Trong những tháng đầu xung đột, quân đội Ukraine lép vế trước hỏa lực pháo binh Nga, liên tục để mất lãnh thổ và thiệt hại tới 200 binh sĩ mỗi ngày. Nhưng Ukraine gần đây đã thay đổi chiến thuật, khi nắm trong tay những vũ khí mới hiện đại hơn, có tầm bắn xa hơn do phương Tây cung cấp.

Một đòn giáng mạnh vào Nga tuần này là loạt vụ nổ ở căn cứ không quân tại bán đảo Crimea, phá hủy ít nhất 8 máy bay chiến đấu. Nga nói rằng đây là vụ nổ kho đạn do bất cẩn, trong khi một quan chức Ukraine giấu tên cho biết đây là vụ tập kích của đơn vị đặc nhiệm với sự hỗ trợ của du kích địa phương.

Dù cố vấn của Tổng thống Ukraine nói rằng Kiev không liên quan đến loạt vụ nổ, giới phân tích cho rằng chiến thuật đánh vào hậu cứ như vậy phù hợp với tỉnh Kherson ở miền nam Ukraine, nơi Kiev nhiều tuần qua đã theo đuổi kế hoạch tổ chức một cuộc phản công lớn.

Thành phố Kherson, thủ phủ của tỉnh cùng tên, được xem là nơi dễ bị đe dọa hơn các mục tiêu khác, bởi nguồn tiếp tế cho lực lượng Nga ở đô thị này hoàn toàn phụ thuộc vào 4 cây cầu bắc qua sông Dnipro.

Ngày 13/8, Ukraine tuyên bố tấn công câu cầu cuối cùng trong số đó, khiến hàng nghìn binh sĩ Nga có nguy cơ bị cô lập và mất nguồn tiếp tế, theo giới chức tình báo phương Tây.

"Chúng tôi không có đủ nguồn lực để rải đạn pháo trên lãnh thổ này như cách Nga làm. Do đó, chúng tôi cần thay đổi chiến thuật để chiến đấu theo cách khác", Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov nói hồi đầu tháng.

Chiến thuật này dường như đang mang lại kết quả đáng khích lệ. Dù quân đội Ukraine chưa giành lại được những vùng lãnh thổ rộng lớn, họ đã làm chậm đà tiến quân của Nga, đồng thời khắc phục được những tổn thất nặng nề mà họ phải gánh chịu trong những tháng gần đây.

Nỗ lực phản công của Ukraine ở miền nam được coi là bước thay đổi đáng kể so với chiến thuật "chơi sòng phẳng" với lực lượng Nga được áp dụng từ những ngày đầu chiến sự. Sau gần 6 tháng giao tranh, quân đội Ukraine nhận ra rằng họ bị lực lượng Nga áp đảo quá lớn cả về số lượng, vũ khí và đạn dược, buộc họ phải sáng tạo và nhanh nhạy.

"Rõ ràng Ukraine không thể so sánh về quy mô với các đơn vị Nga, trong khi nguồn nhân lực của họ cũng đang dần cạn kiệt. Vì vậy, Ukraine phải rất tỉnh táo trong cách đối phó với quân Nga", Samuel Bendett, chuyên gia về vũ khí Nga tại Trung tâm Phân tích Hải quân Mỹ, nói.

Ukraine đã đẩy lùi được quân Nga khỏi thủ đô Kiev nhờ sử dụng các đơn vị chiến đấu nhỏ có khả năng thích nghi tốt, tận dụng được triệt để lợi thế sân nhà để tiến hành những cuộc tập kích chớp nhoáng vào những đội hình xe tăng, thiết giáp Nga nối đuôi nhau trên đường.

Tại miền đông, nơi địa hình là những cánh đồng bằng phẳng, rộng lớn, Nga ban đầu có thể tận dụng ưu thế về số lượng và hỏa lực, bào mòn quân đội Ukraine bằng những đợt pháo kích không ngừng nghỉ. Nhưng hiện tại, với các hệ thống pháo tầm xa mới như HIMARS, Ukraine có thể làm chậm bước tiến của quân Nga và chuyển trọng tâm chiến sự tới các khu vực mà họ đánh giá là có lợi thế hơn ở miền nam.

