Nhân Vật
Tổng Thống Obama mong muốn Cuba như thế nào?
HOA KỲ - Bình thường hóa quan hệ với Cuba có thể coi là một trong những di sản lịch sử mà ông Barack Obama muốn lưu lại cho hậu thê sau hai nhiệm kỳ tổng thống Hoa Kỳ.
HOA KỲ - Bình thường hóa quan hệ với Cuba có thể coi là một trong
những di sản lịch sử mà ông Barack Obama muốn lưu lại cho hậu thê sau
hai nhiệm kỳ tổng thống Hoa Kỳ.
Tổng Thống Obama nói chuyện tại Gran Teatro, thủ đô Havana của Cuba. (Hình: Chip Somodevilla/ Getty Images)
Những người bảo thủ cố chấp mới không đồng ý với động thái này và đòi
hỏi Cuba phải được giải thoát khỏi chế độ cộng sản trước khi có thể tiếp
nhận đảo quốc này trở lại cùng cộng đồng quốc tế. Chưa xét về sự hữu lý
đối với đất nước và người dân Cuba, mà cần thẳng thắn thừa nhận rằng
trong thực tế rất khó có thể đạt được điều kiện ấy.
Trong quá khứ, Hoa Kỳ đã vận dụng nhiều giải pháp, từ quân sự đến kinh
tế, mà không có kết quả làm thay đổi tình trạng Cuba, cho nên sau hơn
nửa thế kỷ đã đến lúc nên thay đổi chính sách. Thật ra chuyển hướng của
Tổng Thống Obama mới chỉ là bước đầu, còn nhiều vấn đề vô cùng phức tạp
khác đặt ra cho cả hai bên không dễ có thể giải quyết. Đó là sự bãi bỏ
cấm vận, việc bồi thường cho các công ty Mỹ đã bị chính quyền Fidel
Castro quốc hữu hóa, và quy chế tương lai của căn cứ hải quân Guantanamo
mà Hoa Kỳ đã chiếm của Tây Ban Nha trong chiến tranh năm 1898 và Cuba
phải nhượng quyền sử dụng bằng một hiệp ước bất bình đẳng năm 1903.
Trong chuyến thăm viếng lịch sử lần đầu tiên từ 80 năm của một vị tổng
thống Mỹ, hôm 22 tháng Ba, ông Obama đã đọc một bài diễn văn quan trọng
trình bày quan điểm và đường lối của Hoa Kỳ đối với tương lai Cuba. Ông
cho rằng “đã đến lúc gỡ bỏ cấm vận Cuba” - lời kêu gọi nhắm vào Quốc hội
Mỹ vẫn còn đang tồn tại nhiều ý kiến cho rằng việc làm này quá sớm. Mặt
khác ông nhận định “Ngay cả nếu như ngày mai Hoa Kỳ bãi bỏ cấm vận,
người Cuba vẫn chưa ý thức được tiềm năng của mình khi không tiếp tục
những cải cách cần thiết ở đất nước này.”
Tổng Thống nói chuyện trước khoảng 1,000 người gồm cả chủ tịch Raul
Castro tại Gran Teatro (nhà hát lớn) thủ đô Havana. Một số quan sát
viên vốn nhiều hoài nghi cho rằng ông Obama rất hùng biện nhưng thi hành
được là một việc khác. Bài diễn văn dài 4000 chữ, đọc trong 40 phút,
có nhiều nội dung đáng ghi nhận được trích dẫn như sau đây.
Mở đầu, Tổng Thống Obama dành mấy phút để đề cập đến vụ khủng bố đẫm máu
vừa xảy ra ở Brussels. Sau đó, lược lại thời kỳ khó khăn phải vượt qua
bao nhiêu rào cản của lịch sử, với những đau khổ và ly biệt của hàng
trăm ngàn dân Cuba tị nạn, khoảng cách chỉ 90 dặm từ Havana đến Cuba đến
nay mới được nối lại, và ông tuyên bố: “Hôm nay tôi đến đây để chôn vùi
tàn tích cuối cùng của Chiến Tranh Lạnh tại Mỹ Châu.”
