Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thị trường chứng khoán toàn cầu một lần nữa đi xuống khi các nhà đầu tư chuẩn bị cho việc covid-19 sẽ tác động xấu vào việc kinh doanh và thu nhập của công ty. Các cổ phiếu châu Âu và Mỹ lần đầu tiên rơi vào vùng điều chỉnh kể từ cuộc Đại suy thoái 2009. Giá dầu sụt giảm do dự đoán nhu cầu năng lượng yếu.

Số ca nhiễm Covid-19 tăng vọt, với Iran và Ý báo cáo mức tăng đặc biệt cao. Ở châu Âu, ba quốc gia ghi nhận ca nhiễm đầu tiên. Nhà chức trách ở Mỹ và Đức mỗi bên ghi nhận một trường hợp không có nguồn lây truyền rõ ràng, cho thấy coronavirus đang lây lan ở địa phương. Iran đã hủy bỏ buổi cầu nguyện thứ Sáu tại các nhà thờ Hồi giáo ở các thành phố lớn. Nhật Bản sẽ đóng cửa tất cả trường học cho đến cuối tháng ba.

Tòa án Phúc thẩm của Anh tuyên bố các kế hoạch xây dựng đường băng thứ ba tại sân bay Heathrow của London là bất hợp pháp. Tòa cho biết các bộ trưởng đã không tính đến đầy đủ các cam kết về biến đổi khí hậu của chính phủ Anh theo thỏa thuận Paris năm 2016. Đây là phán quyết lớn đầu tiên trên thế giới dựa trên hiệp định này. Chính phủ cho biết sẽ không kháng cáo.

Quốc hội Iraq thất bại trong việc thành lập chính phủ mới vì không đủ số đại biểu bỏ phiếu. Các chính trị gia dự kiến phải phê chuẩn một nội các mới được đề xuất bởi thủ tướng đương nhiệm, Muhammad Tawfiq Allawi. Tuy nhiên, đối thủ của ông đã tẩy chay cuộc bỏ phiếu. Thủ tướng được coi là một phần của giới tinh hoa cầm quyền mà những người biểu tình đã phản đối tại các thành phố trên khắp Iraq kể từ tháng Mười.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nói lực lượng của nước này đóng quân ở tây bắc Syria sẽ đẩy lui quân đội Syria khỏi biên giới quốc tế vào cuối tháng này. Lính chính phủ Syria, được Nga hậu thuẫn, đã tiến lên bao vây Idlib, thành trì cuối cùng của phiến quân được Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ. Gần 1 triệu người tị nạn đang bị mắc kẹt giữa hai bên.

DoorDash thông báo đã nộp đơn xin IPO. Công ty khởi nghiệp giao hàng thực phẩm của Mỹ được định giá gần 13 tỷ đô la tại vòng cấp vốn cuối cùng hồi tháng 11 năm 2019. Công ty phải đối mặt với cạnh tranh gay gắt từ một loạt các đối thủ giao hàng tại nhà dựa trên ứng dụng, bao gồm Uber Eats, Grubhub và Postmates.

Cổ phiếu WPP có một ngày giảm ở mức cao nhất trong gần ba thập niên sau khi công bố doanh thu sụt giảm cao hơn dự kiến trong quý cuối của năm 2019. Công ty Anh này, thành lập năm 1971 dưới tên Wire and Plastic Products và hiện là công ty quảng cáo lớn nhất thế giới. Họ cho biết doanh số sẽ tiếp tục giảm trong năm nay do chi tiêu của các công ty giảm và sự lây lan của covid-19.

TIÊU ĐIỂM

Afghanistan trước cơ hội hòa bình

Chính trị và sự lạc quan của Afghanistan thường không đi đôi với nhau, vì vậy sự tĩnh lặng trong những ngày gần đây là rất ấn tượng. Mỹ và Taliban dự kiến sẽ ký một thỏa thuận hòa bình vào ngày 29 tháng 2 sau khi đã giao tranh trong hơn 18 năm. Trước đó là một tuần “giảm bạo lực”, cho thấy cả hai bên đều nghiêm túc. Các bên dường như đang giữ lời. Đụng độ đã giảm khoảng 90%.

