Truyện Ngắn & Phóng Sự
Phạm nhân xuất sắc.
Ngẫm lại cả cuộc đời mình, đến nay đã 45 năm. Giờ ở xứ người ngày về thôi khỏi nói. Nói luôn là nếu có dân chủ mình cũng không về ngay. Phải đợi chính phủ dân chủ hoạt động
Ngẫm lại cả cuộc đời mình, đến nay đã 45 năm. Giờ ở xứ người ngày về thôi khỏi nói. Nói luôn là nếu có dân chủ mình cũng không về ngay. Phải đợi chính phủ dân chủ hoạt động đâu vào đó, ổn rồi thì mình mới tính chuyện mò về ven đô làm một mảnh đất, trồng rau nuôi gà chọi. Giá mà lúc đó chính phủ mới cho phép tổ chức cờ bạc, mình sẽ mở xới gà chọi.
Cuộc đời thế là vui đến lúc nhắm mắt, nằm trên giường tiễn đưa mình đi là những tiếng gáy hùng dũng của những chú gà chiến. Còn gì hạnh phúc hơn khi nằm trên tấm phản gỗ lim đen bóng, gối đầu trên chiếc gối mây. Một sớm mùa thu giã biệt cuộc đời trong những tiếng gáy oai hùng của những con gà chiến và tiếng rặng tre già xào xạc cuối sân nhà.
Hiếm những con gà chọi nào chết già, chúng thường chết trong chiến trận. Chết vì hèn nhát bỏ chạy bị người ta làm thịt. Chết vì thương tật không thể chữa được nuôi vất vả. Chỉ có những con gà nào may mắn chiến đấu đến lúc tuổi già mà không chạy may ra được chủ nuôi làm gà giống. Làm gà giống được ăn uống , đi lại tự do, mái cả bầy thích đạp lúc nào được lúc ấy.
Nếu mình qua được những trận chiến và về già như những chú gà chọi, tất nhiên mình không có sức đạp mái như thế. Mình chuyển sang thú vui là nuôi gà, đánh cờ, tổ chức đá gà làm niềm vui thay thế.
Bây giờ trở lại chuyện 45 năm qua, mình chỉ duy nhất một lần được giấy khen của nhà nước. Mình đi học , đi bộ đội, đi làm công nhân chưa bao giờ được giấy khen nào. Oái ăm thay lúc đi tù mình lại được giấy khen đóng mộc đỏ hẳn hoi. Mà giấy khen thuộc loại hiếm nhé, còn hiếm hơn cả bằng khen anh hùng lao động của Trịnh Xuân Thanh. Gì chứ giấy khen anh hùng lao động, anh hùng lực lượng vũ trang đầy. Nhưng giấy khen cho phạm nhân xuất sắc mình nghĩ đến giờ ở Việt Nam chỉ có vài chục người là cùng.
Mình kể chuyện được giấy khen này xem có xứng đáng không nhé, lỡ mai kia bị thu hồi các bạn còn biết.
Ở trại tù mình ở đa phần là đội gạch, vôi. Lao động cực kỳ nặng nhọc, đúng là khổ sai.
Đầu tiên mình bị phân về đội gạch, một ngày phải bê 1250 viên gạch ướt đi phơi khô. Mỗi lần bê được 5 viên. Gạch ướt cũng nặng, nhưng bê nhiều cũng không được vì sức nặng viên này đè viên kia sẽ làm hỏng gạch. Máy đóng gạch đặt dưới hố thấu, xén đất bỏ vào cho nhanh. Người bê gạch bê từ dưới hố lên sân đất phẳng để phơi. Phải đi lại 250 lần một ngày, leo lên dốc cao và bê đi 300 mét giữa mùa hè nắng như đổ lửa.
Bữa ăn là vài cọng rau muống luộc , ít nước muối và hai bát cơm. Buổi sáng được ăn một bát cơm nguội với muối hoặc một cái bánh mỳ khô khốc do mua lại của hàng ế, tồn ngoài chợ. Ban đêm nằm nghiêng như cá hộp, nếu muốn xoay người thì đồng loạt cả chục thằng cùng xoay. Nóng như chảy mỡ, ở trong một cái nhà thấp tè mái bằng tấm xi măng.
Ở đội gạch đấy, chỉ thích nhất lúc đào đất cho vào máy gạch mà đào phải xương người. Gặp xương người thì cả đội ngừng lại, đi mua rượu về rửa xương và bọc vải đỏ mang đi chôn chỗ khác. Chẳng biết khu đất đấy xưa kia là gì, nhưng xương người cứ vài ba hôm lại vớ được cái sọ hay cái ống tay, ống chân. Những lúc vớ được xương người như thế, nghỉ cũng được nửa tiếng mới làm tiếp. Nên nhiều phạm nhân thấy vài hôm không thuổng đất được xương người là ước ao. Đầu tiên vớ được còn sợ, sau vớ được có thằng không kìm nén được reo hân hoan như bắt được của.
Ông Hưng anh mình đến thăm, nhìn mình da bọc xương, đi liêu xiêu, nói không ra lời. Ông lắc đầu bảo thế này không được. Ông về lo tiền với trại để mình chuyển sang đội rau.
Bọn tù cùng đội gạch ở trước đó cũng bảo mình là , mày không làm trách nhiệm thì cũng về trại làm cây cảnh, chứ nhà phố cổ lại tù đầu như mày chả đứa nào làm mãi thế này. Khi mình có giấy gọi về đội rau, ông quản giáo đội gạch nói.
- Mày mới về thì tao phải để cho làm mấy bữa, rồi vài tháng nữa tao cất nhắc. Mày về trại làm gì cho gò bó. Nói thật tao cũng ngắm cho mày có chỗ để ở với tao lâu dài.
Mình bảo.
- Thầy không nói sớm, nhà em cốp tiền về đội rau rồi.
Ông quản đội gạch bảo.
- Thì mày nói không đi là xong. Để tao vào trại gặp nói cho. Tiền đưa cho ai rồi thì thôi, tao không lấy của mày nữa.
Thằng đội trưởng đế thêm vào.
- Đm thằng ngu, đời cải tạo được thầy nói câu như thế mà không nhận. Tao ở đây 3 năm chưa thấy ai thầy nói như với mày.
Mình lắc đầu.
- Thôi nhà em nói với người ta rồi, em đi.
Ông quản gạch nhìn mình có vẻ tiếc thật, ông nài thêm.
- Tao nhận mày làm trò thật, trò tình cảm không phải tiền nong gì, ở đây với tao đi.
Ông công an dẫn giải ngồi trên cái xe cúp 81 màu xanh nhìn mình nói.
- Tuỳ mày đấy.
Mình leo lên xe ông chào ông quản đội gạch và bảo ông dẫn giải thầy cho em đi.
Ông dẫn giải chở mình đi như xe ôm, mình ngồi sau ngắm làng mạc, ruộng vườn và hàng quán hai bên đường. Rồi còn ghé vào hàng phở làm bát phở gà và uống Coca, đến gần trại ông bảo mình xuống xe, ông lấy cái còng ra khoá tay mình lại bảo.
