(AFP) – Tổng thống Pháp Macron thăm Ai Cập với trọng tâm là hồ sơ Gaza. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron viếng thăm Ai Cập trong hai ngày 07 và 08/04, thảo luận về kế hoạch của khối các nước Ả Rập cho Gaza, vùng lãnh thổ của Palestine mà tổng thống Mỹ Donald Trump muốn nắm quyền kiểm soát. Tối qua, tổng thống Macron đã gặp tổng thống Abdel Fattah al-Sissi và sáng nay hội đàm chính thức với đồng nhiệm Ai Cập, trước khi họp thượng đỉnh tay ba với sự tham dự của quốc vương Jordanie Abdallah II.

(AFP) – Pháp : Hai người đàn ông bị truy tố vì tình nghi tiến hành khủng bố. Viện công tố chống khủng bố Pháp hôm qua, 06/04/2025, đã cung cấp thông tin này cho báo chí Pháp hôm qua. Hai người đàn ông bị cáo buộc « có âm mưu khủng bố », tàng trữ chất gây nổ, hiện đã bị tạm giam. Ngoài ra, một người đàn ông khác cũng bị truy tố vì không báo cáo tội phạm khủng bố và bị giám sát tư pháp. Đài RTL của Pháp cho biết kẻ tình nghi chính, 19 tuổi, sống ở Dunkerque, miền bắc nước Pháp, trên mạng Internet, đã tự nhận mình là thành viên của một phong trào thánh chiến. Khi khám xét nơi ở, các nhà điều tra dường như đã tìm thấy một thắt lưng thuốc nổ và các thiết bị gây nổ. 

(AFP) – Pháp : Lãnh đạo đảng cực hữu Marine Le Pen lên án cuộc "săn phù thủy".Cuộc biểu tình theo lời kêu gọi của đảng Tập Hợp Dân Tộc, diễn ra ngày hôm qua, 06/04/2025, sau khi Marine Le Pen, lãnh đạo đảng này, trong phiên xử sơ thẩm bị kết án 4 năm tù (2 năm tù treo và 2 năm tù giam nhưng được thay thế bằng biện pháp đeo vòng điện tử) và ngay lập tức bị mất quyền ứng cử trong 5 năm vì biển thủ công quỹ. Trước những người ủng hộ tập trung gần Invalides, Paris, bà Le Pen khẳng định rằng bản án của tòa đưa ra là không phải là một quyết định pháp lý mà « mang tính chính trị, coi thường các quy tắc dân chủ ». Bà Le Pen cũng tuyên bố là nạn nhân của cuộc « săn phù thủy » - thuật ngữ được Donald Trump sử dụng để bày tỏ ủng hộ lãnh đạo đảng cực hữu của Pháp.

(AFP) – Bắc Triều Tiên tổ chức cuộc thi chạy marathon quốc tế đầu tiên từ 2019. Hôm qua, 06/04/2025, hàng trăm vận động viên quốc tế đã tham gia chạy marathon được tổ chức tại Bình Nhưỡng. Đây là sự kiện thể thao quốc tế lớn nhất được tổ chức tại Bắc Triều Tiên, bị hoãn lại từ 6 năm qua do đại dịch Covid-19. Để tham gia sự kiện tại quốc gia bị cô lập này, các vận động viên quốc tế phải đi qua một tour du lịch 6 ngày, do hãng Koryo Tours tổ chức.  

(Reuters) - Đất hiếm: Một phái đoàn của Ukraina sẽ đến Mỹ trong tuần này để đàm phán thỏa thuận về đất hiếm, theo thông báo của chính phủ Kiev. Chính quyền của tổng thống Donald Trump đã đề nghị một phiên bản mới của thỏa thuận về đất hiếm, có tầm mức  rộng hơn, văn bản mà Ukraina đã xem xét trong những ngày qua. Văn bản ban đầu của thỏa thuận này theo lẽ đã được ký kết vào cuối tháng 2 tại Nhà Trắng, nhưng do cuộc khẩu chiến giữa tổng thống Volodymyr Zelensky với tổng thống Mỹ Donald Trump trước ống kính truyền hình toàn thế giới, lễ ký kết đã không thể diễn ra.

(AFP) – Donald Trump cáo buộc Trung Quốc phá hỏng một thỏa thuận với Mỹ về việc bán Tiktok do mức thuế quan mới. Trả lời báo giới hôm qua, 06/04/2025, tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump khẳng định rằng « nếu tôi giảm một chút thuế thì Trung Quốc có thể chấp nhận thỏa thuận bán TikTok trong vòng 15 phút ». Theo luật được Quốc Hội Hoa Kỳ thông qua vào năm 2024, tập đoàn ByteDance của Trung Quốc phải nhượng quyền kiểm soát TikTok nếu không sẽ bị cấm hoạt động ở Hoa Kỳ. Việc nhượng quyền này không chỉ cần ByteDance thông qua, mà cũng cần phải được chính quyền Trung Quốc bật đèn xanh. 

