"Không còn bất kỳ hạn chế nào về tầm bắn đối với vũ khí được chuyển giao cho Ukraine nữa, cả Anh, cả Pháp, Mỹ và chúng tôi. Điều này có nghĩa là Ukraine có thể tự vệ bằng cách nhắm mục tiêu vào các cơ sở quân sự trên đất Nga", Thủ tướng Đức Friedrich Merz nói trong phiên thảo luận do kênh WDR tổ chức ngày 26/5.

"Trước đây, họ từng không thể làm vậy, trừ một số trường hợp hiếm hoi. Nhưng nay, họ đã có thể thực hiện điều đó", Thủ tướng Đức nhấn mạnh.

Ông Merz cho hay trong khi Ukraine sử dụng vũ khí để tập kích hạ tầng quân sự Nga, lực lượng Nga lại "tấn công các thành phố, bệnh viện, nhà dưỡng lão" của Ukraine.

Thủ tướng Đức cho hay đây là một trong những lý do ông cùng lãnh đạo ba nước châu Âu gồm Pháp, Anh và Ba Lan tới thăm Kiev ngày 10/5. Trong chuyến thăm đó, ông cho hay mọi cuộc đàm phán về cung cấp vũ khí cho Ukraine sẽ được bảo mật.

Ukraine đã nhận các loại tên lửa tầm xa từ Mỹ, Anh và Pháp, nhưng chỉ được phép sử dụng chúng để tập kích mục tiêu trên 4 vùng mà Nga vừa sáp nhập, không được tập kích sâu vào lãnh thổ Nga. Moskva từng tuyên bố việc phương Tây cho phép Kiev sử dụng tên lửa tầm xa tập kích lãnh thổ Nga là "lằn ranh đỏ".

Kể từ khi nhậm chức hồi đầu tháng 5, Thủ tướng Merz đã có những dấu hiệu cho thấy ông sẽ hủy lệnh cấm chuyển giao tên lửa hành trình tầm xa Taurus của Đức cho Ukraine. Tên lửa này có tầm bắn tới 500 km, nhưng nước Đức dưới thời thủ tướng Olaf Scholz đã từ chối chuyển giao chúng cho Ukraine.

"Dỡ bỏ lệnh cấm sử dụng tên lửa tầm xa sẽ tạo ra sự khác biệt mang tính quyết định trong chiến sự Ukraine", ông Merz giải thích, thêm rằng "một quốc gia chỉ có thể chống lại bên tấn công trên lãnh thổ của mình thì không thể tự vệ một cách thích hợp".

Người phát ngôn Điện Kremlin cho biết quyết định dỡ bỏ hạn chế về tầm bắn của vũ khí phương Tây cho Ukraine sẽ "rất nguy hiểm" nếu được thực hiện.

"Nó sẽ đi ngược lại hoàn toàn với mong muốn của chúng ta về một giải pháp chính trị hòa bình", ông Peskov nói. Ukraine và các bên liên quan chưa bình luận về thông tin này.

Ngọc Ánh (Theo AFP, Euro News)

Phát biểu tại Đại hội đồng Y tế Thế giới ở Thụy Sĩ tuần trước, Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Quốc Trung tuyên bố nước này cam kết tài trợ 500 triệu USD cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong 5 năm tới.

"Thế giới đang phải đối mặt với tác động của chủ nghĩa đơn phương và chính trị quyền lực, mang đến những thách thức lớn cho an ninh y tế toàn cầu. Trung Quốc tin tưởng rằng chỉ với sự đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau, chúng ta mới có thể tạo ra một thế giới khỏe mạnh", ông Lưu nói.

Thông báo tài trợ được Trung Quốc đưa ra cùng ngày Bộ trưởng Y tế Mỹ Robert F. Kennedy Jr. cho rằng WHO coi việc Mỹ rút khỏi tổ chức này như "lời cảnh tỉnh". Ông nói WHO đang "hấp hối, sa lầy trong bộ máy quan liêu phình to, tư duy lạc hậu, xung đột lợi ích và ảnh hưởng chính trị quốc tế", đồng thời kêu gọi các nước làm theo Mỹ.

Mỹ rút khỏi WHO theo sắc lệnh được Tổng thống Donald Trump ký hồi tháng 1, với lý do cơ quan y tế Liên Hợp Quốc này đã "ứng phó sai lầm với Covid-19" và "không thông qua các cải cách cần thiết" để xử lý đại dịch. Theo ông, các quốc gia thành viên khác cũng đóng góp cho tổ chức không tương xứng với Mỹ.

Theo thống kê của trang Statista, Mỹ đã quyên góp khoảng 1,28 tỷ USD cho ngân sách của WHO giai đoạn 2022-2023, gồm 218 triệu USD nghĩa vụ đóng góp, 1,02 tỷ USD đóng góp tự nguyện và 47 triệu USD đóng góp cho các quỹ dự phòng trong trường hợp khẩn cấp. Trung Quốc đóng góp 157 triệu USD trong cùng giai đoạn, trong đó có 115 triệu USD là nghĩa vụ tài chính với tổ chức.

Giới quan sát cho rằng cam kết quyên góp mới nhất sẽ biến Trung Quốc thành một trong những nhà tài trợ hàng đầu cho WHO, được coi là ví dụ rõ ràng nhất cho nỗ lực của Bắc Kinh nhằm lấp khoảng trống lãnh đạo toàn cầu mà Washington để lại, khi chính quyền Tổng thống Trump theo đuổi chính sách "Nước Mỹ trên hết".