- Chịu khó tí để đi qua cổng trại người ta đỡ nói.
Mình về đội rau giữa mùa hè, đi gặt lúa xong thì ốm một trận khủng khiếp tưởng chết, sốt miên man. Phải nằm trạm xá của trại đến một tháng mới khỏi. Về lại đội rau mình đi làm dần dần lại sức.
Vài tháng quen dần, mình mới bắt đầu để ý đến đội rau.
Đội này toàn con ông cháu cha, con bà hàng phở. Nghĩa là không phải thân thế thì phải tiền. Mức tiền cho tù 1 năm là 2 triệu. Từ 4 năm trở lên thì cứ mỗi năm 1 triệu. Tức án 4 năm thì phải nộp 4 triệu mới về đội này. Tuy thế nhưng đội chỉ nhận mức án 6 năm trở xuống thôi.
Đội rau được gọi là đội nhà giàu, các phạm nhân đa số gia đình đều có tiền cả. Họ sống không cần tiêu chuẩn lương thực thực phẩm của trại. Có một ba nhà dân gần đó chuyên nấu thức ăn cho bọn tù, thanh toán hàng tháng. Bọn có tiền thì đánh lô đề, mua thuốc phiện , chơi gái dễ hơn ở nhà. Khi cần chơi gái chỉ cần bảo nhà dân nấu ăn gọi, lúc sau vào nhà đó như mua bán gì, có gái sẵn trên giường nằm đợi. Cả ngày ở ngoài ruộng chỉ uống rượu, chè và tán phét, tối về trại ngủ.
Mỗi thằng không thích làm, một tháng đóng cho quản giáo 300 nghìn ( thời điểm năm 1995) là chỉ việc ra cánh đồng lúa, ruộng rau, bờ ao ngắm trời đất và la cà hít không khí trong lành. Bọn còn lại không đủ tiền đóng thì lao động vật vờ, ruộng rau cỏ ngập đầu , rau còm cõi thu hoạch chỉ lấy lệ. Thằng đội trưởng thì nghiện nặng, mỗi ngày nó chích đến hai mươi phân thuốc phiện vào ven. Sáng ra phân việc cho lấy lệ rồi đi chích, phê mắc võng nằm chửi đời. Một lũ vây quanh tán ra tán vào. Quản giáo và vũ trang thì ngồi trong cái phòng nhỏ cạnh nhà kho đánh chắn hay tá lả. Thỉnh thoảng ông quản giáo thò ra cửa nhìn thấy thằng nào thì sai đi kiếm bao thuốc lá.
Có lúc không đủ chân do một ông có việc gấp đi hay không đến, ông quản đội rau mới dạo xuống ruộng tham quan. Lúc đó tù tranh nhau vớ cuốc, vớ thùng làm ào ào. Ông quản giáo tất nhiên biết hết, chả có thằng tù nào khôn hơn ông cả. Vì cả đời ông ở dây, mánh lới chúng ra sao ông biết hết. Ông đi cho đỡ chồn cẳng mà thôi. Cái đội tù này không cháu ông bà kia thì cũng là thằng đưa tiền cho ông rồi, nền ông không bận tâm lắm. Thằng nào vài tháng không nộp tiền thì ông chuyển đi đội gạch. Một vài thằng chăm chỉ làm như mình thì ông để đấy, cả đội 60 thằng ông chỉ để lại khoảng 3 thằng chăm làm như mình. Còn bọn còn lại thì hết tiền hay lâu không thấy các ông bà đồng chí của ông qua lại hỏi thăm nó, ông cũng hiểu ý cho đi đội gạch luôn.
Một hôm ông ấy đi qua chỗ mình, mình bảo.
- Thưa thầy em có chuyện muốn nói.
Ông ấy đứng lại quắc mắt nhìn, đấy là mánh của công an gọi là trấn áp tinh thần. Cái này bọn cảnh sát giao thông, cơ động, công an phường dùng thường xuyên . Nên mình không ngại, ngại nhất đoạn là ông tưởng mình định đưa tiền, mà tiền thì mình không có. Tù nói chuyện với quản giáo chỉ ngoài tiền ra để xin gì thì chả có chuyện gì tử tế cả. Mình thì lại muốn thưa chuyện tử tế mới khó. Vả lại 60 thằng tù con ông cháu cha, con nhà khá giả thì mình loại tép không đáng được hỏi đến, nói chi đến chuyện muốn nói này nọ. Ông quản giáo gằn giọng.
- Cái gì.
Mình đến gần lễ phép.
- Thưa thầy, em muốn thử nhận một khoảnh đất, tự em mua giống, mua thuốc sâu, mua phân em chăm một vụ được không ạ.
Ông quản giáo tròn xoe mắt, chắc cả đời làm quản giáo của ông biết hết mọi ngóc ngách tâm lý của tù. Ông chưa bao giờ nghe thằng tù nào đề nghị như thế. Nghĩ một lúc ông gật đầu và hỏi.
- Mày chọn chỗ đất nào thì bảo thằng L ( đội trưởng).
Sáng sau thằng Lợi bảo mình.
- Đm mẹ ông, giờ ông được chân tự giác nhé. Người ta mất núi tiền, ông lừa được cả thầy thì giỏi quá.
Mình nhận một sào đất, ngày đầu cuốc rộp tay cho bật đất lên, rồi đập đất nhỏ. Nhặt cỏ rác và sỏi đá. Vun luống và nhờ nhà dân mua cây giống, đó là giống hoa lơ. Mình cũng nhờ mua vài cuốn sách về nông nghiệp đọc để hiểu cách chăm các loại rau theo mùa.
Bọn tù bảo mình điên, ông quản giáo không nói gì. Nhưng hai anh cảnh sát canh gác trẻ thì lại rất quý mình, trong mắt các anh ấy mình như một thằng em ngoan và có chí. Hai anh đều không hút thuốc lá, phạm nhận gặp gia đình mời các anh. Các anh cầm rồi lại mang xuống cho mình. Hai anh ấy chỉ hơn mình vài tuổi, quân hàm thiếu uý và hạ sĩ quan. Đầu tiên là anh thiêú uý cho thuốc, anh hạ sĩ thấy thế cũng cho theo.
Ruộng hoa lơ được một tháng thì có sâu, mình nhìn những lá cây lỗ chỗ thắt cả ruột. Thế này sao mà có hoa lơ được. Mình cặm cụi đi bắt sâu rồi phun thuốc, chăm như nghệ nhân chăm cây cảnh. Rồi mình còn phạt cả một khoảng trống quanh ruộng rắc vôi đề phòng sâu chỗ khác vào. May rồi cũng không còn sâu. Lại gặp mưa to mấy hôm, ruộng rau úng nước sợ thối rễ. Phải đào một cái hố cuối ruộng rồi khơi dốc các rãnh luống cho nước chảy về đó không tụ. Cái hố đấy đầy mới thấy mình ngu, lại tiếp tục đào rãnh thoát ra ruộng lúa xa cả trăm mét.
