Thuyền trưởng cho anh em rời tàu lên bờ, rồi cho lệnh hủy tàu. song bộc phá không nổ, chỉ gây ra một đám cháy nhỏ. Địch dập tăt được lửa. Chiếc tàu và võ khí trên tàu bị địch lấy đi..'

Vụ săn bắt và đánh chìm tàu CSBV xâm nhập ngày 19 tháng 6 năm 1966 tại Cửa Ba Động

Vào lúc 15 giờ 45 ngày 19 tháng 6 năm 1966, một phi cơ tuần thám SP2F thuộc VF-2 của Chiến dịch Market Time tìm thấy và chụp ảnh một tàu đánh cá lạ đang di chuyển tại một điểm cách Côn Sơn chừng 80 hải lý về phía Đông. Tàu mang bên hông bảng số 2135, di chuyển theo hướng 210 độ, vân tốc 10 knots. Ngay sau khi bị phát giác, tàu chuyển sang hướng 220 độ. Phi cơ thông báo ngay sự kiện về Trung Tâm Phòng vệ Duyên Hải và tiếp tục cuộc tuần thám..

Sáng 20, trời sáng và biển êm. Các đơn vị tuần tiễu tại các khu vực 6 và 7 của hải phận VNCH đã được báo động về một tàu vỏ sắt loại SL-4 đang di chuyển trong khu vực trách nhiệm.

Lúc 3 giờ 00 sáng, tuần duyên đỉnh USCG Point League, tuần tra gần cửa Cổ Chiên nhận được tín hiệu radar cho biết đối vật đang di chuyển cách khoảng 7.8 miles. Đối vật đi theo hướng 010 độ với vận tốc 10 knots, hướng về phia cửa sông..và là một tàu vỏ sắt Point League đến gần hơn chừng 4 miles và dùng quang hiệu để tra hỏi; tàu lạ không trả lời, và chuyển hướng di chuyển về hướng Tây, hướng vào bờ, sau đó ngừng tại một vị tri cách bờ chừng 2 miles. Cùng lúc đó, radar của Point League phát hiện thêm một đối vật nhỏ hơn gần với tàu lạ. Point League mở hết tốc lực để tiến gần hơn. Đến khoảng 600m, Point League mở đèn chiếu sáng và phát giác thêm một thuyền gỗ nhỏ dài cỡ 13 m, cặp bên hông tàu sắt. Sau khi bị chiếu sáng, tàu sắt chạy tiếp hướng vào bờ với vận tốc 12 knots, bỏ lại chiếc thuyền gỗ. Lúc này khoảng 03 giờ 40 phút.

Point League bắn cảnh cáo 2 quả đạn 81 trước mũi tàu sắt, nhưng tàu tiếp tục chạy. Point League báo động toàn diện, bắn một loại 81 ngăn chặn trước mũi tàu sắt, và tàu sắt bắn trả bằng đại liên 0.50. Loạt đạn bắn trả đầu tiên, đã gây bị thương cho 3 thủy thủ Point League. 03 giờ 50, chiếc tàu sắt bị mắc cạn.Và trong đợt bắn phá trước đó, có lẽ chiếc thuyền gỗ đã bị đánh chìm.


Lợi dụng tình trạng tàu sắt mắc cạn, không xoay trở được, Point League tập trung hỏa lực 81 ly bắn phá tàu VC, liên tục chia thành 3 đợt, dùng đạn xuyên phá HE và đạn chiếu sáng, đợt đầu ở vị trí cách tàu VC khoảng 1000 m và 2 đợt sau ở khoảng 1400 m.

Sau đó tạm ngưng để chờ tiếp viện. Trực thăng võ trang từ Cần Thơ được gửi đến đầu tiên và sau đó là phi cơ tuần thám VP-2.

Với lực lượng yểm trợ, Point League đến gần tàu sắt để điều tra. 06 giờ 00, chiến đỉnh bị đạn súng nhỏ từ trong bờ bắn ra nên tạm lùi ra. Hai phi cơ F-100 của KQHK được gọi tới, oanh kich và bắn phá khu vực bờ bằng bom napalm và đại bác 20 ly. 06 giờ 15 một vụ nổ nhỏ xẩy ra trên tàu sắt, lửa bốc cháy gần khoang sau và đài chỉ huy cùa tàu.