(AFP) -  Khách hàng dệt may Mỹ tạm ngừng nhập hàng của Bangladesh, nước sản xuất hàng may mặc lớn thứ hai thế giới. Quyết định tạm ngừng nhập được đưa ra sau khi Hoa Kỳ áp dụng mức thuế mới, 37% đối với hàng hóa của Bangladesh. Ngành dệt may, vốn rất quan trọng đối với nền kinh tế, chiếm khoảng 80% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này.  

(Reuters) – New Zealand dự tính tăng chi tiêu quân sự . Hôm nay, 07/04/2025, New Zealand cho biết sẽ tăng chi tiêu quốc phòng thêm 9 tỷ đô la New Zealand (5 tỷ đô la Mỹ) trong bốn năm tới và đặt mục tiêu tăng gần gấp đôi, lên 2% GDP trong tám năm tới, vào thời điểm căng thẳng gia tăng nhanh chóng trên toàn thế giới. Theo thủ tướng Christopher Luxon, không thể có thịnh vượng về kinh tế nếu không có an ninh.

(AFP) - Thủ tướng Israel thăm Hoa Kỳ. Thuế quan sẽ là một trong những chủ đề chính trong cuộc họp thượng đỉnh giữa thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu với tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm nay, 07/04/2025, tại Nhà Trắng. Ông Netanyahu là lãnh đạo ngoại quốc đầu tiên gặp ông Trump kể từ khi tổng thống Mỹ quyết định áp thuế bổ sung đối với hàng hóa nhập từ các nước vào Hoa Kỳ. Thủ tướng Netanyahu hy vọng sẽ thuyết phục được tổng thống Trump bỏ quyết định áp thuế 17% đối với Israel hay ít ra giảm mức thuế này. 

Ông Trump tuyên bố không xem xét tạm dừng áp thuế

Theo Hãng tin Reuters, trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 7-4, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định ông không xem xét tạm dừng thuế quan để đàm phán với các đối tác thương mại, nhưng sẽ trao đổi với Trung Quốc, Nhật Bản và các nước về các mức thuế.

"Chúng tôi không xem xét điều đó (tạm dừng thuế quan - PV). Có rất nhiều nước đang đàm phán với chúng tôi và đó sẽ là những thỏa thuận công bằng. Và trong một số trường hợp, họ sẽ phải trả mức thuế quan đáng kể", ông Trump nói.

Tổng thống Mỹ cũng nhắc lại đe dọa sẽ áp thuế thêm 50% với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, trừ khi Bắc Kinh rút lại đe dọa áp thuế 34% với hàng hóa Washington.

Trung Quốc phản ứng với đe dọa áp thuế 50% của ông Trump

Trong một phản ứng ngay lập tức với đe dọa áp thêm 50% thuế của ông Trump, Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ lên tiếng khẳng định sẽ không khuất phục trước áp lực hay đe dọa từ Washington.

"Chúng tôi đã nhấn mạnh nhiều lần rằng gây áp lực hoặc đe dọa Trung Quốc không phải cách đúng đắn để hợp tác với chúng tôi. Trung Quốc sẽ kiên quyết bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình", phát ngôn viên Liu Pengyu của Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ, nói với Hãng tin AFP.

Ông Trump bác đề xuất thuế suất "0 đổi 0" của EU

Theo kênh CNBC, ngày 7-4, Tổng thống Donald Trump đã bác bỏ đề xuất của Liên minh châu Âu (EU) về việc áp dụng mức thuế “0 đổi 0” đối với hàng hóa công nghiệp giữa hai bên.

“Không, không phải vậy”, ông Trump nói tại phòng Bầu Dục khi được hỏi liệu thỏa thuận mà Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đưa ra trước đó trong ngày có đủ hay không.

“Họ đang lừa chúng ta trong thương mại”, ông chủ Nhà Trắng nói, chỉ trích EU và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Hai thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa là Mike Lee và Ron Johnson đã khuyến khích ông Trump chấp nhận đề xuất của bà von der Leyen.

EU áp thuế đối kháng 25% với hàng hóa Mỹ

Theo một tài liệu Reuters thu thập được, Ủy ban châu Âu (EC) ngày 7-4 đã đề xuất áp thuế đối kháng 25% lên một số hàng hóa Mỹ nhằm đáp trả chính sách thuế quan của ông Trump đối với nhôm và thép. Theo đó, thuế của EU sẽ có hiệu lực từ ngày 16-5 đối với một số mặt hàng trước tiên.

