Để
trả đũa loạt vụ không kích của Israel vào Iran đêm 12 rạng sáng
13/06/2025 khiến 78 người thiệt mạng, trong đó có 4 quan chức chiến lược
cấp cao của Teheran, và hơn 320 người bị thương, quân đội Iran tối hôm
qua đã phóng hơn 150 tên lửa đạn đạo sang Israel, đặc biệt nhắm đến các
căn cứ và hạ tầng quân sự của đối phương, khiến ít nhất 3 người chết và
nhiều người bị thương.
Theo
tường trình của đặc phái viên RFI Sami Boukhelifa tại Tel Aviv, khu vực
có trụ sở bộ Quốc Phòng Israel đã bị nhắm trúng, nhưng không nói rõ tòa
nhà trụ sở bộ Quốc Phòng thiệt hại thế nào. Còn theo trang tin The
times of Israel, cuộc họp báo hôm qua của phát ngôn viên của IDF, lực
lượng phòng vệ của Israel, tướng Effie Defrin, đã bị rút ngắn do bộ tổng
tham mưu quân đội được đặt trong tình trạng báo động cao.
Mặc dù
Israel tích cực sử dụng các hệ thống lá chắn tên lửa tân tiến, bao gồm
Vòm Sắt Iron Dome, David’s Sling, Arrow, Patriot và THAAD, nhưng một số
tên lửa của Iran vẫn có thể bắn trúng mục tiêu, cho dù quân đội Israel
khẳng định đã bắn chặn được phần lớn tên lửa của đối phương. Iran thông
báo đã phóng gần 200 tên lửa sang Israel.
Vòng xoáy xung đột tiếp
diễn. Trong đêm qua rạng sáng nay 14/06, Israel lại tiếp tục dùng tên
lửa oanh tạc nhiều thành phố của Iran, trong đó có thủ đô Teheran và
thành phố Ispahan.
Từ Teheran, thông tín viên Siavosh Ghazi tóm lược tình hình :
« Các
máy bay của Israel đã oanh tạc sân bay quốc gia Mehrabad nằm ở phía nam
thủ đô Teheran. Một đám cháy lớn đã bùng phát ở khu vực sân bay, cũng
là nơi đặt máy bay chiến đấu của Iran. Nhiều khu phố khác của Teheran
cũng bị nhắm tới, nhưng người ta vẫn chưa biết Israel muốn nhắm cụ thể
vào những mục tiêu nào.
Theo các phương tiện truyền
thông, thành phố Ispahan, nơi có các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran,
cũng lại bị tấn công vào rạng sáng nay. Tương tự là thành phố Karaj,
nằm ở phía tây Teheran.
Quân đội Israel đã thực hiện hàng
loạt vụ tấn công vào Teheran, Karaj và Qom, nhất là nhắm vào địa điểm
làm giàu uranium Fordoo, cũng như ở Ispahan, nơi có nhiều địa điểm hạt
nhân và quân sự của Iran.
Các cuộc tấn công mới diễn ra vào lúc một lãnh đạo của Iran tuyên bố Teheran sẽ đáp trả Israel cứng rắn hơn.
Theo
các phương tiện truyền thông Iran, hàng trăm tên lửa đã được phóng sang
Israel trong 3 loạt oanh kích trong đêm qua, trong khi nhà lãnh đạo tối
cao của Iran tối qua trong một thông điệp phát trên truyền hình Nhà
nước, tuyên bố rằng các lực lượng vũ trang Iran sẽ trả đũa Israel và
giáng những đòn nặng nề vào Nhà nước Do Thái.
Hai nước Iran và Israel hiện đang bước vào một cuộc chiến tranh công khai, có thể còn tiếp diễn trong những ngày tới đây ».
Theo
tin mới nhất của AFP, Tel Aviv chiều hôm nay cho biết quân đội Israel
hiện đang tiến hành các cuộc tấn công mới nhắm vào nhiều địa điểm của
Iran. Quân đội Israel loan báo có « quyền tự do hoạt động trên không », ý nói làm chủ vùng trời từ miền tây Iran cho đến tận Teheran.
Thủ tướng Israel khẳng định mục tiêu « lật đổ chế độ độc tài » Iran, nhiều người Iran vui mừng
Cuộc
tấn công của Israel nhắm vào nhiều chỉ huy, căn cứ quân sự, cơ sở hạt
nhân Iran không chỉ nhằm buộc chế độ Teheran phải chấm dứt chương trình
vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo. Đêm hôm qua, 13/06, trong phát biểu
bằng tiếng Anh, được truyền tải trên mạng xã hội, thủ tướng Israel
Benjamin Natanyahou khẳng định đứng về phía người dân Iran trong mục
tiêu lật đổ « chế độ độc tài tàn bạo đã đàn áp người Iran từ 46 năm nay ». Thủ tướng Israel nhấn mạnh : « Tôi tin rằng ngày giải phóng của các vị đang đến gần ».
