Tin nóng trong ngày
Tin Tức ngày 24 - 9 -2024
**********
TIN TỔNG HỢP
(Reuters) –Tổng thống Mỹ Joe Biden tiếp chủ tịch Việt Nam Tô Lâm ngày 25/09/2024. Theo thông cáo của Nhà Trắng, cuộc gặp sẽ diễn ra bên lề khóa họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ở New York. Cách nay một năm ông Biden đã công du Việt Nam, nâng quan hệ song phương lên cấp « đối tác chiến lược toàn diện ». Reuters lưu ý trước chuyến đi Mỹ của chủ tịch kiêm tổng bí thứ đảng Cộng Sản Việt Nam, chính quyền Hà Nội đã trả tự do cho một số nhà bất đồng chính kiến như doanh nhân Trần Huỳnh Duy Thức và nhà đấu tranh vì môi trường Hoàng Thị Minh Hồng.
(AFP) – Chính trị Pháp : Cuộc họp đầu tiên Hội Đồng Bộ Trưởng dưới thời thủ tướng Michel Barnier. Vào 3 giờ chiều nay 23/09/2024, lần đầu tiên nội các Barnier nhóm họp trước khi tổng thống Macron lên đường sang New York dự Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc. Trước đó, tiếp riêng toàn bộ 39 thành viên chính phủ tại điện Matignon, thủ tướng Michel Barnier yêu cầu các bộ trưởng « gương mẫu, khiêm tốn » và luôn hành xử trong tinh thần « tôn trọng tất cả các đảng phái chính trị » vào lúc mà ngay trong thành phần chính phủ thuộc cánh trung và cánh hữu vốn đã có nhiều mối căng thẳng.
(AFP)- Tokyo phản đối máy bay Nga xâm nhập không phận Nhật Bản. Bộ trưởng Quốc Phòng Minorou Kihida ngày 23/09/2024 xác nhận, « một chiếc máy bay tuần tra của Nga, loại II-38 đã ba lần lai vãng vào bên trong không phận của Nhật » trong khu vực ở phía bắc đảo Rebun, ngoài khơi Hokkaido ». Tokyo huy động máy bay tiêm kích xua đuổi và cảnh cáo máy bay của Nga.
(Reuters) – Ngoại trưởng Nhật Bản và Trung Quốc gặp mặt tại New York. Kênh truyền hình Nhật NHK hôm nay, 23/09/2024, đưa tin ngoại trưởng Yoko Kamikawa sẽ gặp người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị để đề nghị Bắc Kinh tăng cường an ninh, sau vụ một nam sinh Nhật Bản bị đâm tại Thâm Quyến, miền nam Trung Quốc. Đây là vụ tấn công thứ hai gần các trung tâm giáo dục của Nhật Bản tại Trung Quốc trong những tháng gần đây. Nhiều công ty Nhật đã cho nhân viên và gia đình của họ rời khỏi Trung Quốc do lo ngại các vụ việc tương tự.
(Yonhap) – Tàu ngầm hạt nhân Mỹ cập cảng Busan, Hàn Quốc. Trong khuôn khổ một chuyến viếng thăm hữu nghị, chiếc USS Vermont đã tới căn cứ hải quân tại Busan từ sáng nay 23/09/2024. Trong thời gian ở thăm, các thủy thủ Mỹ có chương trình giao lưu với hải quân Hàn Quốc. Đây là chuyến thăm đầu tiên Hàn Quốc từ khi tàu ngầm sử dụng năng lượng hạt nhân này của Mỹ đi vào hoạt động hồi năm 2020.
(Reuters) – Bắc Kinh cáo buộc Đài Loan phát sóng nội dung sai lệch nhằm bôi nhọ Trung Quốc. Hôm nay, 23/09/2024, bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc cáo buộc nhóm tin tặc Anonymous 64, do quân đội Đài Loan hậu thuẫn, đã đăng tải những "nội dung hạ thấp hệ thống chính trị và các chính sách lớn » tcủa Trung Quốc trên các trang web và màn hình ngoài trời. Về phần mình, bộ Quốc Phòng Đài Loan đã tố ngược lại rằng chính “quân đội cộng sản Trung Quốc” mới là những kẻ phá hoại hòa bình bằng việc liên tục sử dụng máy bay, tàu và các cuộc tấn công mạng để quấy rối Đài Loan.
(Reuters)- Tổng thống Nga Vladimir Putin khuyến khích khối các nước đang trỗi dậy tăng cường hợp tác về năng lượng. Nga là nước xuất khẩu dầu hỏa thứ hai trên thế giới. Trong một lá thư đề ngày hôm nay 23/09/2024 gửi đến các đại biểu tham dự diễn đàn năng lượng tổ chức vào cuối tuần này tại Matxcơva, ông Vladimir Putin kêu gọi các thành viên khối BRICS « nhìn nhận những thực tế mới về mặt địa chính trị », đẩy mạnh hợp tác năng lượng cho phép « giải quyết nhiều vấn đề về mặt xã hội, cải thiện đời sống cho người dân và nhất là tăng cường sức mạnh kinh tế cho mỗi quốc gia liên quan ».
(Reuters) – Tổng thống Nga Putin ủng hộ ứng cử viên tổng thống Mỹ Kamala Harris : đó chỉ là một câu nói đùa. Trả lời đài truyền hình Sky News Arabia của Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất ngày 22/09/2024 ngoại trưởng Serguei Lavrov nói rõ : tuyên bố của ông Putin hôm đầu tháng nói rằng điện Kremlin ủng hộ bà Harris vì bà cười tươi hơn đối thủ Donald Trump, đó là một « câu nói đùa ». Lời cải chính này được đưa ra vào lúc Nhà Trắng lên án Matxcơva can thiệp vào bầu cử tổng thống Mỹ sẽ diễn ra vào tháng 11/2024.
(Reuters) – 2024, lần cuối cùng Donald Trump ra tranh cử tổng thống Mỹ. Nếu thất bại năm nay, Donald Trump không ra tranh cử tổng thống Mỹ lần thứ tư. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn được phát thanh hôm Chủ Nhật 22/09/2024 ứng viên tổng thống của bên đảng Cộng Hòa, Donald Trump, 78 tuổi, cho biết như trên. Nhưng ông nói thêm là « tin rằng » có cơ hội trở lại Nhà Trắng sau bầu cử tháng 11/2024.
(AFP) – Kinh tế : Mỹ tạm tránh được nguy cơ « shutdow ». Lãnh đạo lưỡng đảng tại Hạ Viện Hoa Kỳ hôm 22/09/2024 thông báo đạt được một thỏa thuận về ngân sách liên bang cho đến giữa tháng 12/2024. Điều này « tránh để xảy ra kịch bản một số các cơ quan liên bang thiếu hụt ngân sách và phải đóng cửa » trước bầu cử Mỹ ngày 05/11/2024. Trên nguyên tắc Hạ Viện Hoa Kỳ sẽ thông qua lự luật tài chính cho năm 2025 trước cuối tháng 9 năm nay.
**********
Tổng thống Ukraina đến Mỹ trình bày « kế hoạch giành chiến thắng »
Tổng thống Volodymyr Zelensky đã đến bang Pennsylvania, miền đông Hoa Kỳ, tối Chủ Nhật 22/09/2024. Sau khi phát biểu tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ở New York, ngày 26/09, nguyên thủ Ukraina sẽ gặp tổng thống Joe Biden tại Nhà Trắng và đến Quốc Hội lưỡng viện. Đây là một chặng dừng quan trọng để ông Zelensky trình bày « kế hoạch giành chiến thắng » chấm dứt cuộc xâm lăng của Nga.
Đăng ngày:
Mục tiêu quan trọng nhất trong chuyến đi lần này của nguyên thủ Ukraina là thuyết phục Mỹ cho phép sử dụng vũ khi tầm xa do phương Tây viện trợ để tấn công một số mục tiêu nằm ở sâu trong lãnh thổ Nga. Đây là điều mà đến nay tổng thống Biden vẫn từ chối. Anh và Đức, hai điểm tựa khác của Ukraina cũng tỏ ra rất thận trọng.