Các mặt hàng này rất đa dạng và bao gồm kim cương, trứng, chỉ nha khoa, xúc xích và gia cầm. Còn thuế đối kháng đối với hạnh nhân và đậu nành sẽ có hiệu lực vào ngày 1-12.

Ngoài các biện pháp thuế này, EU đã siết chặt biện pháp bảo vệ ngành thép từ ngày 1-4 nhằm giảm nhập khẩu thép đến 15%. EC cũng đang xem xét áp hạn ngạch nhập khẩu đối với nhôm.

Các quốc gia thành viên EU dự kiến sẽ bỏ phiếu thông qua đề xuất này vào ngày mai 9-4.

Israel cam kết xóa bỏ thặng dư thương mại với Mỹ

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 7-4 khẳng định nước này cam kết xóa bỏ thặng dư thương mại với Mỹ.

"Chúng tôi dự định sẽ thực hiện việc này rất nhanh chóng. Chúng tôi cho rằng đây là việc đúng đắn cần làm, và chúng tôi cũng sẽ xóa bỏ các rào cản thương mại", ông Netanyahu chia sẻ khi ngồi cạnh ông Trump tại phòng Bầu Dục ở Nhà Trắng.

Ông Netanyahu là lãnh đạo nước ngoài đầu tiên gặp ông Trump tại Nhà Trắng kể từ khi tổng thống Mỹ công bố các mức thuế quan vào tuần trước.

Năm ngoái, thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ với Israel là 7,4 tỉ USD. Theo chính sách thuế mới, hàng hóa Israel phải chịu thuế 17% khi vào Mỹ.

Ông Trump cũng không đưa ra cam kết về việc giảm thuế cho hàng hóa của Israel - đồng minh thân cận của nước này.

Mỹ và Iran bắt đầu đàm phán trực tiếp về chương trình hạt nhân

Ngày 7-4, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ và Iran đang bắt đầu các cuộc đàm phán trực tiếp về chương trình hạt nhân của Tehran. Đây là một thông báo bất ngờ sau khi giới chức Iran trước đó đã từ chối lời kêu gọi đàm phán của Mỹ.

“Chúng tôi đang có các cuộc đàm phán trực tiếp với Iran, và đã bắt đầu. Sẽ có một cuộc họp quan trọng vào thứ bảy này (12-4), và chúng ta sẽ xem điều gì có thể xảy ra. 

Tôi nghĩ mọi người đều đồng ý rằng việc đạt được một thỏa thuận sẽ là điều đáng mong đợi”, ông Trump nói với phóng viên tại phòng Bầu Dục khi tiếp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Tuy nhiên, ông Trump cũng cảnh báo gắt rằng "Iran sẽ gặp nguy hiểm lớn" nếu đàm phán thất bại.

Vài giờ trước thông báo của ông Trump, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmail Baghaei cho biết nước này đang chờ phản hồi của Mỹ đối với đề xuất đàm phán gián tiếp mà họ đưa ra, tin rằng Iran đang đưa ra một lời đề nghị hào phóng, có trách nhiệm và danh dự.

Sau khi ông Trump phát biểu, một quan chức cấp cao của Iran đề nghị không nêu tên tên, nói với Reuters: "Các cuộc đàm phán sẽ không diễn ra trực tiếp. Sẽ có sự trung gian của Oman".

Cháy lớn ở Paris, 200 lính cứu hỏa được điều động

Một vụ hỏa hoạn lớn đã xảy ra ngày 7-4 tại nhà máy tái chế Syctom ở quận 17, Paris, gần khu tổ hợp tòa án mới do kiến trúc sư Renzo Piano thiết kế.

Đám cháy đã tạo ra làn khói đen dày đặc và lan ra khắp thành phố. Theo Hãng tin AFP, khoảng 200 lính cứu hỏa và 60 xe cứu hỏa đã được điều động. Chính quyền đã phong tỏa một phần đường vành đai để hỗ trợ công tác chữa cháy.

Đến nay chưa ghi nhận thương vong từ vụ việc. 31 nhân viên bên trong nhà máy đã được sơ tán an toàn.

"Tòa nhà đã bị thiêu rụi và phá hủy hoàn toàn. Lính cứu hỏa đã đến rất nhanh, nhưng đám cháy xảy ra dưới lòng đất và sau đó lan ra khắp tòa nhà", thị trưởng quận 17 Geoffrey Boulard nói với Đài truyền hình BFM.

