Văn Học & Nghệ Thuật

Ngựa và xe ngựa trong Truyện Kiều

Đọc toàn bộ Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du, ta dễ dàng nhận thấy có tới 22 lần ông “thi hóa” ngựa và xe ngựa.


Ngựa và xe ngựa trong Truyện Kiều

Khuynh Diệp

Theo phong thủy, con ngựa là không những là con vật trung thành nhất, ngựa còn là biểu tượng của sự kiên nhẫn, bền bỉ, lâu dài, là con vật mang lại sự may mắn, tài lộc.

Đọc toàn bộ Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du, ta dễ dàng nhận thấy có tới 22 lần ông “thi hóa” ngựa và xe ngựa. Mỗi lần ngựa và xe ngựa xuất hiện trong tác phẩm đều có bối cảnh và tâm trạng không giống nhau.

Hãy hình dung ông vẽ cảnh chị em nàng Kiều du xuân trong tiết thanh minh “Ngựa xe như nước, áo quần như nêm”. Giữa không khí nhộn nhịp ấy, Kiều bắt gặp “ngôi mồ vô chủ” hiu hắt nằm bên vệ đường. Trong lúc đang phân vân, nàng được em trai Vương Quan kể về cuộc tình bi lụy của người nằm dưới mồ là Đạm Tiên với mặc khách phương xa. Với Đạm Tiên, người tình ấy chỉ còn là chiếc bóng trong tâm tưởng, trong hoài niệm: “Dấu xe ngựa đã rêu lờ mờ xanh”. Hai hình ảnh so sánh ở cùng một vật thể “ngựa xe” và “xe ngựa” báo hiệu điềm không lành sẽ đến với Kiều.


Trong khi chưa tìm ra lời giải đáp về thân phận người nằm dưới mồ, bỗng xuất hiện “Nhạc vàng đâu đã thấy nghe gần gần” của chàng văn nhân thi sĩ họ Kim tên Trọng thong dong trên lưng bạch mã “tuyết in sắc ngựa”. Văn nhân chủ động “xuống ngựa tới nơi tự tình” với chị em Kiều. Thời gian như cơn gió thoảng qua, không đủ để Kim Trọng và Kiều giao thoa. Nguyễn Du lại tiếp tục sử dụng hình ảnh đối lập “lên ngựa” -“xuống ngựa” để nói hai trạng thái tâm lý của Kiều “Khách đà lên ngựa người còn ghé theo”. Như trận bão bất ngờ ập xuống gia đình Kiều, tàn phá cái “tình trong như đã, mặt ngoài còn e” Kim – Kiều.

Là chị cả trong gia đình Kiều coi chữ hiếu lớn hơn chữ tình, nàng quyết định bán mình chuộc cha. Trong hoàn cảnh ấy, Nguyễn Du lại sử dụng “ngựa” để nói về lòng hiếu thảo của Kiều với đấng sinh thành: “Làm thân trâu ngựa cho loài khổ sai”, cứu cha khỏi vòng lao lý. Với giá “ba trăm lạng” Kiều đau đớn chia ly gia quyến dấn thân vào đời trong lúc nàng dằn vặt, khát khao mối tình đầu đầy lãng mạn với chàng Kim. Giờ đến lượt Kiều lên yên ngựa, nhưng tâm trạng hoàn toàn khác yên ngựa du xuân của chàng Kim:

Trên yên sẵn có con dao

Dấu cầm nàng đã buộc vào chéo khăn.


Dưới ngòi bút thiên tài của Nguyễn Du, tai ương kia đã khiến bước chân chú ngựa chở Kiều đi bán mình hoàn toàn đối lập với nhạc vàng nơi lưng ngựa chàng Kim trong tuyết thanh minh bữa nào. Đến độ vó ngựa cũng khấp khểnh, bánh xe cũng gập ghềnh” giữa cảnh:

Đùng đùng gió giật, mây vần.

Một xe trong cõi hồng trần như bay.


Kể từ đây, ngựa và xe ngựa theo Kiều lúc bi ai, khi thấp hèn phù hợp với bản chất nhân vật ông lột tả. Ấy là lúc Sở Khanh khoe mẽ với Kiều về phương tiện di chuyển sang trọng và oai linh của chàng: “Rằng ta có ngựa truy phong”. Thoắt cái, tên lừa tình này cao chạy xa bay sau khi thỏa mãn dục vọng thấp kém với Kiều. Thi hào Nguyễn Du hạ một câu chí lý: “Sở Khanh đã rẽ dây cương lối nào”...

Ngựa và xe ngựa được đại thi hào Nguyễn Du sử dụng trong Truyện Kiều như một loại hình ngôn ngữ không chỉ biểu thị tâm lý mà còn mô tả hành động của từng nhân vật. Phương tiện ngôn ngữ ấy vừa nói lên đời sống vật chất và văn hóa ở một thời kỳ ngựa và xe ngựa trở thành phương tiện ưu thế trong giao thông bộ, vừa ẩn chứa tính cách nhân vật. Đây chính là tài năng tuyệt thế của Nguyễn Du.

