Một tuyến hào chống tăng và hàng rào dây thép gai cắt ngang những cánh đồng hướng dương trải dài đến tận chân trời ở miền đông Ukraine. Đây là phòng tuyến mà Kiev kỳ vọng có thể xây dựng đủ nhanh và đủ rộng để ngăn chặn chiến dịch tấn công mùa hè của Nga. Nhưng tỷ lệ thành công của phòng tuyến này ngày càng thấp dần.

Kiev đang thúc đẩy nỗ lực xây dựng phòng tuyến tham vọng nhất từ trước đến nay, dựng lên dải chướng ngại vật răng rồng và đào hào nhằm cản trở đối phương. Các phi công điều khiển drone Ukraine cũng được bố trí trong một mạng lưới hầm ngầm rộng lớn để đối phó UAV Nga.

Đại tá Oleh Rezunenko, sĩ quan công binh phụ trách xây dựng một đoạn dài gần 322 km của phòng tuyến khổng lồ này, tuyên bố: "Lực lượng nào đào sâu hơn sẽ là bên sống sót".

Đã bước sang năm thứ hai, chương trình mở rộng phòng tuyến của Ukraine đang gặp phải hàng loạt vấn đề, từ chậm trễ tiến độ đến việc nhiều quan chức tham gia dự án bị bắt vì cáo buộc tham nhũng. Giờ đây, nó đối mặt nguy cơ bị đối phương chọc thủng nếu tốc độ xây dựng không được đẩy nhanh.

Đoạn phòng tuyến của đại tá Rezunenko, với nhiều km răng rồng, chướng ngại vật hình kim tự tháp đúc bằng bê tông rải gần nhau để chặn xe tăng, bắt đầu từ vùng Kharkov ở phía bắc và kéo dài xuống tận Zaporizhzhia ở phía nam.

"Nhiệm vụ chính của chúng tôi là đào hào nhanh và sâu nhất có thể", ông nói.

Thách thức đặt ra là làm thế nào để cầm chân một đội quân đang được bổ sung hàng nghìn tân binh của Nga. Các đơn vị Ukraine, vốn thiếu hụt nhân lực, đang chật vật phòng thủ trước những đợt tấn công dữ dội khi Nga thay đổi chiến thuật mỗi ngày và từ từ kiểm soát lãnh thổ.

18 tháng qua, lực lượng Nga đã xuyên thủng nhiều điểm yếu trên phòng tuyến của Ukraine và tận dụng hệ thống phòng thủ lỏng lẻo hơn ở phía bắc để bắt đầu một đợt tấn công mới với khoảng 50.000 quân.

Ukraine giờ đây hy vọng việc thiết lập một phòng tuyến với chiều sâu ba lớp sẽ ngăn chặn các đợt đột phá tương tự ở miền đông, nơi Nga đang nỗ lực giành quyền kiểm soát những thành phố chiến lược Pokrovsk và Kostyantynivka.

Tuyến phòng thủ đầu tiên do quân đội tiền tuyến xây dựng, trong khi các đội như của Rezunenko sẽ đào tuyến tiếp theo phía sau. Cơ quan hành chính dân sự địa phương chịu trách nhiệm về tuyến công sự thứ ba, bao quanh những thành phố quan trọng và củng cố biên giới một số khu vực. Mỗi lớp phòng tuyến đều được thiết kế để hướng tới mục tiêu duy nhất: Chặn đứng quân đội Nga.

Chính phủ Ukraine nói đã phân bổ 1,1 tỷ USD cho việc xây dựng phòng tuyến trong năm 2024, gần bằng 2% chi tiêu quân sự của cả năm đó. Các quan chức cho biết số tiền chi tiêu năm nay còn lớn hơn nhiều, nhưng chưa công bố cụ thể.

"Chúng tôi đang sử dụng mọi nguồn lực có trong tay", Thống đốc vùng Zaporizhzhia Ivan Fedorov nói. Công trường xây dựng phòng tuyến của Ukraine tại đây thường xuyên là mục tiêu bắn phá của pháo binh và bom lượn Nga.

"Chúng tôi còn rất nhiều việc phải làm", ông cho biết thêm.