Tại miền nam, đặc biệt là vùng Kherson, Ukraine hy vọng có thể bắt đầu đảo ngược tình thế của cuộc chiến. Sử dụng pháo HIMARS và các vũ khí tầm xa khác, lực lượng Ukraine đã từng bước chặt đứt khả năng tiếp tế cho quân đội của Nga.

Serhii Khlan, cố vấn cho người đứng đầu chính quyền quân sự tỉnh Kherson, nói trên Facebook rằng việc phá hủy cây cầu cuối cùng qua sông Dnipro hôm 13/8 là một phần chiến lược của Ukraine nhằm khiến quân Nga thất bại.

"Họ tất nhiên sẽ tìm cách sửa chữa hoặc tìm kiếm giải pháp thay thế cho các cây cầu bị phá hỏng. Nhưng vấn đề là thời gian, tiền bạc và ngay khi họ tập kết thiết bị để sửa cầu, chúng tôi sẽ phá hủy nó lần nữa", Khlan nói.

Theo các chỉ huy Ukraine, mục tiêu của chiến thuật này là tạo ra tình thế không thể chống đỡ, khiến Nga phải rút quân qua phía bên kia sông Dnipro khi đối mặt với đợt phản công của Ukraine.

"Quân đội của chúng tôi rất sáng tạo và linh hoạt, trong khi quân Nga khá rập khuôn với việc triển khai các đội hình chiến đấu như thời Liên Xô. Binh sĩ của chúng tôi đã quá hiểu chiến thuật này và đang tận dụng điều đó", Vitaliy Kim, người đứng đầu chính quyền quân sự ở Mykolaiv, nói.

Tại miền đông Ukraine, nỗ lực chính của Nga là tập trung kiểm soát phần còn lại của tỉnh Donetsk, qua đó hoàn thành mục tiêu "giải phóng Donbass". Nhiều cuộc giao tranh dữ dội đã nổ ra vài ngày qua xung quanh thị trấn Pisky, tỉnh Donetsk. Bộ Quốc phòng Nga hôm 13/8 tuyên bố thị trấn đã thất thủ.

Trong khi đó, chiến thuật của Ukraine không còn là tập trung lực lượng phòng thủ các thị trấn, thành phố, mà chú trọng thực hiện các cuộc tấn công làm suy yếu khả năng duy trì lực lượng Nga ở tiền tuyến.

"Chúng tôi tìm kiếm những điểm yếu của Nga, xác định những điểm trọng yếu của đối thủ và từng bước bào mòn họ", Andrii Ryzhenk, cố vấn tại Trung tâm Chiến lược Quốc phòng ở Ukraine, nói.

Giới chức phương Tây cũng ủng hộ chiến thuật mới này. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Reznikov tuần trước cho hay những người đồng cấp Anh và Mỹ đều đưa ra lời khuyên rằng "quân Nga đang sử dụng chiến thuật 'cối xay thịt', nếu bạn định chiến đấu với họ bằng chiến thuật tương tự, chúng tôi sẽ không thể giúp".

Mấu chốt trong nỗ lực của Nga nhằm kiểm soát miền nam Ukraine là phải duy trì tuyến tiếp tế từ bán đảo Crimea, nơi Nga sáp nhập năm 2014. Trước khi phát động chiến dịch ở Ukraine hồi đầu năm nay, Moskva đã đưa hàng nghìn quân tới bán đảo và họ đã chiếm được vùng đất rộng lớn ở Kherson và Zaporizhzhia chỉ trong vài ngày.

Kể từ đó, các tuyến đường sắt từ Crimea đóng vai trò quan trọng cho phép Moskva chuyển vũ khí và thiết bị hạng nặng vào miền nam Ukraine. Tuần trước, Cơ quan Tình báo Quốc phòng Anh cho biết Ukraine đã tập kích một tuyến đường sắt quan trọng từ bán đảo, khiến "tuyến tiếp tế nối từ Crimea tới Kherson khó có thể duy trì hoạt động".

