Phong
trào MAGA tại Hoa Kỳ bị khủng hoảng nội bộ, Nga và Mỹ định đoạt tương
lai của Ukraina, tội phạm ma túy hoành hành tại Pháp là những chủ đề
chính được báo chí Pháp quan tâm hôm nay 21/11/2025.
Trang
nhất của nhật báo Le Monde nhận định MAGA (Make America Great Again)
đang trải qua một giai đoạn căng thẳng nội bộ, đe dọa đến sự đoàn kết
của phong trào. Sau sự phấn khích ban đầu xung quanh việc Donald Trump
trở lại Nhà Trắng, các bất đồng về lý tưởng và cá nhân đã gia tăng. Cuộc
chiến giành quyền lãnh đạo và định hình chính sách của MAGA dường như
đã bắt đầu, với nhiều người đang muốn tái định nghĩa các nguyên tắc của « America First ».
Một số vấn đề gây chia rẽ, bao gồm sự gần gũi của tổng thống Trump với
các tỷ phú công nghệ, chính sách quốc tế của ông và mối quan hệ của chủ
nhân Nhà Trắng với Israel.
Vụ bê bối liên quan đến nhà tỷ phú ấu
dâm Jeffrey Epstein đã làm chia rẽ những người ủng hộ Donald Trump.
Marjorie Taylor Greene, một nhân vật trung thành với MAGA, đã bảo vệ các
nạn nhân của Jeffrey Epstein, và điều này khiến bà rơi vào tầm ngắm của
đương kim tổng thống. Trong khi đó, Donald Trump bị cáo buộc đã phớt lờ
các vấn đề nội bộ của phong trào, dường như đang bị tác động mạnh mẽ
bởi những sự kiện này. Ảnh hưởng gia tăng của các nhân vật như Nick
Fuentes, theo chủ nghĩa tân phát xít, chỉ trích Israel và nền dân chủ,
làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng này. Những người ủng hộ Fuentes,
được gọi là « groypers », thúc đẩy các ý
tưởng phân biệt chủng tộc, bài Do Thái và chống nữ quyền, đánh dấu sự
phát triển đáng lo ngại của tư tưởng cực hữu tại Hoa Kỳ.
Cuộc xung
đột về bản sắc của phong trào MAGA được phản ánh trong các cuộc tranh
cãi về vấn đề Israel và vị trí của các nhóm thiểu số, và điều này làm
suy yếu sự đoàn kết của đảng Cộng Hòa. Một số nhân vật có ảnh hưởng, như
Tucker Carlson, cũng thúc đẩy hiện tượng cực đoan hóa này. J. D. Vance,
phó tổng thống của Donald Trump, đang đối mặt với tình thế tiến thoái
lưỡng nan giữa việc ủng hộ các thanh niên cực đoan hay xa rời những ý
tưởng của họ, đặc biệt là những quan điểm của Fuentes.
Sự gia tăng
của tư tưởng cực đoan trong cánh hữu Mỹ, đặc biệt là chủ nghĩa bài Do
Thái và phân biệt chủng tộc, hiện đang là một vấn đề rõ ràng, kể cả
trong giới bảo thủ trẻ tuổi. Bầu không khí này đang chia rẽ đảng Cộng
Hòa và đặt ra câu hỏi về hướng đi trong tương lai của phong trào MAGA.
Hòa bình tại Ukraina - viễn cảnh hết sức xa vời
Về
chiến tranh Ukraina, trang nhất và bài xã luận của tờ Le Figaro nhận
xét kế hoạch hòa bình mà chính quyền Trump muốn áp đặt với Kiev rất khó
thành hiện thực. Nhật báo thiên hữu đặt câu hỏi điều khoản nào trong kế
hoạch này là vô lý nhất : nhường cho Nga những vùng lãnh thổ mà Kremlin
chưa từng chiếm được, giảm một nửa quân số Ukraina, từ bỏ toàn bộ viện
trợ quân sự phương Tây hay châu Âu từ bỏ các cam kết bảo đảm an ninh cho
Ukraina ?