Israel kiểm soát hơn 50% lãnh thổ Dải Gaza

Theo phóng viên TTXVN, truyền thông khu vực ngày 7-4 đưa tin Israel đã mở rộng đáng kể quyền kiểm soát ở Dải Gaza kể từ khi tái khởi động chiến dịch quân sự ở vùng lãnh thổ đang bị phong tỏa của Palestine vào tháng trước. 

Cụ thể, Tel Aviv hiện kiểm soát hơn 50% lãnh thổ Dải Gaza và đang dồn người Palestine vào những vùng đất ngày càng bị thu hẹp.

Các binh sĩ và nhóm nhân quyền Israel xác nhận khu vực tiếp giáp lớn nhất mà quân đội nước này kiểm soát là xung quanh biên giới Gaza - Israel.

Tại đây các lực lượng của Tel Aviv đã san phẳng nhà cửa, đất nông nghiệp và cơ sở hạ tầng của người Palestine đến mức không thể ở được. Vùng đệm quân sự này đã tăng gấp đôi diện tích trong những tuần gần đây.

Israel khẳng định việc siết chặt quyền kiểm soát là nhu cầu tạm thời, song các nhóm nhân quyền và chuyên gia về Gaza dự báo vùng đất mà Tel Aviv nắm giữ, bao gồm một hành lang phân chia lãnh thổ phía Bắc và phía Nam, có thể được sử dụng để nắm quyền kiểm soát lâu dài.

Đăng ngày: 07/04/2025 - 15:45

4 phút

Ngay sau khi Donald Trump thông báo mức thuế đối ứng đánh vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc 34%, Trung Quốc là nước duy nhất đáp trả bằng mức thuế tương đương, kèm theo những biện pháp hạn chế xuất khẩu đất hiếm – những nguyên liệu cho công nghệ mà Mỹ đang rất cần, đưa một loạt công ty Mỹ vào danh sách kiểm soát đặc biệt. Hành động của Bắc Kinh là chưa từng có.

Khác với nhiệm kỳ đầu tiên (2017–2021), lần này Donald Trump không chỉ nhắm vào Trung Quốc mà còn cả thế giới, bao gồm cả các nước đồng minh từng ủng hộ lập trường cứng rắn của Washington đối với Bắc Kinh.

Rõ ràng đối đầu trực diện với Mỹ là một thách thức lớn đối với Bắc Kinh, nhưng Trung Quốc cũng nhìn thấy một số cơ hội chiến lược và dài hạn trong cuộc chiến thuế quan lần này.

Ngay trước khi Donald Trump thông báo hôm 02/04 áp thuế tối thiểu 10% và các khoản thuế bổ sung đối với những quốc gia bị cho là đặc biệt thù địch trong thương mại, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đã tuyên bố muốn “đẩy nhanh” các cuộc đàm phán về một hiệp định thương mại tự do.

Lizzi Lee, chuyên gia về kinh tế Trung Quốc tại Viện Chính sách Xã hội châu Á (Asia Society Policy Institute) nhận định : “Nếu Trump tiếp tục đơn phương theo đuổi chủ trương biệt lập, tôi cho rằng Bắc Kinh sẽ chủ động tiếp cận các thủ đô này một cách quyết liệt hơn, tự thể hiện mình là nhân tố ổn định kinh tế trong khu vực”.

Trung Quốc sẽ nhân cơ hội này để cải thiện hình ảnh và vị thế trong trật tự thương mại toàn cầu. Trước đó hầu như cả thế giới đều nhìn Trung Quốc như một đối thủ cạnh tranh không lành mạnh, lấn lướt trong quan hệ  kinh tế.  Bà Lizzi Lee  giải thích : “Trung Quốc mô tả các mức thuế của Trump như bằng chứng cho thấy sự suy tàn của nước Mỹ, sự quay lại chủ nghĩa bảo hộ, đe dọa đồng minh và sự thiếu tin tưởng vào các chuẩn mực quốc tế”.

Bà Tôn Vân (Yun Sun), chuyên gia tại trung tâm tư vấn Stimson Center, cho biết bà từng nghĩ Trung Quốc sẽ phản ứng “mềm mỏng hơn”, nhưng hiện tại Bắc Kinh dường như ít lo ngại hơn so với nhiệm kỳ đầu của vị tổng thống tỷ phú của đảng Cộng Hòa.

Bà nhận định : “Tôi nghĩ Trung Quốc coi đây là một cơ hội và cho rằng Hoa Kỳ đang tự bắn vào chân mình”. “Hiện có một số quốc gia bất mãn, những đồng minh cứng và trung thành của Mỹ, giờ đây, niềm tin của họ vào chính sách đối ngoại của Mỹ chưa hoàn toàn sụp đổ, nhưng ít nhất cũng đang bị đặt dấu hỏi”.

