".

Chiến dịch tranh cử của ông Trump phát động nỗ lực chống gian lận bầu cử

Ngày 19-4, chiến dịch tranh cử của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump và Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa (RNC) đã phát động một chương trình nhằm chống gian lận cử tri trước cuộc bầu cử vào tháng 11-2024.

RNC và chiến dịch tranh cử của ông Trump cho biết họ đang chuẩn bị triển khai hơn 100.000 luật sư và tình nguyện viên trên khắp các bang dự kiến sẽ cạnh tranh trong cuộc đua tổng thống.

Đảng Cộng hòa và chiến dịch tranh cử của ông Trump thông báo họ có kế hoạch tuyển dụng một lực lượng giám sát cuộc thăm dò, những người sẽ giám sát các địa điểm bỏ phiếu riêng lẻ để phát hiện bất thường.

Tư lệnh không quân Chad yêu cầu Mỹ dừng hoạt động tại căn cứ quân sự

Theo một lá thư mà Hãng tin Reuters tiếp cận được, người đứng đầu lực lượng không quân của Chad đã yêu cầu Mỹ tạm dừng các hoạt động tại một căn cứ không quân gần thủ đô N'Djamena.

Trong bức thư đề ngày 4-4 gửi Bộ trưởng lực lượng vũ trang Chad, Tham mưu trưởng Lực lượng Không quân Idriss Amine Ahmed cho biết ông đã yêu cầu tùy viên quốc phòng Mỹ tạm dừng các hoạt động của Mỹ tại căn cứ không quân Adji Kossei.

Yêu cầu trên được đưa ra sau khi "người Mỹ" không cung cấp tài liệu giải thích cho sự hiện diện ở đó của họ.

Chỉ riêng nhật báo Le Monde đến tay độc giả từ chiều qua đã có gần một chục bài về Trung Cận Đông qua các tựa đề : « Israel bị cuốn vào mặt trận ở phương bắc » với Syria và Liban, « Thế đi dây của các nước vùng Vịnh giữa Israel và Iran », « Hạt nhân Iran, phông nền của cuộc đối đầu với Israel ». Sau biến cố 13 tháng Tư khi mà hàng trăm drone và tên lửa Iran nhắm về Israel, « Một liên minh quân sự chống Iran có thể được hình thành ? » 

Trực tiếp « Tấn công Israel hôm 13/04/2024 là dấu hiệu chính quyền Teheran đang muốn tỏ ra cứng rắn », tựa lớn của tờ báo mở đầu phần trang quốc tế.

Từ hơn 10 năm nay Israel nhắm vào các cơ sở của Iran tại Syria vậy tại sao sau lần này, sau vụ một tòa nhà thuộc sứ quán Iran ở Syria bị oanh tạc hôm 01/04/2024, Teheran lại trực tiếp thách thức cỗ máy quân sự đồ sộ của Israel ?  Le Monde đưa ra 3 yếu tố trả lời cho câu hỏi này.

Xung đột Iran-Israel : Hệ quả từ việc Mỹ xé bỏ hiệp ước hạt nhân

Thứ nhất, phe chủ trương « cứng rắn » giờ đây cho rằng sự « kiên nhẫn » của Iran là dấu hiệu « mềm yếu ». Chiến thuật trang bị cho những cánh tay nối dài như các phong trào Hamas của Palestine, Hezbollah ở Liban hay Houthi của Yemen để khuynh đảo Nhà nước Do Thái không còn cho phép thu về những « hiệu quả mà Teheran mong muốn ».

Nhưng vụ oanh kích hôm 01/04 chỉ là cái cớ để phe bảo thủ ở Iran « giương nanh vuốt ». Cựu ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif, người từng dẫn đầu phái đoàn Iran đàm phán về thỏa thuận hạt nhân với nhóm Lục Cường (5 thành viên Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc và Đức), từ 2021 đã nhìn nhận « Tất cả những hồ sơ về quân sự, an ninh, về chiến lược trong khu vực » đều trong tay Vệ Binh Cách Mạng Hồi Giáo. Bộ Ngoại Giao không có thực quyền.