Đêm nằm ngủ mơ thấy ruộng rau, chả còn nghĩ đến gì, còn chả nhớ là mình đang là phạm nhân nữa.
Gần 4 tháng bắt đầu từ khi nhận ruộng, hoa lơ đã thu hoạch được. Nhìn những cục hoa lơ trắng ngà vàng giữa đám lá xanh, bỗng chả thiết gì đến chuyện phố phường và ngày về nữa.
Mình bảo ông thiếu uý canh gác.
- Thầy dẫn em ra chợ, em gánh rau bán được không.? Bán ngoài đó cho được giá.
Ông thiếu uý bảo.
- Tao dẫn mày ra đầu đường, mày tự đi ra chợ bán.
Mình không biết nói gì để cám ơn ông, như thế ông đã đứng ra bảo lãnh cho mình. Nếu mình ra chợ trốn về hay làm điều gì phạm pháp ông ấy sẽ bị liên luỵ. Mà liên luỵ chuyện như thế ảnh hưởng cực kỳ nặng đến sự nghiệp của ông. Ông ấy có thể chối từ, vì chuyện như thế không nằm trong quy chế trại giam. Nhưng ông gật đầu nhẹ như không với cái hậu quả nặng nề mà lỡ xảy ra.
Mình bán một tuần hết chỗ ruộng rau, thu về được 2 triệu nộp cho ông quản giáo. Ông ấy cầm tiền vui ra mặt. Sáng sau trước đội ông bảo.
- Từ giờ thằng Hiếu muốn làm gì nó làm, không phải ai phân công hay quản lý nó cả.
Ruông rau thu hoạch rồi, đời mùa mới trồng loại khác. Hàng ngày mình đi lang thang trên cánh đồng thấy gì cần làm thì làm, như be bờ, phun thuốc sâu, khơi rãnh...việc gì một mình làm không đủ thấy cần người thì báo đội trưởng cho thêm người.
Được một tháng thì vào vụ rau mới, mình gặp ông quản giáo nói thẳng.
- Mỗi thằng đưa tháng 300 cho thầy, trong khi đó đất để không, ban giám thị người ta nhìn cũng khó chịu khi thấy thế, tù thì lại nhởn nhơ. Thầy cho em chọn chục thằng, phân chục miếng ruộng, không lấy tiền chúng nó nữa. Chăm rau tốt bán cho bếp trại được không ạ.?
Ông quản phất tay.
- Thực hiện đi.
Mình chọn được chục ông thì có bốn ông nghiện, được cái bốn ông nghiện này cũng hiền và chăm. Mình giao hẹn là bốn ông sáng ra chỉ được chích đủ liều , không được chích phê quá rồi kiếm chỗ nằm hay ngồi. Cái giống nghiện chích đủ cữ làm lại rất hăng, gánh nước tưới, xới sáo ầm ầm.
Từ đó bội thu rau, cứ quả rau nào đầu mùa được giá là mình cho mang ra chợ bán lấy tiền nộp quản giáo, ông quản lại bảo để ông mua giống, phân, thuốc sâu và cho cả trâu cày cho đỡ phải cuốc, mua cho cả máy bơm. Giữa mùa cân cho bếp trại. Đội được trại khen là năng suất, thành tích. Được cả bà Nguyễn Thị Bình phó chủ tịch nước về thăm đội xuống ruộng rau. Mình cho bốn ông nghiện cặm cụi nhổ cỏ, các ông nghiện hơi phê thích tỉ mẩn, cần mẫn. Bà Bình nhìn 6 thằng tù còn lại ra chào bà, thằng nào cũng khoẻ mạnh, cơ bắp đâu ra đấy khen nức nở. Còn những thằng khác thì bị nhốt trong trại, tất nhiên là lúc bà Bình thăm, ai cho chúng nó lởn vởn ra đó làm gì.
Mình được nhận bằng khen phạm nhân xuất sắc. Xứng đáng quá đi chứ nhỉ.?
Bọn DLV của công an đi về trại tù hỏi, chả nói được cái gì. Chỉ nói mình được khen phạm nhân xuất sắc, được giảm án và có lần dánh nhau bị kỷ luật.
Về chuyện đánh nhau trong tù, đương nhiên là phải có, tù tránh sao được. Mà không chỉ lần ấy, còn đầy lần. Cái lần bị kỷ luật chẳng quan đánh cháu ông ban nhân sự là cấp trên ông quản giáo mình mới bị dính thôi.
Còn chuyện được khen và giảm án là đương nhiên, mình xứng đáng với những gì mình đã làm một cách ngay thẳng bằng mồ hôi và trách nhiệm. Chả phải nợ nần mang ơn gì chế độ này. Đến ông thiếu uý giúp mình vụ bán rau cũng chính là lúc ông ấy làm sai chế độ, làm sai quy chế trại giam.
Người Buôn Gió
http://nguoibuongio1972.blogspot.com/2017/02/pham-nhan-xuat-sac.html
Ngẫm lại cả cuộc đời mình, đến nay đã 45 năm. Giờ ở xứ người ngày về thôi khỏi nói. Nói luôn là nếu có dân chủ mình cũng không về ngay. Phải đợi chính phủ dân chủ hoạt động đâu vào đó, ổn rồi thì mình mới tính chuyện mò về ven đô làm một mảnh đất, trồng rau nuôi gà chọi. Giá mà lúc đó chính phủ mới cho phép tổ chức cờ bạc, mình sẽ mở xới gà chọi.
Cuộc đời thế là vui đến lúc nhắm mắt, nằm trên giường tiễn đưa mình đi là những tiếng gáy hùng dũng của những chú gà chiến. Còn gì hạnh phúc hơn khi nằm trên tấm phản gỗ lim đen bóng, gối đầu trên chiếc gối mây. Một sớm mùa thu giã biệt cuộc đời trong những tiếng gáy oai hùng của những con gà chiến và tiếng rặng tre già xào xạc cuối sân nhà.
Hiếm những con gà chọi nào chết già, chúng thường chết trong chiến trận. Chết vì hèn nhát bỏ chạy bị người ta làm thịt. Chết vì thương tật không thể chữa được nuôi vất vả. Chỉ có những con gà nào may mắn chiến đấu đến lúc tuổi già mà không chạy may ra được chủ nuôi làm gà giống. Làm gà giống được ăn uống , đi lại tự do, mái cả bầy thích đạp lúc nào được lúc ấy.
Nếu mình qua được những trận chiến và về già như những chú gà chọi, tất nhiên mình không có sức đạp mái như thế. Mình chuyển sang thú vui là nuôi gà, đánh cờ, tổ chức đá gà làm niềm vui thay thế.
Bây giờ trở lại chuyện 45 năm qua, mình chỉ duy nhất một lần được giấy khen của nhà nước. Mình đi học , đi bộ đội, đi làm công nhân chưa bao giờ được giấy khen nào. Oái ăm thay lúc đi tù mình lại được giấy khen đóng mộc đỏ hẳn hoi. Mà giấy khen thuộc loại hiếm nhé, còn hiếm hơn cả bằng khen anh hùng lao động của Trịnh Xuân Thanh. Gì chứ giấy khen anh hùng lao động, anh hùng lực lượng vũ trang đầy. Nhưng giấy khen cho phạm nhân xuất sắc mình nghĩ đến giờ ở Việt Nam chỉ có vài chục người là cùng.
Mình kể chuyện được giấy khen này xem có xứng đáng không nhé, lỡ mai kia bị thu hồi các bạn còn biết.
Ở trại tù mình ở đa phần là đội gạch, vôi. Lao động cực kỳ nặng nhọc, đúng là khổ sai.
Đầu tiên mình bị phân về đội gạch, một ngày phải bê 1250 viên gạch ướt đi phơi khô. Mỗi lần bê được 5 viên. Gạch ướt cũng nặng, nhưng bê nhiều cũng không được vì sức nặng viên này đè viên kia sẽ làm hỏng gạch. Máy đóng gạch đặt dưới hố thấu, xén đất bỏ vào cho nhanh. Người bê gạch bê từ dưới hố lên sân đất phẳng để phơi. Phải đi lại 250 lần một ngày, leo lên dốc cao và bê đi 300 mét giữa mùa hè nắng như đổ lửa.
Bữa ăn là vài cọng rau muống luộc , ít nước muối và hai bát cơm. Buổi sáng được ăn một bát cơm nguội với muối hoặc một cái bánh mỳ khô khốc do mua lại của hàng ế, tồn ngoài chợ. Ban đêm nằm nghiêng như cá hộp, nếu muốn xoay người thì đồng loạt cả chục thằng cùng xoay. Nóng như chảy mỡ, ở trong một cái nhà thấp tè mái bằng tấm xi măng.
Ở đội gạch đấy, chỉ thích nhất lúc đào đất cho vào máy gạch mà đào phải xương người. Gặp xương người thì cả đội ngừng lại, đi mua rượu về rửa xương và bọc vải đỏ mang đi chôn chỗ khác. Chẳng biết khu đất đấy xưa kia là gì, nhưng xương người cứ vài ba hôm lại vớ được cái sọ hay cái ống tay, ống chân. Những lúc vớ được xương người như thế, nghỉ cũng được nửa tiếng mới làm tiếp. Nên nhiều phạm nhân thấy vài hôm không thuổng đất được xương người là ước ao. Đầu tiên vớ được còn sợ, sau vớ được có thằng không kìm nén được reo hân hoan như bắt được của.
Ông Hưng anh mình đến thăm, nhìn mình da bọc xương, đi liêu xiêu, nói không ra lời. Ông lắc đầu bảo thế này không được. Ông về lo tiền với trại để mình chuyển sang đội rau.
Bọn tù cùng đội gạch ở trước đó cũng bảo mình là , mày không làm trách nhiệm thì cũng về trại làm cây cảnh, chứ nhà phố cổ lại tù đầu như mày chả đứa nào làm mãi thế này. Khi mình có giấy gọi về đội rau, ông quản giáo đội gạch nói.
- Mày mới về thì tao phải để cho làm mấy bữa, rồi vài tháng nữa tao cất nhắc. Mày về trại làm gì cho gò bó. Nói thật tao cũng ngắm cho mày có chỗ để ở với tao lâu dài.
Mình bảo.
- Thầy không nói sớm, nhà em cốp tiền về đội rau rồi.
Ông quản đội gạch bảo.
- Thì mày nói không đi là xong. Để tao vào trại gặp nói cho. Tiền đưa cho ai rồi thì thôi, tao không lấy của mày nữa.
Thằng đội trưởng đế thêm vào.
- Đm thằng ngu, đời cải tạo được thầy nói câu như thế mà không nhận. Tao ở đây 3 năm chưa thấy ai thầy nói như với mày.
Mình lắc đầu.
- Thôi nhà em nói với người ta rồi, em đi.
Ông quản gạch nhìn mình có vẻ tiếc thật, ông nài thêm.
- Tao nhận mày làm trò thật, trò tình cảm không phải tiền nong gì, ở đây với tao đi.
Ông công an dẫn giải ngồi trên cái xe cúp 81 màu xanh nhìn mình nói.
- Tuỳ mày đấy.
Mình leo lên xe ông chào ông quản đội gạch và bảo ông dẫn giải thầy cho em đi.
Ông dẫn giải chở mình đi như xe ôm, mình ngồi sau ngắm làng mạc, ruộng vườn và hàng quán hai bên đường. Rồi còn ghé vào hàng phở làm bát phở gà và uống Coca, đến gần trại ông bảo mình xuống xe, ông lấy cái còng ra khoá tay mình lại bảo.
- Chịu khó tí để đi qua cổng trại người ta đỡ nói.
Mình về đội rau giữa mùa hè, đi gặt lúa xong thì ốm một trận khủng khiếp tưởng chết, sốt miên man. Phải nằm trạm xá của trại đến một tháng mới khỏi. Về lại đội rau mình đi làm dần dần lại sức.
Vài tháng quen dần, mình mới bắt đầu để ý đến đội rau.
Đội này toàn con ông cháu cha, con bà hàng phở. Nghĩa là không phải thân thế thì phải tiền. Mức tiền cho tù 1 năm là 2 triệu. Từ 4 năm trở lên thì cứ mỗi năm 1 triệu. Tức án 4 năm thì phải nộp 4 triệu mới về đội này. Tuy thế nhưng đội chỉ nhận mức án 6 năm trở xuống thôi.
Đội rau được gọi là đội nhà giàu, các phạm nhân đa số gia đình đều có tiền cả. Họ sống không cần tiêu chuẩn lương thực thực phẩm của trại. Có một ba nhà dân gần đó chuyên nấu thức ăn cho bọn tù, thanh toán hàng tháng. Bọn có tiền thì đánh lô đề, mua thuốc phiện , chơi gái dễ hơn ở nhà. Khi cần chơi gái chỉ cần bảo nhà dân nấu ăn gọi, lúc sau vào nhà đó như mua bán gì, có gái sẵn trên giường nằm đợi. Cả ngày ở ngoài ruộng chỉ uống rượu, chè và tán phét, tối về trại ngủ.
Mỗi thằng không thích làm, một tháng đóng cho quản giáo 300 nghìn ( thời điểm năm 1995) là chỉ việc ra cánh đồng lúa, ruộng rau, bờ ao ngắm trời đất và la cà hít không khí trong lành. Bọn còn lại không đủ tiền đóng thì lao động vật vờ, ruộng rau cỏ ngập đầu , rau còm cõi thu hoạch chỉ lấy lệ. Thằng đội trưởng thì nghiện nặng, mỗi ngày nó chích đến hai mươi phân thuốc phiện vào ven. Sáng ra phân việc cho lấy lệ rồi đi chích, phê mắc võng nằm chửi đời. Một lũ vây quanh tán ra tán vào. Quản giáo và vũ trang thì ngồi trong cái phòng nhỏ cạnh nhà kho đánh chắn hay tá lả. Thỉnh thoảng ông quản giáo thò ra cửa nhìn thấy thằng nào thì sai đi kiếm bao thuốc lá.
Có lúc không đủ chân do một ông có việc gấp đi hay không đến, ông quản đội rau mới dạo xuống ruộng tham quan. Lúc đó tù tranh nhau vớ cuốc, vớ thùng làm ào ào. Ông quản giáo tất nhiên biết hết, chả có thằng tù nào khôn hơn ông cả. Vì cả đời ông ở dây, mánh lới chúng ra sao ông biết hết. Ông đi cho đỡ chồn cẳng mà thôi. Cái đội tù này không cháu ông bà kia thì cũng là thằng đưa tiền cho ông rồi, nền ông không bận tâm lắm. Thằng nào vài tháng không nộp tiền thì ông chuyển đi đội gạch. Một vài thằng chăm chỉ làm như mình thì ông để đấy, cả đội 60 thằng ông chỉ để lại khoảng 3 thằng chăm làm như mình. Còn bọn còn lại thì hết tiền hay lâu không thấy các ông bà đồng chí của ông qua lại hỏi thăm nó, ông cũng hiểu ý cho đi đội gạch luôn.
Một hôm ông ấy đi qua chỗ mình, mình bảo.
- Thưa thầy em có chuyện muốn nói.
Ông ấy đứng lại quắc mắt nhìn, đấy là mánh của công an gọi là trấn áp tinh thần. Cái này bọn cảnh sát giao thông, cơ động, công an phường dùng thường xuyên . Nên mình không ngại, ngại nhất đoạn là ông tưởng mình định đưa tiền, mà tiền thì mình không có. Tù nói chuyện với quản giáo chỉ ngoài tiền ra để xin gì thì chả có chuyện gì tử tế cả. Mình thì lại muốn thưa chuyện tử tế mới khó. Vả lại 60 thằng tù con ông cháu cha, con nhà khá giả thì mình loại tép không đáng được hỏi đến, nói chi đến chuyện muốn nói này nọ. Ông quản giáo gằn giọng.
- Cái gì.
Mình đến gần lễ phép.
- Thưa thầy, em muốn thử nhận một khoảnh đất, tự em mua giống, mua thuốc sâu, mua phân em chăm một vụ được không ạ.
Ông quản giáo tròn xoe mắt, chắc cả đời làm quản giáo của ông biết hết mọi ngóc ngách tâm lý của tù. Ông chưa bao giờ nghe thằng tù nào đề nghị như thế. Nghĩ một lúc ông gật đầu và hỏi.
- Mày chọn chỗ đất nào thì bảo thằng L ( đội trưởng).
Sáng sau thằng Lợi bảo mình.
- Đm mẹ ông, giờ ông được chân tự giác nhé. Người ta mất núi tiền, ông lừa được cả thầy thì giỏi quá.
Mình nhận một sào đất, ngày đầu cuốc rộp tay cho bật đất lên, rồi đập đất nhỏ. Nhặt cỏ rác và sỏi đá. Vun luống và nhờ nhà dân mua cây giống, đó là giống hoa lơ. Mình cũng nhờ mua vài cuốn sách về nông nghiệp đọc để hiểu cách chăm các loại rau theo mùa.
Bọn tù bảo mình điên, ông quản giáo không nói gì. Nhưng hai anh cảnh sát canh gác trẻ thì lại rất quý mình, trong mắt các anh ấy mình như một thằng em ngoan và có chí. Hai anh đều không hút thuốc lá, phạm nhận gặp gia đình mời các anh. Các anh cầm rồi lại mang xuống cho mình. Hai anh ấy chỉ hơn mình vài tuổi, quân hàm thiếu uý và hạ sĩ quan. Đầu tiên là anh thiêú uý cho thuốc, anh hạ sĩ thấy thế cũng cho theo.
Ruộng hoa lơ được một tháng thì có sâu, mình nhìn những lá cây lỗ chỗ thắt cả ruột. Thế này sao mà có hoa lơ được. Mình cặm cụi đi bắt sâu rồi phun thuốc, chăm như nghệ nhân chăm cây cảnh. Rồi mình còn phạt cả một khoảng trống quanh ruộng rắc vôi đề phòng sâu chỗ khác vào. May rồi cũng không còn sâu. Lại gặp mưa to mấy hôm, ruộng rau úng nước sợ thối rễ. Phải đào một cái hố cuối ruộng rồi khơi dốc các rãnh luống cho nước chảy về đó không tụ. Cái hố đấy đầy mới thấy mình ngu, lại tiếp tục đào rãnh thoát ra ruộng lúa xa cả trăm mét.
Đêm nằm ngủ mơ thấy ruộng rau, chả còn nghĩ đến gì, còn chả nhớ là mình đang là phạm nhân nữa.
Gần 4 tháng bắt đầu từ khi nhận ruộng, hoa lơ đã thu hoạch được. Nhìn những cục hoa lơ trắng ngà vàng giữa đám lá xanh, bỗng chả thiết gì đến chuyện phố phường và ngày về nữa.
Mình bảo ông thiếu uý canh gác.
- Thầy dẫn em ra chợ, em gánh rau bán được không.? Bán ngoài đó cho được giá.
Ông thiếu uý bảo.
- Tao dẫn mày ra đầu đường, mày tự đi ra chợ bán.
Mình không biết nói gì để cám ơn ông, như thế ông đã đứng ra bảo lãnh cho mình. Nếu mình ra chợ trốn về hay làm điều gì phạm pháp ông ấy sẽ bị liên luỵ. Mà liên luỵ chuyện như thế ảnh hưởng cực kỳ nặng đến sự nghiệp của ông. Ông ấy có thể chối từ, vì chuyện như thế không nằm trong quy chế trại giam. Nhưng ông gật đầu nhẹ như không với cái hậu quả nặng nề mà lỡ xảy ra.
Mình bán một tuần hết chỗ ruộng rau, thu về được 2 triệu nộp cho ông quản giáo. Ông ấy cầm tiền vui ra mặt. Sáng sau trước đội ông bảo.
- Từ giờ thằng Hiếu muốn làm gì nó làm, không phải ai phân công hay quản lý nó cả.
Ruông rau thu hoạch rồi, đời mùa mới trồng loại khác. Hàng ngày mình đi lang thang trên cánh đồng thấy gì cần làm thì làm, như be bờ, phun thuốc sâu, khơi rãnh...việc gì một mình làm không đủ thấy cần người thì báo đội trưởng cho thêm người.
Được một tháng thì vào vụ rau mới, mình gặp ông quản giáo nói thẳng.
- Mỗi thằng đưa tháng 300 cho thầy, trong khi đó đất để không, ban giám thị người ta nhìn cũng khó chịu khi thấy thế, tù thì lại nhởn nhơ. Thầy cho em chọn chục thằng, phân chục miếng ruộng, không lấy tiền chúng nó nữa. Chăm rau tốt bán cho bếp trại được không ạ.?
Ông quản phất tay.
- Thực hiện đi.
Mình chọn được chục ông thì có bốn ông nghiện, được cái bốn ông nghiện này cũng hiền và chăm. Mình giao hẹn là bốn ông sáng ra chỉ được chích đủ liều , không được chích phê quá rồi kiếm chỗ nằm hay ngồi. Cái giống nghiện chích đủ cữ làm lại rất hăng, gánh nước tưới, xới sáo ầm ầm.