Do phụ thuộc nhiều vào thị trường Mỹ, Trung Quốc giờ đây buộc phải tìm kiếm và phát triển thị trường mới: Đông Nam Á, châu Phi, châu Âu. Thúc đẩy sáng kiến “Vành đai và Con đường” để tạo mạng lưới kinh tế rộng lớn hơn, giảm phụ thuộc vào phương Tây. Hay thậm chí có thể khuyến khích các doanh nghiệp chuyển nhà máy đến các nước lân cận (như Việt Nam, Bangladesh), từ đó hình thành chuỗi cung ứng khu vực do Trung Quốc điều phối.

Jacob Stokes, chuyên gia tại Trung tâm An ninh Mỹ Mới- Center for a New American Security (CNAS), nhấn mạnh đến mối quan hệ khó khăn giữa Bắc Kinh  với nhiều quốc gia khác, từ các tranh chấp lãnh thổ với Nhật Bản, Ấn Độ và Đông Nam Á, cho đến những lo ngại từ Châu Âu về việc Trung Quốc ủng hộ Nga trong cuộc chiến tại Ukraina.

Nhà phân tích này cũng cho rằng cựu tổng thống Joe Biden đã thành công trong việc xây dựng các liên minh với những quốc gia khác để tạo áp lực lên Trung Quốc, từ vấn đề mạng 5G đến an ninh.

“Cuối nhiệm kỳ của chính quyền Biden, Bắc Kinh cảm thấy khá cô lập và tôi nghĩ phần lớn áp lực đó đã giảm đi, vì "kẻ gây rối" giờ đây rõ ràng lại là Washington”.

Trung Quốc, quốc gia đã xuất khẩu hơn 500 tỷ đô la hàng hóa sang Mỹ trong năm ngoái, chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng bởi các mức thuế của Mỹ. Cú sốc thuế quan của Donald Trump là có thật. Các nhà xuất khẩu của nước này, vốn đã suy yếu do suy thoái kinh tế, đang chứng kiến ​​khả năng cạnh tranh của mình giảm sút. Cuộc chiến thương mại này là thách thức lớn với Trung Quốc, nhưng đồng thời cũng là “phép thử” buộc Trung Quốc phải điều đẩy nhanh quá trình tự chủ và chuyển đổi mô hình phát triển.

Đăng ngày: 07/04/2025 - 12:13Sửa đổi ngày: 07/04/2025 - 14:50

2 phút

Trong bài phát biểu hàng ngày gửi đến người dân Ukraina hôm Chủ Nhật, tổng thống Zelensky khẳng định « Kiev đã chấp nhận đề xuất của Hoa Kỳ về lệnh ngừng bắn hoàn toàn, vô điều kiện, nhưng Putin đã từ chối ». Ông Zelensky cho biết vẫn đang chờ đợi phản ứng của Hoa Kỳ, cũng như là các biện pháp của châu Âu.

Trên mạng xã hội, hôm qua, ông Zelensky khẳng định rằng « áp lực đối với Nga là chưa đủ, và các cuộc tấn công của Nga hàng ngày vào Ukraina đã cho thấy rõ điều đó ». Theo chính quyền Kiev, các cuộc oanh kích của Nga khiến ít nhất 2 người thiệt mạng, 8 người bị thương hôm Chủ Nhật. Trước đó, cuộc oanh kích thứ Sáu tuần trước của Nga, đã khiến 20 người chết, trong đó có 9 trẻ em.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm qua, cũng đã lên án các cuộc tấn công của Nga, đồng thời kêu gọi « có hành động mạnh mẽ » nếu Matxcơva tiếp tục « từ chối hòa bình ». Tổng tham mưu trưởng của Pháp và Anh đã đến Kiev vào tuần trước để thúc đẩy việc điều động lực lượng quân sự tới Ukraina sau khi đạt được lệnh ngừng bắn, nhằm ngăn chặn tất cả các cuộc tấn công mới nào của Nga.

Về phía Nga, trong một cuộc phỏng vấn được truyền thông Nga trích dẫn, ông Kirill Dmitriev, đặc phái viên về kinh tế của tổng thống Vladimir Putin, nêu ra khả năng lãnh đạo Nga và Mỹ sẽ liên lạc trong tuần này, nhưng không nêu rõ nội dung cụ thể.

Hôm nay, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitri Peskov cho biết tổng thống Putin "ủng hộ ý tưởng cần đạt được lệnh ngừng bắn, nhưng trước đó còn có nhiều câu hỏi cần giải đáp mà chưa ai trả lời", theo trích dẫn của AFP. Đó là những câu hỏi liên quan đến việc chế dộ Kiev không có khả năng kiểm soát nhiều nhóm cực đoan, cũng như về những dự án quân sự hóa của Ukraina

Trên chiến trường, bộ Quốc Phòng Nga hôm qua đã tuyên bố chiếm được làng Bassivka, lần đầu tiên kể từ khi Nga rút quân vào mùa xuân năm 2022. Matxcơva cũng khẳng định đạt được đà tiến tại vùng Soumy của Ukraina. Hồi đầu tháng Ba, Nga cũng đã tuyên bố chiếm được làng Novenké ở trong khu vực này. Tuy nhiên, phía Ukraina bác bỏ thông tin này.

Việt Nam nằm trong nhóm các nước bị áp mức thuế cao nhất, cùng với Trung Quốc, Cam Bốt, Lào, Indonesia, Miến Điện. Theo một số chuyên gia, được trang VnExpress trích dẫn ngày 03/04, các ngành có tỷ trọng xuất cao sang Mỹ cũng là các nhóm chịu tác động lớn từ mức thuế 46% : thủy sản, nhựa, cao su, gỗ, nội thất, giấy bột, dệt may, giày dép, máy móc, thiết bị, linh kiện, điện tử...

Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam và hoạt động xuất khẩu chiếm đến đến 85% GDP đất nước. Tại sao Việt Nam lại bị áp mức thuế cao 46% ? Nền kinh tế và sức cạnh tranh của Việt Nam sẽ bị tác động lớn đến mức nào ? Việt Nam có thể thuyết phục được chính quyền Trump xem xét lại mức thuế ?

RFI Tiếng Việt đặt câu hỏi với ông Hubert Testard, chuyên gia về châu Á và các thách thức kinh tế quốc tế, tổng biên tập báo mạng Asialyst chuyên về châu Á.

RFI : Ngày 02/04/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp dụng thuế đối ứng với 180 nước trên thế giới cùng với biểu thuế đánh vào mỗi nước. Tỷ lệ này được tính như thế nào ?

Hubert Testard : Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ - USTR đã công bố một tài liệu giải thích cách họ thực hiện tính toán. Đây là một tài liệu phức tạp với nhiều phương trình nên mọi thứ không thực sự rõ ràng. Nhưng điểm nổi bật trong tài liệu này là USTR không chỉ tính đến sự chênh lệch về thuế quan giữa các nước mà còn tính đến tầm quan trọng của thương mại song phương và giá cả liên quan đến hàng nhập khẩu Mỹ. Có nghĩa là họ cũng nghiên cứu xem mức thuế quan của mỗi nước làm giảm lượng hàng nhập khẩu từ Hoa Kỳ bao nhiêu. Cho nên đây là phép tính khá phức tạp.

Tôi cho rằng những tính toán đó rất tùy tiện vì nó bao gồm cả những đánh giá về các biện pháp phi thuế quan mà về bản chất là rất phức tạp. Ví dụ, nếu một quốc gia có những yêu cầu khá cao về an toàn thực phẩm, như trường hợp của Úc, đất nước rất khắt khe về nhập khẩu nông sản vì lý do an toàn, còn Hoa Kỳ thì coi đó là một trở ngại, sau đó quy đổi thành thuế quan. Cho nên, trên thực tế, quyết định đó rất võ đoán.

RFI : Tổng thống Trump áp mức thuế 46% đối với sản phẩm của Việt Nam. Nên giải thích như thế nào về mức thuế cao như vậy đối với Việt Nam ?

Hubert Testard : Thông thường mức chênh lệch trung bình về thuế quan giữa Việt Nam và Hoa Kỳ không quá cao. Và trên thực tế, thuế trung bình của Việt Nam thấp hơn một chút so với thuế của Mỹ. Trường hợp này không đúng với một số sản phẩm, ví dụ ô tô hoặc nông phẩm mà Việt Nam áp dụng khá nhiều loại thuế hải quan. Nhưng thuế hải quan của Việt Nam nhìn chung không quá cao.

Vậy phải giải thích thế nào về tỉ lệ 46% ? Tôi cho là chủ yếu do khối lượng xuất khẩu lớn của Việt Nam sang Mỹ và quy mô thặng dư thương mại của Việt Nam. Có nghĩa là Việt Nam mua rất ít sản phẩm Mỹ nhưng lại bán rất nhiều cho Hoa Kỳ. Và đó là lý do tại sao Việt Nam bị đánh thuế rất nặng. Tổng thống Trump nói đến thuế đối ứng nhưng thực ra, lập luận của chính quyền Mỹ chủ yếu dựa trên tầm mức trao đổi thương mại và quy mô của thâm hụt thương mại.