Thỏa thuận hạt nhân đạt được tại Vienne năm 2015 vốn đã không mấy được cánh bảo thủ Iran đánh giá cao vì cho rằng thỏa thuận đó trái ngược với lợi ích quốc gia. Cánh diều hâu Iran lại càng « lên ngôi » khi cựu tổng thống Donald Trump, năm 2018 đơn phương rút Hoa Kỳ ra khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, sự bội ước đó châm thêm củi lửa cho thành phần chủ trương một nước Iran khép kín. « Đa số các nhà lãnh đạo Iran hiện nay không muốn lập lại sai lầm » của thời kỳ hòa hoãn với phương Tây như một chuyên gia về Trung Cận Đông đã ghi nhận.

Cái cớ để thúc đẩy chương trình hạt nhân

Lý do thứ hai là xung đột lần này với Israel có thể là cái cớ cho phép Teheran tiến gần hơn nữa đến giải pháp « hạt nhân ».  

Le Monde trích lời Mohammad Ali Shabani tổng biên tập trang thông tin Amwaj, trụ sở đặt tại Luân Đôn. Trang mạng này chuyên theo dõi tình hình tại Iran, Irak và các nước trong vùng Vịnh Ba Tư. Ông Shabani cho rằng đương nhiên là Iran đã cân nhắc kỹ trước khi trực diện khiêu khích Israel, bởi biết rằng Tel Aviv sẽ trả đũa và sẽ nhắm vào lãnh thổ Iran. Nhưng « im lặng » sau vụ tòa đại sứ ở Syria bị tấn công sẽ tạo đà cho Israel thừa thắng xông lên và « điều đó sẽ mở đường cho một cuộc chiến » sau này. Và trong giả thuyết chiến tranh, liệu rằng Iran có đủ sức đối phó với vũ khí của Israel hay không ? Là một quốc gia rộng lớn, hệ thống phòng không của Iran quá hạn chế để bảo vệ bầu trời, như ghi nhận của một chuyên gia thuộc viện nghiên cứu quan hệ quốc tế và an ninh SWP của Đức. Vậy thì, « giải pháp còn lại là chương trình hạt nhân ». Khả năng răn đe của Iran qua đó lại càng có trọng lượng hơn.

Lý do thứ ba khiến Iran chọn giải pháp đáp trả mạnh mẽ Israel lần này là bởi « Những mối căng thẳng luôn nuôi dưỡng phe diều hâu », qua đó cho phép chặn đứng mọi ý đồ manh nha muốn cởi trói cho xã hội Iran. Một doanh nhân Iran được Le Monde trích dẫn ghi nhận thay đổi đầu tiên từ khi xung đột với Israel khai mào là sự hiện diện dày đặc hơn của lực lượng cảnh sát đạo đức trên đường phố truy lùng những phụ nữ không đeo khăn choàng đầu « đúng theo cung cách ».

Ukraina kêu cứu

Về chiến tranh Ukraina, Libération dành trọn trang bìa với hình ảnh một người lính mệt mỏi, đôi mắt nhắm nghiền, tay cầm súng. Ở phía dưới là hàng tựa nổi bật « Ukraina, lời kêu cứu » : những người lính trên chiến trường « kiệt sức, thiếu đạn dược và tuyệt vọng đợi chờ phương Tây tăng viện ».

Xã luận của tờ báo đặt câu hỏi « Phương Tây còn đợi gì nữa ? ». Báo kinh tế Les Echos trích lời giám đốc tình báo Mỹ CIA ông William Burns : « Không có 61 tỷ đô la viện trợ của Hoa Kỳ, Ukraina có thể thua Nga từ nay đến cuối năm ». Tờ Le Figaro gắn liền phát biểu hôm 18/04/2024 của giám đốc CIA với sự kiện trong hai ngày nữa Hạ Viện Mỹ biểu quyết về gói viện trợ quân sự cho Ukraina.

Libération cay đắng hộ cho Kiev với nhận định : phải đợi đến lúc tình hình trở nên nguy kịch ở nhiều nơi trên mặt trận miền Đông, Hạ Viện Mỹ mới bắt đầu « nhúc nhích » và hiện tại tất cả mới chỉ là hy vọng vì phải đợi đến ngày 20/04/2024 Hạ Viện Hoa Kỳ với đa số thuộc về bên đảng Cộng Hòa mới biểu quyết về gói viện trợ 61 tỷ đô la cho Ukraina cho cả năm.

