Tình
hình chiến sự giữa Israel và Hamas vẫn là chủ đề được nhiều báo Pháp số
ra hôm nay, 03/11/2023, quan tâm, đặc biệt là vụ Israel oanh kích một
trại tị nạn Jabaliya ở Gaza, bị tố cáo là « phạm tội ác chiến tranh »,
cũng như các hệ thống địa đạo chiến lược của Hamas ở Gaza, khiến Israel
rơi vào bẫy.
Le Monde chạy tựa trang nhất “Tại Gaza, Israel rơi vào bẫy của Hamas”.
Những hình ảnh hiếm hoi từ Gaza hôm 01/11, cho thấy đống đổ nát, khói
bụi sau vụ oanh kích, mà Hamas cho biết hơn 190 thường dân thiệt mạng và
nhiều người khác bị thương. Mặc dù không thể kiểm chứng được số thương
vong qua nguồn tin độc lập nhưng ngay sau vụ oanh kích, Bolivia đã cắt
quan hệ ngoại giao với Israel, nhiều nước đã triệu hồi đại sứ của mình
tại Nhà nước Do Thái. Điều đáng nói là vụ tấn công của Israel vào khu
vực này hoàn toàn có chủ đích, chứ không phải nhắm bắn nhầm.
Quân
đội Israel khẳng định tấn công vào trại Jabaliya vì đó là những mục
tiêu quân sự, các địa đạo, là nơi ẩn náu của một trong những chỉ huy của
nhóm Hồi giáo Hamas, Ibrahim Bieri. Chuyên gia về chiến tranh tại đô
thị, Daphné Richemond-Barak, tại đại học Reichman de Tel-Aviv ở Israel,
được Le Monde trích dẫn, cho rằng việc các tòa nhà sụp đổ gần như hoàn
toàn là « cái giá phải trả » để tiêu diệt Hamas, vì hố bom sâu
như vậy chứng minh rằng có các địa đạo ở dưới lòng đất. Trên mạng xã hội
X, Cao Ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc bày tỏ lo ngại về các cuộc tấn công
của Israel, khiến nhiều thường dân thiệt mạng, « có thể cấu thành tội
ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người ».
Le Monde chỉ
ra rằng, kể từ đầu cuộc tấn công Hamas trả thù, Israel chưa nêu rõ bao
nhiêu thủ lĩnh của Hamas đã bị tiêu diệt, tuy nhiên số người thương vong
có thể lên đến hàng ngàn người, đặc biệt là ở Gaza. Nhật báo cho rằng
Israel rơi vào thế « tiến thoái lưỡng nan », và đã đưa ra những lựa chọn
sai lầm, nhắm vào các mục tiêu quân sự bất chấp ở đó có thường dân hay
không, với biện minh là đã kêu gọi người dân di tản xuống phía nam Gaza.
Thế nhưng, theo như tường trình của La Croix, cả nam bắc Gaza đều bị
oanh kích, người dân Gaza phải sống trong điều kiện không có điện nước,
viện trợ nhân đạo khó tiếp cận từ 27 ngày qua.
Le Monde kết
luận rằng chuyện xảy ra ở trại tị nạn Jabaliya như là một hình thức tóm
tắt về diễn biến của cuộc xung đột, về cách triển khai quân sự của
Israel : ưu tiên mục tiêu quân sự, bất chấp thiệt hại về nhân mạng và
tài sản có thể lớn gấp đôi, gấp ba. Tình hình này có thể lặp lại tại
nhiều nơi khác và có nguy cơ trở nên khó chấp nhận trong mắt các bên vẫn
ủng hộ Israel.
Trên thực tế, đó là cái bẫy của Hamas, và
Israel không phải ngẫu nhiên bị rơi vào bẫy ở Gaza. Theo Le Monde, hệ
thống đường hầm ngầm đã được bố trí khắp Gaza, thậm chí dẫn ra biển, có
nơi sâu đến 60 mét. Các đường hầm này trở thành nơi di chuyển, vận
chuyển hàng hóa, chứa vũ khí và cũng là nơi hoạt động của nhóm Hamas.
Cái bẫy này đã khiến Israel khó có thể tấn công vào Hamas nếu không phá
hủy các tòa nhà của cư dân ở phía trên.
Về phần mình,
Libération dẫn lời chứng của một con tin được Hamas thả ra, cho biết anh
đã phải đi bộ trong vòng 2 hay 3 tiếng dưới lòng đất, trong một mạng
lưới đường hầm như mạng nhện. Các hệ thống đường hầm đã có ở Gaza từ
lâu, nhưng đã tăng mạnh kể từ năm 2007, đến năm 2021, Hamas cho biết hệ
thống địa đạo dài lên đến 500 km ở Gaza.
Về chủ đề này,
Libération cho biết quân đội Israel cũng đã có sự chuẩn bị, lập một tiểu
đội chuyên biệt, được trang bị kính nhìn trong bóng tối, robot điều
khiển từ xa để thiết lập các bản đồ đường hầm, cũng như loại bom GBU-28,
có thể phá hủy các đường hầm với độ sâu 30 mét. Tuy nhiên, theo các
chuyên gia, chiều sâu và chiều rộng của các địa đạo vượt quá khả năng
chuyên môn của Israel, đặc biệt là các hệ thống nằm này được ẩn dưới
lòng đất tại khu vực rộng 365 km và có tới 2 triệu dân sinh sống ở phía
trên. Le Figaro thì nhấn mạnh đến số phận của những thường dân
Palestine, nêu ra lời cảnh báo của các tổ chức phi chính phủ và y sĩ về
các hành động « trái với luật pháp quốc tế », biến Gaza thành « mồ chôn
của trẻ em ».
Về chiến tranh Ukraina, cả Les Echos đề cập đến « quy luật tàn nhẫn của thời sự », khi
diễn biến chiến sự giữa Nga và Ukraina với những tiên đoán về Đệ Tam
Thế Chiến, đã bị thay thế bằng một đe dọa khác đối với hành tinh khi
cuộc xung đột ở Israel có thể lan rộng sang Liban, đến Iran, hay việc
Hoa Kỳ có thể can thiệp quân sự vào Trung Đông. Theo cây bút Yves
Bourdillon của nhật báo kinh tế Pháp, « đúng là tội ác của Hamas, hay các vụ đánh bom ở Gaza » có
vẻ kịch tính ngoạn mục hơn là những chiếc xe tăng, drone bị phá hủy
thường ngày ở Ukraina. Hai cuộc chiến ở hai bối cảnh khác nhau, trên
thực tế lại như hai mặt của đồng xu. Cuộc xung đột ở Hamas đối đầu với
Israel, thách thức phương Tây, giống như Ukraina là bức tường chống lại
Nga, đe dọa an ninh châu Âu. Hamas cũng được hỗ trợ bởi Iran – vốn là
đồng minh của Nga. Cuộc chiến giữa Israel và Hamas dường như khiến
phương Tây mất tập trung, nhưng những hỗ trợ bằng lời nói, hay tài chính
mà phương Tây hứa hẹn giành cho Kiev không giảm đi. Hơn nữa cuộc phản
công của Ukraina ít nhiều cũng có được kết quả tích cực trên chiến
trường.
Vẫn về thời sự quốc tế, cả La Croix và Le Monde và Le
Figaro, đều quan tâm đến việc Pakistan trục xuất 1,7 triệu người tị nạn
Afghanistan khỏi nước này. Phóng sự của Le Monde cho biết các loa phát
thanh phát đi thông báo tại các khu phố tập trung đông người Afghanistan
ở Karachi : những ai không có giấy tờ sẽ bị bắt giữ, sau đó trục xuất
về Afghanistan. Pakistan là điểm đến của hàng triệu người di cư từ
Afghanistan sau các cuộc chiến tại nước này. Thông báo trục xuất đã được
đưa ra từ đầu tháng 10, và đến cuối tháng 10, chính phủ Pakistan đã mở
ra 49 trại tạm giam trên khắp đất nước. Ngoài đường phố, các xe bus nối
dài, chất đầy hàng hóa, thảm đệm, đồ đạc của những người quyết định bỏ
nhà cửa, tài sản ở Pakistan để trở về Afghanisan. Có những người buộc
phải trở về, dù không còn gì ở Afghanistan và phải đối mặt với nhiều rủi
ro từ chính quyền Taliban và các chính sách Hồi giáo hà khắc đối với
phụ nữ (trẻ em nữ không được đến trường).