Khuynh Diệp

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Ngựa và xe ngựa trong Truyện Kiều

Đọc toàn bộ Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du, ta dễ dàng nhận thấy có tới 22 lần ông “thi hóa” ngựa và xe ngựa.


Ngựa và xe ngựa trong Truyện Kiều

Khuynh Diệp

Theo phong thủy, con ngựa là không những là con vật trung thành nhất, ngựa còn là biểu tượng của sự kiên nhẫn, bền bỉ, lâu dài, là con vật mang lại sự may mắn, tài lộc.

Đọc toàn bộ Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du, ta dễ dàng nhận thấy có tới 22 lần ông “thi hóa” ngựa và xe ngựa. Mỗi lần ngựa và xe ngựa xuất hiện trong tác phẩm đều có bối cảnh và tâm trạng không giống nhau.

Hãy hình dung ông vẽ cảnh chị em nàng Kiều du xuân trong tiết thanh minh “Ngựa xe như nước, áo quần như nêm”. Giữa không khí nhộn nhịp ấy, Kiều bắt gặp “ngôi mồ vô chủ” hiu hắt nằm bên vệ đường. Trong lúc đang phân vân, nàng được em trai Vương Quan kể về cuộc tình bi lụy của người nằm dưới mồ là Đạm Tiên với mặc khách phương xa. Với Đạm Tiên, người tình ấy chỉ còn là chiếc bóng trong tâm tưởng, trong hoài niệm: “Dấu xe ngựa đã rêu lờ mờ xanh”. Hai hình ảnh so sánh ở cùng một vật thể “ngựa xe” và “xe ngựa” báo hiệu điềm không lành sẽ đến với Kiều.


Trong khi chưa tìm ra lời giải đáp về thân phận người nằm dưới mồ, bỗng xuất hiện “Nhạc vàng đâu đã thấy nghe gần gần” của chàng văn nhân thi sĩ họ Kim tên Trọng thong dong trên lưng bạch mã “tuyết in sắc ngựa”. Văn nhân chủ động “xuống ngựa tới nơi tự tình” với chị em Kiều. Thời gian như cơn gió thoảng qua, không đủ để Kim Trọng và Kiều giao thoa. Nguyễn Du lại tiếp tục sử dụng hình ảnh đối lập “lên ngựa” -“xuống ngựa” để nói hai trạng thái tâm lý của Kiều “Khách đà lên ngựa người còn ghé theo”. Như trận bão bất ngờ ập xuống gia đình Kiều, tàn phá cái “tình trong như đã, mặt ngoài còn e” Kim – Kiều.

Là chị cả trong gia đình Kiều coi chữ hiếu lớn hơn chữ tình, nàng quyết định bán mình chuộc cha. Trong hoàn cảnh ấy, Nguyễn Du lại sử dụng “ngựa” để nói về lòng hiếu thảo của Kiều với đấng sinh thành: “Làm thân trâu ngựa cho loài khổ sai”, cứu cha khỏi vòng lao lý. Với giá “ba trăm lạng” Kiều đau đớn chia ly gia quyến dấn thân vào đời trong lúc nàng dằn vặt, khát khao mối tình đầu đầy lãng mạn với chàng Kim. Giờ đến lượt Kiều lên yên ngựa, nhưng tâm trạng hoàn toàn khác yên ngựa du xuân của chàng Kim:

Trên yên sẵn có con dao

Dấu cầm nàng đã buộc vào chéo khăn.


Dưới ngòi bút thiên tài của Nguyễn Du, tai ương kia đã khiến bước chân chú ngựa chở Kiều đi bán mình hoàn toàn đối lập với nhạc vàng nơi lưng ngựa chàng Kim trong tuyết thanh minh bữa nào. Đến độ vó ngựa cũng khấp khểnh, bánh xe cũng gập ghềnh” giữa cảnh:

Đùng đùng gió giật, mây vần.

Một xe trong cõi hồng trần như bay.


Kể từ đây, ngựa và xe ngựa theo Kiều lúc bi ai, khi thấp hèn phù hợp với bản chất nhân vật ông lột tả. Ấy là lúc Sở Khanh khoe mẽ với Kiều về phương tiện di chuyển sang trọng và oai linh của chàng: “Rằng ta có ngựa truy phong”. Thoắt cái, tên lừa tình này cao chạy xa bay sau khi thỏa mãn dục vọng thấp kém với Kiều. Thi hào Nguyễn Du hạ một câu chí lý: “Sở Khanh đã rẽ dây cương lối nào”...

Ngựa và xe ngựa được đại thi hào Nguyễn Du sử dụng trong Truyện Kiều như một loại hình ngôn ngữ không chỉ biểu thị tâm lý mà còn mô tả hành động của từng nhân vật. Phương tiện ngôn ngữ ấy vừa nói lên đời sống vật chất và văn hóa ở một thời kỳ ngựa và xe ngựa trở thành phương tiện ưu thế trong giao thông bộ, vừa ẩn chứa tính cách nhân vật. Đây chính là tài năng tuyệt thế của Nguyễn Du.

Khuynh Diệp

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm