TIN TỔNG HỢP

(AFP) – Việt Nam : Hàng loạt kênh truyền hình Nhà nước ngừng hoạt động. VTC, Đài truyền hình được nhiều người xem thứ hai cả nước, cùng với 4 kênh truyền hình lớn khác, gồm VNATV, Quốc Hội TV và Nhân Dân TV, ngừng hoạt động kể từ hôm nay, 15/01/2025. Chính phủ yêu cầu kênh truyền hình lớn nhất còn lại, là VTV, đảm nhiệm thực thi « các chức năng và nhiệm vụ » của các kênh bị đóng cửa. Trong tháng tới, Quốc Hội Việt Nam sẽ thông qua quyết định cải cách, theo đó số bộ trong chính phủ sẽ giảm đi 8. Chính quyền Việt Nam coi các chính sách này là một « cuộc cách mạng », nhằm cắt giảm chi tiêu và giảm tệ nạn quan liêu.

(AFP) – Hải quân Philippines giải cứu 121 người từ một chiếc thuyền bị “mất tích” trong 6 ngày. Hôm nay, 15/01/2025, quan chức Philippines cho biết đã cứu được tàu J Sayang 1 hết nhiên liệu, động cơ ngừng hoạt động, và hỏng thiết bị liên lạc khi qua biển Sulu vào ngày 08/01, “trong điều kiện thời tiết bất lợi”.  106 hành khách và 15 thành viên phi hành đoàn, tất cả đều là người Philippines, sống sót nhờ “thức ăn dự trữ trên thuyền”. Chiếc thuyền bị « mất tích » khi đang đi từ cảng phía nam Zamboanga đến Quần đảo Rùa gần Malaysia cách đó khoảng 430 km, và đã trôi dạt khoảng 100 km trong sáu ngày, ngoài khơi hòn đảo nhỏ Pangutaran.

(REUTERS) – Quan chức Thái Lan và Hồng Kông tìm cách đối phó với nạn lừa đảo ở Đông Nam Á. Cuộc họp diễn ra vào hôm nay, 15/01/2024, sau vụ một diễn viên Trung Quốc được cho là nạn nhân của các vụ buôn người. Diễn viên này bị mất tích khi đến Thái Lan, nhưng sau đó đã được giải cứu ở Miến Điện. Theo Liên Hiệp Quốc, các trị trấn ở biên giới Thái Lan, Lào, Miến Điện đã trở thành những trung tâm lừa đảo trực tuyến, là nơi mà hàng trăm ngàn người bị dụ dỗ, bắt đến để làm việc ở đó, và tình trạng này ngày càng gia tăng. Đại diện phía Hồng Kông, ông Michael Cheuk hôm nay, đã gặp cảnh sát Thái Lan để hỗ trợ người dân Hồng  Kông trở về an toàn, càng sớm càng tốt.

(AFP) – Hoa Kỳ đưa ra hạn chế đối với 37 doanh nghiệp bị cáo buộc sử dụng lao động cưỡng bức ở Tân Cương. Theo thông báo được Washington công bố hôm qua, 14/01/2025, các công ty bị hạn chế, chủ yếu hoạt động trong các lĩnh vực dệt may, năng lượng và khoáng sản. Nếu các doanh nghiệp Hoa Kỳ muốn kinh doanh với các công ty này thì phải có giấy phép. 37 công ty này cũng bị cấm xuất khẩu trực tiếp hoặc gián tiếp sang Hoa Kỳ. Tổng cộng, 144 doanh nghiệp đã bị đưa vào danh sách đen này, vì bị cáo buộc sử dụng lao động cưỡng bức người thiểu số Hồi Giáo Duy Ngô Nhĩ ở Trung Quốc.

(AFP) – Washington cấm bán tại Mỹ các xe hơi kết nối với internet, sử dụng công nghệ của Trung Quốc hoặc Nga. Bộ Thương Mại Mỹ hôm qua, 14/01/2025, thông báo cấm bán các xe kết nối sử dụng công nghệ Trung Quốc và Nga, kể cả về mặt linh kiện và phần mềm, vì có thể gây nguy cơ cho an ninh quốc gia. Đây là kết luận được đưa ra sau khi bộ Thương Mại Mỹ tiến hành điều tra từ cuối tháng 9/2024. Lệnh cấm sẽ bắt đầu từ năm 2027 với phần mềm và từ 2029 đối với các thiết bị.