Donald Trump có thực sự tin rằng sẽ « hòa bình hóa được châu Âu »
bằng cách để Kiev lọt vào tay Vladimir Putin ? Một nền hòa bình bền
vững phải công bằng. Le Figaro cho rằng những thất bại mà quân đội
Ukraina phải hứng chịu ở phía Đông cũng như cuộc khủng hoảng chính trị
trong chính quyền Zelensky, đang bị tác động nặng nề bởi tham nhũng,
không làm thay đổi cục diện cuộc chiến. Dân biểu đảng Cộng Hòa, Lindsey
Graham, một đồng minh của Donald Trump, đã tuyên bố : « Không
có kế hoạch nào có thể thành công cho đến khi Vladimir Putin hiểu được
rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục tích cực viện trợ quân sự cho Ukraina. »
Về
phần mình, tờ Les Echos dành bài xã luận nhấn mạnh rằng lập trường của
Vladimir Putin vẫn vững như bàn thạch. Kế hoạch hòa bình mới của chính
quyền Trump đúc kết với các nhà đàm phán đại diện cho Kremlin gần như
giống hệt với kế hoạch của năm 2022 : các lãnh thổ bị sáp nhập và quân
đội Ukraina bị suy yếu. Nhật báo kinh tế nhận định sự trở lại Nhà Trắng
của Donald Trump không hề thay đổi mục tiêu ban đầu của tổng thống Nga,
vẫn kiên định và không lùi bước.
Mục tiêu của Vladimir Putin vẫn
là thôn tính Ukraina, đẩy lùi các đường biên giới của Liên Minh Bắc Đại
Tây Dương (NATO) và phá vỡ sự thống trị của phương Tây trong một thế
giới « đa cực » như ông đã mô tả tại Valdaï
vào đầu tháng 10. Les Echos nhận xét Kremlin đang thúc đẩy các biện pháp
chống Hoa Kỳ, được phát triển mạnh mẽ trong khối BRICS, với mục tiêu
phi đô la hóa nền kinh tế toàn cầu và xây dựng các hệ thống thanh toán
thay thế. Việc Nga mất châu Âu như là đối tác kinh tế, công nghệ và
thương mại hàng đầu sẽ được bù đắp bằng việc chuyển hướng sang phương
Đông và Trung Quốc.
Pháp : Tội phạm ma túy nguy hiểm không kém khủng bố
Về
thời sự nước Pháp, nhật báo Công giáo La Croix dành trang nhất chú ý
đến phát biểu của bộ trưởng Tư Pháp Gérald Darmanin khi ông tuyên bố vào
hôm qua tại Marseille rằng mối đe dọa của tội phạm ma túy « ít nhất cũng tương đương với mối đe dọa của chủ nghĩa khủng bố ».
Có
nên sử dụng những biện pháp giống như chống khủng bố để đối phó với tội
phạm ma túy hay không ? Đây là điều mà nhà chức trách đang nghĩ tới.
Ngày 18/11, tổng thống Emmanuel Macron đã yêu cầu đẩy mạnh cuộc chiến
chống tội phạm ma túy theo những chiến lược tương tự như chống khủng bố.
Bộ trưởng Gérald Darmanin cũng cho rằng mối đe dọa của tội phạm ma túy
tại Pháp rất đáng lo ngại.
Jean-François Ricard, từng lãnh đạo
viện công tố chống khủng bố, cho rằng cần phải học hỏi từ cuộc chiến
chống khủng bố, nhưng không sao chép hoàn toàn vì mục tiêu của chúng
khác nhau. Khủng bố nhằm áp đặt các ý tưởng chính trị, trong khi tội
phạm ma túy chỉ muốn kiếm tiền. Các dân biểu đã làm theo những khuyến
nghị này khi tạo ra viện công tố quốc gia chống tội phạm có tổ chức để
điều tra những vụ án có phạm vi quốc gia hoặc quốc tế. Cơ quan này dự
kiến sẽ được thành lập vào tháng 01/2026.
Theo đó, những tội phạm
ma túy nguy hiểm sẽ bị giam giữ trong các nhà tù được canh phòng hết sức
nghiêm ngặt. Theo Jean-François Ricard, Nhà nước cần phải áp dụng những
biện pháp nghiêm ngặt bởi phần tử khủng bố vẫn tìm cách tuyên truyền
trong tù, còn tội phạm ma túy muốn tiếp tục điều hành các hoạt động của
mình. Tuy nhiên, hiện có khoảng 700 tù nhân bị coi là nguy hiểm ở Pháp,
nhưng chỉ có 200 chỗ trong các nhà tù được canh phòng nghiêm ngặt.
