Toquoc)- Trung Quốc đang đứng trước thách thức to lớn khi tình trạng ô nhiễm, thủ phạm chính gây ra bệnh ung thư, ngày càng nghiêm trọng.

Tuần qua, ô nhiễm không khí và khói bụi lại tấn công khắp các tỉnh thành Trung Quốc. Theo Cơ quan giám sát môi trường Trung Quốc, 70/74 thành phố tại quốc gia này đã phải hứng chịu nạn ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trong quý III năm nay.

Bộ Bảo vệ Môi trường Trung Quốc cho biết, 15 thành phố tại quốc gia này đã trải qua 92 ngày trong quý III vượt ngưỡng tiêu chuẩn an toàn môi trường cho phép (ngoài ra, còn có 13 thành phố phải trải qua 58 ngày). Trong đó, trung bình cả nước là 29 ngày phải hứng chịu ô nhiễm.

Cái giá của phát triển

Ô nhiễm môi trường là vấn đề nghiêm trọng mà nhiều quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt. Các vấn đề ô nhiễm đã khiến người dân trên khắp trái đất phải đương đầu với nhiều bệnh dịch có sức tàn phá khủng khiếp. Theo một báo cáo của Tổ chức Phát triển và Hợp tác kinh tế (OECD), tới năm 2050, ô nhiễm môi trường sẽ trở thành “kẻ sát nhân” khiến 3,6 triệu người chết yểu mỗi năm.

Trong khi đó, một báo cáo mới công bố của Cơ quan nghiên cứu ung thư thế giới (IARC) thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đã xếp ô nhiễm là nguyên nhân chính gây ra căn bệnh ung thư. Thống kê gần đây nhất, có tới 223.000 người tử vong vì ung thư phổi mỗi năm ở khắp nơi trên thế giới do ô nhiễm không khí gây ra. Trong đó, hơn một nửa các trường hợp tử vong được cho là ở Trung Quốc và các nước Đông Á khác. Quá trình công nghiệp hóa diễn ra nhanh chóng đã tạo nên các thành phố đầy khói bụi, điển hình như Bắc Kinh.

Đường phố Bắc Kinh những ngày khói bị dày đặc

Trong một báo cáo công bố hồi cuối tháng 2, Bộ Bảo vệ môi trường Trung Quốc thừa nhận: “Các hóa chất độc hại đã gây ra nhiều tình huống môi trường khẩn cấp có liên quan ô nhiễm nước và không khí. Thậm chí đã xuất hiện một số vấn đề về y tế và xã hội nghiêm trọng, như sự xuất hiện của làng ung thư tại một số địa phương”. Đây là lần đầu giới chức Trung Quốc sử dụng cụm từ “làng ung thư” trong một báo cáo chính thức, dù vấn đề này đã được nói đến nhiều năm qua.

Động thái trên diễn ra giữa lúc nhà chức trách Trung Quốc đang phải đối mặt với sự bất mãn ngày càng lớn của người dân xung quanh vấn đề chất thải, sương mù độc hại và những vấn đề môi trường khác gây ra do quá trình phát triển công nghiệp.

Nhiều người tin rằng những vấn đề môi trường ở nước này là hệ quả của việc Bắc Kinh ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Báo chí Trung Quốc thời gian qua vẫn thường bày tỏ quan ngại về tác hại của nền công nghiệp gây ô nhiễm. Thậm chí, tình hình ô nhiễm nghiêm trọng này đã dấy lên làn sóng trong dư luận và truyền thông nước này kêu gọi đánh giá lại tiến trình hiện đại hóa của Trung Quốc và buộc ngừng lưu hành những phương tiện giao thông đã quá hạn sử dụng.

Theo báo mạng International Business Times, tỷ lệ ung thư ở Trung Quốc đã tăng mạnh kể từ những năm 90 của thế kỷ trước và trở thành nguyên nhân gây tử vong hàng đầu của đất nước. Các con số thống kê chính thức cho thấy Trung Quốc có khoảng 1.700 tai nạn về ô nhiễm nước hằng năm và có đến 40% con sông của nước này bị ô nhiễm nặng.

Năm 2010, một phóng viên Trung Quốc đã công bố bản đồ về “hơn 100 làng ung thư ở 27 tỉnh” của nước này. Dù vậy, nghiên cứu mới của các học giả và tổ chức môi trường cho rằng số lượng làng ung thư ở Trung Quốc hiện có thể tăng lên đến 400. Nhiều ngôi làng trong số đó nằm gần các nhà máy bị cáo buộc gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Chẳng hạn như làng Đồng Tiến ở thành phố Diêm Thành có 100 người tử vong vì ung thư thực quản và ung thư phổi trong giai đoạn 2001-2006.

Theo thống kê của các chuyên gia y tế Trung Quốc, cứ mỗi phút nước này lại có 6 người được chẩn đoán bị ung thư. Trong đó tuổi đời của các bệnh nhân ung thư ngày càng trẻ hơn và ung thư phổi là bệnh có tỷ lệ tử vong cao nhất. Mỗi năm, Trung Quốc phát hiện 3,12 triệu ca ung thư mới và khoảng 2 triệu ca tử vong, tức là mỗi phút có 5 người chết vì ung thư.

Đối phó với “kẻ sát nhân”

Trong bối cảnh đô thị hóa đang diễn ra với tốc độ nhanh, Trung Quốc phải tìm ra giải pháp để sự phát triển không làm giảm chất lượng cuộc sống thành thị và môi trường. Truyền thông Trung Quốc đã đề ra một số giải pháp như giảm mật độ nhà cao tầng trong đô thị, trồng thêm nhiều cây trong khu vực dân cư, giảm số lượng xe cơ giới. Trên thực tế, chính phủ Trung Quốc cũng đang đề ra những chính sách để quốc gia này xanh, sạch hơn. Năm ngoái, Trung Quốc đã đầu tư 49 tỷ USD cho “kinh tế xanh”. Đây là mức đầu tư lớn nhất thế giới hiện nay và mức này có thể tăng trong năm tới.

Các nhà chức trách cũng cho biết họ đã đề nghị 58 nhà máy có lượng khí thải cao dừng hoạt động. Các nhà máy phải này hoạt động trong lĩnh vực hóa chất, luyện kim và sản xuất vật liệu xây dựng. Chính quyền các thành phố Trung Quốc cũng đã ra lệnh tạm ngưng các công trình xây dựng gây nhiều bụi. Khoảng 30% xe công bị cấm đi lại trên các đường phố ở Bắc Kinh và trong những ngày ô nhiễm nghiêm trọng tạm cấm 50% lượng xe lưu thông.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, xử lý tình trạng ô nhiễm không khí không thể chỉ dừng ở những biện pháp ứng phó khẩn cấp mà quan trọng hơn là Chính phủ cần có kế hoạch tổng thể lâu dài nhằm “cải thiện cơ bản” tình hình, đem lại cuộc sống trong lành cho người dân./.

Võ Vân

MM Post