Ông gởi lời chào người dân Cuba bằng một câu thơ tiếng Tây Ban Nha của
Jose Marti (1853-1895), người hùng Cuba tranh đấu cho độc lập và lý
tưởng hòa bình hữu nghị. Nhưng ông vạch rõ: “Chúng ta không thể, và
không nên, bỏ qua những dị biệt giữa hai thể chế, hai nền kinh tế và hai
xã hội. Cuba là một chế độ độc đảng, HoaKỳ là một nền dân chủ đa
nguyên. Cuba có mô hình kinh tế xã hội chủ nghĩa, còn Hoa Kỳ là thị
trường mở. Cuba nhấn mạnh tới vai trò và quyền lực nhà nước, Hoa Kỳ được
xây dựng trên quyền của cá nhân.”
Tổng Thống Obama khẳng định: “Tôi xác minh rằng Hoa Kỳ không đủ sức và
cũng không có ý muốn ép Cuba phải thay đổi. Cuba có thay đổi hay không,
điều đó hoàn toàn tùy thuộc vào ý muốn của người dân Cuba. Chúng tôi
không áp đặt hệ thống chính trị và kinh tế lên Cuba. Chúng tôi hiểu
rằng mỗi dân tộc phải tự vẽ ra con đường cho chính mình. Nhưng vì chúng
ta vừa thoát ra khỏi cái bóng đè của lịch sử, nên tôi xin phép được
thẳng thắn chia sẻ với quý vị những gì tôi tin tưởng, những gì dân Mỹ
chúng tôi tin tưởng.” Một lần nữa, ông dẫn lời Jose Marti: “Tự do là
quyền được sống chân thật của mọi người, được suy nghĩ và nói lên không
cần phải ra vẻ đạo đức giả. Thế nên tôi xin nói ra với các bạn những
điều tôi hằng tin. Tôi không thể bắt các bạn phải đồng ý, nhưng các bạn
cần biết tôi tin cái gì.”
Và ông nói tiếp về quyền sống, quyền được giáo dục và săn sóc y tế,
quyền được phát biểu không phải lo sợ, quyền lập hội, quyền chỉ trích
nhà nước, quyền phản đối trong ôn hòa. Ông tin rằng pháp luật không được
phép bỏ tù người dân khi họ sử dụng những quyền căn bản ấy. Ông nhấn
mạnh: “Dĩ nhiên tôi cũng tin rằng mọi cử tri phải được quyền chọn diện
chính quyền của họ qua bầu cử tự do và dân chủ.”
Theo lời ông: “Không phải ai cũng đồng ý với tôi hay với người dân Mỹ
như thế. Nhưng tôi tin rằng nhân quyền là chung cho tất cả mọi người. Nó
đúng cho dân Mỹ, cho dân Cuba, và cho tất cả mọi dân tộc khác trên thế
giới.” Ông xác định là chính quyền Mỹ và Cuba bất đồng ý kiến về rất
nhiều vấn đề. Ông đã thảo luận nhiều với chủ tịch (Raul) Castro và ông
này phê phán những sai sót trong hệ thống chính trị Mỹ, từ bất bình
đẳng kinh tế đến tàn dư kỳ thị chủng tộc và chiến tranh ở hải ngoại cùng
rất nhiều cái khác nữa... Nhưng ông cho là “người dân Cuba cần hiểu
rằng tôi hoan nghênh tranh luận và đối thoại. Điều ấy tốt, hữu ích. Tôi
không sợ nó.” Tổng Thống Obama nhìn nhận là không dễ để giải quyết tất
cả mọi vấn đề của xã hội Mỹ, nhưng “dân chủ là con đường để giải quyết.”
Tới đây, Tổng Thống Obama đi vào cụ thể: “Vì vậy, đây là thông điệp tôi
muốn nhắn gửi đến nhà nước cũng như nhân dân Cuba. Những lý tưởng cách
mạng – của Hoa-Kỳ, của Cuba, của bao cuộc nổi dậy khác trên thế giới -
tôi tin rằng chỉ thật sự có ý nghĩa khi chúng được đặt trên nền tảng dân
chủ. Tôi tin như vậy không phải vì nền dân chủ của nước Mỹ là toàn hảo,
mà bởi vì nó không toàn hảo. Đất nước chúng tôi, cũng như bao quốc gia
khác, cần không gian rộng lớn của dân chủ để tự điều chỉnh. Bất cứ người
dân nào cũng có thể là nhân tố cho suy nghĩ mới, và mường tượng cách
nào cho xã hội tốt đẹp hơn. Ngay lúc này và ngay trong nước Cuba, tiến
hóa cũng đang xảy ra; một thế hệ dân Cuban mới đang hình thành. Có
người cho rằng tôi đến đây để kêu gọi người dân đập đổ một cái gì đó.
