(AFP) - Blogger Việt Nam Huỳnh Trọng Hiếu bị bắt từ hơn một tuần qua tại Cam Bốt với lý do sử dụng hộ chiếu giả. Cảnh sát Việt Nam và gia đình ông Hiếu cho biết tin này vào hôm nay 13/02/2025. Quá cảnh tại Cam Bốt trước khi lên đường sang Hoa Kỳ, ông Hiếu bị cảnh sát Cam Bốt bị bắt giữ tại phi trường Phnom Penh từ ngày 03/02/2025. Blogger Huỳnh Trọng Hiếu là một nhà đấu tranh nhân quyền, thường chỉ trích các chính sách của Việt Nam về môi trường, về tự do ngôn luận và đối với các sác sắc tộc thiểu số. 

(Reuters) - Một chiếc xe điên lao vào đám đông tại Munich làm 28 người bị thương, vào lúc mà thành phố này chuẩn bị khai mạc Hội Nghị An Ninh. Vụ việc diễn ra sáng nay và cảnh sát và các giới chức tại Munich không loại trừ đây là một vụ khủng bố. Nghi can là một thanh niên người Afghanistan, 24 tuổi.

(France 24) - Hãng tin Mỹ AP không được tham dự một sự kiện của Nhà Trắng vì không gọi « Vịnh Mêhicô » là « Vịnh Hoa Kỳ ». AP hôm 11/02 cho biết phóng viên của hãng đã bị Nhà Trắng ngăn cản dự buổi ký ban hành sắc lệnh hành pháp tại phủ tổng thống Mỹ chiều cùng ngày. Julie Pace, lãnh đạo của AP xem đây là tình huống « đáng báo động », vi phạm Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ ghi nhận quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí. Ap cho biết được Nhà Trắng thông báo là nếu không điều chỉnh cách gọi theo sắc lệnh hành pháp của tổng thống Donald Trump đổi tên Vịnh Mêhicô thành « Vịnh Hoa Kỳ », thì AP sẽ bị từ chối tham dự mọi sự kiện tại Nhà Trắng.

(AFP) - Israel dọa phát động « một cuộc chiến tranh mới » tại dải Gaza. Thông báo của bộ trưởng Quốc Phòng Israel, ông Israel Katz, được đưa ra hôm qua 12/02/2025 liên quan đến việc thực hiện dự án của tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm di dời toàn thể người Palestine khỏi dải Gaza, nếu như Hamas không trả tự do cho các con tin trước thứ Bảy 15/02. Đáp lại, hôm nay 13/02, Hamas tuyên bố muốn tôn trọng thỏa thuận tạm ngưng bắn, với điều kiện Israel làm điều tương tự.

(AFP) - 2024 : Số nhà báo thiệt mạng cao nhất tính từ 30 năm trở lại đây. Ít nhất 124 nhà báo thiệt mạng trong năm ngoái tại 18 nước, theo số liệu của Ủy ban bảo vệ nhà báo (CPJ). 2/3 số vụ do Israel gây ra (82 nhà báo Palestine bị giết hại ở Gaza và 3 nhà báo chết tại Liban). 24 nhà báo bị giết hại vô cớ, trong đó có 10 vụ ở Gaza và Liban do quân đội Israel tiến hành. CPJ cũng chỉ trích tình trạng các phóng viên độc lập không được bảo vệ. 43 trong số 124 nhà báo thiệt mạng là phóng viên độc lập.  

(AFP) - Giá trứng tăng, dân Mỹ nuôi gà lấy trứng. AFP hôm nay 13/02/2025 trích dẫn ông John Berry, điều hành công ty Wabash, trụ sở tại Houston, bang Texas, cho biết nhu cầu mua gà mái tăng mạnh, số gà mái bán được đã tăng gấp đôi, thậm chí gấp 3 trong 3 tuần qua. Tuy nhiên, cơ quan y tế cảnh báo nuôi gà lấy trứng không phải là vô hại, vì người nuôi có nguy cơ lây nhiễm virus từ vật nuôi. Từ đầu năm 2024 đến nay có gần 70 ca nhiễm cúm gà ở người, đa phần là vô hại, nhưng cũng có 1 ca tử vong.

Từ Kiev, thông tín viên Emmanuelle Chaze sáng nay 13/02 gửi về bài tường trình :

« Tại Ukraina, một hôm sau đó, người dân thức dậy với cảm giác rằng mọi chuyện đang được thảo luận mà không có sự tham gia của bên liên quan chính, là Ukraina. Trong dân chúng Ukraina, điều được đúc kết sau các cuộc thảo luận là cảm giác Ukraina bị Washington bỏ rơi và phản bội là điều nổi lên từ các cuộc thảo luận ở Kyiv.