Điểm sáng duy nhất là tới nay « khúc mắc nằm ở chỗ cái bóng của Donald Trump quá lớn » ở Hạ Viện, nhưng dường như ứng viên tổng thống của đảng Cộng Hòa bắt đầu đổi ý.

Liên Âu đi tìm lực đẩy mới cho kinh tế

Kết thúc hai ngày họp thượng đỉnh Liên Hiệp Châu Âu, lãnh đạo 27 thành viên « tiếp tục đi tìm những nguồn đầu tư để khởi động lại cỗ máy kinh tế ».

Libération dành một bài báo dài ghi nhận Liên Âu đang bị kẹt giữa hai ông khổng lồ là Mỹ và Trung Quốc. « Mỗi năm 300 tỷ tiền tiết kiệm của châu Âu chạy sang Hoa Kỳ, đó là chưa kể 67 % các khoản chi tiêu quân sự của khối này đều ưu tiên dành để làm giàu cho các nhà máy sản xuất vũ khí của Uncle Sam. Lại cũng châu Âu ồ ạt mua vào khí hóa lỏng của Mỹ để thay thế cho khí đốt của Nga. »

Như vậy có nghĩa là « Liên Âu đang tài trợ cho cỗ máy kinh tế của Hoa Kỳ, đang nuôi dưỡng tăng trưởng của nước Mỹ và qua đó đào sâu thêm khoảng cách » giữa mình với đồng minh thân thiết ở bên kia bờ Đại Tây Dương.

Thế còn với Trung Quốc, như chính chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel đã phải thốt lên rằng « những doanh nghiệp nhiều hứa hẹn nhất của châu Âu không thể phát triển đúng mức do bị các đối thủ Mỹ hay Trung Quốc thâu tóm ». Trả lời báo Libération kinh tế trưởng hãng bảo hiểm Allianz, Ludovic Subran phân tích vì saoTrung Quốc thành công trong tiến trình chuyển đổi năng lượng, Mỹ thành công trong việc làm sống lại cỗ máy công nghiệp, nhưng Liên Âu thì không. Theo chuyên gia này, câu trả lời khá đơn giản cả Washington lẫn Bắc Kinh cùng không cứng nhắc trong việc hạn chế chi tiêu. Chỉ có Liên Âu đau đáu với mục tiêu giữ thâm hụt ngân sách nhà nước dưới ngưỡng 3 % GDP.

Chính những sai lầm này dẫn tới hậu quả là Liên Hiệp Châu Âu mất khả năng cạnh tranh, để rồi không chỉ có hàng rẻ của Trung Quốc tràn vào châu Âu, mà cả pin mặt trời và ô tô điện made in China đang giết chết các ngành công nghiệp đầy hứa hẹn của Liên Âu

Thế Vận Hội Paris 2024 tủ kính của Nike và Puma

Ngót trăm ngày trước Olympic Paris, trả lời báo kinh tế Les Echos chủ tịch tổng giám đốc Nike giải thích vì sao Thế Vận Hội lần này là một « khúc quanh, một thời khắc mang tính quyết định » đối với tập đoàn trang thiết bị thể thao hàng đầu thế giới này. Vào lúc doanh thu có phần đi xuống, Nike thông báo kế hoạch cắt giảm chi tiêu đến 2 tỷ đô la trong thời gian sắp tới, thế Nike kỳ vọng Paris 2024 sẽ là tủ kính để trình làng những « phát minh mới », bởi theo ông John Donahoe, « nước Pháp và nhất là Paris là biểu tượng của một phong cách sống trẻ trung và tình yêu thể thao ».

Nike luôn gắn bó với kinh đô ánh sáng : năm 1987 nhà tạo mẫu Tinker Hatfield đã lấy nguồn cảm hứng từ Trung Tâm Văn hóa Pompidou quận 1 Paris để thiết kế gam dầy thể thao Air Max1. Thành thử giờ đây trở lại Paris để giới thiệu gam dầy mới Air Max Dn với những sáng tạo mới, đây cũng là cơ hội để Nike trở lại với mối tình đầu.