Về
phản ứng của người dân Iran với các cuộc tấn công của Israel, trên làn
sóng RFI sáng hôm nay 14/06/2025, nhà chính trị học Firouzeh Nahavandi,
chuyên gia về Iran, Đại học Tự Do Bruxelles, Bỉ, nhận định :
«
Người dân Iran khá chia rẽ về việc này. Đây cũng là lý do vì sao thủ
tướng Israel Netanyahu thường xuyên đưa ra những lời kêu gọi người dân
Iran trong bối cảnh có nhiều có nhiều nguy cơ phản ứng dân tộc chủ nghĩa
khiến ít nhất một bộ phận dân chúng đoàn kết ủng hộ chế độ. Nhưng đồng
thời, nhiều người Iran vui mừng về những can thiệp của Israel, vì điều
đó có thể dẫn đến sự sụp đổ của chế độ.
Nhìn chung, chế
độ Iran có thể đang gặp nguy hiểm, nhưng câu hỏi mà mọi người có thể đặt
ra là, ngay cả khi chế độ này gặp nguy hiểm hoặc thậm chí nếu chế độ
này sụp đổ, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo ? Tôi không nói điều này để ủng
hộ chế độ, nhưng đây luôn là một dấu hỏi. Trong mọi trường hợp, chế độ
Iran hiện nay đã hoàn toàn mất tính chính đáng.
Tôi cũng
tin rằng chế độ Iran, ngay khi cảm thấy bị rơi vào tình thế nguy
ngập, sẽ tăng cường đàn áp nội bộ. Cụ thể là trong hiện tại sẽ cố gắng
tìm ra ‘‘những kẻ phản bội’’ đã giúp Israel. Và để kiểm soát xã hội,
Teheran sẽ theo hướng đàn áp hơn nữa. »
Nga lên án cuộc tấn công của Israel nhưng khẳng định sẵn sàng làm « trung gian » xuống thang
Hôm
qua, tổng thống Nga Vladimir Putin đã có hai cuộc điện đàm riêng rẽ với
tổng thống Iran, Massoud Pezeshkian, và thủ tướng Israel, Benjamin
Netanyahu. Chính quyền Nga ra một thông báo cho biết tổng thống Putin đã
lên án hành động « leo thang nguy hiểm » của Israel, « vi phạm Hiến chương Liên Hiệp Quốc và luật pháp quốc tế ». Nhưng mặt khác, ông Putin cho biết sẵn sàng « đóng vai trò trung gian để tránh một leo thang căng thẳng mới ».
Từ
Matxcơva, thông tín viên Anissa el Jabri cho biết chính quyền Nga lên
án mạnh mẽ Israel, nhưng cố gắng duy trì quan hệ với thủ tướng
Netanyahu :
« Bất chấp cuộc chiến ở Ukraina
và sự xích lại gần nhau giữa Matxcơva và Teheran, bất chấp lập trường
chỉ trích cuộc chiến của Israel ở Gaza, Nga vẫn đang cố gắng duy trì
quan hệ với Israel. Tuyên bố của bộ Ngoại Giao Nga không nhắc đến tên
thủ thướng Benjamin Netanyahu, nhưng tỏ ra rất cứng rắn và, ngay trong
câu thứ ba của thông cáo này, khẳng định rõ : ‘‘Các cuộc tấn công vô lý
nhằm vào một quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc có chủ quyền, các công
dân của quốc gia này, những thành phố yên bình đang ngủ yên, cùng các cơ
sở hạ tầng hạt nhân là hoàn toàn không thể chấp nhận được". Đối với Mátxcơva, ‘‘các lãnh đạo Israel phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về mọi hậu quả của hành động khiêu khích này’’.
Như
thường lệ trong một cuộc khủng hoảng, Matxcơva cũng nắm lấy cơ hội để
đổ lỗi cho phương Tây, nhưng không nói rõ cụ thể là ai. Thông cáo của bộ
Ngoại Giao Nga cáo buộc ‘‘các quốc gia phương Tây đã một lần nữa áp đặt
một nghị quyết trừng phạt để thỏa mãn nỗi ám ảnh chính trị của họ".
Nhưng trong mọi trường hợp, trong bối cảnh quan hệ giữa Matxcơva với
Washington đang tan băng, không có chuyện chính quyền Nga nhắm vào nước
Mỹ của Donald Trump, mà ngược lại ».