CTF 115 quyết định 'tìm cách giữ con tàu' bằng mọi phương tiện, Point League được rút khỏi khu vực để tái trang bị đạn và Point Slocum thay thế để tiến gần tàu VC: Tàu VC lúc này nằm cách bờ chừng 100m. Khi Point Slocum đến gần tàu VC khoảng 800m thì bị súng nhỏ bắn ra. Trực thăng võ trang bắn phá yểm trợ, đồng thời Point Slocum cũng dùng cối 81 để bắn vào bờ. Súng từ bờ tiếp tục bắn trả cho đến 07 giờ 45. Lửa trên tàu VC tiếp tục cháy, gây những vụ nổ nhỏ.

Khoảng 07 giờ 15, Tuần dương hạm USS Haverfield (DER-339) nhập vùng và nhận trách nhiệm 'chỉ huy chiến trường' tại chỗ (phía HQ HK). Các đơn vị HQ VNCH thuộc Duyên đoàn 35 (trong đó có LSSL-225), và Giang đoàn 23 cũng đến nhập cuộc cùng với các chiến hạm USS A. Bole (DD-775) (được chỉ định làm chiến hạm yểm trợ hải pháo) và chiến đỉnh Point Hudson. Các phi vụ oanh kích của KQ tiếp tục để dập tắt mọi hoạt động của CQ từ các khu rừng dừa nước ven bờ. Đến 10 giờ 00 hoạt động của VC hầu như chấm dứt.

Các chiến sĩ tình nguyện HQ VN và HQ được gửi đến cặp tàu CSBV (tuy còn đang cháy) trên 2 thuyền võ trang của Duyên đoàn 35; dùng các bình chữa lửa cầm tay làm 'nguội' tãm con tàu để thám sát.. Các toán trục vớt sau đó liên tục làm việc để di chuyển hàng hóa trên tàu BV khỏi con tàu đang còn nguy cơ phát nổ. Point League trở lại định dùng dây cáp kéo tàu CSBV ra khỏi vùng bị mắc cạn nhưng cáp kéo bị đứt. Trợ chiến hạm LSSL 225 của HQ VNCH cũng phụ giúp vào công tác không thành này.

Chiến hạm HK USS Tortuga (LSD-26) đến vùng vào 10 giờ 20, được giao nhiệm vụ chỉ huy trục vớt chiếc tàu CSBV.

11 giờ 15, các đơn vị thuộc SĐ 21 BB VNCH được trực thăng vận đến và thiết lập các chu vi phòng thủ quanh địa điểm trục vớt Trong suốt buổi sáng cho đến trưa, các quân nhân Việt Mỹ tiếp tục bôc rỡ hàng quân sự từ tàu VC để chuyển sang chiến hạm VNCH và chữa cháy. Đến 13 giờ 15, đám cháy đã kiểm soát được và đến 14 giờ hoàn toàn bị dập tắt.. Lúc 15 giờ 00, một dự trù kéo tàu bị thất bại. Bộ Chỉ huy Việt-Mỹ quyết định cho bơm nước khỏi chiếc tàu VC, tìm cách làm tàu nổi lên trong khi chờ đợi các toán khai thông hải cảng (HCT) của HQ HK đang trên đường đến trên các quân vận đỉnh. Lúc 16 giờ 55, Tư lệnh Vùng 3 DH của HQ VNCH nhập vùng và nhận trách nhiệm chỉ huy phía HQ VN và 18 giờ 40, tàu kéo Winquat được gửi đến.

Trong lúc chờ đợi để chuẩn bị cho việc kéo tàu VC, các kế hoạch phòng thủ chiếc tàu và vùng ven biển bao quanh đã dược tổ chức: một đơn vị võ trang lo canh gác trên tàu, các đơn vị HQ Việt Mỹ gồm các chiến đỉnh WPB, thuyền máy võ trang tuần tra khu vực, đồng thời các đơn vị BB VNCH tiếp tục phòng thủ trên bãi.

Phi cơ thả hỏa châu chiếu sáng suốt đêm và các chiến hạm HK USS Haverfield, USS Tortuga, USS John A. Boie vẫn ở lại trong khu vực để yểm trợ khi cần.

04giờ 00 sáng sớm 21 tháng 6, toán HCT đến nơi và công việc trục vớt bắt đầu: chiếc tàu CSBV nằm nghiêng khoảng 20 độ về mạn trái, sàn tàu và mạn phải có ít nhất 8 lỗ thủng do đạn 81. Tàu còn bị thêm nhiều lỗ thủng nơi thân đang chìm dưới mặt nươc do nhựng vụ nổ gây ra. 06 giờ 15, thợ lặn tạm vá các lỗ thủng và bơm nước ra khỏi tàu, đồng thời tiếp tục cho bốc rỡ hàng hóa. Đến 11 giờ 00, tàu tự dựng thẳng được do nước triều dâng, độ nghiêng chỉ còn khoảng 5 độ và đến 12 giờ tàu đã có thể kéo ra khỏi bãi cạn.

Tàu kéo Winquat keo chiếc tàu CSBV này về Vũng Tàu với sự hộ tống của Point Jefferson.. Tàu về đến Vũng Tàu lúc 6 giờ chiều ngày 22 tháng 6. Tât cả các đơn vị tham chiến trở về vơi công tác thường lệ.

Chiếc tảu BV sau đó được LSSL 226 của HQ VNCH kéo về Sài Gòn qua ngã sông Soài Rạp và cặp bến Hải Quân Công Xưởng vào sáng 23 tháng 6. Toàn bộ chiến lợi phẩm được LSIL 328 chở về Cần Thơ theo lệnh của Bộ TTM QLVNCH.

Chiếc tàu xâm nhập dài 98 feet, 11 inches, ngang sườn 19 feet 4 inches, khả năng vận chuyển 280 tán. Vỏ sắt màu xanh lục, phần thượng tầng màu ngà và có 2 khoang chở hàng. Tàu có treo một bảng số 2135 nơi mũi, bảng số này có thể tháo và thay đổi dễ dàng. Hình dạng của tảu giống như chiếc bị đanh chìm ngày 10 tháng 5 tại Cửa Bồ Đề, câu trúc thượng tầng hơi khác biệt là lui về phía đuôi tàu. Võ khí trang bị gồm 3 đại liên 50 : một đặt phía trước phòng lái, nơi mũi tàu và 2 đặt tại 2 bên hông ở phia sau tàu. Các đại liên được phủ lưới, ngụy trang thành tàu đánh cá.

(Quân sử HQ HK xếp tàu này vào loại SL-4)

Các món trang bị, không thuộc loại kỹ thuật, trên tàu như đèn, còi, loa hầu như còn nguyên vẹn; hải bàn bị hủy một phần, bánh lái và trang bị truyền tin bị mất có lẽ bị hủy hay tháo đem đi, còn lại một phần là các máy nhận và phát tín, máy phát điện, ăng-ten…

Phòng máy còn ở tình trạng rất tốt, tuy hơi bị chảy dầu trên sàn. Rất nhiều cơ phận sửa chữa được tồn trữ trên tàu. Máy tàu được chế tạo tại Đông Đức thuộc loại máy dầu cặn, 4 thì, mạnh 225 ngựa.Tuy số người trên tàu không thể xác định chính xác, nhưng tàu có chỗ nằm cho 14 người, trước đó không ảnh chụp rõ đếm được khoảng 11 người. Sau cuộc đụng độ ngày 20 tháng 6, 5 tử thi tìm được trên bãi dừa và một trong phòng máy. Hai thủy thủ bị thương, bị lực lượng BB bắt giữ trên bờ, một chết ngay sau đó, người khi nhì khi bị thẩm tra, không tiết lộ thêm chi tiết.

Khoảng 100 tấn võ khi và quân dụng được bốc rỡ khỏi tàu, đa số nguồn gốc từ Trung Cộng, ngoài ra còn vài võ khí từ Liên Xô và Bắc Hàn. Đây là lần đầu tiên võ khí Bắc Hàn xuất hiện tại Vùng IV. Một số thùng đạn ghi ngày sản xuất trong năm 1966, cho thấy sự chuyển vận rất nhanh của đạn từ nơi sản xuất tại Tàu cộng đên nơi chất hàng lên tàu CSBV. Một loại đạn 75 ly xuyên phá mạnh mới đã được khám phá, sử dụng được với các võ khí TC có thể dùng tăng khả năng chống chiến xa và chống giang đỉnh tuần thám của CQ. Số lượng võ khí khá nhiều và tối tân này có lẽ không chỉ dùng cho CQ tại vùng IV mà còn cho cả các đơn vị lớn của CQ tại vùng III.

Tuy một số tài liệu đã bị cháy hay thất thoát, số còn lại cùng giấy tờ tịch thu được trên các tử thi nơi bãi dừa ghi nhận được một số sự kiện đáng chú ý. Sổ ghi máy tàu cho thấy máy chạy liên tục với nhiều vòng quay (RPM) khác nhau từ ngày14 tháng 6. Sổ hải hành và hải đồ bắt đầu ghi lại vị tri đầu tiên của tàu ở cách Hong Kong khoảng 100 miles về phía Tây-Nam trong khu vực lãnh hải TC. Đường vẽ trên hải đồ cho thấy tàu đi về hướng Đông gần bãi đá ngẩm Macclesfield ngày 16, sau đó chuyển hướng Đông-Nam ngày 17 và 18 về vị trí 08-37 độ B. Sau đó chuyển về hướng Tây về hướng Côn Sơn. Sau khi bị phi cơ phát giác vào ngày 19, tàu lại chuyển hướng vào bờ ở vận tốc 10 knots và luồn lách qua khe hở radar giữa vùng kiểm soát của một MSO (ở phía Bắc) và một DER (ở phía Nam). Một phi cơ trinh sát theo dõi bay cách tàu khoảng 10 miles lúc 03 giờ 00 ngày 20/6, trước đó cũng phi cơ này đã bay trên tàu vào lúc 21 giờ 15 ngày 19/6..

Một hải đồ bắt được cho thấy điểm dự trù đổ bãi của tàu CSBV là Cửa sông Lang Nước thuộc Tỉnh Vĩnh Bình, một điểm phụ được ghi là Cửa sông Con Chung. Thời gian đổ bãi dự định vào rạng sáng lúc triều dâng cao nhất.

Danh sách liệt kê võ khí và quân dụng bắt được chở trên tàu BV

Võ khí:

7 súng cối 82 mm

316 súng trường tự động 7.62 mm

100 súng ngắn 7.62

605 súng trường bán tự động 7.62

21 trung liên 7.62 (loại 56)

60 trung liên BAR loại 7.62

20 súng không giật 75 mm

25 súng phóng rocket 40 mm

Đạn dược:

1,851quả đạn cối 82 mm

1, 500 đạn rocket 40 mm

222,880 đạn 7.62 mm

760 đạn SKZ 75 mm

122, 000 đạn đại liên 12.7 mm

2000 đạn xuyên phá HEAT 40 mm

100 lựu đạn miểng

3 thiết bị quân sự:

Bàn tiếp hậu súng cối, máy nhắm, nồi đạn trung liên, càng đại liên

Thùng đạn đại liên, mắy nhắm của đại liên phòng không cùng nhiều

Thiết bị linh tinh khác.

Vụ Ba Động theo tài liệu của CSBV:

Những tài liệu quân sử của CSBV thường được viết lại với mục đich tuyên truyền, những 'chiến c6ng' tưởng tượng (thuộc loại huyền thoại' đã ghi lại trận Ba Động như sau:

..' Một tháng sau khi tàu 100 bị nạn (Chiếc này bị đánh chìm tại Cửa Bồ đề ngày 10 tháng 5, 1966), Đoàn 125 cho tàu 187 chở 62 tấn vũ khí lên đường. Ý định lần này của đoàn là vào Trà Vinh để khôi phục lại bến này và giảm mật độ tàu ra vào Cà Mâu. Thùy trên tàu tất cả là 18 người..'

' Ngày 11 tháng 6, 1966 tàu rời bến. Sau 5 ngày vượt biển, lúc 23 giờ ngày 19 tháng 6 khi tàu đến vị tri 8o35 vĩ Bắc, 107ọ58 kinh Đông thì bị máy bay trinh sát của địch phát hiện. Khi rõ ràng đây là tàu vận tải của BV chúng lập tức điện cho tàu khu trục đang tuần tiễu ở vùng biển Vĩnh Bình đến ngăn chặn..' Tài liệu CSBV liệt kê tên, số hiệu của các chiến hạm Việt Mỹ kể cả những chiếc chỉ tham dự vào công việc trục vớt và kéo tảu BV về Vũng Tàu sau khi bị bắt Tuần duyên đỉnh Point League là chiếc trực tiếp bắn chìm tàu 187 này.

..'Theo phương án đã duyệt, gặp trường hợp này, tàu có nhiệm vụ chiến đãu quyết tử. Tàu 187 tăng tốc độ lao nhanh vào bờ. Song cách bờ chừng 300 m thì tàu bị mắc cạn. Phía sau tàu địch vẫn bám theo, chúng nã pháo quanh tàu 187..Thuyền trưởng cho anh em rời tàu lên bờ, rồi cho lệnh hủy tàu. song bộc phá không nổ, chỉ gây ra một đám cháy nhỏ. Địch dập tăt được lửa. Chiếc tàu và võ khí trên tàu bị địch lấy đi..'

Trần Lý (12/2013)
tvvn.org
Sinh Tồn chuyển