Tuy nhiên, nhiều binh sĩ Ukraine cảnh báo một vành đai phòng thủ chắp vá có thể mất nhiều công sức, tiền của xây dựng, nhưng lại dễ dàng bị chọc thủng ở những nơi yếu nhất.

Diễn biến nhanh chóng trên chiến trường đồng nghĩa công sự có thể trở nên lỗi thời khi binh lính Nga tiếp cận phòng tuyến thứ hai và thứ ba của Ukraine.

Vào thời điểm xung đột mới bùng phát hồi năm 2022, binh lính Ukraine đã chiến đấu trong chiến hào dài được thiết kế để bảo vệ các đơn vị cấp đại đội khỏi pháo binh. Hiện tại, UAV tự sát trở nên phổ biến đến mức có thể xuyên qua những kẽ hở nhỏ trong phòng tuyến. Vì thế, ưu tiên hàng đầu bây giờ lại là bảo vệ binh lính khỏi chúng.

Chiến hào Ukraine giờ đây phải được xây dựng sâu hơn với nhiều hầm trú ẩn cho các nhóm quân nhỏ và hầm chỉ huy cho phi công điều khiển drone. Kiểu công sự nổi trong giáo trình quân sự truyền thống đang trở nên lỗi thời.

"Công sự vẫn quan trọng, nhưng mức độ thiết yếu không còn như hai năm trước", Franz-Stefan Gady, nhà phân tích quân sự tại Vienna, người gần đây đã tới thăm khu vực tiền tuyến của Ukraine, bình luận.

Theo đại tá Rezunenko, 1.000 công nhân do ông phụ trách đang xây dựng các tuyến chiến hào nhỏ hơn nhưng nhiều hơn và nhanh gấp đôi so với trước đây. Một nhóm khoảng 12 người hiện chỉ mất ba tuần để xây xong một đoạn chiến hào có hố cá nhân và khu vực ngủ nghỉ cho một tiểu đội.

Binh sĩ Nga đang sử dụng xe máy ngày càng phổ biến trong các đợt xung kích để nhanh chóng áp sát chiến hào Ukraine. Đội của Rezunenko đối phó bằng cách chăng phía trước chiến hào những sợi dây thép mỏng có thể khiến lính đi xe máy Nga bị ngã khi vướng vào, trở thành mục tiêu cho drone.

"Chúng tôi nghiên cứu những gì đối phương thực hiện để điều chỉnh công trình phòng thủ đang xây dựng", Serhiy Aborin, tham mưu trưởng của đơn vị Rezunenko, cho biết trong chuyến thị sát tháng qua.

Với mỗi người xây dựng công sự, Rezunenko bố trí hai người khác cầm súng cảnh giới UAV. "Ngay khi bạn lơ là, bạn sẽ đón nhận hậu quả tức thì", một công nhân nói.

Ukraine hiểu rõ việc bị sa lầy vào công sự phòng thủ của đối phương là như thế nào. Trong cuộc phản công lớn vào mùa hè năm 2023, quân đội nước này cùng vũ khí do phương Tây cung cấp đã bị mắc kẹt trong tuyến chiến hào đa lớp và hào chống tăng do Nga xây dựng.

Thất bại đó đã thúc đẩy Ukraine tập trung cho nhiệm vụ củng cố phòng tuyến hiện tại. Lúc bấy giờ, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã kêu gọi đẩy nhanh việc xây dựng, đồng thời khuyến khích các công ty tư nhân và nhà tài trợ cùng tham gia.

Tuy nhiên, như vậy vẫn là không đủ để giữ chân lực lượng Nga khi xe tăng và quân đội của họ tràn qua một đoạn biên giới phía bắc Ukraine gần Kharkov vào mùa xuân năm 2024, nơi lớp phòng thủ còn yếu. Binh lính khi đó đã chỉ trích giới lãnh đạo quân sự Ukraine vì thiếu chuẩn bị phòng tuyến đầy đủ.

Hồi đầu tháng, một cựu phó thị trưởng Kharkov bị bắt với cáo buộc tham ô công quỹ được phân bổ cho xây dựng phòng tuyến.