Cơ quan này cho biết phía Nga có thể tăng tốc sửa chữa tuyến đường sắt, nhưng cuộc tập kích đã cho thấy một lỗ hổng nghiêm trọng của Moskva. Mặt trận phía nam giờ đây bị chia làm hai, ngăn cách bởi dòng sông Dnipro.

Cơ quan tình báo Anh nói rằng ngay cả khi Nga sửa chữa được những cây cầu mà Ukraine đã tấn công, chúng vẫn là mắt xích yếu nhất trong tuyến phòng thủ của Nga ở miền nam. Với những vũ khí tầm xa có độ chính xác cao như HIMARS, mắt xích đó có thể bị chặt đứt bất cứ lúc nào.

Thanh Tâm (Theo NY Times)

Philippines đang xem xét mua trực thăng vận tải hạng nặng Chinook để thay thế cho các khí tài đang được dùng để triển khai binh sĩ và ứng phó thảm họa, đại sứ Philippines tại Mỹ Jose Manuel Romualdez nói hôm nay.

Ông cho biết Mỹ sẵn sàng ký thỏa thuận tương đương số tiền Philippines định chi để mua trực thăng Nga. Thỏa thuận trực thăng với Mỹ nhiều khả năng bao gồm gói bảo dưỡng, dịch vụ và phụ tùng đi kèm.

Giới chức Mỹ chưa bình luận về phát biểu của đại sứ Romualdez.

Philippines trước đó hủy thỏa thuận mua 16 trực thăng quân sự Mi-17 của Nga trị giá 12,7 tỷ peso (227,35 triệu USD), vài ngày trước khi ông Rodrigo Duterte kết thúc nhiệm kỳ tổng thống hồi tháng 6.

"Hợp đồng bị hủy chủ yếu do chiến sự ở Ukraine. Do Mỹ và các nước phương Tây có thể áp lệnh trừng phạt với chúng tôi, việc theo đuổi hợp đồng trên rõ ràng không có lợi", ông Romualdez cho biết.

Quan hệ vốn căng thẳng giữa Nga và Mỹ gần đây leo thang sau khi Moskva cuối tháng 2 mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Mỹ cùng đồng minh đã áp đặt loạt lệnh trừng phạt chưa từng thấy với Nga để đáp trả.

Ông Romualdez trước đó cảnh báo Manila có nguy cơ bị cấm vận theo Đạo luật Chống lại Kẻ thù của Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA) nếu xúc tiến hợp đồng mua trực thăng với Nga, dù Manila đã đặt cọc 38 triệu USD cho thương vụ.

Philippines ký hợp đồng mua trực thăng Mi-17 với Nga hồi tháng 11/2021, với lô đầu tiên dự kiến được giao trong vòng hai năm. Manila đang thương lượng với Moskva để lấy lại khoản tiền đặt cọc.

Philippines đang ở giai đoạn cuối của chương trình trị giá 300 tỷ peso, kéo dài 5 năm, nhằm hiện đại hóa các khí tài quân sự đã cũ, trong đó có những tàu chiến từ thời Thế chiến II.

Ngoài quân sự, Philippines dưới thời tân Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. còn muốn tăng cường hợp tác kinh tế với Mỹ, bao gồm các lĩnh vực như sản xuất, hạ tầng số, năng lượng sạch, đại sứ Romualdez cho hay.

Như Tâm (Theo Reuters)

"Nga bắt đầu chiến sự chống lại Ukraine từ năm 2014 khi kiểm soát Crimea. Vì vậy, xung đột rõ ràng chỉ có thể chấm dứt khi giành lại Crimea và trừng phạt những người đã khởi xướng chiến dịch quân sự đặc biệt", Cố vấn của Tổng thống Ukraine, Mykhailo Podolyak, đăng trên Twitter hôm 13/8.