Thông tín viên Cerise Sudry Le-Du tại Kiev cho biết thêm về chương trình ngoại giao dầy đặc của ông Zelensky trong những ngày sắp tới tại Mỹ :
« ‘Chuyến đi này sẽ quyết định những gì sắp diễn ra trong mùa thu năm nay’. Tổng thống Zelensky cho biết như vậy tr'ên chiếc máy bay quân sự đưa ông đến Hoa Kỳ. Tổng thống Zelensky muốn trấn an người dân Ukraina rằng ông đấu tranh không ngưng nghỉ cho đất nước, ông sang New York, sau đó tới thủ đô Washington. Một chương trình làm việc kín đặc.
Tổng thống Ukraina sẽ phát biểu tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, sau đó gặp tổng thống Biden ở Nhà Trắng, để trình bày kế hoạch mà ông gọi là để giành thắng lợi cho Ukraina. Có thể là kế hoạch này bao gồm cả việc kết nạp Ukraina vào khối NATO và kêu gọi phương Tây tăng viện trợ quân sự cho Kiev. Đặc biệt là Volodymyr Zelensky hy vọng sẽ thuyết phục được các đồng minh phương Tây cho phép Ukraina sử dụng tên lửa tầm xa để nhắm vào lãnh thổ Nga. Nhưng các nước yểm trợ cho Ukraina hiện vẫn còn rất do dự, bởi muốn tránh gia tăng căng thẳng với Matxcơva.
Ý thức được rằng kết quả bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 sắp tới mang tính rất quan trọng đối với Ukraina, ông Zelensky sẽ có những cuộc họp với hai ứng cử viên tổng thống Kamala Harris và Donald Trump ».
Chiến sự tại Ukraina
Còn tại Ukraina trong 24 giờ qua, Nga tiếp tục oanh kích vào các khu vực ở Kherson và Zaporijjia, miền nam Ukraina, làm ít nhất một người chết và hàng chục người bị thương. Kiev thông báo, hệ thống phòng không của Ukraina chận được một đợt tấn công bằng drone và tên lửa của Nga. Tại Matxcơva, bộ Quốc Phòng Nga cho biết đã chận được nhiều drone của đối phương nhắm vào các vùng Kursk và Belgorod, sát với biên giới Ukraina.
Liên quan đến Nga, theo nhiều nguồn tin thông thạo, Matxcơva dường như đã thất bại trong loạt phóng thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sarmat. Tháng 4/2022 tổng thống Vladimir Putin trình làng tên lửa đời mới RS -28 Sarmat và đánh giá đây là loại vũ khi lợi hại « chưa từng có ». Gần đây hơn, chủ tịch Hạ Viện Nga nhắc khéo phương Tây rằng chỉ cần 3 phút 20 giây, loại tên lửa lợi hại này bay thẳng đến Strasbourg, trụ sở của Nghị Viện Châu Âu. Nhưng hôm 22/09 truyền thông Nga chuyên về quốc phòng trên mạng Telegram đưa tin vụ thử nghiệm tên lửa RS-28 Sarmat tiến hành từ căn cứ Pletsetsk, cách thủ đô Matxcơva khoảng 800 km đã « thất bại ».
**********
Chiến tranh Ukraina : Tổng thống Zelensky nỗ lực tìm kiếm ưu thế làm tiền đề đàm phán với Nga
Vào lúc tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky lên đường công du Hoa Kỳ, dự kiến trình bày với người đồng nhiệm và Quốc Hội Mỹ chi tiết « kế hoạch chiến thắng » của mình để chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược của Nga thì Matxcơva tuyên bố không tham dự hội nghị hòa bình cho Ukraina lần thứ 2, dự kiến tổ chức vào tháng 11/2024. Động thái này cho thấy chính quyền Putin không dễ gì chấp nhận phương án hòa bình cho Ukraina mà Kiev đưa ra.
Đăng ngày:
Hồi giữa tháng 6 vừa qua, một hội nghị hòa bình cho Ukraina đã được tổ chức tại Burgenstock, Thụy Sĩ, theo sáng kiến của Kiev. Hội nghị có hơn 90 nước tham gia, nhưng không có mặt Nga, Trung Quốc, và cuối cùng ra được tuyên bố chung nhưng chỉ có 80 nước ký. Hội nghị thượng đỉnh hoà bình đầu tiên Ukraina được giới quan sát cho là chỉ đạt mục tiêu thể hiện nỗ lực ủng hộ của phương Tây đối với Kiev, còn việc tìm kiếm một lối thoát ngoại giao thực sự cho cuộc chiến tranh là chưa có. Với Kremlin thì hội nghị hòa bình tại Thụy Sĩ là thất bại và vô ích, đơn giản chỉ vì không thể tổ chức đàm phán về Ukraina mà không có Nga.
Hướng tới hội nghị hoà bình lần thứ 2, Kiev thay đổi lập trường. Tháng trước, giới chức Ukraina nói rằng Kiev mong muốn Nga tham dự hội nghị hòa bình lần hai để có thể thống nhất lộ trình nhằm chấm dứt xung đột. Đầu tháng 9 này, trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Mỹ NBC, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky khẳng định, các đại diện Nga nên có mặt ở hội nghị hoà bình lần hai. Ông Zelensky thừa nhận : « Chúng tôi hiểu rằng khó để chấm dứt cuộc chiến này bằng con đường ngoại giao nếu không có phía Nga ». Lãnh đạo Ukraina hiểu một hội nghị hòa bình chưa phải là các cuộc đàm phán chính trị trực tiếp giữa Kiev và Matxcơva để tìm kiếm ngừng bắn hay chấm dứt chiến tranh.
Song song với nỗ lực thúc đẩy hội nghị hòa bình lần thứ 2 này, tổng thống Ukraina đã chuẩn bị sẵn sàng mọi yếu tố lên kế hoạch hòa bình được đặt tên là « kế hoạch chiến thắng » với ngụ ý tạo lợi thế để « chiến thắng » trước khi ngồi vào bàn đàm phán với Nga.
Nội dung chi tiết của kế hoạch đang được dư luận chú ý này vẫn được giữ bí mật, nhưng một vài nét chính đã được ông Volodymyr Zelensky tiết lộ trong những ngày gần đây. Theo nhật báo Kyiv Independent, tổng thống giải thích rằng văn bản bao gồm bốn điểm cụ thể liên quan đến cuộc chiến với Nga và điểm thứ năm liên quan đến tình hình sau xung đột. Đó là các vấn đề an ninh của đất nước, lập trường địa-chính trị, kinh tế và viện trợ quân sự. Về điểm cuối cùng này, Zelensky đặc biệt muốn các đồng minh cho phép Kiev sử dụng tên lửa tầm xa của phương Tây để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Hoa Kỳ và Anh hiện vẫn từ chối bật đèn xanh cho đề nghị này. Mục đích là giành ưu thế trên chiến trường với Nga. Vấn đề an ninh đất nước và lập trường địa-chính trị liên quan đến quyết tâm gia nhập NATO và Liên Hiệp Châu Âu của Ukraina trong tương lai. Đây cũng là một trong những lý do để ông Putin phát động cuộc chiến xâm lược Ukraina hồi tháng 2 năm 2022.
Hồi giữa tháng 7, phát ngôn viên phủ tổng thống Nga Dmitri Peskov đã khẳng định : « Ngay từ đầu, chúng tôi đã nhấn mạnh rằng việc Ukraina muốn gia nhập NATO là điều không thể chấp nhận được. Đây là mối đe dọa an ninh hàng đầu, thậm chí đe dọa sự tồn tại của chúng tôi. Nga luôn sẵn sàng đối thoại với Ukraina, nhưng với điều kiện phải hiểu rõ nội dung và phương thức đàm phán ».
Trước chuyến công du Mỹ lần này, tổng thống Volodymyr Zelensky đã đánh giá « kế hoạch chiến thắng » của ông là « cây cầu dẫn đến kết thúc chiến tranh. Để tăng cường sức mạnh cho Ukraina, tăng cường sức mạnh về chính trị, về vũ khí, và để nghĩ tới tương lai sau chiến tranh. » Có thể hiểu Kiev đang nỗ lực tối đa tìm kiếm sự ủng hộ của các đồng minh phương Tây để hy vọng tạo được ưu thế nào đó trên chiến trường trước khi đi ngồi vào đàm phán với Nga mà hội nghị hòa bình sắp tới là để tạo tiền đề.