Hiện tại, quân Nga chỉ cách Sumy, thủ phủ tỉnh cùng tên ở phía bắc Ukraine, 19 km và các binh sĩ tại đây cũng đang cảnh báo về tình trạng thiếu phòng tuyến kiên cố. Một lính bộ binh cho hay khi lực lượng Ukraine đang tấn công ở vùng Kursk của Nga, đối diện Sumy qua biên giới, đáng lẽ các đơn vị hậu phương nên tận dụng thời gian đó để chuẩn bị công sự vững chắc hơn.

"Chúng tôi đã có cơ hội củng cố phần phía bắc của mặt trận, nhưng không làm được", anh này nói.

Người lính cho biết khi rút lui khỏi Kursk hồi đầu năm, đơn vị của anh chỉ nhìn thấy những chiến hào lỗi thời, không có mái che chống UAV. Nhưng kể từ đó, Ukraine vẫn giành lại được ba ngôi làng từ quân đội Nga và đang thiết lập các vị trí phòng thủ vững chắc hơn gần Sumy.

Trở lại miền đông, trung đoàn của Rezunenko đã hoàn thành khoảng 2/3 tuyến phòng thủ của mình, nơi sẽ được rải mìn nếu quân Nga tiếp cận.

"Trung đoàn của chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng ngay cả sau khi xung đột kết thúc", ông nói. "Tôi đã không bảo vệ được các con mình khỏi chiến sự, nhưng ít nhất có thể bảo vệ con cái của chúng".

Vũ Hoàng (Theo WSJ, AFP, Reuters)

"Tôi muốn cảm ơn các nghị sĩ vì đã thông qua dự luật. Tôi vừa ký ban hành thành luật và nội dung sẽ được công bố ngay lập tức", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo hôm nay. "Luật mới giúp đảm bảo các cơ quan chống tham nhũng, cơ quan hành pháp hoạt động bình thường và độc lập".

Quốc hội Ukraine trước đó thông qua dự luật khôi phục tự chủ cho cơ quan chống tham nhũng với 331 phiếu thuận, không có phiếu chống. Phiên bỏ phiếu được phát trực tiếp, lần đầu tiên kể từ khi chiến sự với Nga bùng phát.

Tổng thống Zelensky trình dự luật lên quốc hội ngày 24/7, hai ngày sau khi gây tranh cãi vì thu hồi quyền tự chủ đối với Cục Phòng chống tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU) và Văn phòng Công tố Chuyên trách Chống tham nhũng (SAPO). NABU chuyên phát hiện và điều tra các trường hợp tham nhũng trong cơ quan nhà nước, trong khi SAPO phụ trách truy tố những hành vi tham nhũng.

Quyết định thu hồi quyền tự chủ của NABU và SAPO đã vấp phải phản ứng dữ dội. Phe chỉ trích cho rằng nó sẽ củng cố quyền lực trong tay Tổng thống Zelensky và tổ chức biểu tình ở thủ đô Kiev để phản đối. Giới chức châu Âu cũng cảnh báo rằng động thái có thể cản trở nỗ lực của Kiev nhằm gia nhập Liên minh châu Âu (EU).

Thủ tướng Yulia Svyrydenko nói kết quả bỏ phiếu về dự luật mới là "sự phản hồi rõ ràng với kỳ vọng từ người dân và các đối tác châu Âu của Ukraine".

Phát ngôn viên Ủy ban châu Âu Guillaume Mercier cho biết luật mà ông Zelensky vừa ký ban hành đã khôi phục những cơ chế bảo vệ then chốt cho các cơ quan chống tham nhũng, nhưng lưu ý "vẫn còn nhiều việc cần làm".

"Tiến trình gia nhập EU đòi hỏi Ukraine phải nỗ lực không ngừng để củng cố năng lực chống tham nhũng và bảo đảm nguyên tắc pháp quyền. Chúng tôi kỳ vọng Ukraine sẽ nhanh chóng thực hiện đầy đủ những cam kết này", ông Mercier nói.