Ông Podolyak sau đó tiếp tục đăng dòng tweet nhấn mạnh Crimea cùng Donetsk hay Kherson "không phải một phần của Nga" và Ukraine "có đầy đủ quyền để giải phóng các vùng lãnh thổ của mình, bằng cách sử dụng bất cứ loại vũ khí nào".

Vadym Skibitsky, đại diện Tổng cục Tình báo Quân đội Ukraine, hôm 16/7 cảnh báo lực lượng nước này có thể dùng pháo phản lực HIMARS tập kích các cơ sở quân sự Nga trên bán đảo Crimea.

Ukraine từng cam kết với Mỹ không sử dụng HIMARS tập kích mục tiêu trên đất Nga, nhưng Kiev không coi Crimea là lãnh thổ thuộc Nga. Nga sáp nhập bán đảo Crimea vào lãnh thổ liên bang vào năm 2014 thông qua trưng cầu dân ý. Ukraine phản đối động thái này và tuyên bố sẽ giành lại Crimea.

Xung đột Nga - Ukraine tới nay chưa có dấu hiệu hạ nhiệt dù đã bước sang tháng thứ sáu. Hai bên thường xuyên tuyên bố và đăng kèm video, hình ảnh phá hủy vũ khí, phương tiện quân sự của đối phương. Tiến trình đàm phán Moskva - Kiev cũng đình trệ từ tháng 3 và hai bên đều đổ lỗi cho đối phương là nguyên nhân khiến đàm phán không thể tiến hành.

Giới quân sự phương Tây nhận định đà tiến của lực lượng Nga và phe ly khai ở miền đông Ukraine đang chậm lại do họ "hứng thương vong nặng nề". Moskva trong khi đó từng tuyên bố mục tiêu quân sự ở Ukraine không chỉ dừng lại ở miền đông.

Ngọc Ánh (Theo Guardian)

Các lực lượng Nga đã kiểm soát thành phố miền nam Kherson ngay từ giai đoạn đầu chiến dịch quân sự ở Ukraine. Các cuộc tấn công về phía tây của họ trong khu vực đã đạt được một số tiến bộ, nhưng ba cây cầu huyết mạch kết nối vùng đang bị Ukraine bắn phá liên tục những tuần gần đây.

Cây cầu vượt sông Dnieper quan trọng nhất là cầu Antonivski ở ngoại ô Kherson đã bị tên lửa nhắm mục tiêu liên tục từ cuối tháng 7. Nhà lập pháp khu vực Sergiy Khlan nói với truyền thông Ukraine rằng cách duy nhất để binh lính Nga qua sông là những chiếc cầu phao gần cầu Antonivski, tuy nhiên, chúng "không thể đáp ứng hoàn toàn nhu cầu của họ".

Ông cho biết thêm Nga đã chuyển các trung tâm chỉ huy của mình sang tả ngạn sông vì lo ngại sẽ không thể sơ tán kịp thời nếu giao tranh leo thang. Nhưng Khlan cũng lưu ý rằng 20.000 quân Nga ở hữu ngạn sông hiện vẫn có thể đi bộ qua các cây cầu.

Cầu Nova Kakhovka, cách cầu Antonivski khoảng 50 km về phía đông bắc, đã trở thành mục tiêu bắn phá suốt tuần qua. Khlan hôm 13/8 cho biết các lực lượng Ukraine đã tấn công cây cầu này từ đầu tuần, ngăn Nga vận chuyển đạn dược, thiết bị và lương thực qua đó để tiếp tế cho quân đội đóng ở Kherson.

Theo một báo cáo của Bộ Quốc phòng Anh, hai cây cầu đường bộ dẫn đến lãnh thổ do Nga kiểm soát ở bờ tây sông Dnieper "có thể" đã không còn sử dụng được.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 13/8 tuyên bố lực lượng của Kiev sẽ nhắm mục tiêu vào những lính Nga đã tấn công nhà máy Zaporizhzhia hoặc sử dụng nó làm cứ điểm để tiến hành các cuộc tiến công.