Lãnh đạo tập đoàn Nike còn cho biết thêm đã triển hạn hợp đồng với đội tuyển bóng đá quốc gia Pháp cho giai đoạn hậu 2026.

Cũng trên nhật báo kinh tế les Echos, tập đoàn Puma, đứng hạng ba trên thế giới trong cùng lĩnh vực với Nike đã chọn Paris là nơi ra mắt một chiến dịch quảng cáo mới rất hoành tráng. Nhãn hiệu con báo đen hôm 10/04/2024 đã quy tụ một dàn sao sáng chói trong giới điền kinh như nữ vận động viên bóng rổ Breanna Stewart, ông vua nhảy xa Jonathan Edwards, hay nhà vô địch ở môn nhảy rào 110 mét Colin Jackson …. với khẩu hiệu « Forever. Faster. See the game like we do » như để hưởng ứng khẩu hiệu của Olympic : Nhanh Hơn, Cao Hơn và Xa Hơn !

Trong mùa Thế Vận Hội lần này, Puma độc quyền cung cấp trang thiết bị cho các vận động viên của 17 quốc gia và hàng trăm vận động viên tranh tài. Chắc chắn là Paris2024 cũng là một tủ kính của nhãn hiệu Đức con báo đen Puma. 

Israel dường như đã đáp trả Israel vào hôm 19/4 – gần một tuần sau khi Iran bắn hơn 300 tên lửa và máy bay không người lái vào lãnh thổ Israel vào tối ngày 13/4 trong một cuộc đối đầu quân sự trực tiếp đầu tiên giữa Cộng hòa Hồi giáo Iran và Nhà nước Do Thái, theo Reuters.

Hãng tin này cho biết các vụ nổ đã vang lên ở thành phố Isfahan của Iran mà các nguồn của họ cho là ‘hành động tấn công của Israel’. Truyền thông và các quan chức Iran cũng cho biết có một vài vụ nổ, mà họ nói đó là do hệ thống phòng không của họ đã bắn trúng ba máy bay không người lái trên thành phố Isfahan.

Dư luận khắp nơi tin rằng đây là hành động Israel đáp trả cuộc tấn công của Iran nhưng sự đáp trả này chỉ ‘ở mức giới hạn’ để không leo thang xung đột trong khu vực trong bối cảnh Israel đang chịu sức ép của Mỹ và các nước phương Tây trong khi Iran cũng không muốn chiến tranh lan rộng, một nhà nghiên cứu nói với VOA.

Quy mô hạn chế của cuộc tấn công và phản ứng lặng lẽ của Iran dường như cho thấy nỗ lực các nhà ngoại giao vốn đã làm việc suốt ngày đêm để ngăn chặn chiến tranh bùng phát toàn diện, đã ‘thành công’, Reuters nhận định.

Đáng chú ý, chính quyền Iran đã gọi vụ việc này là cuộc tấn công của ‘những kẻ xâm nhập’ chứ không nêu đích danh Israel. Do đó, Iran đã loại bỏ sự cần thiết phải trả đũa.

Cuộc tấn công của Iran hôm 13/4 đã đặt chính quyền Israel vào tình thế tiến thoái lưỡng nan là phải cân bằng giữa áp lực quốc tế kêu gọi kiềm chế và áp lực từ trong nước đòi phải có phản ứng thích hợp.

Nội các chiến tranh của Israel đã họp liên tục kể từ đó đến nay. Ngay sau cuộc họp kéo dài gần ba giờ đồng hồ hôm 15/4, nội các chiến tranh của Israel quyết tâm sẽ đáp trả Iran nhưng không cho biết thời gian và quy mô đáp trả, theo CNN.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phải cân nhắc lời kêu gọi của liên minh cánh hữu cầm quyền là cần phản ứng mạnh mẽ với Iran bất chấp nguy cơ bị quốc tế cô lập khi mở rộng cuộc chiến mà không có sự ủng hộ quốc tế.