Đọc thêmTăng nhập hàng Mỹ, vận động hành lang : Việt Nam tháo gỡ nguy cơ đánh thuế của TT Trump

RFI : Ngoài ra, liệu yếu tố Trung Quốc có nằm trong quyết định áp mức thuế cao như vậy đối với Việt Nam không ? Một số nước Đông Nam Á cũng bị áp thuế cao như Việt Nam có phải do là điểm trung chuyển để tái xuất hàng hóa Trung Quốc ?

Hubert Testard : Cũng có thể là có vai trò nào đó. Nhưng tôi không cho đó là yếu tố chính bởi vì không phải tất cả hàng Việt Nam xuất khẩu đều là hàng Trung Quốc đội lốt. Có rất nhiều mặt hàng xuất khẩu được sản xuất từ ​​các nhà máy do Hàn Quốc, Nhật Bản thành lập hoặc của nhiều nước khác và cũng từ các nhà máy của Việt Nam.

Tôi không nghĩ Trung Quốc là yếu tố chính mà do thực tế là Việt Nam có thặng dư rất lớn với Hoa Kỳ. Việt Nam là nước đứng thứ 3 trên thế giới có thặng dư thương lớn với Mỹ và đó là lý do chính khiến Việt Nam bị ảnh hưởng nặng nề.

RFI : Trước khi tổng thống Trump công bố loạt thuế mới, đã có thông tin là một phái đoàn Việt Nam sẽ tới Hoa Kỳ ngay cuối tuần, từ ngày 06/04. Hai hãng hàng không Vietnam Airlines và Vietjet sẽ gặp Boeing còn phó thủ tướng Hồ Đức Phớc tới Washington. Việt Nam có thể đàm phán như thế nào với chính quyền Trump ?

Hubert Testard : Việt Nam đã có những biện pháp về hàng xuất khẩu của Mỹ, như giảm thuế quan đối với khí tự nhiên hóa lỏng, ô tô. Việt Nam đã có nhiều động thái nhưng chưa có tác động gì cho đến nay và vẫn chưa thay đổi được điều gì. Vậy điều này được hiểu như thế nào ? Có khả năng là chính quyền Trump sẽ yêu cầu nhân nhượng nhiều hơn và giải thích với phái đoàn Việt Nam rằng như vậy là chưa đủ và Hà Nội cần phải làm nhiều hơn nữa để thay đổi tình hình. Vì vậy, sẽ còn phải chờ vào giai đoạn đàm phán.

Xin nhắc lại là vào năm 2018, trong nhiệm kỳ đầu tiên của chính quyền Trump, chính phủ Mỹ đã ban hành nhiều loại thuế quan, nhưng chủ yếu đánh vào các sản phẩm thép, nhôm và một số mặt hàng tiêu dùng. Trong thời gian đầu, tất cả đều bị đánh thuế. Tiếp theo, trong giai đoạn thứ hai, ông Trump đã đàm phán nhượng bộ và miễn trừ cho từng quốc gia. Hầu hết các nước được hưởng biện pháp này, ngoại trừ Trung Quốc.

Đọc thêmTT Mỹ Donald Trump thông báo đánh thuế 25 % nhôm và thép nhập khẩu

Vì vậy, tôi nghĩ rằng tất cả các nước đều hy vọng rằng tiến trình tương tự có thể sẽ diễn ra. Các cuộc đàm phán sẽ dẫn đến kết quả. Nhưng hiện giờ, tiêu chuẩn đặt ra cao hơn nhiều so với trước đây. Mức thuế quan 10% đã được quyết định áp dụng cho toàn thế giới, ngay cả Úc, Anh, Singapore… chẳng hạn cũng chịu mức thuế 10%. Cho nên, theo tôi, mức thuế hải quan 10% sẽ được giữ nguyên bởi vì đó là số tiền mà chính quyền Trump muốn thu hồi (thâm hụt thương mại của Mỹ năm 2024 là 1.200 tỷ đô la) để có thể tài trợ cho việc cắt giảm thuế. Sau đó là phần có thể thương lượng. Và hiện giờ, rất khó để có thể đoán chuyện gì sẽ xảy ra về phần có thể thương lượng được này.

Vấn đề hiện nay là Hoa Kỳ sẽ phải đàm phán với không biết bao nhiêu nước. Tôi cho là khả năng đàm phán của USTR không phải là vô hạn, cho nên họ có thể sẽ chọn từng quốc gia một và việc này sẽ mất thời gian. Do đó, trong thời gian đầu, các mức thuế trên 10% vẫn được áp dụng từ ngày 09/04. Tình trạng này dự kiến ​​sẽ kéo dài trong một thời gian.

RFI : Mức thuế suất rất cao mà Mỹ áp dụng đối với Việt Nam có tác động đến khả năng cạnh tranh của Việt Nam so với các nước khác ở Đông Nam Á ?