Về phần mình, hôm thứ Bảy, Nga cho biết sẽ không tham dự hội nghị thượng đỉnh vì hòa bình cho Ukraina lần 2. Phát ngôn viên Ngoại Giao Nga Maria Zakharova trong thông cáo khẳng định : « Thượng đỉnh vẫn cùng mục đích : Quảng bá ảo tưởng về ''công thức Zelensky'' để làm cơ sở giải quyết mọi xung đột, để có được sự ủng hộ của đông đảo trên thế giới và sử dụng điều đó nhằm đưa ra tối hậu thư đầu hàng với Nga. »
Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi tháng 6 đã cho biết Matxcơva chỉ chấp nhận đối thoại hòa bình với điều kiện Ukraina từ bỏ chủ quyền ở 5 vùng Nga hiện đang chiếm một phần hoặc toàn bộ.
***********
Thủ tướng Nhật mãn nhiệm kêu gọi Mỹ duy trì lãnh đạo thế giới
Chưa đầy hai tháng trước cuộc bầu cử ở Mỹ, Thủ tướng sắp mãn nhiệm của Nhật Bản, ông Fumio Kishida, hôm 23/9 đã nhắc lại lời kêu gọi Mỹ tiếp tục can dự và lãnh đạo ở Đông Á và thế giới.
Ông Kishida, người không tranh cử khi đảng cầm quyền Nhật Bản chọn lãnh đạo trong tuần này, phát biểu tại một sự kiện do Bloomberg tổ chức tại New York rằng nền tảng của trật tự quốc tế đang bị thách thức ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó có sự xâm lược của Nga ở Ukraine.
Ông nói rằng ông đã thực hiện
mọi nỗ lực trong nhiệm kỳ của ông để củng cố liên minh Nhật-Mỹ và tăng
cường khả năng quốc phòng của Nhật Bản ‘và bảo vệ trật tự quốc tế mở và
tự do dựa trên luật pháp’.
“Chúng ta định để lại tương lai nào cho
con cháu? Đó không phải là một thế giới nơi tự do bị giới hạn và ý chí
của người dân bị bóp nghẹt,” ông Kishida nói.
“Đó phải là xã hội an toàn và hòa bình dựa trên tự do và dân chủ, mà nước Mỹ đã đóng vai trò lãnh đạo để xây dựng kể từ khi kết thúc Đệ nhị Thế chiến. Ngày nay, khu vực Đông Á và phần còn lại của thế giới cần sự tham gia và lãnh đạo của Mỹ. Điều này cũng vì lợi ích quốc gia của chính nước Mỹ.”
Ông Kishida đang ở Mỹ để tham dự Đại hội đồng Liên Hợp Quốc trong tuần này và trước cuộc tranh cử tổng thống Mỹ vào ngày 5/11 giữa Phó Tổng thống Kamala Harris với cựu Tổng thống Donald Trump, người đôi khi nghi ngờ về giá trị của các quan hệ đồng minh của Mỹ và sự ủng hộ của Mỹ dành cho Ukraine.
Hôm 21/9, Thủ tướng Kishida đã cùng Tổng thống Mỹ Joe Biden và các nhà lãnh đạo Úc và Ấn Độ tham dự diễn đàn Bộ Tứ để công bố các bước an ninh chung ở vùng biển có tuyến đường thương mại bận rộn của châu Á trước những thách thức ngày càng tăng từ Trung Quốc.
Phát biểu của Thủ tướng Kishida hôm 23/9 lặp lại bài phát biểu của ông trước Quốc hội Mỹ hồi tháng 4, mà khi đó ông nói rằng Ukraine có nguy cơ sụp đổ dưới sự tấn công dữ dội của quân Nga nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ, và điều này có thể làm cho Trung Quốc mạnh bạo hơn và châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng mới ở Đông Á.
Trong bài phát biểu đó, Thủ tướng Kishida kêu gọi người Mỹ không nghi ngờ vai trò ‘không thể thiếu’ của nước này trong các vấn đề thế giới, đồng thời cho biết Tokyo đang tiến hành nâng cấp quân sự lịch sử dưới sự lãnh đạo của ông để hỗ trợ đồng minh.
*********
Căng thẳng gia tăng, Mỹ gửi thêm quân tới Trung Đông
Hoa Kỳ đang gửi thêm một số lượng nhỏ binh sĩ tới Trung Đông do căng thẳng leo thang giữa Israel và phe Hezbollah ở Li Băng, Ngũ Giác Đài cho biết ngày 23/9, nhưng từ chối nêu rõ số lượng hoặc nhiệm vụ chính xác của các lực lượng được triển khai.
“Vì thận trọng, chúng tôi đang gửi thêm một số lượng nhỏ quân nhân Hoa Kỳ để tăng cường lực lượng hiện có trong khu vực”, Thiếu tướng Không quân Patrick Ryder, phát ngôn viên của Ngũ Giác Đài, nói với các phóng viên.
Sau gần một năm chiến tranh với Hamas ở Gaza, Israel đang chuyển trọng tâm sang biên giới phía bắc, nơi Hezbollah đã bắn phi đạn vào Israel để hỗ trợ cho đồng minh Hamas.
Quân đội Israel ngày 23/9 đã tấn công Hezbollah ở phía nam Li Băng, thung lũng Bekaa phía đông và khu vực phía bắc gần Syria trong các cuộc tấn công rộng khắp nhất của họ. Một cuộc không kích của Israel vào tối 23/9 tại vùng ngoại ô phía nam thủ đô Li Băng đã nhắm vào thủ lĩnh cấp cao của Hezbollah là Ali Karaki, người đứng đầu mặt trận phía nam, một nguồn tin an ninh nói với Reuters.
Chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã tìm cách kiềm chế xung đột ở Gaza và đã nhiều lần kêu gọi giải quyết cuộc khủng hoảng biên giới Israel- Li Băng thông qua ngoại giao. Lời kêu gọi ngoại giao đó đã được Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin nhấn mạnh trong các cuộc gọi hàng ngày với Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant.
Các chuyên gia đặt câu hỏi liệu Iran có đứng ngoài cuộc nếu sự tồn tại của Hezbollah ở Li Băng bị đe dọa hay không và cho biết quân đội Hoa Kỳ cũng có thể thấy mình bị nhắm mục tiêu trên khắp Trung Đông, nếu một cuộc chiến tranh khu vực nổ ra.
Trong cuộc gọi vào ngày 22/9, ông Austin cho rằng không có bên ngoài nào nên can thiệp vào cuộc xung đột.
“Bộ trưởng đã nói rõ rằng Hoa Kỳ vẫn ở tư thế bảo vệ lực lượng và nhân sự Hoa Kỳ và quyết tâm ngăn chặn bất kỳ bên nào trong khu vực lợi dụng tình hình hoặc mở rộng xung đột”, Ngũ Giác Đài nói trong một tuyên bố.
Những năng lực đó của Hoa Kỳ bao gồm nhóm tác chiến tàu sân bay Abraham Lincoln, máy bay chiến đấu và hệ thống phòng không.
“Chúng tôi có nhiều năng lực hơn trong khu vực ngày nay so với ngày 14 tháng 4 khi Iran tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và phi đạn vào Israel”, ông Ryder nói.
“Vì vậy, tất cả các lực lượng đó kết hợp lại sẽ cung cấp cho chúng tôi các lựa chọn để có thể bảo vệ lực lượng của mình nếu họ bị tấn công”.
Ông Ryder nhắc đến cuộc tấn công của Iran với hơn 300 tên lửa và máy bay không người lái, chỉ gây ra thiệt hại khiêm tốn bên trong Israel nhờ các cuộc đánh chặn phòng không từ Hoa Kỳ, Anh và các đồng minh khác trong khu vực. Các cuộc tấn công ngày 14 tháng 4 là cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên của Iran vào Israel.
**********
Nga sẽ không thử vũ khí hạt nhân, với một điều kiện
Nga sẽ không thử vũ khí hạt nhân miễn là Hoa Kỳ kiềm chế thử nghiệm, người đứng đầu kiểm soát vũ khí của Tổng thống Vladimir Putin ngày 23/9 tuyên bố sau khi có đồn đoán rằng Điện Kremlin có thể từ bỏ lệnh tạm dừng thử hạt nhân hậu Xô Viết.