Xin nhắc lại, đối với Ukraina, một nền hòa bình công bằng là phải dựa vào 3 nguyên tắc cơ bản mà tổng thống Volodymyr Zelensky đã nói rõ là không thể thương lượng : độc lập, chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina. Thế nhưng, Nga lại không muốn bàn về việc trao trả lại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, điều mà Washington coi là không thực tế.

Trên các tài khoản mạng xã hội của mình, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky khẳng định sự xích lại gần nhau giữa Trump và Putin đặt ông vào tình thế đã rồi và giải thích rằng ông đã được tổng thống Mỹ thông báo về các cuộc thảo luận với Putin. Tổng thống Ukraina giữ thể diện và tránh làm phật ý Washington khi nói rằng cuộc điện đàm của ông với tổng thống Trump có kết quả tốt và mang lại hy vọng hai bên cùng phối hợp làm việc, nhưng không đi sâu vào mối quan hệ trong tương lai giữa hai nước.

Đó là điều có thể cũng sẽ được thảo luận vào thứ Sáu tại Hội nghị An ninh Munich với phó tổng thống Mỹ J.D. Vance. Ukraina dường như chỉ là người bên ngoài và đứng nhìn vận mệnh của mình. Ukraina hiện giờ đang hướng tới châu Âu, một bên vắng mặt khác trong cuộc đối thoại giữa Washington và Matxcơva. Châu Âu đang bị chính quyền Mỹ gây sức ép để thay Mỹ gánh vác phần viện trợ mà từ trước đến nay Washington vẫn dành cho Kiev ».

Phản ứng của 6 nước châu Âu

Về phản ứng của châu Âu, ngoại trưởng 6 nước châu Âu và Ukraina tối qua 12/02 khẳng định phải có sự tham gia của Liên Âu và Kiev trong mọi cuộc đàm phán để tìm giải pháp cho chiến tranh Ukraina. Sau cuộc họp tại Paris, trong thông cáo chung, ngoại trưởng Pháp, Đức, Ba Lan, Ý, Tây Ban Nha, Anh và Ukraina khẳng định « muốn trao đổi về đường hướng tiến hành với đồng minh hoa Kỳ ».

Hôm nay, theo AFP, bộ trưởng Quốc Phòng Đức Boris Pistorius nhận định « thật đáng tiếc » là tổng thống Mỹ Donald Trump đã « nhượng bộ » Vladimir Poutine về hồ sơ Ukraina « ngay từ trước khi đàm phán bắt đầu »

Trang Le Monde, trong bài phân tích ngày 13/02/2025, nhận thấy « tâm trạng vội vã từ phía Mỹ ». Tại trụ sở NATO ở Bruxelles, Bỉ, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Pete Hegseth công bố ba lằn ranh đỏ : Ukraina không gia nhập NATO, Mỹ không triển khai quân ở Ukraina, trở lại đường biên giới Ukraina trước năm 2014 là « mục tiêu phi thực tế ». Hai « lằn ranh đỏ » đầu tiên chỉ là bước tiếp nối với lập trường của chính quyền Joe Biden. Nhưng tại sao lại công bố thông tin trước khi bắt đầu đàm phán với Nga ? Ông Trump đang tước đi lợi thế « mặc cả » trong khi chưa nhận được bất kỳ nhân nhượng nào từ Nga ?

Trước một Liên Âu thụ động, Trump khẳng định là « chủ trò »

Thông qua cuộc điện đàm với nguyên thủ Nga, tổng thống Donald Trump muốn thể hiện là « chủ trò » trước một Liên Hiệp Châu Âu vẫn bị ông cáo buộc là chi quá ít cho quốc phòng và thiếu năng động, thậm chí là « im lặng » trong thời gian gần đây về vấn đề Ukraina, theo giải thích với RFI ngày 13/02 của giáo sư Bertrand Badie, trường Sciences Po :

« Có thể thấy rõ ý đồ làm cho châu Âu hiểu rằng châu Âu không phải là bên quyết định mà ngược lại, là bên phải trả giá. Một châu Âu hiện khá trì trệ, phản ứng chậm chạp. Và đó là lý do tại sao ông Trump tận dụng điều này. Tuy nhiên, cũng có thể nhận thấy những sự kiện này có vẻ không thực tế khi liên quan đến thực chất của cuộc xung đột, vốn là cuộc xung đột châu Âu, liên quan đến những vấn đề cốt lõi mà châu Âu phải đối mặt, cụ thể là an ninh châu Âu. Vì vậy, tôi nghĩ rằng điều này không thể thực hiện được nếu không có châu Âu, và thậm chí là không thể thực hiện được nếu không có ít nhất một phần còn lại của thế giới tham gia, có nghĩa là có sự tham dự của một số nước, thậm chí là ngoài châu Âu, trong cuộc xung đột đã bị toàn cầu hóa này ».