Thật ra tôi muốn kêu gọi thanh niên Cuba hãy đứng lên để xây dựng một
cái gì mới. Tương lai của Cuba ở trong tay nhân dân Cuba.”
Ông nói tiếp: “Với chủ tịch (Raul) Castro, tôi cảm tạ thịnh tình của ông
có mặt ở đây hôm nay. Tôi mong ông hiểu là chuyến thăm viếng của tôi
chứng tỏ ông không có gì để phải lo sợ từ phía Hoa Kỳ. Với lòng quyết
tâm bảo vệ chủ quyền và quyền tự quyết của Cuba, tôi cũng tin là ông
không cần sợ những tiếng nói khác chiều của dân chúng, hay lo lắng khi
họ được quyền phát biểu, tụ tập và bầu chọn người lãnh đạo. Tôi tin ở
tương lai vì tôi tin tưởng nhân dân Cuba có quyết định đúng. Tôi tin
Cuba sẽ tiếp tục đóng vai trò trọng yếu ở Tây Bán Cầu và thế giới, đồng
thời hy vọng ông chủ tịch sẽ có thể làm như thế trong tư cách là một đối
tác của Hoa Kỳ.”
Trong lời kết luận, Tổng Thống Obama nói rằng lịch sử Hoa Kỳ và Cuba là
sự hòa trộn của chuyển biến, xung đột, đấu tranh, hy sinh và trừng phạt
rồi bây giờ là hòa giải. Ông tuyên bố: Đã đến lúc chúng ta bỏ quá khứ
lại phía sau để hướng đến tương lai, một tương lai của hy vọng. Điều ấy
không dễ. Có thể có những thoái trào và phải có thời gian. Hai nước
chúng ta cùng nhau đi vào hành trình ấy trong tư cách là bạn bè và quốc
gia láng giềng.” (HC)
Hà Tường Cát
(Người Việt)
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- Huỳnh Ngọc Chênh - Hôm nay đón Nguyễn Thúy Hạnh về nhà, kịch tính như phim
- "Sư Minh Tuệ" - by Đỗ Duy Ngọc / Trần Văn Giang (ghi lại)
- "Thế lực nào đã đầu độc tướng vi-xi Nguyễn Chí Vịnh?" - Lê Văn Đoành / Trần Văn Giang (ghi lại)
- NHỮNG NỮ LƯU LỪNG DANH Ở MỸ & THẾ GIỚI - TRẦN VĂN NGÀ
- Putin tiến thoái lưỡng nan vì đã tính sai nước cờ _ Hoài Việt
Tổng Thống Obama mong muốn Cuba như thế nào?
HOA KỲ - Bình thường hóa quan hệ với Cuba có thể coi là một trong những di sản lịch sử mà ông Barack Obama muốn lưu lại cho hậu thê sau hai nhiệm kỳ tổng thống Hoa Kỳ.
HOA KỲ - Bình thường hóa quan hệ với Cuba có thể coi là một trong
những di sản lịch sử mà ông Barack Obama muốn lưu lại cho hậu thê sau
hai nhiệm kỳ tổng thống Hoa Kỳ.
Tổng Thống Obama nói chuyện tại Gran Teatro, thủ đô Havana của Cuba. (Hình: Chip Somodevilla/ Getty Images)
Những người bảo thủ cố chấp mới không đồng ý với động thái này và đòi
hỏi Cuba phải được giải thoát khỏi chế độ cộng sản trước khi có thể tiếp
nhận đảo quốc này trở lại cùng cộng đồng quốc tế. Chưa xét về sự hữu lý
đối với đất nước và người dân Cuba, mà cần thẳng thắn thừa nhận rằng
trong thực tế rất khó có thể đạt được điều kiện ấy.
Trong quá khứ, Hoa Kỳ đã vận dụng nhiều giải pháp, từ quân sự đến kinh
tế, mà không có kết quả làm thay đổi tình trạng Cuba, cho nên sau hơn
nửa thế kỷ đã đến lúc nên thay đổi chính sách. Thật ra chuyển hướng của
Tổng Thống Obama mới chỉ là bước đầu, còn nhiều vấn đề vô cùng phức tạp
khác đặt ra cho cả hai bên không dễ có thể giải quyết. Đó là sự bãi bỏ
cấm vận, việc bồi thường cho các công ty Mỹ đã bị chính quyền Fidel
Castro quốc hữu hóa, và quy chế tương lai của căn cứ hải quân Guantanamo
mà Hoa Kỳ đã chiếm của Tây Ban Nha trong chiến tranh năm 1898 và Cuba
phải nhượng quyền sử dụng bằng một hiệp ước bất bình đẳng năm 1903.