"Mỗi lính Nga bắn vào nhà máy hoặc sử dụng nhà máy làm chỗ ẩn nấp đều phải hiểu rằng họ sẽ trở thành mục tiêu đặc biệt cho các nhân viên tình báo, đặc nhiệm và quân đội chúng tôi", Tổng thống Zelensky nói trong bài phát biểu trên truyền hình.

Nga hiện chưa bình luận về thông tin này.

Nga và Ukraine gần đây liên tục cáo buộc lẫn nhau pháo kích nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.

Theo ông Dmytro Orlov, thị trưởng thành phố Energodar, phía tây nam Ukraine, nơi đặt nhà máy điện Zaporizhzhia, nguy cơ xảy ra thảm họa tại đây đang "tăng lên mỗi ngày".

"Những gì diễn ra ở đó hoàn toàn là khủng bố hạt nhân", ông nói. "Nó có thể dẫn đến kết cục không thể đoán trước bất cứ lúc nào".

"Tình hình rất nguy hiểm và điều gây lo ngại nhất là không có tiến trình giảm leo thang nào đang diễn ra", Orlov nhấn mạnh.

Trong khi giao tranh tiếp diễn, đã có nhiều tàu chở ngũ cốc Ukraine rời cảng hoặc chuẩn bị xuất biến như một phần của thỏa thuận được ký hồi cuối tháng 7 giữa Kiev và Moskva, do Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian, nhằm xoa dịu cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu.

Một tàu chở ngũ cốc đến Ethiopia, chuyến hàng đầu tiên tới quốc gia này kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine, đã sẵn sàng rời cảng trong những ngày tới.

Trong khi đó, theo các nguồn thạo tin, con tàu chở ngũ cốc đầu tiên rời Ukraine theo thỏa thuận đã tới gần Syria.

"Thế giới cần lương thực của Ukraine. Đây là khởi đầu của những gì chúng tôi hy vọng sẽ trở thành hoạt động bình thường cho những người đang phải chịu nạn đói trên thế giới", quan chức cấp cao từ Tổ chức Lương thực Thế giới Marianne Ward nói. Cơ quan cứu trợ này đã mua hơn 800.000 tấn ngũ cốc Ukraine vào năm ngoái.

Tình báo quân đội Anh hôm nay cho biết quân đội Nga trong tuần qua dường như đã chuyển hướng ưu tiên cơ cấu lại các đơn vị nhằm tăng cường cho những chiến dịch tấn công ở miền nam Ukraine.

Bộ Quốc phòng Anh cho hay các lực lượng do Nga hậu thuẫn thuộc Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng ở Donbass, miền đông Ukraine, vẫn tiếp tục tấn công vào khu vực phía bắc thành phố Donetsk.

Bộ chỉ huy quân sự Ukraine cùng ngày cho biết các binh sĩ Nga liên tục tấn công vào thành phố Avdiivka nhưng không thành công. Kể từ năm 2014, nơi đây đã trở thành một trong những tiền đồn của lực lượng Ukraine gần Donetsk.

Nga trong khi đó thông báo đã giành quyền kiểm soát Udy, một ngôi làng ở khu vực miền đông Kharkov, nơi đang bị các lực lượng nước này pháo kích liên tục những ngày gần đây.

Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc (OHCHR) ghi nhận hơn 5.400 người thiệt mạng và gần 7.500 người bị thương kể từ khi xung đột nổ ra ở Ukraine. Con số thực tế có thể cao hơn do tình hình chiến sự gây cản trở quá trình xác minh và thống kê.

Cao ủy Liên Hợp Quốc về Người tị nạn (UNHCR) báo cáo hơn 10,6 triệu lượt người rời Ukraine và hơn 4,5 triệu lượt người từ nước ngoài vào Ukraine trong gần 6 tháng xung đột. Cơ quan này ghi nhận hơn 6,3 triệu người tị nạn Ukraine trên khắp châu Âu.

Vũ Hoàng (Theo AFP, Reuters)