Áp lực từ đồng minh

Tuy nhiên, phản ứng của Israel bị giới hạn bởi vì họ đang hành động trong một liên minh không chính thức, ông Tamir Hayman, cựu giám đốc tình báo quân sự của Israel, viết trên X. Không chỉ mình Israel đánh chặn các tên lửa Iran mà họ còn có sự giúp đỡ của Mỹ, Anh, Pháp và cả Jordan.

“Đồng minh hỗ trợ là hiệu quả và quan trọng, nhưng nó sẽ hạn chế tự do đáp trả,” ông Hayman, lãnh đạo Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia (INSS) ở Tel Aviv, nói với CNN.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden và đội ngũ an ninh quốc gia của ông đã nói với những người đồng cấp Israel rằng Mỹ sẽ không tham gia vào bất kỳ hành động tấn công nào chống Iran, các quan chức Mỹ nắm rõ vấn đề nói với CNN. Ông Biden đã tìm cách thuyết phục Israel rằng thành tích đánh chặn là chiến thắng lớn cho nên không cần phải phản ứng nữa. Thay vào đó, ông Biden muốn Tel Aviv dùng giải pháp ngoại giao.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi Israel nhắm vào cô lập Iran thay vì leo thang tình hình, còn Thủ tướng Đức Olaf Scholz cảnh báo Iran không nên tiến hành thêm các cuộc tấn công và cho biết Israel cũng phải góp phần làm giảm leo thang.

Trong cuộc gặp với ông Netanyahu ở Tel Aviv hôm 17/4, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock và người đồng cấp Anh David Cameron đã kêu gọi Israel kiềm chế.

Tuyên bố chung của nhóm G7 do Ý, nước chủ tịch luân phiên của khối, đưa ra hôm 14/4 cũng cảnh báo là ‘cần phải tránh gây ra leo thang không thể kiểm soát ở khu vực’.

Chính trị trong nước

Thủ tướng Benjamin Netanyahu lãnh đạo liên minh cầm quyền cánh hữu nhất trong lịch sử Israel, và giữ cho chính phủ không sụp đổ đòi hỏi ông phải xoa dịu những người theo đường lối cứng rắn.

Alon Pinkas, một nhà ngoại giao Israel kỳ cựu, được CNN dẫn lời nói rằng quyết định trả đũa nào của Israel cũng bị chi phối mạnh mẽ bởi chính phủ cực hữu của Thủ tướng Netanyahu và nhu cầu giữ vững ghế của chính ông Netanyahu.

Tuy nhiên, ông Pinkas cũng nói thêm rằng công chúng Israel không muốn mở thêm một mặt trận nữa khi mà quân đội Israel vẫn đang chiến đấu với Hamas ở Gaza.

“Mọi người vẫn còn tan nát và sốc về những gì đã xảy ra vào hôm 7/10 (ngày mà Hamas tấn công), do đó tôi không nghĩ công chúng mong muốn leo thang và mở ra một cuộc xung đột hoàn toàn trực tiếp với Iran,” nhà ngoại giao Israel nói.

Trả đũa giới hạn

Do đó, các nhà phân tích cho rằng Israel có rất ít lựa chọn, và mỗi lựa chọn đều đi kèm với một cái giá, nhất là khi họ đang dính vào một cuộc chiến tàn khốc kéo dài đã sáu tháng với Hamas ở Dải Gaza và đang đối đầu với các nhóm phiến quân được Iran hậu thuẫn trong khu vực

Israel chưa bao giờ tiến hành tấn công quân sự trực tiếp vào lãnh thổ Iran. Tổng thống Iran Ebrahim Raisi hôm 15/4 đã cảnh báo rằng ‘những hành động làm tổn hại lợi ích của Iran dù là nhỏ nhất cũng sẽ hứng chịu phản ứng ‘nghiêm trọng, bao quát và đau đớn’.

“Ưu tiên của Israel là tiếp tục và tập trung đạt được các mục tiêu chính ở Gaza, chứ không phải mở một mặt trận mới,” ông Raz Zimmt, chuyên gia về Iran tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia (INSS) ở Tel Aviv, nói với CNN.