Hubert Testard : Có. Tác động đầu tiên, theo tôi, sẽ là về kinh tế khi chúng ta biết rằng xuất khẩu sang Mỹ chiếm 25% GDP của Việt Nam. Cú sốc sẽ rất dữ dội, xuất khẩu sẽ giảm mạnh. Vì vậy, GDP của Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng. Có thể thấy tác động đầu tiên sẽ là một cú sốc kinh tế, chắc chắn sẽ rất lớn đối với trường hợp của Việt Nam.

Thứ hai, xét về mặt cạnh tranh, vấn đề này khá phức tạp vì mỗi nước bị áp mức thuế khác nhau. So với Trung Quốc thì không có thay đổi nhiều vì mức thuế mà Mỹ áp dụng với Việt Nam là tương đương với Trung Quốc. Tháng 03/2025, Trung Quốc đã bị đánh thuế 20%, cho nên với mức thuế bổ sung 34% thì Trung Quốc đang chịu hơn 50%. Do đó, Việt Nam so với Trung Quốc thì không có cú sốc cạnh tranh nào.

Đọc thêmViệt Nam sẵn sàng nhập thêm nông sản Mỹ để đối phó với chính sách thuế quan mới của TT Trump

Tuy nhiên, so với các nước khác thì sức cạnh tranh của Việt Nam sẽ bị tác động. Ví dụ trong ngành dệt may, vải sợi, một số nước như Ấn Độ, Bangladesh có mức thuế thấp hơn đáng kể so với Việt Nam. Vì vậy có thể có một số tác động về việc điều chuyển hàng xuất khẩu từ nước này sang nước khác. Những công ty lớn như Nike có thể điều chỉnh lại một chút cơ sở công nghiệp của họ trong khu vực, nhưng việc này cũng cần thời gian. Tôi cũng không chắc là họ sẽ sớm tiến hành vì trước tiên họ sẽ xem xét liệu mỗi nước có thể đàm phán được điều gì.

RFI Tiếng Việt xin chân thành cảm ơn chuyên gia Hubert Testard, tổng biên tập báo mạng Asialyst chuyên về châu Á.

Việt Nam dưới sức ép đàm phán với “đối tác chiến lược toàn diện” Mỹ

Ngay sau tổng thống Trump thông báo biểu thuế, chính phủ Việt Nam lập tổ phản ứng nhanh, vừa trấn an công luận, vừa ghi nhận ý kiến từ doanh nghiệp, nhất là những đơn vị xuất khẩu lớn. Hai ngày sau, ngày 04/04, tổng bí thư Tô Lâm điện đàm với tổng thống Mỹ Donald Trump. Cuộc điện đàm được ông Trump đánh giá trên mang Truth Social là “rất hiệu quả” và “Việt Nam muốn cắt giảm thuế quan (đối với hàng nhập khẩu Mỹ) xuống 0% nếu họ có thể đạt được thỏa thuận với Hoa Kỳ”.

Truyền thông trong nước đánh giá đây là “bước đi đúng đắn và thông minh” vì “Việt Nam không chỉ tránh đối đầu với chính quyền tổng thống Trump”. “Bước đi này (hy vọng) giúp duy trì xuất khẩu sang Mỹ - thị trường lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch khoảng 136 tỷ đô la năm 2024 - đồng thời mở đường cho hàng hóa Mỹ, đặc biệt là nông sản và công nghệ, vào Việt Nam với giá cạnh tranh hơn”.

Đọc thêmHà Nội muốn Mỹ tăng cường đầu tư vào các ngành công nghệ cao ở Việt Nam

Tuy nhiên, quyết định nằm trong tay chính quyền tổng thống Trump. Nhiệm vụ thuyết phục người đứng đầu Nhà Trắng được giao cho phó thủ tướng Hồ Đức Phớc, đến Mỹ công tác từ 06-14/04. Nếu bị đánh thuế 46%, GDP của Việt Nam sẽ bị mất 3%, theo thẩm định của công ty Bảo Minh - BMI, được Reuters trích dẫn ngày 06/04. Và nếu bị áp mức thuế thấp nhất là 10%, GDP của Việt Nam sẽ bị mất 0,85%. 

Về lâu dài, chính phủ, cũng như giới chuyên gia cho rằng Việt Nam cần “mở rộng, đa dạng sản phẩm, chuỗi cung ứng, thúc đẩy và khai thác thị trường nội địa hóa”. Theo thủ tướng Phạm Minh Chính, cú sốc lần này cũng “là cơ hội cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng phát triển nhanh nhưng bền vững, dựa vào công nghệ, đổi mới sáng tạo” và hướng đến những thị trường xuất khẩu mới.