Trong chuyến thăm viếng lịch sử lần đầu tiên từ 80 năm của một vị tổng
thống Mỹ, hôm 22 tháng Ba, ông Obama đã đọc một bài diễn văn quan trọng
trình bày quan điểm và đường lối của Hoa Kỳ đối với tương lai Cuba. Ông
cho rằng “đã đến lúc gỡ bỏ cấm vận Cuba” - lời kêu gọi nhắm vào Quốc hội
Mỹ vẫn còn đang tồn tại nhiều ý kiến cho rằng việc làm này quá sớm. Mặt
khác ông nhận định “Ngay cả nếu như ngày mai Hoa Kỳ bãi bỏ cấm vận,
người Cuba vẫn chưa ý thức được tiềm năng của mình khi không tiếp tục
những cải cách cần thiết ở đất nước này.”
Tổng Thống nói chuyện trước khoảng 1,000 người gồm cả chủ tịch Raul
Castro tại Gran Teatro (nhà hát lớn) thủ đô Havana. Một số quan sát
viên vốn nhiều hoài nghi cho rằng ông Obama rất hùng biện nhưng thi hành
được là một việc khác. Bài diễn văn dài 4000 chữ, đọc trong 40 phút,
có nhiều nội dung đáng ghi nhận được trích dẫn như sau đây.
Mở đầu, Tổng Thống Obama dành mấy phút để đề cập đến vụ khủng bố đẫm máu
vừa xảy ra ở Brussels. Sau đó, lược lại thời kỳ khó khăn phải vượt qua
bao nhiêu rào cản của lịch sử, với những đau khổ và ly biệt của hàng
trăm ngàn dân Cuba tị nạn, khoảng cách chỉ 90 dặm từ Havana đến Cuba đến
nay mới được nối lại, và ông tuyên bố: “Hôm nay tôi đến đây để chôn vùi
tàn tích cuối cùng của Chiến Tranh Lạnh tại Mỹ Châu.”
Ông gởi lời chào người dân Cuba bằng một câu thơ tiếng Tây Ban Nha của
Jose Marti (1853-1895), người hùng Cuba tranh đấu cho độc lập và lý
tưởng hòa bình hữu nghị. Nhưng ông vạch rõ: “Chúng ta không thể, và
không nên, bỏ qua những dị biệt giữa hai thể chế, hai nền kinh tế và hai
xã hội. Cuba là một chế độ độc đảng, HoaKỳ là một nền dân chủ đa
nguyên. Cuba có mô hình kinh tế xã hội chủ nghĩa, còn Hoa Kỳ là thị
trường mở. Cuba nhấn mạnh tới vai trò và quyền lực nhà nước, Hoa Kỳ được
xây dựng trên quyền của cá nhân.”
Tổng Thống Obama khẳng định: “Tôi xác minh rằng Hoa Kỳ không đủ sức và
cũng không có ý muốn ép Cuba phải thay đổi. Cuba có thay đổi hay không,
điều đó hoàn toàn tùy thuộc vào ý muốn của người dân Cuba. Chúng tôi
không áp đặt hệ thống chính trị và kinh tế lên Cuba. Chúng tôi hiểu
rằng mỗi dân tộc phải tự vẽ ra con đường cho chính mình. Nhưng vì chúng
ta vừa thoát ra khỏi cái bóng đè của lịch sử, nên tôi xin phép được
thẳng thắn chia sẻ với quý vị những gì tôi tin tưởng, những gì dân Mỹ
chúng tôi tin tưởng.” Một lần nữa, ông dẫn lời Jose Marti: “Tự do là
quyền được sống chân thật của mọi người, được suy nghĩ và nói lên không
cần phải ra vẻ đạo đức giả. Thế nên tôi xin nói ra với các bạn những
điều tôi hằng tin. Tôi không thể bắt các bạn phải đồng ý, nhưng các bạn
cần biết tôi tin cái gì.”
Và ông nói tiếp về quyền sống, quyền được giáo dục và săn sóc y tế,
quyền được phát biểu không phải lo sợ, quyền lập hội, quyền chỉ trích
nhà nước, quyền phản đối trong ôn hòa. Ông tin rằng pháp luật không được
phép bỏ tù người dân khi họ sử dụng những quyền căn bản ấy. Ông nhấn
mạnh: “Dĩ nhiên tôi cũng tin rằng mọi cử tri phải được quyền chọn diện
chính quyền của họ qua bầu cử tự do và dân chủ.”