(AFP) – Ấn Độ đồng chủ trì hội nghị thượng đỉnh về trí tuệ nhân tạo (AI) tại Pháp.  Đây là thông báo của bộ trưởng Pháp phụ trách Trí tuệ nhân tạo Clara Chappaz, hôm nay, 15/01/2025. Hội nghị sẽ diễn ra tại Paris từ ngày 10 đến ngày 11/02/2025. Lãnh đạo các công ty hàng đầu, như Sam Altman (OpenAI), Dario Amodei (Anthropic), Arthur Mensch (MistralAI) và các lãnh đạo của Aleph Alpha, Accenture, Mozilla và Signal đã xác nhận sẽ tham gia. Theo điện Elysée, các cuộc thảo luận sẽ tập trung vào một số mục tiêu ưu tiên, như phát triển AI bền vững hơn (tốn ít năng lượng hơn) và phục vụ lợi ích chung, với việc thiết lập một nền quản trị toàn cầu AI mở rộng cho nhiều người hơn.

(AFP) – Pháp : 87 hiệp hội thông báo rời khỏi mạng xã hội X. Hôm nay, 15/01/2024, trong một bài đăng trên Le Monde, gần 80 hiệp hội về nhân đạo hoặc môi trường,.. trong đó có Greenpeace và Emmaus ở Pháp, thông báo ngừng sử dụng tài khoản trên mạng xã hội X vì nền tảng này “thúc đẩy các nội dung thù hận, và loan truyền các thuyết âm mưu và chủ nghĩa hoài nghi khí hậu”. Còn Elon Musk đã biến X thành “một không gian loan truyền thông tin sai lệch, không có đủ nguồn lực để kiểm duyệt thông tin”, “trở thành mối nguy hiểm nghiêm trọng”. Tại châu Âu, hơn 60 trường đại học của Đức và Áo đã tuyên bố rút khỏi X vào tuần trước, và bày tỏ lo ngại về tính “phản dân chủ thái quá” của nền tảng này.

(Le Figaro) – Thế Vận Hội Paris : Hơn 100 huy chương lỗi bị trả lại. Le Figaro hôm 13/01/2025 dẫn lại thông tin của La Lettre, theo đó, tổng cộng có khoảng một trăm tấm huy chương của Thế vận hội Olympic Paris đã nhanh chóng bị hư hỏng và bị các vận động viên trả lại. Ngay từ ngày 9/8, vài ngày sau khi giành huy chương đồng với môn bơi tiếp sức, vận động viên Pháp Maxime Grousset cho biết huy chương anh được trao đã « trông như bị hỏng và hơi rỉ ».

Armenia ký thỏa thuận an ninh với Mỹ

Hôm qua, 14/01/2025, Armenia và Mỹ đã ký một thỏa thuận quan trọng về an ninh, đánh dấu một bước xích lại gần nhau giữa Erevan và Washington từ sau cuộc xung đột thất bại trước Azerbaijan tại Karabakh hồi năm 2023.

Trong lễ ký kết thỏa thuận tại Erevan với đồng nhiệm Armenia, ông Ararat Mirzoïan, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh tầm quan trọng của thỏa thuận đối với  “độc lập và chủ quyền lãnh thổ” của Armenia.

Lãnh đạo Ngoại giao Hoa Kỳ tuyên bố hai nước "là những đối tác mạnh mẽ hơn, điều này có lợi cho đôi bên, cho khu vực và hơn thế nữa", đồng thời cam kết rằng Washington cung cấp cho Erevan kinh nghiệm chuyên môn về bảo vệ an ninh biên giới.

Hoa Kỳ cũng sẽ khởi động hợp tác với Armenia trong lĩnh vực công nghiệp hạt nhân dân sự. Armenia ở nam vùng Kavkaz sẽ tham gia liên minh quốc tế lớn chống lại tổ chức khủng bố Nhà Nước Hồi Giáo.

Hè năm ngoái, Armenia đã có cuộc tập trận chung với Hoa Kỳ và thành lập một “uỷ ban đối tác chiến lược” nhằm tăng cường quan hệ quốc phòng, kinh tế  giữa hai nước.

Giới quan sát ghi nhận những dấu hiệu cho thấy Armenia đang rời xa dần Nga, từng là đồng minh. Erevan đã chỉ trích Matxcơva không tích cực ủng hộ họ trong cuộc xung đột tranh chấp lãnh thổ ở Thượng Karabakh với nước láng giềng Azerbaijan.

Nga vẫn có một căn cứ quân sự thường trực trên lãnh thổ Armenia và Erevan vẫn là thành viên trong Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể (OTSC), do Nga lãnh đạo. Nhưng hồi tháng Hai năm ngoái, thủ tướng Armenia Nikol Pachinian đã tuyên bố, trên thực tế, nước ông đã dừng tham gia vào liên minh này.

Ukraina báo động phòng không toàn quốc đối phó với đợt tấn công của Nga vào hệ thống năng lượng

Hệ thống phòng không Ukraina trên toàn quốc được đặt trong tình trạng báo động sáng hôm nay, 15/01/2024, để đối phó với đợt tấn công mới của Nga. Đợt tấn công trả đũa nói trên diễn ra sau khi quân đội Ukraina tiến hành loạt tấn công lớn « chưa từng có » từ đầu chiến tranh, nhắm vào nhiều mục tiêu nằm sâu trong đất Nga.

Quân đội Nga ra một thông báo cho biết « sáng nay, các lực lượng vũ trang (…) đã tiến hành một cuộc tấn công với vũ khí có độ chính xác cao nhắm vào nhiều cơ sở hạ tầng trọng yếu về khí đốt, và năng lượng phục vụ các tổ hợp công nghiệp quân sự Ukraina ».

Theo tổng thống Ukraina, Volodymyr Zelensky, « hơn 40 tên lửa » và « hơn 70 drone » của Nga đã tấn công các cơ sở hệ thống năng lượng của Kiev. Trên Facebook, Không quân Ukraina ra thông báo đã bắn hạ khoảng 30 tên lửa và 47 drone và nhấn mạnh là « không phải tất cả các tên lửa còn lại của Nga, không có trong số bị bắn hạ, đều bắn trúng mục tiêu ». Người phụ trách quân sự vùng Lviv, viễn tây Ukraina, thừa nhận hai cơ sở hạ tầng trọng yếu bị trúng tên lửa.

Bộ trưởng Quốc Phòng Đức đến Kiev: Châu Âu cam kết tăng cường hỗ trợ

Bộ trưởng Quốc Phòng Đức Boris Pistorius đến Kiev hôm qua, 14/01và họp báo cùng tổng thống Ukraina. Lãnh đạo bộ Quốc Phòng Đức cam kết châu Âu « sẽ tăng cường các nỗ lực để cải thiện hệ thống phòng thủ châu Âu, do các thách thức và đe dọa mà khối đang phải đối mặt, cũng như việc thay đổi chính quyền tại Mỹ », có thể dẫn đến việc hỗ trợ quân sự cho Kiev bị cắt giảm mạnh.

Trong những ngày gần đây, chính phủ mãn nhiệm Đức của thủ tướng Olaf Scholz tỏ ra chia rẽ trong việc cấp một khoản viện trợ quân sự mới, trị giá 3 tỉ euro cho Kiev. Bộ trưởng Quốc Phòng Boris Pistorius hôm qua bày tỏ hy vọng, chính phủ có thể sớm đạt được thỏa hiệp trong nội bộ về việc này.

Đợt tấn công vào đất Nga « lớn nhất » từ đầu chiến tranh 

Sau cuộc tấn công vào sâu trong đất Nga đêm ngày thứ Hai 13/01 qua sáng thứ Ba 14/01, Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraina ra thông báo cho biết cụ thể là « đây là đợt tấn công lớn nhất nhắm vào các căn cứ của lực lượng chiếm đóng, với nhiều mục tiêu nằm ở khoảng cách từ 200 đến 1.100 km, ở trung tâm nước Nga » đã bị tấn công. Quân đội Ukraina nhắc đến cuộc tấn công nhắm vào kho xăng dầu Kombinat Crystal ở Engels, thuộc tỉnh Saratov, cách thủ đô Ukraina khoảng 1.100 km.

Tổng bí thư Việt Nam Tô Lâm và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 15/1 có cuộc điện đàm chỉ vài ngày trước khi hai quốc gia Cộng sản láng giềng kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, trong đó hai lãnh đạo tái khẳng định ưu tiên “cao độ” cho mối quan hệ hai Đảng, hai nước cũng như cam kết tiếp tục “trao đổi chiến lược” cho quan hệ tổng thể, theo truyền thông trong nước.

Bản tin của TTXVN được Báo Chính phủ đăng tải cho biết ông Lâm điện đàm với ông Tập từ Trụ sở Trung ương Đảng khi Việt Nam và Trung Quốc sắp kỷ niệm 3/4 thế kỷ thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 18/1 cũng như trong “không khí phấn khởi hai dân tộc đang chuẩn bị đón Tết cổ truyền Ất Tỵ 2025.”

Tại cuộc điện đàm, ông Lâm và ông Tập nhất trí rằng Việt Nam và Trung Quốc tiếp tục tăng cường trao đổi chiến lược để định hướng cho tổng thể quan hệ và thúc đẩy quan hệ quốc phòng-an ninh tương xứng với vai trò là một trong những trụ cột quan trọng của quan hệ hai nước.

Vẫn theo bản tin trên Báo Chính phủ, hai nhà lãnh đạo thống nhất ưu tiên đẩy nhanh kết nối 3 tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn cũng như mở rộng hợp tác thương mại, đầu tư trong các lĩnh vực mới nổi giữa hai nước.