Trong lúc Hoa Kỳ và các đồng minh châu Âu cân nhắc việc cho phép Ukraine tấn công sâu vào Nga bằng phi đạn của phương Tây, ngày càng có nhiều lời bàn tán rằng Nga có thể tái tục thử hạt nhân.
Tuần trước, tờ báo nhà nước Nga Rossiyskaya Gazeta đã đăng một cuộc phỏng vấn với ông Andrei Sinitsyn, người đứng đầu cơ sở thử hạt nhân của Nga tại Novaya Zemlya, cho biết cơ sở này đã sẵn sàng để tiếp tục thử nghiệm trên quy mô lớn.
Ông Putin, người ra quyết định cuối cùng cho cường quốc hạt nhân lớn nhất thế giới, đã liên kết bất kỳ sự nối lại thử nghiệm hạt nhân nào của Nga với những động thái tương tự như vậy của Hoa Kỳ và tuyên bố ông không cần sử dụng những vũ khí như vậy để giành chiến thắng trong cuộc chiến ở Ukraine.
“Không có gì thay đổi”, Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov, người phụ trách chính sách kiểm soát vũ khí của Nga, nói với các hãng thông tấn Nga về suy đoán rằng một cuộc thử nghiệm hạt nhân có thể là câu trả lời của Nga cho các cuộc tấn công bằng phi đạn sâu vào Nga.
“Như định nghĩa và quy định của Tổng thống Liên bang Nga, chúng tôi có thể tiến hành các cuộc thử nghiệm như vậy, nhưng chúng tôi sẽ không tiến hành nếu Hoa Kỳ kiềm chế các bước như vậy”.
Ông Ryabkov nói các công tác chuẩn bị tại địa điểm thử hạt nhân Novaya Zemlya của Nga để “hoàn toàn sẵn sàng” đã được thực hiện hầu đáp trả các hành động của Hoa Kỳ mà ông cho rằng đã cải thiện cơ sở hạ tầng thử nghiệm của riêng họ.
Nga, Hoa Kỳ và Trung Quốc đều đã xây dựng các cơ sở mới và đào các đường hầm mới tại các địa điểm thử hạt nhân trong những năm gần đây, CNN đưa tin vào năm 2023.
Nước Nga hậu Xô Viết chưa tiến hành một cuộc thử nghiệm hạt nhân nào. Liên Xô thử nghiệm lần cuối vào năm 1990, và Hoa Kỳ vào năm 1992. Không có quốc gia nào ngoại trừ Triều Tiên tiến hành thử nghiệm liên quan đến nổ hạt nhân trong thế kỷ này.
Ông Ryabkov cho biết Moscow đã lo ngại trước các báo cáo rằng Hoa Kỳ không có kế hoạch ngay lập tức rút hệ thống phi đạn tầm trung được triển khai tại Philippines. Ông nói Nga đang cân nhắc phản ứng của mình - bao gồm cả trong lĩnh vực quân sự.
Thử nghiệm hạt nhân?
Cuộc chiến tranh Ukraine kéo dài 2 năm rưỡi đã gây ra cuộc đối đầu tồi tệ nhất giữa Nga và phương Tây kể từ Khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962 - được coi là thời điểm hai siêu cường Chiến tranh Lạnh tiến gần nhất đến chiến tranh hạt nhân có chủ đích.
Sau cuộc khủng hoảng Cuba, Tổng thống Hoa Kỳ khi đó là John F. Kennedy và nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đã xem xét ý tưởng cấm thử hạt nhân.
Năm 2023, Tổng thống Nga Vladimir Putin chính thức hủy bỏ việc Nga phê chuẩn Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT), đưa Nga ngang hàng với Hoa Kỳ.
Việc tiếp tục thử nghiệm sẽ mở ra một kỷ nguyên hạt nhân mới và bấp bênh khi Nga, Hoa Kỳ và Trung Quốc đang chạy đua để hiện đại hóa vũ khí hạt nhân của họ.
Washington coi Nga và Trung Quốc là mối đe dọa. Bắc Kinh và Moscow, hai nước đã tăng cường quan hệ đối tác trong cuộc chiến tranh Ukraine, coi Hoa Kỳ là một siêu cường đang suy yếu đã gieo rắc hỗn loạn trên toàn thế giới.
Liên Xô đã gây sốc cho phương Tây khi thử quả bom hạt nhân đầu tiên vào năm 1949 tại Kazakhstan. Hoa Kỳ đã mở ra kỷ nguyên hạt nhân vào tháng 7 năm 1945 bằng cách thử một quả bom hạt nhân 20 kiloton tại Alamogordo, New Mexico, sau đó thả bom nguyên tử xuống các thành phố Hiroshima và Nagasaki của Nhật Bản một tháng sau đó để kết thúc Thế chiến Thứ hai.
Đối với nhiều nhà khoa học và nhà vận động, mức độ thử nghiệm bom hạt nhân trong Chiến tranh Lạnh cho thấy sự điên rồ của chính sách hạt nhân, cuối cùng có thể hủy diệt loài người và làm ô nhiễm hành tinh trong hàng trăm nghìn năm.
**********
Tù nhân Nga sang Ukraine chiến đấu, về nước tiếp tục phạm tội
Một chuyên gia nhân quyền do Liên hiệp quốc hỗ trợ chuyên giám sát tình hình nước Nga lên án tình trạng bạo lực gia tăng ở Nga gây nên bởi những cựu tù nhân được rút ngắn án tù hoặc được ân xá để sang Ukraine chiến đấu rồi sau đó trở về nước phạm tội, kể cả hiếp dâm và giết người.
Bà Mariana Katzarova, người đang giám sát nhân quyền của Nga theo ủy nhiệm của Hội đồng Nhân quyền do Liên hiệp quốc hậu thuẫn, cho biết việc những cựu tội phạm trở về Nga sau khi xóa sạch hồ sơ pháp lý đang làm gia tăng tình trạng bạo lực gia đình.
Hiện tượng này lần đầu tiên xuất hiện vào năm ngoái trong số những chiến binh trở về, nhưng bà Katzarova lưu ý rằng lệnh ân xá và giảm án ở Nga dành cho những tù nhân đồng ý chiến đấu ở Ukraine đã trở thành luật ở Nga vào tháng 3.
Phát biểu với các phóng viên, bà Katzarova cho biết ước tính có khoảng 170.000 tội phạm bạo lực bị kết án đã được tuyển dụng để chiến đấu ở Ukraine.
“Nhiều người trong số họ trở về -- và đây là xu hướng mới nổi -- đã gây ra những tội ác bạo lực mới, trước hết là chống lại phụ nữ, chống lại trẻ em gái, chống lại trẻ em, bao gồm bạo lực tình dục và giết người,” bà phát biểu tại Geneva, nơi Hội đồng đang tổ chức phiên họp mùa thu.
“Điều này đã làm gia tăng tình trạng bạo lực đối với phụ nữ ở Nga, vốn đã ở mức rất cao với hàng nghìn phụ nữ tử vong mỗi năm do bạo lực gia đình,” bà nói. “Không có luật nào ở Nga quy định rõ ràng về tội bạo lực gia đình hoặc bạo lực trên cơ sở giới tính.”
Cuộc chiến của Nga ở Ukraine đã bước sang năm thứ ba và Điện Kremlin đã nỗ lực hết sức để bổ sung quân số tại đây. Vào năm 2022, chính quyền đã động viên khoảng 300.000 người đàn ông trong một đợt động viên một phần, và các nhóm nhân quyền và phương tiện truyền thông cũng đưa tin về nỗ lực tuyển dụng những tù nhân đang thụ án trong các nhà tù trên khắp đất nước rộng lớn này. Ban đầu, nhóm lính đánh thuê Wagner thực hiện việc tuyển dụng, nhưng sau đó Bộ Quốc phòng Nga đã tiếp quản, theo các nhà hoạt động và báo cáo của truyền thông đại chúng.
Vào tháng 3, quốc hội Nga đã thông qua luật cho phép chính quyền thả những tội phạm bị kết án khỏi nhà tù nếu họ nhập ngũ và ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng.