Như Tâm (Theo AFP, Kyiv Independent)

Tòa nhà 345 Park Avenue ở khu vực trung tâm sầm uất của thành phố New York, nơi một tay súng giết chết 4 người hôm 28/7, vốn được ví như "pháo đài an ninh". Những bồn cây bằng bê tông xếp dọc vỉa hè. Các nhân viên bảo vệ túc trực ở sảnh. Camera giám sát mọi chuyển động. Quy trình ra vào yêu cầu khách phải đăng ký trước và phải đi qua cổng an ninh để đến thang máy.

Nhưng tất cả biện pháp bảo vệ an ninh được coi là nghiêm ngặt đó đều bị phá vỡ khi Shane Tamura, 27 tuổi, mang theo một khẩu súng trường công khai tiến vào tòa nhà.

Tim Gallagher, cựu đặc vụ Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), hiện là đồng giám đốc phụ trách an ninh và giảm thiểu mối đe dọa tại công ty điều tra Nardello & Co., cho biết tòa nhà 345 Park Avenue là nơi đặt trụ sở của nhiều tổ chức, công ty quan trọng, như Liên đoàn Bóng bầu dục Quốc gia (NFL), công ty quản lý tài sản thay thế Blackstone, công ty kiểm toán KPMG và công ty quản lý bất động sản Rudin Management.

Bởi vậy, ban quản lý tòa nhà đã thực hiện gần như mọi biện pháp an ninh đúng đắn, Gallagher đánh giá. Họ cử ít nhất một hoặc hai nhân viên bảo vệ canh gác tại quầy lễ tân, cùng một sĩ quan thuộc Sở Cảnh sát New York (NYPD) túc trực ở sảnh.

Tòa nhà sử dụng hệ thống camera giám sát tự động, tiên tiến. Khách đến làm việc sẽ phải đi qua cổng kiểm tra an ninh mới vào được sảnh thang máy.

Theo phóng viên Coy Wire từ CNN, người từng nhiều lần đến văn phòng NFL bên trong tòa nhà, nhân viên bảo vệ thường kiểm tra khách trước khi họ được phép qua cửa an ninh và lên các tầng trên. Wire đánh giá tòa nhà "hoàn toàn được bảo vệ nghiêm ngặt".

Theo Gallagher, chương trình an ninh đa lớp như vậy được xem là biện pháp tối ưu. "An ninh được bố trí rất chặt chẽ", ông nói.

Nhưng mọi biện pháp đề phòng sụp đổ từ khi Tamura cầm súng tiến vào sảnh tòa nhà mà không ai phát hiện hay ngăn chặn kịp thời. Lớp phòng thủ thứ nhất, sĩ quan NYPD đang đứng gác, bị vô hiệu hóa khi Tamura nổ súng trước.

Tamura tiếp tục tiến vào, bắn gục một nhân viên bảo vệ không vũ trang và giám đốc điều hành (CEO) của công ty Blackstone, người tình cờ có mặt ở sảnh lúc đó.

Nhân chứng cho hay Tamura đã giương súng bắn vỡ cửa chặn ở cổng kiểm soát an ninh, đi vào thang máy lên tầng 33. Tại đây, anh ta tiếp tục nổ súng bắn chết một người, làm bị thương nhiều người rồi tự sát.

Vụ tấn công cho thấy ngay cả một tòa văn phòng được bảo vệ nghiêm ngặt cũng rất dễ bị tổn thương trước một kẻ tấn công có ý định gây hại, theo các chuyên gia an ninh. "Nếu bạn đối mặt với một kẻ tấn công sẵn sàng đánh đổi mạng sống của mình lấy mạng sống của bạn thì rất khó để tự vệ", Gallagher nói.

Điều khiến các chuyên gia trên khắp nước Mỹ bàng hoàng là nguy cơ một vụ xả súng như vậy hoàn toàn có thể xảy ra ngay tại văn phòng của họ. Điều đó đã thúc đẩy các công ty rà soát khẩn cấp quy trình an ninh bên trong trụ sở.

Chuyên gia an ninh Brian Stephen cho biết sau vụ xả súng, ông đã nhận được nhiều câu hỏi từ khách hàng, trong đó có các tập đoàn đa quốc gia và chủ sở hữu bất động sản. "Họ đều thắc mắc rằng liệu có cần phải thay đổi tư duy về các biện pháp an ninh sau những gì vừa xảy ra hay không", ông nói.