Trump khẳng định cần « đối thoại », nhưng cảnh báo Iran « những đòn tấn công tàn khốc hơn »
Hôm
qua, tổng thống Mỹ Donald Trump đã điện đàm với thủ tướng Israel, sau
các cuộc tấn công chưa từng có của Israel nhắm vào Iran, theo một nguồn
tin gần gũi với Nhà Trắng. Sáng hôm qua, trên mạng xã hội cá nhân Truth
Social, tổng thống Mỹ hối thúc Iran « sớm ký kết một thỏa thuận (về chương trình hạt nhân) trước khi quá muộn ». Ông Trump đe dọa « những đón tấn công tiếp theo sẽ tàn khốc hơn nữa ».
Tại Hội Đồng Bảo An, Teheran tố cáo Mỹ đồng lõa với Israel trong vụ oanh kích Iran
Sau
khi Israel không kích Iran, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã triệu tập
một cuộc họp khẩn vào tối hôm qua 13/06/2025 tại New York. Iran tố cáo
Mỹ đồng lõa với Israel, điều mà đại diện của Mỹ tại Hội Đồng Bảo An bác
bỏ. Washington khẳng định muốn tiếp tục đàm phán với Iran về chương
trình hạt nhân của Teheran. Tel Aviv lý giải các cuộc không kích vào
Iran là hành động tự vệ.
Từ New York, thông tín viên Carrie Nooten cho biết thêm :
« Đối
với đại sứ Iran tại Liên Hiệp Quốc, không còn nghi ngờ gì nữa, Hoa Kỳ
đã biết rằng những cuộc tấn công này của Israel sẽ diễn ra, tức là Mỹ và
Israel là « đồng lõa », theo như ông nhấn mạnh trước Hội Đồng Bảo An.
Vài
phút trước đó, đại diện của Hoa Kỳ đã cảnh báo về sự trả đũa và khẳng
định rằng Washington sẽ tiếp tục tìm kiếm một giải pháp ngoại giao ...
Mục tiêu của Washington là bảo đảm rằng Iran không bao giờ có thể sở hữu
vũ khí hạt nhân hoặc có thể cấu thành một mối đe dọa đến sự ổn định ở
Trung Đông.
Nhà nước Do Thái lên án sự thiếu quyết đoán
của Hội Đồng Bảo An cho dù Teheran lặp lại những vi phạm về việc làm
giàu uranium và Israel cho rằng sự kiên nhẫn của họ đã đến giới hạn. Thứ
Năm 12/06 là hạn chót 60 ngày mà chính quyền Donald Trump đưa ra cho
Iran để xem xét lại chương trình hạt nhân. Đây cũng là một yếu tố củng
cố sự nhất trí giữa Israel và đồng minh Hoa Kỳ.
Những
thành viên còn lại của Hội Đồng Bảo An kêu gọi các bên kiềm chế, nhưng
rõ ràng là các phe phái cũng đã bộc lộ, với một bên là Nga, Trung Quốc,
Algérie và Pakistan trước hết lên án vụ tấn công Iran, và bên kia là các
nước phương Tây cùng các đồng minh lên án sự chậm trễ của Teheran trong
việc tuân thủ thỏa thuận quản lý việc làm giàu uranium của Iran, đồng
thời công nhận quyền của Tel Aviv trong việc bảo đảm an ninh của
Israel ».
Cũng vào hôm qua, sau khi Teheran oanh kích trả đũa
Israel, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres kêu gọi Iran và
Israel hạ nhiệt căng thẳng và chấm dứt các hành động thù địch. Trên mạng
X, ông Guterres nhấn mạnh : « Leo thang xung đột như vậy là quá nhiều rồi, đã đến lúc phải dừng lại. Hòa bình và ngoại giao phải thắng thế ».
Riêng
về Pháp, tổng thống Emmanuel Macron khẳng định nếu cần thì Paris sẽ
tham gia hỗ trợ Tel Aviv phòng thủ nếu Iran tấn công Israel.
Pháp hoãn hội nghị về thành lập Nhà nước Palestine tại Liên Hiệp Quốc do căng thẳng Iran - Israel
Theo
AFP, tối hôm qua, tổng thống Pháp thông báo hoãn lại một hội nghị để
thúc đẩy trở lại giải pháp hai Nhà nước, Israel và Palestine, đã được
lên kế hoạch tổ chức vào tuần tới tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York.
Theo tổng thống Pháp, hội nghị sẽ phải được tổ chức « trong thời gian sớm nhất »,
và quyết định sẽ được đưa ra ngay trong những ngày tới. Về lý do hoãn
hội nghị, ông Macron cho biết là xung đột giữa Iran và Israel đặt ra « nhiều vấn đề liên quan đến khâu tổ chức và an ninh » khiến nhiều lãnh đạo Ả Rập, cũng như lãnh đạo cơ quan quyền lực Palestine, không thể có mặt tại New York.