Zhao Minghao, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải, cho rằng Trung Quốc đang được trao những cơ hội mới về ngoại giao, khi Mỹ rút khỏi các tổ chức quốc tế dưới thời ông Trump.

Giáo sư này cho biết trong những năm qua, Trung Quốc đã cố gắng mở rộng tầm ảnh hưởng tại các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc. Trong số 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Trung Quốc là nước đóng góp nhiều nhất cho lực lượng gìn giữ hòa bình. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Đổng Quân gần đây cho hay nước này sẽ đóng góp nhiều hơn cho các hoạt động này trong tương lai.

Với các cam kết trên, Trung Quốc kỳ vọng sẽ đóng vai trò lớn hơn trong hợp tác quốc tế về lĩnh vực sức khỏe cộng đồng, biến đổi khí hậu và quá trình chuyển đổi năng lượng xanh, theo giáo sư Zhao.

Trong khi ông Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận khí hậu Paris, Trung Quốc đã tái khẳng định cam kết đối với thỏa thuận này và tăng cường đầu tư vào hạ tầng năng lượng xanh ở Đông Nam Á cùng các khu vực khác. Trung Quốc hiện sản xuất hơn 60% ôtô điện trên thế giới và 80% pin cung cấp năng lượng cho chúng.

"Trung Quốc đang cố gắng hoạt động tích cực hơn ở những lĩnh vực họ có lợi thế", Zhao nói.

Các nhà quan sát cho rằng việc Trung Quốc tăng cường đóng góp cho WHO, bù đắp khoảng trống Mỹ để lại, cũng có thể giúp Bắc Kinh đối phó với những lời chỉ trích lâu nay của Washington về cách họ từng ứng phó với đại dịch Covid-19.

"Thật đáng kinh ngạc khi một quốc gia tuyên bố rời khỏi WHO như Mỹ lại công kích một quốc gia khác đang tăng cường đầu tư cho tổ chức này", một phát ngôn viên của phái đoàn Trung Quốc tại Geneva cho biết ngày 20/5.

Thùy Lâm (Theo Reuters, Washington Post)

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các lãnh đạo ASEAN chiều 26/5 ký kết Tuyên bố Kuala Lumpur về "ASEAN 2045: Tương lai chung của chúng ta" và thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 cùng 4 chiến lược về chính trị - an ninh, kinh tế, văn hóa - xã hội và kết nối tại Trung tâm Hội nghị Kuala Lumpur, Malaysia, theo Bộ Ngoại giao.

Lễ ký kết và thông qua các văn kiện chiến lược trên là dấu mốc lịch sử, mở ra một chương phát triển mới của ASEAN trong hành trình liên kết khu vực trong hai thập kỷ tới, khẳng định cam kết và quyết tâm của các nước hướng tới một ASEAN tự cường, năng động, sáng tạo và lấy người dân làm trung tâm.

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, Chủ tịch ASEAN 2025, nhắc lại cam kết của các thành viên sáng lập ASEAN cách đây gần 60 năm về thúc đẩy tình hữu nghị, gắn bó và hợp tác, bảo đảm cho người dân và các thế hệ mai sau được sống trong hòa bình, tự do và thịnh vượng.

Ông cho hay lễ ký kết Tuyên bố Kuala Lumpur là sự tái hiện lời hứa thiêng liêng đó, không chỉ thể hiện sự tri ân với quá khứ, mà còn là một kết ước sống động với tương lai.

Theo Thủ tướng Anwar Ibrahim, cách tốt nhất để dự báo tương lai chính là kiến tạo tương lai và đây chính là điều mà ASEAN đã nỗ lực thực hiện qua nhiều thập kỷ bằng sự bền bỉ, hợp tác và tầm nhìn chiến lược.

Quá trình xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 được khởi động cách đây 5 năm, bắt nguồn từ sáng kiến của Việt Nam trong năm Chủ tịch ASEAN 2020 về định hướng phát triển của ASEAN sau 2025, đưa ASEAN vững tin bước vào giai đoạn phát triển mới.

Trong những năm qua, tất cả các cơ quan của ASEAN, với cách tiếp cận toàn diện và toàn Cộng đồng, đã tham vấn sâu rộng để tìm hiểu, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của các nhóm, giới ở khu vực, bảo đảm khuôn khổ chiến lược phát triển mới đáp ứng kỳ vọng và lợi ích thiết thực của người dân.

Việc thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 cùng 4 chiến lược về chính trị - an ninh, kinh tế, văn hóa - xã hội và kết nối thể hiện cách tiếp cận chủ động của ASEAN, không chỉ thích ứng trong thế giới biến động, mà còn vượt lên dẫn dắt bằng đoàn kết, bản lĩnh và tầm nhìn chung.

Các văn kiện chiến lược 2045 kế thừa và phát huy các thành quả đã đạt được, giữ vững giá trị cốt lõi của ASEAN, đồng thời mở ra nhiều cơ hội và tiềm năng hợp tác nội khối và ngoại khối, nâng cao vai trò, uy tín và vị thế của ASEAN cả ở khu vực và quốc tế.

Ngọc Ánh