Việt Nam và Trung Quốc đã thỏa thuận hợp tác phát triển đường sắt kết nối hai nước, trong đó Việt Nam xin tài trợ và công nghệ của Trung Quốc cho các dự án lớn gồm 3 tuyến đường sắt nối thủ đô Hà Nội với Trung Quốc và một tuyến đường sắt cao tốc từ Hà Nội đến TPHCM.

Ông Lâm và ông Tập đánh giá cao ý nghĩa quan trọng của cuộc điện đàm, coi đây là “sự khởi đầu quan trọng và rất tốt đẹp” cho một năm mới giữa Việt Nam và Trung Quốc cũng như “thể hiện sự coi trọng cao độ và ưu tiên hàng đầu của mỗi bên đối với quan hệ hai Đảng, hai nước.”

Việt Nam và Trung Quốc nhất trí tham gia “Cộng đồng chia sẻ tương lai” khi ông Tập thăm Việt Nam vào tháng 12/2023. Trung Quốc là nước đầu tiên mà Việt Nam thiết lập Đối tác chiến lược toàn diện, mà sau này có thêm Nga và Mỹ trong số 8 đối tác ở tầm cao nhất của Hà Nội.

Tại cuộc điện đàm hôm 15/1, cũng được Tuổi Trẻ ghi nhận trong bản tin tương tự như TTXVN, ông Lâm và ông Tập chia sẻ thông tin về tình hình mỗi Đảng, mỗi nước và nhất trí phối hợp trên các vấn đề quốc tế và khu vực nhằm thúc đẩy hòa bình, ổn định, phát triển của khu vực và thế giới.

Dù là 2 nước láng giềng hữu nghị và có sự gắn kết giữa 2 Đảng Cộng sản cầm quyền nhưng Việt Nam và Trung Quốc thường xuyên xung đột về chủ quyền lãnh thổ trên Biển Đông. Trung Quốc tuyên bố chủ quyền hầu hết trên vùng biển đầy tranh chấp và Việt Nam cũng nhiều lần lên tiếng phản đối những vi phạm của Bắc Kinh trong vùng đặc quyền kinh tế của mình.

Theo Tuổi Trẻ, ông Lâm đề nghị hai bên chỉ đạo các ngành, các cấp “tích cực tìm các phương thức, biện pháp hiệu quả để kiểm soát và giải quyết tốt hơn bất đồng, tăng cường hợp tác phù hợp với tầm mức quan hệ song phương trên cơ sở Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế.”

Trong một bản tin ngắn gọn bằng tiếng Anh, Tân Hoa Xã cho biết ông Tập điện đàm với ông Lâm vào ngày 15/1 nhưng không cho biết chi tiết về cuộc hội thoại giữa hai nhà lãnh đạo.

Tuy nhiên, Hoàn cầu Thời báo, tờ báo tiếng Anh của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đưa ra chi tiết về những gì hai bên nói trong cuộc hội đàm. Theo tờ báo được xem là nơi đưa ra lập trường không chính thức của Nhà nước Trung Quốc, ông Tập kêu gọi hai nước tăng cường kết nối, cùng nhau xây dựng nền tảng biên giới cho hợp tác lực lượng sản xuất chất lượng hơn cũng như xây dựng chuỗi cung ứng và công nghiệp xuyên biên giới ổn định và thông suốt.

Trong cuộc điện đàm, vẫn theo tờ báo Trung Quốc, ông Tập nhắc lại chuyến thăm của ông Lâm tới Trung Quốc vào tháng 8 năm ngoái khi hai nhà lãnh đạo có những cuộc “trao đổi sâu rộng và đạt được sự đồng thuận rộng rãi về việc làm sâu sắc hơn quan hệ giữa hai Đảng và hai nước, cũng như cùng nhau thúc đẩy phát triển sự nghiệp xã hội chủ nghĩa.”

Lý Hải Đông, giáo sư Đại học Ngoại giao Trung Quốc nói với Hoàn cầu Thời báo rằng Trung Quốc và Việt Nam “không chỉ là láng giềng mà còn là đồng chí” có chung lợi ích trong nhiều lĩnh vực và hai nền kinh tế cũng rất bổ sung cho nhau.

Theo ông Lý, quan hệ giữa hai đảng cầm quyền định hướng cho quan hệ song phương ổn định giữa Trung Quốc và Việt Nam, “có khả năng chịu được tác động bên ngoài và vượt qua thách thức” vì hai đảng “sẽ tiếp tục trao đổi kinh nghiệm về quản trị và cách phát triển chủ nghĩa xã hội và bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa” ở hai nước.

Việt Nam đặt quyết tâm có điện hạt nhân vào năm 2030