Theo Stephen, câu trả lời khá phức tạp. Việc đảm bảo an toàn cho các tòa văn phòng trong môi trường đô thị đông đúc như Manhattan là đặc biệt khó khăn.

Không giống như những khu văn phòng ở ngoại ô hay các trụ sở công ty khác, nơi người không phận sự có thể bị chặn lại ở trạm bảo vệ cách xa tòa nhà, các công ty trong thành phố chỉ có thể hạn chế khách ra vào sảnh ở một mức độ nhất định.

Nhiều công ty đã tiến hành giám sát các mối đe dọa trực tuyến, tổ chức huấn luyện an toàn hàng năm cho nhân viên và khuyến khích họ báo cáo nếu thấy bất kỳ điều gì đáng ngờ. Nhưng một khi nghi phạm đã vô hiệu hóa được nhân viên an ninh tại sảnh, như những gì xảy ra hôm 28/7, việc tiếp cận các tầng văn phòng bên trên sẽ trở nên dễ dàng hơn.

Một số công ty đang bắt đầu lắp đặt phần mềm giám sát video được hỗ trợ bằng AI để phát hiện bất kỳ ai có vẻ như đang mang vũ khí. Stephens cho biết những hệ thống như vậy sau đó có thể ngay lập tức kích hoạt chế độ khóa tòa nhà hoặc cho phép nhân viên vô hiệu hóa thang máy.

"Ý tưởng được đặt ra là ngay cả khi kẻ tấn công vào được bên trong, anh ta cũng sẽ không đi được đến đâu trong tòa tháp", Stephens cho biết. Tuy nhiên, công nghệ này đắt đỏ và vẫn trong quá trình phát triển. "Chắc chắn nó chưa thể phổ biến", ông nói.

Các chuyên gia an ninh cho rằng chính nhân viên là những người đóng vai trò quan trọng nhất trong việc ngăn chặn một vụ tấn công tại nơi làm việc. Vụ xả súng của Tamura cho thấy các nhân viên tại tòa nhà đã thực hành quy trình tự vệ nhanh chóng như thế nào sau khi được huấn luyện ứng phó xả súng.

Nhiều người ngay lập tức chuyển sang chế độ "chạy, trốn, chống trả" khi hay tin về vụ xả súng. Các chuyên gia an ninh cho hay việc cố gắng chặn cửa hoặc ẩn nấp có thể hữu ích trong việc ngăn cản một tay súng trong những tình huống mà từng giây đều quý giá.

Theo thị trưởng thành phố New York Eric Adams, tòa nhà 345 Park Avenue có "những nhà vệ sinh kiêm phòng an toàn với cửa chống đạn" và từng tiến hành nhiều cuộc diễn tập ứng phó xả súng. Ông cho rằng những biện pháp này có thể đã giúp cứu sống nhiều người.

Dale Buckner, giám đốc điều hành Global Guardian, công ty an ninh có khách hàng trong tòa nhà, cho biết ông đã đến 345 Park Avenue nhiều lần và đã thấy các cửa an ninh ở sảnh hoạt động. Hiện chưa rõ tay súng vượt qua cửa an ninh dễ dàng đến mức nào.

"Điểm mấu chốt là chúng ta cần làm cho việc này trở nên khó khăn hơn và phải có cách để phong tỏa hoàn toàn sảnh tòa nhà nhằm hạn chế khả năng di chuyển của kẻ tấn công khi những sự việc tương tự xảy ra", Buckner nói.

Ông cho hay một giải pháp bổ sung khác là các nhân viên bảo vệ sảnh nên ngồi sau lớp kính chống đạn, tương tự mô hình tại một số đại sứ quán Mỹ ở nước ngoài, nơi an ninh bất ổn, và có thêm các lớp bảo vệ để dễ dàng cô lập kẻ tấn công hơn.

"Nghe có vẻ hơi quá, nhưng tôi nghĩ đó là điều không thể tránh khỏi", Buckner nhấn mạnh.

Vũ Hoàng (Theo WSJ, AFP, Reuters)