Từ đó bội thu rau, cứ quả rau nào đầu mùa được giá là mình cho mang ra chợ bán lấy tiền nộp quản giáo, ông quản lại bảo để ông mua giống, phân, thuốc sâu và cho cả trâu cày cho đỡ phải cuốc, mua cho cả máy bơm. Giữa mùa cân cho bếp trại. Đội được trại khen là năng suất, thành tích. Được cả bà Nguyễn Thị Bình phó chủ tịch nước về thăm đội xuống ruộng rau. Mình cho bốn ông nghiện cặm cụi nhổ cỏ, các ông nghiện hơi phê thích tỉ mẩn, cần mẫn. Bà Bình nhìn 6 thằng tù còn lại ra chào bà, thằng nào cũng khoẻ mạnh, cơ bắp đâu ra đấy khen nức nở. Còn những thằng khác thì bị nhốt trong trại, tất nhiên là lúc bà Bình thăm, ai cho chúng nó lởn vởn ra đó làm gì.
Mình được nhận bằng khen phạm nhân xuất sắc. Xứng đáng quá đi chứ nhỉ.?
Bọn DLV của công an đi về trại tù hỏi, chả nói được cái gì. Chỉ nói mình được khen phạm nhân xuất sắc, được giảm án và có lần dánh nhau bị kỷ luật.
Về chuyện đánh nhau trong tù, đương nhiên là phải có, tù tránh sao được. Mà không chỉ lần ấy, còn đầy lần. Cái lần bị kỷ luật chẳng quan đánh cháu ông ban nhân sự là cấp trên ông quản giáo mình mới bị dính thôi.
Còn chuyện được khen và giảm án là đương nhiên, mình xứng đáng với những gì mình đã làm một cách ngay thẳng bằng mồ hôi và trách nhiệm. Chả phải nợ nần mang ơn gì chế độ này. Đến ông thiếu uý giúp mình vụ bán rau cũng chính là lúc ông ấy làm sai chế độ, làm sai quy chế trại giam.
Người Buôn Gió
http://nguoibuongio1972.blogspot.com/2017/02/pham-nhan-xuat-sac.html
Phạm nhân xuất sắc.
Ngẫm lại cả cuộc đời mình, đến nay đã 45 năm. Giờ ở xứ người ngày về thôi khỏi nói. Nói luôn là nếu có dân chủ mình cũng không về ngay. Phải đợi chính phủ dân chủ hoạt động
Ngẫm lại cả cuộc đời mình, đến nay đã 45 năm. Giờ ở xứ người ngày về thôi khỏi nói. Nói luôn là nếu có dân chủ mình cũng không về ngay. Phải đợi chính phủ dân chủ hoạt động đâu vào đó, ổn rồi thì mình mới tính chuyện mò về ven đô làm một mảnh đất, trồng rau nuôi gà chọi. Giá mà lúc đó chính phủ mới cho phép tổ chức cờ bạc, mình sẽ mở xới gà chọi.
Cuộc đời thế là vui đến lúc nhắm mắt, nằm trên giường tiễn đưa mình đi là những tiếng gáy hùng dũng của những chú gà chiến. Còn gì hạnh phúc hơn khi nằm trên tấm phản gỗ lim đen bóng, gối đầu trên chiếc gối mây. Một sớm mùa thu giã biệt cuộc đời trong những tiếng gáy oai hùng của những con gà chiến và tiếng rặng tre già xào xạc cuối sân nhà.
Hiếm những con gà chọi nào chết già, chúng thường chết trong chiến trận. Chết vì hèn nhát bỏ chạy bị người ta làm thịt. Chết vì thương tật không thể chữa được nuôi vất vả. Chỉ có những con gà nào may mắn chiến đấu đến lúc tuổi già mà không chạy may ra được chủ nuôi làm gà giống. Làm gà giống được ăn uống , đi lại tự do, mái cả bầy thích đạp lúc nào được lúc ấy.
Nếu mình qua được những trận chiến và về già như những chú gà chọi, tất nhiên mình không có sức đạp mái như thế. Mình chuyển sang thú vui là nuôi gà, đánh cờ, tổ chức đá gà làm niềm vui thay thế.
Bây giờ trở lại chuyện 45 năm qua, mình chỉ duy nhất một lần được giấy khen của nhà nước. Mình đi học , đi bộ đội, đi làm công nhân chưa bao giờ được giấy khen nào. Oái ăm thay lúc đi tù mình lại được giấy khen đóng mộc đỏ hẳn hoi. Mà giấy khen thuộc loại hiếm nhé, còn hiếm hơn cả bằng khen anh hùng lao động của Trịnh Xuân Thanh. Gì chứ giấy khen anh hùng lao động, anh hùng lực lượng vũ trang đầy. Nhưng giấy khen cho phạm nhân xuất sắc mình nghĩ đến giờ ở Việt Nam chỉ có vài chục người là cùng.
Mình kể chuyện được giấy khen này xem có xứng đáng không nhé, lỡ mai kia bị thu hồi các bạn còn biết.
Ở trại tù mình ở đa phần là đội gạch, vôi. Lao động cực kỳ nặng nhọc, đúng là khổ sai.
Đầu tiên mình bị phân về đội gạch, một ngày phải bê 1250 viên gạch ướt đi phơi khô. Mỗi lần bê được 5 viên. Gạch ướt cũng nặng, nhưng bê nhiều cũng không được vì sức nặng viên này đè viên kia sẽ làm hỏng gạch. Máy đóng gạch đặt dưới hố thấu, xén đất bỏ vào cho nhanh. Người bê gạch bê từ dưới hố lên sân đất phẳng để phơi. Phải đi lại 250 lần một ngày, leo lên dốc cao và bê đi 300 mét giữa mùa hè nắng như đổ lửa.
Bữa ăn là vài cọng rau muống luộc , ít nước muối và hai bát cơm. Buổi sáng được ăn một bát cơm nguội với muối hoặc một cái bánh mỳ khô khốc do mua lại của hàng ế, tồn ngoài chợ. Ban đêm nằm nghiêng như cá hộp, nếu muốn xoay người thì đồng loạt cả chục thằng cùng xoay. Nóng như chảy mỡ, ở trong một cái nhà thấp tè mái bằng tấm xi măng.
Ở đội gạch đấy, chỉ thích nhất lúc đào đất cho vào máy gạch mà đào phải xương người. Gặp xương người thì cả đội ngừng lại, đi mua rượu về rửa xương và bọc vải đỏ mang đi chôn chỗ khác. Chẳng biết khu đất đấy xưa kia là gì, nhưng xương người cứ vài ba hôm lại vớ được cái sọ hay cái ống tay, ống chân. Những lúc vớ được xương người như thế, nghỉ cũng được nửa tiếng mới làm tiếp. Nên nhiều phạm nhân thấy vài hôm không thuổng đất được xương người là ước ao. Đầu tiên vớ được còn sợ, sau vớ được có thằng không kìm nén được reo hân hoan như bắt được của.
Ông Hưng anh mình đến thăm, nhìn mình da bọc xương, đi liêu xiêu, nói không ra lời. Ông lắc đầu bảo thế này không được. Ông về lo tiền với trại để mình chuyển sang đội rau.
Bọn tù cùng đội gạch ở trước đó cũng bảo mình là , mày không làm trách nhiệm thì cũng về trại làm cây cảnh, chứ nhà phố cổ lại tù đầu như mày chả đứa nào làm mãi thế này. Khi mình có giấy gọi về đội rau, ông quản giáo đội gạch nói.
- Mày mới về thì tao phải để cho làm mấy bữa, rồi vài tháng nữa tao cất nhắc. Mày về trại làm gì cho gò bó. Nói thật tao cũng ngắm cho mày có chỗ để ở với tao lâu dài.
Mình bảo.
- Thầy không nói sớm, nhà em cốp tiền về đội rau rồi.
Ông quản đội gạch bảo.
- Thì mày nói không đi là xong. Để tao vào trại gặp nói cho. Tiền đưa cho ai rồi thì thôi, tao không lấy của mày nữa.
Thằng đội trưởng đế thêm vào.
- Đm thằng ngu, đời cải tạo được thầy nói câu như thế mà không nhận. Tao ở đây 3 năm chưa thấy ai thầy nói như với mày.
Mình lắc đầu.
- Thôi nhà em nói với người ta rồi, em đi.
Ông quản gạch nhìn mình có vẻ tiếc thật, ông nài thêm.
- Tao nhận mày làm trò thật, trò tình cảm không phải tiền nong gì, ở đây với tao đi.
Ông công an dẫn giải ngồi trên cái xe cúp 81 màu xanh nhìn mình nói.
- Tuỳ mày đấy.
Mình leo lên xe ông chào ông quản đội gạch và bảo ông dẫn giải thầy cho em đi.
Ông dẫn giải chở mình đi như xe ôm, mình ngồi sau ngắm làng mạc, ruộng vườn và hàng quán hai bên đường. Rồi còn ghé vào hàng phở làm bát phở gà và uống Coca, đến gần trại ông bảo mình xuống xe, ông lấy cái còng ra khoá tay mình lại bảo.
- Chịu khó tí để đi qua cổng trại người ta đỡ nói.
Mình về đội rau giữa mùa hè, đi gặt lúa xong thì ốm một trận khủng khiếp tưởng chết, sốt miên man. Phải nằm trạm xá của trại đến một tháng mới khỏi. Về lại đội rau mình đi làm dần dần lại sức.
Vài tháng quen dần, mình mới bắt đầu để ý đến đội rau.
Đội này toàn con ông cháu cha, con bà hàng phở. Nghĩa là không phải thân thế thì phải tiền. Mức tiền cho tù 1 năm là 2 triệu. Từ 4 năm trở lên thì cứ mỗi năm 1 triệu. Tức án 4 năm thì phải nộp 4 triệu mới về đội này. Tuy thế nhưng đội chỉ nhận mức án 6 năm trở xuống thôi.
Đội rau được gọi là đội nhà giàu, các phạm nhân đa số gia đình đều có tiền cả. Họ sống không cần tiêu chuẩn lương thực thực phẩm của trại. Có một ba nhà dân gần đó chuyên nấu thức ăn cho bọn tù, thanh toán hàng tháng. Bọn có tiền thì đánh lô đề, mua thuốc phiện , chơi gái dễ hơn ở nhà. Khi cần chơi gái chỉ cần bảo nhà dân nấu ăn gọi, lúc sau vào nhà đó như mua bán gì, có gái sẵn trên giường nằm đợi. Cả ngày ở ngoài ruộng chỉ uống rượu, chè và tán phét, tối về trại ngủ.
Mỗi thằng không thích làm, một tháng đóng cho quản giáo 300 nghìn ( thời điểm năm 1995) là chỉ việc ra cánh đồng lúa, ruộng rau, bờ ao ngắm trời đất và la cà hít không khí trong lành. Bọn còn lại không đủ tiền đóng thì lao động vật vờ, ruộng rau cỏ ngập đầu , rau còm cõi thu hoạch chỉ lấy lệ. Thằng đội trưởng thì nghiện nặng, mỗi ngày nó chích đến hai mươi phân thuốc phiện vào ven. Sáng ra phân việc cho lấy lệ rồi đi chích, phê mắc võng nằm chửi đời. Một lũ vây quanh tán ra tán vào. Quản giáo và vũ trang thì ngồi trong cái phòng nhỏ cạnh nhà kho đánh chắn hay tá lả. Thỉnh thoảng ông quản giáo thò ra cửa nhìn thấy thằng nào thì sai đi kiếm bao thuốc lá.
Có lúc không đủ chân do một ông có việc gấp đi hay không đến, ông quản đội rau mới dạo xuống ruộng tham quan. Lúc đó tù tranh nhau vớ cuốc, vớ thùng làm ào ào. Ông quản giáo tất nhiên biết hết, chả có thằng tù nào khôn hơn ông cả. Vì cả đời ông ở dây, mánh lới chúng ra sao ông biết hết. Ông đi cho đỡ chồn cẳng mà thôi. Cái đội tù này không cháu ông bà kia thì cũng là thằng đưa tiền cho ông rồi, nền ông không bận tâm lắm. Thằng nào vài tháng không nộp tiền thì ông chuyển đi đội gạch. Một vài thằng chăm chỉ làm như mình thì ông để đấy, cả đội 60 thằng ông chỉ để lại khoảng 3 thằng chăm làm như mình. Còn bọn còn lại thì hết tiền hay lâu không thấy các ông bà đồng chí của ông qua lại hỏi thăm nó, ông cũng hiểu ý cho đi đội gạch luôn.
Một hôm ông ấy đi qua chỗ mình, mình bảo.
- Thưa thầy em có chuyện muốn nói.
Ông ấy đứng lại quắc mắt nhìn, đấy là mánh của công an gọi là trấn áp tinh thần. Cái này bọn cảnh sát giao thông, cơ động, công an phường dùng thường xuyên . Nên mình không ngại, ngại nhất đoạn là ông tưởng mình định đưa tiền, mà tiền thì mình không có. Tù nói chuyện với quản giáo chỉ ngoài tiền ra để xin gì thì chả có chuyện gì tử tế cả. Mình thì lại muốn thưa chuyện tử tế mới khó. Vả lại 60 thằng tù con ông cháu cha, con nhà khá giả thì mình loại tép không đáng được hỏi đến, nói chi đến chuyện muốn nói này nọ. Ông quản giáo gằn giọng.
- Cái gì.
Mình đến gần lễ phép.
- Thưa thầy, em muốn thử nhận một khoảnh đất, tự em mua giống, mua thuốc sâu, mua phân em chăm một vụ được không ạ.
Ông quản giáo tròn xoe mắt, chắc cả đời làm quản giáo của ông biết hết mọi ngóc ngách tâm lý của tù. Ông chưa bao giờ nghe thằng tù nào đề nghị như thế. Nghĩ một lúc ông gật đầu và hỏi.