Tuy nhiên, việc Ukraina bị loại khỏi cuộc đàm phán song phương Trump-Putin là bước đoạn tuyệt với chính sách của người tiền nhiệm. Chính quyền Joe Biden luôn khẳng định « sẽ không có chủ đề gì về Ukraina mà không có Ukraina tham gia » trong khi cuộc gặp Trump-Putin dự kiến ở Ả Rập Xê Út trong thời gian tới để bàn về Ukraina lại không có Ukraina tham dự. Tổng thống Zelensky cũng chỉ được thông báo sau về cuộc điện đàm Trump-Putin.

Nguy cơ chiến tranh mở rộng nếu thỏa thuận trên thế yếu

Khi loại bỏ cách tiếp cận tập thể (trong đó có Ukraina và Liên Hiệp Châu Âu) - vẫn bị Nga dè chừng, tổng thống Donald Trump tặng cho đồng nhiệm Putin, lão luyện trong thao túng tâm lý, cơ hội đặt ra « luật chơi ». Chuyên gia Maria Snegovaia, thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington, được Le Monde trích dẫn, cho rằng « mọi thỏa thuận được đàm phán trên thế yếu sẽ bị điện Kremlin khai thác. Thỏa thuận đó sẽ không bền vững vì những mục tiêu chính của ông Putin không hề thay đổi : kiểm soát hoàn toàn Ukraina, xem xét lại đường biên giới sau thời Chiến tranh lạnh. Một thỏa thuận như vậy sẽ chỉ làm gia tăng nguy cơ dẫn đến một cuộc chiến rộng hơn trong tương lai ».

Điều này có thể không quan trọng với chính quyền Mỹ hiện tại vì ông Trump hoàn toàn có thể khẳng định chấm dứt chiến tranh Ukraina như đã hứa. Tổng thống Donald Trump sẽ trở thành « người duy nhất trên thế giới mang lại hòa bình ». Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ khẳng định ý tưởng của ông chủ Nhà Trắng không « phản bội » Ukraina, mà còn cho cả thế giới biết « Mỹ dấn thân cho hòa bình ». Tuy nhiên, hệ quả lâu dài của « hòa bình được đàm phán » theo cách Trump như thế nào thì châu Âu phải tự lo.

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh các tổ chức phi chính phủ, hiện diện tại Syria, chỉ trích là các lệnh trừng phạt của phương Tây vẫn đang đè nặng lên quốc gia này, làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo tại đây.

Hội nghị quy tụ đại diện của Liên Hiệp Quốc, khối G7, nhiều nước châu Âu và các quốc gia Ả Rập, các cường quốc trong khu vực Trung Đông và Syria. Chính quyền Mỹ cử một phái đoàn khiêm tốn đến dự họp. Liban cũng có đại diện tham dự. Đây cũng là lần đầu tiên Assaad Hassan el Chibani, ngoại trưởng Syria trong tân chính quyền Damas, đến Liên Âu.

Hội nghị Quốc tế về Syria tại Paris là hội nghị lần thứ 3 tính từ khi chế độ Bachar al-Assad sụp đổ ngày 08/12/2024, nhưng là lần đầu tiên được tổ chức ở châu Âu. Hai hội nghị trước diễn ra tại Jordanie và Ả Rập Xê Út.

Trước khi diễn ra hội nghị cấp ngoại trưởng, các đại diện của xã hội dân sự, hôm qua, 12/02, đã được mời đến tham dự cuộc họp trù bị để đưa ra các khuyến nghị, đặc biệt liên quan đến vấn đề thực thi công lý trong giai đoạn chuyển tiếp chính quyền Damas.

Sáng nay, một cuộc hội thảo với các nhà tài trợ quốc tế cũng được tổ chức.

Về phía Syria, một trong những yêu cầu cấp bách nhất của chính quyền chuyển tiếp tại Damas là phương Tây dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đã áp đặt đối với Syria từ thời chế độ Bachar al-Assad, hiện đang kìm hãm sự phát triển của nước này sau 13 năm bị nội chiến tàn phá.