Tiến sỹ Nguyễn Hồng Hải, chuyên giảng dạy ngành Quan hệ Quốc tế tại Đại học VinUni ở Hà Nội, nhận định với VOA rằng nội các chiến tranh Israel đã đạt được đồng thuận cao về việc phải có hành động trả đũa của Iran.

“Tôi nghĩ rằng họ (Israel) không dễ dàng chấp nhận bỏ qua cuộc tấn công vừa rồi của Iran bởi vì mối quan hệ xung khắc giữa Iran và Israel nó đã âm ỉ từ lâu rồi. Trước đây Iran thậm chí còn tuyên bố sẽ xóa sổ Israel ra khỏi bản đồ thế giới. Ngược lại Israel luôn coi sự phát triển hạt nhân của Iran là mối đe dọa đối với Nhà nước Do Thái,” Tiến sỹ Hải phân tích.

Tuy nhiên, nếu việc đáp trả của Israel diễn ra ở quy mô lớn và gây ra thiệt hại hại nặng nề cho Iran thì Iran ‘chắc chắn sẽ đáp trả mạnh mẽ trở lại. “Lúc đó cuộc chiến sẽ có nguy cơ lan rộng ra toàn khu vực và thu hút sự can dự của các nước bên ngoài,” ông cảnh báo.

“Nếu như họ (Tel Aviv) thật sự phớt lờ tất cả các lời cảnh báo mà tấn công Iran thì đó sẽ là điều tồi tệ đối với cả khu vực và thế giới.”

Ông cho rằng Israel chỉ tấn công Iran ‘ở mức độ chấp nhận được’ đối với Mỹ ngay cả khi Washington không đồng tình về bất kỳ hành động trả đũa nào.

Mỹ không muốn leo thang

Tiến sỹ Hải giải thích Mỹ và các nước phương Tây không muốn xung đột Iran-Israel leo thang vì cuộc chiến Nga-Ukraine đang diễn ra và Mỹ cũng đang bận tâm về tình hình khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

“Tôi nghĩ Mỹ đã làm hết khả năng để ngăn cản Israel leo thang hơn nữa hoặc là tấn công Iran ở quy mô lớn,” ông nói.

“Phương Tây muốn dồn lực để hỗ trợ Ukraine giành chiến thắng trước Nga và để duy trì vị thế trong cuộc cạnh tranh với Trung Quốc ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương,” ông nói thêm.

Ngoài ra, nếu căng thẳng Iran-Israel lan rộng thành khủng hoảng lớn thì ‘sẽ có tác động tiêu cực đến chiến dịch tái tranh cử của ông Biden’, Tiến sỹ Hải nhận định và cho rằng nếu ông Biden thành công trong việc giữ cho lò lửa chiến tranh Trung Đông không lan rộng thì ông sẽ ghi điểm về đối ngoại.

‘Như vậy là đã đủ’

Về phần Tehran, Tiến sỹ Hải cho rằng họ ở trong thế bắt buộc phải hành động sau khi sứ quán của họ ở Syria bị tấn công mà họ buộc tội Israel đứng đằng sau. Cuộc tấn công này làm 7 thành viên Vệ binh Cộng hòa, trong đó có các tướng lĩnh cấp cao của Iran, thiệt mạng. “Họ phải hành động để giữ được sự ủng hộ của người dân và duy trì chủ nghĩa dân tộc,” ông giải thích.

“Vừa rồi họ cũng gửi một thông điệp rõ ràng đến Israel là đã tấn công có giới hạn như vậy thôi bởi vì họ phải giữ thể diện cả ở trong nước lẫn đối ngoại.”

Theo lời ông thì Tehran biết rõ khả năng phòng thủ tên lửa của Israel được sự hỗ trợ của Mỹ và các đồng minh nên hành động tấn công của họ ‘là có tính toán kỹ’, ‘tấn công có giới hạn’ và ‘rõ ràng là không muốn leo thang’.

“Họ cũng thừa hiểu rằng nếu họ đi quá xa, gây thiệt hại lớn cho Israel thì khả năng can dự của Mỹ là rất lớn. Cho nên họ có tính toán và tấn công có giới hạn là vì vậy,” ông nói thêm.