Những người tị nạn
từ Afghanistan, vừa không được chào đón bởi chính quyền Islamabad, và cả
đại đa số người Pakistan, bị truyền thông nước này coi là « những kẻ khủng bố », buôn
ma túy… Từ đầu tháng 10, ước tính có khoảng 140 000 người Afghanistan
không có giấy tờ đã rời khỏi Pakistan. Làn sóng trục xuất những người tị
nạn « chưa từng có » này, trên thực tế là chính sách được đưa
ra bởi một chính phủ lâm thời, do thủ tướng Anwar-Ul-Haq Kakara lãnh đạo
từ tháng 08/2023, sau khi cựu thủ tướng Iram Khan bị lật đổ vào tháng
Tư, và bị bắt giữ hồi tháng Tám vì tội « tiết lộ tài liệu mật ». Quân đội « đầy quyền lực » của
Pakistan cũng đang giám sát chặt chẽ việc trục xuất để gây áp lực với
chính quyền Taliban ở Kabul. Quan hệ giữa hai nước đã trở nên căng thẳng
sau khi Taliban lên nắm quyền vào năm 2021. Le Figaro nêu ra 473 vụ tấn
công khủng bố đã xảy ra tại Pakistan từ năm 2021 đến 2023, lấy đi sinh
mạng của 785 người.
Về phần mình, La Croix nêu ra cuộc chiến
đấu của các luật sư Pakistan, đấu tranh cho dân chủ, quyền công dân,
trước sự kiểm soát của quân đội tại nước này, bày tỏ ủng hộ đối với cựu
thủ tướng Iram Khan. Ủy ban bầu cử đã quyết định ngày tổ chức bầu cử
lãnh đạo đất nước vào tháng Hai 2024, nhưng các luật sư lo ngại rằng khi
quân đội vẫn thao túng chính trị, kinh tế, thì kết quả bầu cử khó có
thể công bằng.
Về thời sự nước Pháp, hầu hết các báo đều đề
cập đến cơn bão Ciaran với sức gió lên đến 200km/h, đã gây ra nhiều
thiệt hại tại miền bắc và miền tây nước Pháp vào giữa tuần qua. Ít nhất
hai người đã thiệt mạng, nhiều người đã bị thương. Hệ thống điện và
đường xá bị hư hại tại nhiều nơi, hàng ngàn cây đã bị gió quật đổ. Nếu
phóng sự của La Croix tại khu vực Bretagne cho thấy cuộc huy động của
các dân biểu tại địa phương để đối phó với bão thì Libération dành trang
nhất và hồ sơ lớn nói về chủ đề này, nêu ra khả năng dự báo thời tiết
và các phương tiện cảnh báo người dân phòng tránh bão hiệu quả, đã giúp
hạn chế được hậu quả từ cơn bão. Cường độ của bão Ciaran đã giảm nhưng
Le Figaro đưa tin, nhiều vùng ở Pháp vẫn trong tình trạng cảnh báo cao
độ và chuẩn bị đối phó với một cơn bão mới vào cuối tuần này, với tên
gọi Domingos.
Về tin tức thể thao, Le Figaro số ra hôm nay
chạy tựa trang nhất về tình trạng bạo lực trong bóng đá Pháp, được ví
như một dịch bệnh. Sau vụ bạo loạn tại sân vận động tại Saint Denis vào
năm ngoái, vào Chủ Nhật vừa qua, trong khuôn khổ giải Giải bóng đá vô
địch quốc gia Pháp (Ligue 1), các xe buýt chở đội tuyển và cổ động viên
của CLB Olympique Lyonnais đã bị ném đá, tấn công trước trận đấu với CLB
Olympique Marseille. Hình ảnh của huấn luyện viên Gennaro Gattuso mặt
đầy máu xuất hiện khắp các mặt báo Pháp và quốc tế. Theo Le Figaro, bóng
đã Pháp đã bị biến dạng bởi những tệ nạn bị tích tụ trong nhiều tháng,
từ bạo lực, phân biệt chủng tộc, cho đến kỳ thị đồng tính. Liên đoàn
bóng đá Pháp cho biết từ 2016 đến 2021, 4500 trọng tài đã bỏ việc vì lo
sợ trước tình trạng an ninh bất ổn ngày càng gia tăng tại các trận bóng.
Nhật báo cánh hữu đặt câu hỏi : lỗi là tại ai ? Bộ trưởng Nội Vụ Gerald
Darmanin, gần đây đã cáo buộc tuyển thủ Benzema, quả bóng vàng của Pháp
năm 2022, có liên hệ với khủng bố, đã nhanh chóng quy trách nhiệm cho
các câu lạc bộ. Tờ báo chỉ ra rằng bóng đá trên thực tế chỉ là tấm gương
phản ánh một xã hội ngày càng bạo lực, không chỉ riêng Pháp mà tình
trạng tương tự cũng xảy ra ở Đức, Tây Ban Nha, hay Hà Lan. Điều đáng lo
nhất là Pháp chuẩn bị đăng cai Thế Vận Hội mùa hè vào năm sau, nhưng vẫn
chưa có giải pháp cụ thể với căn bệnh « bạo lực này ».