Theo lời ông: “Không phải ai cũng đồng ý với tôi hay với người dân Mỹ
như thế. Nhưng tôi tin rằng nhân quyền là chung cho tất cả mọi người. Nó
đúng cho dân Mỹ, cho dân Cuba, và cho tất cả mọi dân tộc khác trên thế
giới.” Ông xác định là chính quyền Mỹ và Cuba bất đồng ý kiến về rất
nhiều vấn đề. Ông đã thảo luận nhiều với chủ tịch (Raul) Castro và ông
này phê phán những sai sót trong hệ thống chính trị Mỹ, từ bất bình
đẳng kinh tế đến tàn dư kỳ thị chủng tộc và chiến tranh ở hải ngoại cùng
rất nhiều cái khác nữa... Nhưng ông cho là “người dân Cuba cần hiểu
rằng tôi hoan nghênh tranh luận và đối thoại. Điều ấy tốt, hữu ích. Tôi
không sợ nó.” Tổng Thống Obama nhìn nhận là không dễ để giải quyết tất
cả mọi vấn đề của xã hội Mỹ, nhưng “dân chủ là con đường để giải quyết.”
Tới đây, Tổng Thống Obama đi vào cụ thể: “Vì vậy, đây là thông điệp tôi
muốn nhắn gửi đến nhà nước cũng như nhân dân Cuba. Những lý tưởng cách
mạng – của Hoa-Kỳ, của Cuba, của bao cuộc nổi dậy khác trên thế giới -
tôi tin rằng chỉ thật sự có ý nghĩa khi chúng được đặt trên nền tảng dân
chủ. Tôi tin như vậy không phải vì nền dân chủ của nước Mỹ là toàn hảo,
mà bởi vì nó không toàn hảo. Đất nước chúng tôi, cũng như bao quốc gia
khác, cần không gian rộng lớn của dân chủ để tự điều chỉnh. Bất cứ người
dân nào cũng có thể là nhân tố cho suy nghĩ mới, và mường tượng cách
nào cho xã hội tốt đẹp hơn. Ngay lúc này và ngay trong nước Cuba, tiến
hóa cũng đang xảy ra; một thế hệ dân Cuban mới đang hình thành. Có
người cho rằng tôi đến đây để kêu gọi người dân đập đổ một cái gì đó.
Thật ra tôi muốn kêu gọi thanh niên Cuba hãy đứng lên để xây dựng một
cái gì mới. Tương lai của Cuba ở trong tay nhân dân Cuba.”
Ông nói tiếp: “Với chủ tịch (Raul) Castro, tôi cảm tạ thịnh tình của ông
có mặt ở đây hôm nay. Tôi mong ông hiểu là chuyến thăm viếng của tôi
chứng tỏ ông không có gì để phải lo sợ từ phía Hoa Kỳ. Với lòng quyết
tâm bảo vệ chủ quyền và quyền tự quyết của Cuba, tôi cũng tin là ông
không cần sợ những tiếng nói khác chiều của dân chúng, hay lo lắng khi
họ được quyền phát biểu, tụ tập và bầu chọn người lãnh đạo. Tôi tin ở
tương lai vì tôi tin tưởng nhân dân Cuba có quyết định đúng. Tôi tin
Cuba sẽ tiếp tục đóng vai trò trọng yếu ở Tây Bán Cầu và thế giới, đồng
thời hy vọng ông chủ tịch sẽ có thể làm như thế trong tư cách là một đối
tác của Hoa Kỳ.”
Trong lời kết luận, Tổng Thống Obama nói rằng lịch sử Hoa Kỳ và Cuba là
sự hòa trộn của chuyển biến, xung đột, đấu tranh, hy sinh và trừng phạt
rồi bây giờ là hòa giải. Ông tuyên bố: Đã đến lúc chúng ta bỏ quá khứ
lại phía sau để hướng đến tương lai, một tương lai của hy vọng. Điều ấy
không dễ. Có thể có những thoái trào và phải có thời gian. Hai nước
chúng ta cùng nhau đi vào hành trình ấy trong tư cách là bạn bè và quốc
gia láng giềng.” (HC)
Hà Tường Cát
(Người Việt)