Sau vụ phóng tên lửa và drone vào Israel, Tehran đã nói rằng họ không muốn leo thang xung đột và ‘như vậy là đã đủ’. Họ cũng đã báo trước cho chính quyền các nước trong khu vực, kể cả Mỹ, 72 giờ trước khi tấn công xảy ra, mặc dù điều này đã bị Mỹ bác bỏ, trong một động thái được các nhà phân tích cho là nhằm giảm thiểu tác động của cuộc tấn công.

Việc chính quyền Biden đe dọa áp thêm thuế quan đối với Trung Quốc là tín hiệu mới nhất trong năm bầu cử cho thấy mối quan hệ băng giá hơn với Trung Quốc có thể sẽ tiếp diễn bất kể ai thắng cử tổng thống Mỹ.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tới bang chiến trường Pennsylvania hôm 17/4 để kêu gọi tăng thuế đối với các sản phẩm thép và nhôm của Trung Quốc, và các quan chức chính quyền hàng đầu đã báo hiệu rằng đây có thể không phải là loạt đạn cuối cùng của ông nhắm vào Trung Quốc trong mùa bầu cử này.

Cùng ngày 17/4, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen ra tín hiệu rằng thuế quan đối với xe điện của Trung Quốc có thể là cần thiết để bảo vệ người lao động Mỹ khỏi tình trạng sản xuất dư thừa của Bắc Kinh.

Tuần này, chính quyền Biden cũng mở một cuộc điều tra về những gì họ cho là nỗ lực của Trung Quốc nhằm thống trị các ngành hàng hải, hậu cần và đóng tàu. Nhiều chuyên gia hiện cho rằng kết quả của cuộc điều tra đó và quá trình xem xét kéo dài nhiều năm liên tục về các chính sách thương mại thời Trump sẽ dẫn đến việc có thêm nhiều mức thuế mới đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington, Lưu Bằng Vũ, cho biết thuế quan của Mỹ thể hiện chủ nghĩa đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ.

“Nhiều đối tác thương mại của Mỹ, bao gồm cả Trung Quốc, rất không hài lòng với việc Mỹ thường xuyên sử dụng an ninh quốc gia, hành vi phi thị trường, sản xuất dư thừa và các lý do khác để áp đặt các hạn chế và chính trị hóa các vấn đề thương mại”, ông Lưu nói trong một tuyên bố đưa ra hôm 17/4 để đáp trả đề xuất về mức thuế thép.

Quyết định tăng thuế trong tuần này của chính quyền Biden cho thấy môi trường thương mại diều hâu đang hướng tới cuộc bầu cử Mỹ năm 2024 khi ông Biden và đối thủ Đảng Cộng hòa của ông, Donald Trump, coi lập trường cứng rắn với Trung Quốc là một phần trên con đường dẫn đến chiến thắng, đặc biệt là các bang chiến trường thuộc vành đai ‘rỉ sắt’ của vùng công nghiệp ‘hết thời’ như Michigan và Pennsylvania.

Ông Trump đã đề xuất mức thuế nhập khẩu tổng thể 10% nếu ông trở lại Nhà Trắng.

Ông cũng đề xuất loại bỏ dần việc nhập khẩu hàng hóa như điện tử, thép và dược phẩm của Trung Quốc trong 4 năm và muốn cấm các công ty Trung Quốc sở hữu cơ sở hạ tầng của Hoa Kỳ trong lĩnh vực năng lượng và công nghệ.

Nhóm thăm dò của Gullup cho biết cuộc thăm dò của họ, được công bố vào tháng 3, cho thấy 41% người Mỹ coi Trung Quốc là kẻ thù lớn nhất của Hoa Kỳ, khiến nước này trở thành đối thủ được coi là hàng đầu của Mỹ trong năm thứ tư liên tiếp.

“Trung Quốc chắc chắn sẽ bị cuốn vào một chu kỳ hỗn loạn. Và tôi thực sự nghĩ rằng, ngay bây giờ, chúng ta mới chỉ nhìn thấy sự khởi đầu của điều đó,” Allen Carlson, giáo sư Đại học Cornell và là một chuyên gia về quan hệ Mỹ-Trung, nói

Các quan chức Nhà Trắng bác bỏ ý kiến cho rằng điều này mang tính chính trị, dù rằng ông Biden đưa ra đề xuất về thuế thép trong một bài phát biểu chống Trump đầy cảm xúc tại trụ sở nghiệp đoàn công nhân ngành thép Hoa Kỳ United Steelworkers ở Pennsylvania.