**********
Bàn ra tán vào (0)
Tin Tức ngày 24 - 9 -2024
**********
TIN TỔNG HỢP
(Reuters) –Tổng thống Mỹ Joe Biden tiếp chủ tịch Việt Nam Tô Lâm ngày 25/09/2024. Theo thông cáo của Nhà Trắng, cuộc gặp sẽ diễn ra bên lề khóa họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ở New York. Cách nay một năm ông Biden đã công du Việt Nam, nâng quan hệ song phương lên cấp « đối tác chiến lược toàn diện ». Reuters lưu ý trước chuyến đi Mỹ của chủ tịch kiêm tổng bí thứ đảng Cộng Sản Việt Nam, chính quyền Hà Nội đã trả tự do cho một số nhà bất đồng chính kiến như doanh nhân Trần Huỳnh Duy Thức và nhà đấu tranh vì môi trường Hoàng Thị Minh Hồng.
(AFP) – Chính trị Pháp : Cuộc họp đầu tiên Hội Đồng Bộ Trưởng dưới thời thủ tướng Michel Barnier. Vào 3 giờ chiều nay 23/09/2024, lần đầu tiên nội các Barnier nhóm họp trước khi tổng thống Macron lên đường sang New York dự Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc. Trước đó, tiếp riêng toàn bộ 39 thành viên chính phủ tại điện Matignon, thủ tướng Michel Barnier yêu cầu các bộ trưởng « gương mẫu, khiêm tốn » và luôn hành xử trong tinh thần « tôn trọng tất cả các đảng phái chính trị » vào lúc mà ngay trong thành phần chính phủ thuộc cánh trung và cánh hữu vốn đã có nhiều mối căng thẳng.
(AFP)- Tokyo phản đối máy bay Nga xâm nhập không phận Nhật Bản. Bộ trưởng Quốc Phòng Minorou Kihida ngày 23/09/2024 xác nhận, « một chiếc máy bay tuần tra của Nga, loại II-38 đã ba lần lai vãng vào bên trong không phận của Nhật » trong khu vực ở phía bắc đảo Rebun, ngoài khơi Hokkaido ». Tokyo huy động máy bay tiêm kích xua đuổi và cảnh cáo máy bay của Nga.
(Reuters) – Ngoại trưởng Nhật Bản và Trung Quốc gặp mặt tại New York. Kênh truyền hình Nhật NHK hôm nay, 23/09/2024, đưa tin ngoại trưởng Yoko Kamikawa sẽ gặp người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị để đề nghị Bắc Kinh tăng cường an ninh, sau vụ một nam sinh Nhật Bản bị đâm tại Thâm Quyến, miền nam Trung Quốc. Đây là vụ tấn công thứ hai gần các trung tâm giáo dục của Nhật Bản tại Trung Quốc trong những tháng gần đây. Nhiều công ty Nhật đã cho nhân viên và gia đình của họ rời khỏi Trung Quốc do lo ngại các vụ việc tương tự.
(Yonhap) – Tàu ngầm hạt nhân Mỹ cập cảng Busan, Hàn Quốc. Trong khuôn khổ một chuyến viếng thăm hữu nghị, chiếc USS Vermont đã tới căn cứ hải quân tại Busan từ sáng nay 23/09/2024. Trong thời gian ở thăm, các thủy thủ Mỹ có chương trình giao lưu với hải quân Hàn Quốc. Đây là chuyến thăm đầu tiên Hàn Quốc từ khi tàu ngầm sử dụng năng lượng hạt nhân này của Mỹ đi vào hoạt động hồi năm 2020.
(Reuters) – Bắc Kinh cáo buộc Đài Loan phát sóng nội dung sai lệch nhằm bôi nhọ Trung Quốc. Hôm nay, 23/09/2024, bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc cáo buộc nhóm tin tặc Anonymous 64, do quân đội Đài Loan hậu thuẫn, đã đăng tải những "nội dung hạ thấp hệ thống chính trị và các chính sách lớn » tcủa Trung Quốc trên các trang web và màn hình ngoài trời. Về phần mình, bộ Quốc Phòng Đài Loan đã tố ngược lại rằng chính “quân đội cộng sản Trung Quốc” mới là những kẻ phá hoại hòa bình bằng việc liên tục sử dụng máy bay, tàu và các cuộc tấn công mạng để quấy rối Đài Loan.
(Reuters)- Tổng thống Nga Vladimir Putin khuyến khích khối các nước đang trỗi dậy tăng cường hợp tác về năng lượng. Nga là nước xuất khẩu dầu hỏa thứ hai trên thế giới. Trong một lá thư đề ngày hôm nay 23/09/2024 gửi đến các đại biểu tham dự diễn đàn năng lượng tổ chức vào cuối tuần này tại Matxcơva, ông Vladimir Putin kêu gọi các thành viên khối BRICS « nhìn nhận những thực tế mới về mặt địa chính trị », đẩy mạnh hợp tác năng lượng cho phép « giải quyết nhiều vấn đề về mặt xã hội, cải thiện đời sống cho người dân và nhất là tăng cường sức mạnh kinh tế cho mỗi quốc gia liên quan ».
(Reuters) – Tổng thống Nga Putin ủng hộ ứng cử viên tổng thống Mỹ Kamala Harris : đó chỉ là một câu nói đùa. Trả lời đài truyền hình Sky News Arabia của Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất ngày 22/09/2024 ngoại trưởng Serguei Lavrov nói rõ : tuyên bố của ông Putin hôm đầu tháng nói rằng điện Kremlin ủng hộ bà Harris vì bà cười tươi hơn đối thủ Donald Trump, đó là một « câu nói đùa ». Lời cải chính này được đưa ra vào lúc Nhà Trắng lên án Matxcơva can thiệp vào bầu cử tổng thống Mỹ sẽ diễn ra vào tháng 11/2024.
(Reuters) – 2024, lần cuối cùng Donald Trump ra tranh cử tổng thống Mỹ. Nếu thất bại năm nay, Donald Trump không ra tranh cử tổng thống Mỹ lần thứ tư. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn được phát thanh hôm Chủ Nhật 22/09/2024 ứng viên tổng thống của bên đảng Cộng Hòa, Donald Trump, 78 tuổi, cho biết như trên. Nhưng ông nói thêm là « tin rằng » có cơ hội trở lại Nhà Trắng sau bầu cử tháng 11/2024.
(AFP) – Kinh tế : Mỹ tạm tránh được nguy cơ « shutdow ». Lãnh đạo lưỡng đảng tại Hạ Viện Hoa Kỳ hôm 22/09/2024 thông báo đạt được một thỏa thuận về ngân sách liên bang cho đến giữa tháng 12/2024. Điều này « tránh để xảy ra kịch bản một số các cơ quan liên bang thiếu hụt ngân sách và phải đóng cửa » trước bầu cử Mỹ ngày 05/11/2024. Trên nguyên tắc Hạ Viện Hoa Kỳ sẽ thông qua lự luật tài chính cho năm 2025 trước cuối tháng 9 năm nay.
**********
Tổng thống Ukraina đến Mỹ trình bày « kế hoạch giành chiến thắng »
Tổng thống Volodymyr Zelensky đã đến bang Pennsylvania, miền đông Hoa Kỳ, tối Chủ Nhật 22/09/2024. Sau khi phát biểu tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ở New York, ngày 26/09, nguyên thủ Ukraina sẽ gặp tổng thống Joe Biden tại Nhà Trắng và đến Quốc Hội lưỡng viện. Đây là một chặng dừng quan trọng để ông Zelensky trình bày « kế hoạch giành chiến thắng » chấm dứt cuộc xâm lăng của Nga.
Đăng ngày:
Mục tiêu quan trọng nhất trong chuyến đi lần này của nguyên thủ Ukraina là thuyết phục Mỹ cho phép sử dụng vũ khi tầm xa do phương Tây viện trợ để tấn công một số mục tiêu nằm ở sâu trong lãnh thổ Nga. Đây là điều mà đến nay tổng thống Biden vẫn từ chối. Anh và Đức, hai điểm tựa khác của Ukraina cũng tỏ ra rất thận trọng.