- Mày chọn chỗ đất nào thì bảo thằng L ( đội trưởng).
Sáng sau thằng Lợi bảo mình.
- Đm mẹ ông, giờ ông được chân tự giác nhé. Người ta mất núi tiền, ông lừa được cả thầy thì giỏi quá.
Mình nhận một sào đất, ngày đầu cuốc rộp tay cho bật đất lên, rồi đập đất nhỏ. Nhặt cỏ rác và sỏi đá. Vun luống và nhờ nhà dân mua cây giống, đó là giống hoa lơ. Mình cũng nhờ mua vài cuốn sách về nông nghiệp đọc để hiểu cách chăm các loại rau theo mùa.
Bọn tù bảo mình điên, ông quản giáo không nói gì. Nhưng hai anh cảnh sát canh gác trẻ thì lại rất quý mình, trong mắt các anh ấy mình như một thằng em ngoan và có chí. Hai anh đều không hút thuốc lá, phạm nhận gặp gia đình mời các anh. Các anh cầm rồi lại mang xuống cho mình. Hai anh ấy chỉ hơn mình vài tuổi, quân hàm thiếu uý và hạ sĩ quan. Đầu tiên là anh thiêú uý cho thuốc, anh hạ sĩ thấy thế cũng cho theo.
Ruộng hoa lơ được một tháng thì có sâu, mình nhìn những lá cây lỗ chỗ thắt cả ruột. Thế này sao mà có hoa lơ được. Mình cặm cụi đi bắt sâu rồi phun thuốc, chăm như nghệ nhân chăm cây cảnh. Rồi mình còn phạt cả một khoảng trống quanh ruộng rắc vôi đề phòng sâu chỗ khác vào. May rồi cũng không còn sâu. Lại gặp mưa to mấy hôm, ruộng rau úng nước sợ thối rễ. Phải đào một cái hố cuối ruộng rồi khơi dốc các rãnh luống cho nước chảy về đó không tụ. Cái hố đấy đầy mới thấy mình ngu, lại tiếp tục đào rãnh thoát ra ruộng lúa xa cả trăm mét.
Đêm nằm ngủ mơ thấy ruộng rau, chả còn nghĩ đến gì, còn chả nhớ là mình đang là phạm nhân nữa.
Gần 4 tháng bắt đầu từ khi nhận ruộng, hoa lơ đã thu hoạch được. Nhìn những cục hoa lơ trắng ngà vàng giữa đám lá xanh, bỗng chả thiết gì đến chuyện phố phường và ngày về nữa.
Mình bảo ông thiếu uý canh gác.
- Thầy dẫn em ra chợ, em gánh rau bán được không.? Bán ngoài đó cho được giá.
Ông thiếu uý bảo.
- Tao dẫn mày ra đầu đường, mày tự đi ra chợ bán.
Mình không biết nói gì để cám ơn ông, như thế ông đã đứng ra bảo lãnh cho mình. Nếu mình ra chợ trốn về hay làm điều gì phạm pháp ông ấy sẽ bị liên luỵ. Mà liên luỵ chuyện như thế ảnh hưởng cực kỳ nặng đến sự nghiệp của ông. Ông ấy có thể chối từ, vì chuyện như thế không nằm trong quy chế trại giam. Nhưng ông gật đầu nhẹ như không với cái hậu quả nặng nề mà lỡ xảy ra.
Mình bán một tuần hết chỗ ruộng rau, thu về được 2 triệu nộp cho ông quản giáo. Ông ấy cầm tiền vui ra mặt. Sáng sau trước đội ông bảo.
- Từ giờ thằng Hiếu muốn làm gì nó làm, không phải ai phân công hay quản lý nó cả.
Ruông rau thu hoạch rồi, đời mùa mới trồng loại khác. Hàng ngày mình đi lang thang trên cánh đồng thấy gì cần làm thì làm, như be bờ, phun thuốc sâu, khơi rãnh...việc gì một mình làm không đủ thấy cần người thì báo đội trưởng cho thêm người.
Được một tháng thì vào vụ rau mới, mình gặp ông quản giáo nói thẳng.
- Mỗi thằng đưa tháng 300 cho thầy, trong khi đó đất để không, ban giám thị người ta nhìn cũng khó chịu khi thấy thế, tù thì lại nhởn nhơ. Thầy cho em chọn chục thằng, phân chục miếng ruộng, không lấy tiền chúng nó nữa. Chăm rau tốt bán cho bếp trại được không ạ.?
Ông quản phất tay.
- Thực hiện đi.
Mình chọn được chục ông thì có bốn ông nghiện, được cái bốn ông nghiện này cũng hiền và chăm. Mình giao hẹn là bốn ông sáng ra chỉ được chích đủ liều , không được chích phê quá rồi kiếm chỗ nằm hay ngồi. Cái giống nghiện chích đủ cữ làm lại rất hăng, gánh nước tưới, xới sáo ầm ầm.
Từ đó bội thu rau, cứ quả rau nào đầu mùa được giá là mình cho mang ra chợ bán lấy tiền nộp quản giáo, ông quản lại bảo để ông mua giống, phân, thuốc sâu và cho cả trâu cày cho đỡ phải cuốc, mua cho cả máy bơm. Giữa mùa cân cho bếp trại. Đội được trại khen là năng suất, thành tích. Được cả bà Nguyễn Thị Bình phó chủ tịch nước về thăm đội xuống ruộng rau. Mình cho bốn ông nghiện cặm cụi nhổ cỏ, các ông nghiện hơi phê thích tỉ mẩn, cần mẫn. Bà Bình nhìn 6 thằng tù còn lại ra chào bà, thằng nào cũng khoẻ mạnh, cơ bắp đâu ra đấy khen nức nở. Còn những thằng khác thì bị nhốt trong trại, tất nhiên là lúc bà Bình thăm, ai cho chúng nó lởn vởn ra đó làm gì.
Mình được nhận bằng khen phạm nhân xuất sắc. Xứng đáng quá đi chứ nhỉ.?
Bọn DLV của công an đi về trại tù hỏi, chả nói được cái gì. Chỉ nói mình được khen phạm nhân xuất sắc, được giảm án và có lần dánh nhau bị kỷ luật.
Về chuyện đánh nhau trong tù, đương nhiên là phải có, tù tránh sao được. Mà không chỉ lần ấy, còn đầy lần. Cái lần bị kỷ luật chẳng quan đánh cháu ông ban nhân sự là cấp trên ông quản giáo mình mới bị dính thôi.
Còn chuyện được khen và giảm án là đương nhiên, mình xứng đáng với những gì mình đã làm một cách ngay thẳng bằng mồ hôi và trách nhiệm. Chả phải nợ nần mang ơn gì chế độ này. Đến ông thiếu uý giúp mình vụ bán rau cũng chính là lúc ông ấy làm sai chế độ, làm sai quy chế trại giam.
Người Buôn Gió
http://nguoibuongio1972.blogspot.com/2017/02/pham-nhan-xuat-sac.html