Thay vào đó, các quan chức chính quyền cho biết họ lo ngại làn sóng xuất khẩu giá rẻ từ Trung Quốc đang gây nguy hiểm cho hàng tỷ đô la ưu đãi thuế do ông Biden đảm bảo để neo giữ các ngành công nghiệp như năng lượng mặt trời, gió và xe điện ở Hoa Kỳ.

Các quan chức chính quyền Mỹ nói rằng nền kinh tế tăng trưởng chậm của Trung Quốc đang buộc các nhà sản xuất phải tăng cường xuất khẩu để bù đắp cho sự tăng trưởng yếu kém về nhu cầu nội địa, khiến thặng dư thương mại sản xuất của Trung Quốc tăng lên mức kỷ lục.

Các tấm pin mặt trời hai mặt, có thể hấp thụ ánh sáng cả hai mặt, là một ví dụ về mối quan tâm của chính quyền Biden. Reuters đưa tin hôm 17/4 rằng chính quyền đã miễn thuế cho Trung Quốc cho đến năm 2026 để giúp thúc đẩy năng lượng mặt trời ở Mỹ, nhưng giờ đây các quan chức dự kiến sẽ dỡ bỏ lệnh cấm và áp đặt thuế sau khi các tấm pin giá rẻ tràn ngập thị trường Mỹ.

Nhà sản xuất tế bào quang điện Hanwha Qcells của Hàn Quốc đã yêu cầu chính quyền Biden dỡ bỏ lệnh cấm để bảo vệ kế hoach mở rộng 2,5 tỷ USD đã cam kết nhằm tăng cường việc sản xuất năng lượng mặt trời tại Hoa Kỳ trước sự cạnh tranh từ các sản phẩm rẻ hơn do châu Á sản xuất.

Các trợ lý của ông Biden cho biết các chính sách của chính quyền họ khác với chính sách của chính quyền Trump ở các khía cạnh chính, bao gồm cả việc nhắm mục tiêu hẹp vào các ngành và sản phẩm cụ thể – điều này có thể làm giảm khả năng bị Trung Quốc và các chính phủ nước ngoài khác trả đũa mạnh mẽ.

Một quan chức chính quyền cấp cao cho biết, đề xuất về thép và nhôm sẽ chỉ nhắm mục tiêu 1 tỷ USD hàng hóa so với hàng trăm tỷ USD liên quan đến mức thuế rộng hơn của ông Trump.

Chính sách mạnh mẽ của Mỹ đối với Trung Quốc là một trong những vấn đề hiếm hoi nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của lưỡng đảng trên cả nước.

“Mọi người ngày nay đều chống Trung Quốc và điều đó được phản ánh trong dư luận,” Bill Reinsch, cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nói.

Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Washington về thương mại song phương, Trung Quốc vào này 19/4 đã áp thuế nhập khẩu lên một loại axit từ Mỹ được sử dụng rộng rãi trong thực phẩm, thức ăn chăn nuôi, thuốc trừ sâu và lĩnh vực y tế.

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố rằng từ ngày 20/4, nhập khẩu axit propionic từ Mỹ sẽ phải chịu mức thuế 43,5%, sau khi cuộc điều tra vào tháng 7 cho thấy ngành công nghiệp axit propionic nội địa của Trung Quốc “bị thiệt hại nghiêm trọng”.

Tranh chấp thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới ngày càng gia tăng bất chấp các chuyến thăm ngoại giao gần đây.

Ngoài việc đe dọa sẽ tăng thuế đối với thép nhập khẩu của Trung Quốc, Mỹ còn đang gây áp lực buộc Mexico cấm Trung Quốc bán sản phẩm kim loại của mình cho Mỹ một cách gián tiếp từ quốc gia Mỹ Latin.

Bộ thương mại Trung Quốc hôm 18/4 cho biết họ kiên quyết phản đối việc Mỹ tăng thuế và sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích của mình.