Thông tín viên Cerise Sudry Le-Du tại Kiev cho biết thêm về chương trình ngoại giao dầy đặc của ông Zelensky trong những ngày sắp tới tại Mỹ :
« ‘Chuyến đi này sẽ quyết định những gì sắp diễn ra trong mùa thu năm nay’. Tổng thống Zelensky cho biết như vậy tr'ên chiếc máy bay quân sự đưa ông đến Hoa Kỳ. Tổng thống Zelensky muốn trấn an người dân Ukraina rằng ông đấu tranh không ngưng nghỉ cho đất nước, ông sang New York, sau đó tới thủ đô Washington. Một chương trình làm việc kín đặc.
Tổng thống Ukraina sẽ phát biểu tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc, sau đó gặp tổng thống Biden ở Nhà Trắng, để trình bày kế hoạch mà ông gọi là để giành thắng lợi cho Ukraina. Có thể là kế hoạch này bao gồm cả việc kết nạp Ukraina vào khối NATO và kêu gọi phương Tây tăng viện trợ quân sự cho Kiev. Đặc biệt là Volodymyr Zelensky hy vọng sẽ thuyết phục được các đồng minh phương Tây cho phép Ukraina sử dụng tên lửa tầm xa để nhắm vào lãnh thổ Nga. Nhưng các nước yểm trợ cho Ukraina hiện vẫn còn rất do dự, bởi muốn tránh gia tăng căng thẳng với Matxcơva.
Ý thức được rằng kết quả bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 sắp tới mang tính rất quan trọng đối với Ukraina, ông Zelensky sẽ có những cuộc họp với hai ứng cử viên tổng thống Kamala Harris và Donald Trump ».
Chiến sự tại Ukraina
Còn tại Ukraina trong 24 giờ qua, Nga tiếp tục oanh kích vào các khu vực ở Kherson và Zaporijjia, miền nam Ukraina, làm ít nhất một người chết và hàng chục người bị thương. Kiev thông báo, hệ thống phòng không của Ukraina chận được một đợt tấn công bằng drone và tên lửa của Nga. Tại Matxcơva, bộ Quốc Phòng Nga cho biết đã chận được nhiều drone của đối phương nhắm vào các vùng Kursk và Belgorod, sát với biên giới Ukraina.
Liên quan đến Nga, theo nhiều nguồn tin thông thạo, Matxcơva dường như đã thất bại trong loạt phóng thử tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sarmat. Tháng 4/2022 tổng thống Vladimir Putin trình làng tên lửa đời mới RS -28 Sarmat và đánh giá đây là loại vũ khi lợi hại « chưa từng có ». Gần đây hơn, chủ tịch Hạ Viện Nga nhắc khéo phương Tây rằng chỉ cần 3 phút 20 giây, loại tên lửa lợi hại này bay thẳng đến Strasbourg, trụ sở của Nghị Viện Châu Âu. Nhưng hôm 22/09 truyền thông Nga chuyên về quốc phòng trên mạng Telegram đưa tin vụ thử nghiệm tên lửa RS-28 Sarmat tiến hành từ căn cứ Pletsetsk, cách thủ đô Matxcơva khoảng 800 km đã « thất bại ».
**********
Chiến tranh Ukraina : Tổng thống Zelensky nỗ lực tìm kiếm ưu thế làm tiền đề đàm phán với Nga
Vào lúc tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky lên đường công du Hoa Kỳ, dự kiến trình bày với người đồng nhiệm và Quốc Hội Mỹ chi tiết « kế hoạch chiến thắng » của mình để chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược của Nga thì Matxcơva tuyên bố không tham dự hội nghị hòa bình cho Ukraina lần thứ 2, dự kiến tổ chức vào tháng 11/2024. Động thái này cho thấy chính quyền Putin không dễ gì chấp nhận phương án hòa bình cho Ukraina mà Kiev đưa ra.
Đăng ngày:
Hồi giữa tháng 6 vừa qua, một hội nghị hòa bình cho Ukraina đã được tổ chức tại Burgenstock, Thụy Sĩ, theo sáng kiến của Kiev. Hội nghị có hơn 90 nước tham gia, nhưng không có mặt Nga, Trung Quốc, và cuối cùng ra được tuyên bố chung nhưng chỉ có 80 nước ký. Hội nghị thượng đỉnh hoà bình đầu tiên Ukraina được giới quan sát cho là chỉ đạt mục tiêu thể hiện nỗ lực ủng hộ của phương Tây đối với Kiev, còn việc tìm kiếm một lối thoát ngoại giao thực sự cho cuộc chiến tranh là chưa có. Với Kremlin thì hội nghị hòa bình tại Thụy Sĩ là thất bại và vô ích, đơn giản chỉ vì không thể tổ chức đàm phán về Ukraina mà không có Nga.
Hướng tới hội nghị hoà bình lần thứ 2, Kiev thay đổi lập trường. Tháng trước, giới chức Ukraina nói rằng Kiev mong muốn Nga tham dự hội nghị hòa bình lần hai để có thể thống nhất lộ trình nhằm chấm dứt xung đột. Đầu tháng 9 này, trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Mỹ NBC, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky khẳng định, các đại diện Nga nên có mặt ở hội nghị hoà bình lần hai. Ông Zelensky thừa nhận : « Chúng tôi hiểu rằng khó để chấm dứt cuộc chiến này bằng con đường ngoại giao nếu không có phía Nga ». Lãnh đạo Ukraina hiểu một hội nghị hòa bình chưa phải là các cuộc đàm phán chính trị trực tiếp giữa Kiev và Matxcơva để tìm kiếm ngừng bắn hay chấm dứt chiến tranh.
Song song với nỗ lực thúc đẩy hội nghị hòa bình lần thứ 2 này, tổng thống Ukraina đã chuẩn bị sẵn sàng mọi yếu tố lên kế hoạch hòa bình được đặt tên là « kế hoạch chiến thắng » với ngụ ý tạo lợi thế để « chiến thắng » trước khi ngồi vào bàn đàm phán với Nga.
Nội dung chi tiết của kế hoạch đang được dư luận chú ý này vẫn được giữ bí mật, nhưng một vài nét chính đã được ông Volodymyr Zelensky tiết lộ trong những ngày gần đây. Theo nhật báo Kyiv Independent, tổng thống giải thích rằng văn bản bao gồm bốn điểm cụ thể liên quan đến cuộc chiến với Nga và điểm thứ năm liên quan đến tình hình sau xung đột. Đó là các vấn đề an ninh của đất nước, lập trường địa-chính trị, kinh tế và viện trợ quân sự. Về điểm cuối cùng này, Zelensky đặc biệt muốn các đồng minh cho phép Kiev sử dụng tên lửa tầm xa của phương Tây để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Hoa Kỳ và Anh hiện vẫn từ chối bật đèn xanh cho đề nghị này. Mục đích là giành ưu thế trên chiến trường với Nga. Vấn đề an ninh đất nước và lập trường địa-chính trị liên quan đến quyết tâm gia nhập NATO và Liên Hiệp Châu Âu của Ukraina trong tương lai. Đây cũng là một trong những lý do để ông Putin phát động cuộc chiến xâm lược Ukraina hồi tháng 2 năm 2022.
Hồi giữa tháng 7, phát ngôn viên phủ tổng thống Nga Dmitri Peskov đã khẳng định : « Ngay từ đầu, chúng tôi đã nhấn mạnh rằng việc Ukraina muốn gia nhập NATO là điều không thể chấp nhận được. Đây là mối đe dọa an ninh hàng đầu, thậm chí đe dọa sự tồn tại của chúng tôi. Nga luôn sẵn sàng đối thoại với Ukraina, nhưng với điều kiện phải hiểu rõ nội dung và phương thức đàm phán ».
Trước chuyến công du Mỹ lần này, tổng thống Volodymyr Zelensky đã đánh giá « kế hoạch chiến thắng » của ông là « cây cầu dẫn đến kết thúc chiến tranh. Để tăng cường sức mạnh cho Ukraina, tăng cường sức mạnh về chính trị, về vũ khí, và để nghĩ tới tương lai sau chiến tranh. » Có thể hiểu Kiev đang nỗ lực tối đa tìm kiếm sự ủng hộ của các đồng minh phương Tây để hy vọng tạo được ưu thế nào đó trên chiến trường trước khi đi ngồi vào đàm phán với Nga mà hội nghị hòa bình sắp tới là để tạo tiền đề.