Cuối
cùng, tại Marseille, bộ trưởng Tư Pháp Gérald Darmanin và bộ trưởng Nội
Vụ Laurent Nuñez cho biết cuộc chiến chống tội phạm ma túy đã đạt được
những kết quả nhất định trong những năm qua. Số vụ giết người liên quan
đến ma túy đã giảm từ 49 vụ trong năm 2023 xuống còn 24 vụ trong năm
2024 và có thể giảm còn 15 vụ trong năm 2025. Hiện nay, có 2.000 người
đang bị điều tra về ma túy và 900 người bị tạm giam.
Tây Ban Nha : Những tàn dư 50 năm sau cái chết của Franco
Nhìn sang Tây Ban Nha, nhật báo thiên tả Libération có bài « 50 năm sau cái chết của Franco, một công trình vẫn còn gây chia rẽ ».
Nhà thờ lớn, được các tù binh chiến tranh dưới chế độ Franco xây dựng,
không còn chứa hài cốt của nhà độc tài này từ năm 2019. Chính phủ cánh
tả dự định biến nơi này, trước đây gọi là Valle de los Caídos, thành một
địa điểm tưởng niệm. Tom, một du khách người Bỉ, ấn tượng với công
trình này, nhưng không hiểu tại sao lại hiện diện ở nơi hẻo lánh giữa
núi non. Tương tự, Kenny, một du khách Mỹ, thấy công trình hấp dẫn,
nhưng thất vọng vì không thấy sự tưởng niệm nào dành cho các nạn nhân
của Franco.
Thung lũng Cuelgamuros, bao quanh bởi rừng thông và
cây bạch dương, nằm cách thủ đô Madrid khoảng 50 km. Là một biểu tượng
của chế độ độc tài, nơi đây đã từng chứa hài cốt của Franco cho đến năm
2019, khi chính phủ của thủ tướng Pedro Sánchez chuyển hài cốt của nhà
độc tài tới một nghĩa trang tư nhân. Tuy nhiên, nhà thờ với cây thánh
giá khổng vẫn là một biểu tượng mạnh mẽ của « nacional-catolicismo » (Chủ nghĩa dân tộc Công giáo)
và tiếp tục gây chia rẽ người dân Tây Ban Nha. Một số du khách xem đây
là một nơi hòa giải, trong khi nhiều người cảm thấy lưu luyến hoặc giận
dữ.
Chính phủ cánh tả đã đề xuất tiến hành một dự án « tái tạo ý nghĩa »
cho địa điểm này với chi phí ước tính là 31 triệu euro. Mục tiêu là
biến quảng trường đá thành một không gian hiện đại với một trung tâm
giải thích lịch sử của nơi này. Dự án nhằm mang đến « cái nhìn xa hơn » về một địa điểm gây tranh cãi.
Tuy
nhiên, vẫn còn nhiều bất đồng : gia đình của những chiến sĩ cộng hòa
đối đầu với Franco yêu cầu khai quật hài cốt của người thân, trong khi
một số người, đặc biệt là theo cánh hữu, coi dự án này là một nỗ lực
thao túng chính trị. Cuộc tranh luận về địa điểm mang tính biểu tượng
này vẫn tiếp tục gây chia rẽ Tây Ban Nha.
Tác hại của thực phẩm chế biến sẵn đối với sức khỏe
Về
xã hội, tờ Le Monde dành bài xã luận nói về việc những thực phẩm chế
biến sẵn ngày càng được coi là nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe
nghiêm trọng trong bối cảnh các chính sách phòng ngừa vẫn còn thiếu sót.
Nhiều nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng các thực phẩm này, giàu chất béo,
đường, muối và phụ gia hóa học, gây ra các bệnh mãn tính như ung thư,
bệnh tim mạch, tiểu đường và béo phì. Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm
chế biến sẵn làm rối loạn quá trình trao đổi chất và có thể ảnh hưởng
đến sức khỏe tâm thần.
Chi phí cho xã hội là rất nặng nề, nhất là
trong bối cảnh ngân sách chi cho y tế ngày càng gia tăng. Để hạn chế vấn
đề này, các chính sách phòng ngừa cần được triển khai, bao gồm việc cải
thiện khả năng tiếp cận thực phẩm lành mạnh và tăng thuế đối với thực
phẩm không lành mạnh. Ngoài ra, quảng cáo và tiếp thị thực phẩm không
tốt cho sức khỏe, đặc biệt là đối với trẻ em, cần phải được kiểm soát
chặt chẽ hơn. Tuy nhiên, những giải pháp này vấp phải sự phản đối mạnh
mẽ, đặc biệt là ở Pháp, khi đối diện với ảnh hưởng của các tập đoàn đa
quốc gia trong ngành công nghiệp thực phẩm.