Về phần mình, hôm thứ Bảy, Nga cho biết sẽ không tham dự hội nghị thượng đỉnh vì hòa bình cho Ukraina lần 2. Phát ngôn viên Ngoại Giao Nga Maria Zakharova trong thông cáo khẳng định : « Thượng đỉnh vẫn cùng mục đích : Quảng bá ảo tưởng về ''công thức Zelensky'' để làm cơ sở giải quyết mọi xung đột, để có được sự ủng hộ của đông đảo trên thế giới và sử dụng điều đó nhằm đưa ra tối hậu thư đầu hàng với Nga. »
Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi tháng 6 đã cho biết Matxcơva chỉ chấp nhận đối thoại hòa bình với điều kiện Ukraina từ bỏ chủ quyền ở 5 vùng Nga hiện đang chiếm một phần hoặc toàn bộ.
***********
Thủ tướng Nhật mãn nhiệm kêu gọi Mỹ duy trì lãnh đạo thế giới
Chưa đầy hai tháng trước cuộc bầu cử ở Mỹ, Thủ tướng sắp mãn nhiệm của Nhật Bản, ông Fumio Kishida, hôm 23/9 đã nhắc lại lời kêu gọi Mỹ tiếp tục can dự và lãnh đạo ở Đông Á và thế giới.
Ông Kishida, người không tranh cử khi đảng cầm quyền Nhật Bản chọn lãnh đạo trong tuần này, phát biểu tại một sự kiện do Bloomberg tổ chức tại New York rằng nền tảng của trật tự quốc tế đang bị thách thức ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó có sự xâm lược của Nga ở Ukraine.
Ông nói rằng ông đã thực hiện
mọi nỗ lực trong nhiệm kỳ của ông để củng cố liên minh Nhật-Mỹ và tăng
cường khả năng quốc phòng của Nhật Bản ‘và bảo vệ trật tự quốc tế mở và
tự do dựa trên luật pháp’.
“Chúng ta định để lại tương lai nào cho
con cháu? Đó không phải là một thế giới nơi tự do bị giới hạn và ý chí
của người dân bị bóp nghẹt,” ông Kishida nói.
“Đó phải là xã hội an toàn và hòa bình dựa trên tự do và dân chủ, mà nước Mỹ đã đóng vai trò lãnh đạo để xây dựng kể từ khi kết thúc Đệ nhị Thế chiến. Ngày nay, khu vực Đông Á và phần còn lại của thế giới cần sự tham gia và lãnh đạo của Mỹ. Điều này cũng vì lợi ích quốc gia của chính nước Mỹ.”
Ông Kishida đang ở Mỹ để tham dự Đại hội đồng Liên Hợp Quốc trong tuần này và trước cuộc tranh cử tổng thống Mỹ vào ngày 5/11 giữa Phó Tổng thống Kamala Harris với cựu Tổng thống Donald Trump, người đôi khi nghi ngờ về giá trị của các quan hệ đồng minh của Mỹ và sự ủng hộ của Mỹ dành cho Ukraine.
Hôm 21/9, Thủ tướng Kishida đã cùng Tổng thống Mỹ Joe Biden và các nhà lãnh đạo Úc và Ấn Độ tham dự diễn đàn Bộ Tứ để công bố các bước an ninh chung ở vùng biển có tuyến đường thương mại bận rộn của châu Á trước những thách thức ngày càng tăng từ Trung Quốc.
Phát biểu của Thủ tướng Kishida hôm 23/9 lặp lại bài phát biểu của ông trước Quốc hội Mỹ hồi tháng 4, mà khi đó ông nói rằng Ukraine có nguy cơ sụp đổ dưới sự tấn công dữ dội của quân Nga nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ, và điều này có thể làm cho Trung Quốc mạnh bạo hơn và châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng mới ở Đông Á.
Trong bài phát biểu đó, Thủ tướng Kishida kêu gọi người Mỹ không nghi ngờ vai trò ‘không thể thiếu’ của nước này trong các vấn đề thế giới, đồng thời cho biết Tokyo đang tiến hành nâng cấp quân sự lịch sử dưới sự lãnh đạo của ông để hỗ trợ đồng minh.
*********
Căng thẳng gia tăng, Mỹ gửi thêm quân tới Trung Đông
Hoa Kỳ đang gửi thêm một số lượng nhỏ binh sĩ tới Trung Đông do căng thẳng leo thang giữa Israel và phe Hezbollah ở Li Băng, Ngũ Giác Đài cho biết ngày 23/9, nhưng từ chối nêu rõ số lượng hoặc nhiệm vụ chính xác của các lực lượng được triển khai.
“Vì thận trọng, chúng tôi đang gửi thêm một số lượng nhỏ quân nhân Hoa Kỳ để tăng cường lực lượng hiện có trong khu vực”, Thiếu tướng Không quân Patrick Ryder, phát ngôn viên của Ngũ Giác Đài, nói với các phóng viên.
Sau gần một năm chiến tranh với Hamas ở Gaza, Israel đang chuyển trọng tâm sang biên giới phía bắc, nơi Hezbollah đã bắn phi đạn vào Israel để hỗ trợ cho đồng minh Hamas.
Quân đội Israel ngày 23/9 đã tấn công Hezbollah ở phía nam Li Băng, thung lũng Bekaa phía đông và khu vực phía bắc gần Syria trong các cuộc tấn công rộng khắp nhất của họ. Một cuộc không kích của Israel vào tối 23/9 tại vùng ngoại ô phía nam thủ đô Li Băng đã nhắm vào thủ lĩnh cấp cao của Hezbollah là Ali Karaki, người đứng đầu mặt trận phía nam, một nguồn tin an ninh nói với Reuters.
Chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã tìm cách kiềm chế xung đột ở Gaza và đã nhiều lần kêu gọi giải quyết cuộc khủng hoảng biên giới Israel- Li Băng thông qua ngoại giao. Lời kêu gọi ngoại giao đó đã được Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin nhấn mạnh trong các cuộc gọi hàng ngày với Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant.
Các chuyên gia đặt câu hỏi liệu Iran có đứng ngoài cuộc nếu sự tồn tại của Hezbollah ở Li Băng bị đe dọa hay không và cho biết quân đội Hoa Kỳ cũng có thể thấy mình bị nhắm mục tiêu trên khắp Trung Đông, nếu một cuộc chiến tranh khu vực nổ ra.
Trong cuộc gọi vào ngày 22/9, ông Austin cho rằng không có bên ngoài nào nên can thiệp vào cuộc xung đột.
“Bộ trưởng đã nói rõ rằng Hoa Kỳ vẫn ở tư thế bảo vệ lực lượng và nhân sự Hoa Kỳ và quyết tâm ngăn chặn bất kỳ bên nào trong khu vực lợi dụng tình hình hoặc mở rộng xung đột”, Ngũ Giác Đài nói trong một tuyên bố.
Những năng lực đó của Hoa Kỳ bao gồm nhóm tác chiến tàu sân bay Abraham Lincoln, máy bay chiến đấu và hệ thống phòng không.
“Chúng tôi có nhiều năng lực hơn trong khu vực ngày nay so với ngày 14 tháng 4 khi Iran tiến hành cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và phi đạn vào Israel”, ông Ryder nói.
“Vì vậy, tất cả các lực lượng đó kết hợp lại sẽ cung cấp cho chúng tôi các lựa chọn để có thể bảo vệ lực lượng của mình nếu họ bị tấn công”.
Ông Ryder nhắc đến cuộc tấn công của Iran với hơn 300 tên lửa và máy bay không người lái, chỉ gây ra thiệt hại khiêm tốn bên trong Israel nhờ các cuộc đánh chặn phòng không từ Hoa Kỳ, Anh và các đồng minh khác trong khu vực. Các cuộc tấn công ngày 14 tháng 4 là cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên của Iran vào Israel.
**********
Nga sẽ không thử vũ khí hạt nhân, với một điều kiện
Nga sẽ không thử vũ khí hạt nhân miễn là Hoa Kỳ kiềm chế thử nghiệm, người đứng đầu kiểm soát vũ khí của Tổng thống Vladimir Putin ngày 23/9 tuyên bố sau khi có đồn đoán rằng Điện Kremlin có thể từ bỏ lệnh tạm dừng thử hạt nhân hậu Xô Viết.
Trong lúc Hoa Kỳ và các đồng minh châu Âu cân nhắc việc cho phép Ukraine tấn công sâu vào Nga bằng phi đạn của phương Tây, ngày càng có nhiều lời bàn tán rằng Nga có thể tái tục thử hạt nhân.
Tuần trước, tờ báo nhà nước Nga Rossiyskaya Gazeta đã đăng một cuộc phỏng vấn với ông Andrei Sinitsyn, người đứng đầu cơ sở thử hạt nhân của Nga tại Novaya Zemlya, cho biết cơ sở này đã sẵn sàng để tiếp tục thử nghiệm trên quy mô lớn.
Ông Putin, người ra quyết định cuối cùng cho cường quốc hạt nhân lớn nhất thế giới, đã liên kết bất kỳ sự nối lại thử nghiệm hạt nhân nào của Nga với những động thái tương tự như vậy của Hoa Kỳ và tuyên bố ông không cần sử dụng những vũ khí như vậy để giành chiến thắng trong cuộc chiến ở Ukraine.
“Không có gì thay đổi”, Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov, người phụ trách chính sách kiểm soát vũ khí của Nga, nói với các hãng thông tấn Nga về suy đoán rằng một cuộc thử nghiệm hạt nhân có thể là câu trả lời của Nga cho các cuộc tấn công bằng phi đạn sâu vào Nga.
“Như định nghĩa và quy định của Tổng thống Liên bang Nga, chúng tôi có thể tiến hành các cuộc thử nghiệm như vậy, nhưng chúng tôi sẽ không tiến hành nếu Hoa Kỳ kiềm chế các bước như vậy”.
Ông Ryabkov nói các công tác chuẩn bị tại địa điểm thử hạt nhân Novaya Zemlya của Nga để “hoàn toàn sẵn sàng” đã được thực hiện hầu đáp trả các hành động của Hoa Kỳ mà ông cho rằng đã cải thiện cơ sở hạ tầng thử nghiệm của riêng họ.
Nga, Hoa Kỳ và Trung Quốc đều đã xây dựng các cơ sở mới và đào các đường hầm mới tại các địa điểm thử hạt nhân trong những năm gần đây, CNN đưa tin vào năm 2023.
Nước Nga hậu Xô Viết chưa tiến hành một cuộc thử nghiệm hạt nhân nào. Liên Xô thử nghiệm lần cuối vào năm 1990, và Hoa Kỳ vào năm 1992. Không có quốc gia nào ngoại trừ Triều Tiên tiến hành thử nghiệm liên quan đến nổ hạt nhân trong thế kỷ này.
Ông Ryabkov cho biết Moscow đã lo ngại trước các báo cáo rằng Hoa Kỳ không có kế hoạch ngay lập tức rút hệ thống phi đạn tầm trung được triển khai tại Philippines. Ông nói Nga đang cân nhắc phản ứng của mình - bao gồm cả trong lĩnh vực quân sự.
Thử nghiệm hạt nhân?
Cuộc chiến tranh Ukraine kéo dài 2 năm rưỡi đã gây ra cuộc đối đầu tồi tệ nhất giữa Nga và phương Tây kể từ Khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962 - được coi là thời điểm hai siêu cường Chiến tranh Lạnh tiến gần nhất đến chiến tranh hạt nhân có chủ đích.
Sau cuộc khủng hoảng Cuba, Tổng thống Hoa Kỳ khi đó là John F. Kennedy và nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đã xem xét ý tưởng cấm thử hạt nhân.
Năm 2023, Tổng thống Nga Vladimir Putin chính thức hủy bỏ việc Nga phê chuẩn Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT), đưa Nga ngang hàng với Hoa Kỳ.
Việc tiếp tục thử nghiệm sẽ mở ra một kỷ nguyên hạt nhân mới và bấp bênh khi Nga, Hoa Kỳ và Trung Quốc đang chạy đua để hiện đại hóa vũ khí hạt nhân của họ.
Washington coi Nga và Trung Quốc là mối đe dọa. Bắc Kinh và Moscow, hai nước đã tăng cường quan hệ đối tác trong cuộc chiến tranh Ukraine, coi Hoa Kỳ là một siêu cường đang suy yếu đã gieo rắc hỗn loạn trên toàn thế giới.
Liên Xô đã gây sốc cho phương Tây khi thử quả bom hạt nhân đầu tiên vào năm 1949 tại Kazakhstan. Hoa Kỳ đã mở ra kỷ nguyên hạt nhân vào tháng 7 năm 1945 bằng cách thử một quả bom hạt nhân 20 kiloton tại Alamogordo, New Mexico, sau đó thả bom nguyên tử xuống các thành phố Hiroshima và Nagasaki của Nhật Bản một tháng sau đó để kết thúc Thế chiến Thứ hai.
Đối với nhiều nhà khoa học và nhà vận động, mức độ thử nghiệm bom hạt nhân trong Chiến tranh Lạnh cho thấy sự điên rồ của chính sách hạt nhân, cuối cùng có thể hủy diệt loài người và làm ô nhiễm hành tinh trong hàng trăm nghìn năm.
**********
Tù nhân Nga sang Ukraine chiến đấu, về nước tiếp tục phạm tội
Một chuyên gia nhân quyền do Liên hiệp quốc hỗ trợ chuyên giám sát tình hình nước Nga lên án tình trạng bạo lực gia tăng ở Nga gây nên bởi những cựu tù nhân được rút ngắn án tù hoặc được ân xá để sang Ukraine chiến đấu rồi sau đó trở về nước phạm tội, kể cả hiếp dâm và giết người.
Bà Mariana Katzarova, người đang giám sát nhân quyền của Nga theo ủy nhiệm của Hội đồng Nhân quyền do Liên hiệp quốc hậu thuẫn, cho biết việc những cựu tội phạm trở về Nga sau khi xóa sạch hồ sơ pháp lý đang làm gia tăng tình trạng bạo lực gia đình.
Hiện tượng này lần đầu tiên xuất hiện vào năm ngoái trong số những chiến binh trở về, nhưng bà Katzarova lưu ý rằng lệnh ân xá và giảm án ở Nga dành cho những tù nhân đồng ý chiến đấu ở Ukraine đã trở thành luật ở Nga vào tháng 3.
Phát biểu với các phóng viên, bà Katzarova cho biết ước tính có khoảng 170.000 tội phạm bạo lực bị kết án đã được tuyển dụng để chiến đấu ở Ukraine.
“Nhiều người trong số họ trở về -- và đây là xu hướng mới nổi -- đã gây ra những tội ác bạo lực mới, trước hết là chống lại phụ nữ, chống lại trẻ em gái, chống lại trẻ em, bao gồm bạo lực tình dục và giết người,” bà phát biểu tại Geneva, nơi Hội đồng đang tổ chức phiên họp mùa thu.
“Điều này đã làm gia tăng tình trạng bạo lực đối với phụ nữ ở Nga, vốn đã ở mức rất cao với hàng nghìn phụ nữ tử vong mỗi năm do bạo lực gia đình,” bà nói. “Không có luật nào ở Nga quy định rõ ràng về tội bạo lực gia đình hoặc bạo lực trên cơ sở giới tính.”
Cuộc chiến của Nga ở Ukraine đã bước sang năm thứ ba và Điện Kremlin đã nỗ lực hết sức để bổ sung quân số tại đây. Vào năm 2022, chính quyền đã động viên khoảng 300.000 người đàn ông trong một đợt động viên một phần, và các nhóm nhân quyền và phương tiện truyền thông cũng đưa tin về nỗ lực tuyển dụng những tù nhân đang thụ án trong các nhà tù trên khắp đất nước rộng lớn này. Ban đầu, nhóm lính đánh thuê Wagner thực hiện việc tuyển dụng, nhưng sau đó Bộ Quốc phòng Nga đã tiếp quản, theo các nhà hoạt động và báo cáo của truyền thông đại chúng.
Vào tháng 3, quốc hội Nga đã thông qua luật cho phép chính quyền thả những tội phạm bị kết án khỏi nhà tù nếu họ nhập ngũ và ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng.
**********