Nếu điều đó tiếp tục, việc ký kết sẽ được tiến hành tại Doha, Qatar. Theo thỏa thuận, Mỹ nhanh chóng giảm quân tại Afghanistan từ 12.000 xuống còn khoảng 8.600. Taliban hứa sẽ không che chở khủng bố và bắt đầu đàm phán với chính phủ Afghanistan và các bên liên quan khác về hướng quản trị Afghanistan. Quân đội Mỹ sẽ tiếp tục rút quân nếu thỏa thuận tốt đẹp. Tạo nên một thỏa thuận chính trị sẽ khó khăn. Nhưng dù chuyện gì xảy ra, người Afghanistan cũng hoan nghênh đợt ngừng bắn hiện tại.

Kinh tế Ấn Độ liên tục đón tin xấu

Khi người Ấn Độ bầu Narendra Modi làm thủ tướng vào năm 2014, nhiều người kỳ vọng ông sẽ củng cố nền kinh tế của đất nước trong khi vẫn đối đầu với nhóm thiểu số Hồi giáo. Song chỉ một trong hai điều được hoàn thành. Cuộc đàn áp ở Kashmir của ông Modi và đạo luật công dân sửa đổi của ông khiến nhiều người Hồi giáo tuyệt vọng. (Cuộc biểu tình của họ ở Delhi đã bị trấn áp bạo lực trong tuần này.)

Nhưng những cải cách kinh tế của ông Modi đã thất bại trong việc thúc đẩy tăng trưởng, vốn đã chậm lại sáu quý liên tiếp. Số liệu GDP công bố hôm nay sẽ cho thấy liệu chuỗi giảm đó có kết thúc trong ba tháng cuối năm 2019 hay không. Có cơ sở để hy vọng: chi tiêu mạnh mẽ của chính phủ, cắt giảm lãi suất và cải thiện cán cân thương mại. Nhưng các chỉ số khác, chẳng hạn như doanh số bán xe và sản xuất điện, vẫn thấp. Thống kê sửa đổi gần đây cho thấy tăng trưởng kinh tế trong năm tài chính vừa rồi, kết thúc vào tháng 3 năm 2019, tồi tệ hơn so với dự đoán ban đầu.

Joe Biden và cơ hội cuối ở Nam Carolina

Các thành viên Đảng Dân chủ tại Nam Carolina sẽ bỏ phiếu vào thứ Bảy này. Tỉ lệ ủng hộ toàn quốc của Joe Biden đã giảm đáng kể trong vài tháng qua, nhưng ông vẫn duy trì vị trí dẫn đầu khá tốt ở bang này so với đối thủ gần nhất của mình, Bernie Sanders. Ông Biden có cả mối quan hệ bền vững với cử tri Dân chủ đa số người Mỹ gốc Phi ở Nam Carolina, cũng như sự tín nhiệm từ thời còn là phó tổng thống của Barack Obama. Vào thứ Tư, ông nhận được sự ủng hộ của James Clyburn, lãnh đạo phe đa số của Hạ viện và là đảng viên Dân chủ quyền lực nhất bang này.

Nếu ông Biden thắng, đó sẽ là chiến thắng cấp bang đầu tiên của ông, không chỉ trong kỳ bầu cử lần này mà trong cả ba cuộc tranh cử tổng thống ông từng tham gia. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu một chiến thắng có thổi lửa vào chiến dịch của ông hay không: Siêu Thứ ba, ngày mà 16 bang và vùng lãnh thổ sẽ bỏ phiếu và một phần ba số đại biểu được quyết định, diễn ra chỉ bốn ngày sau. Ông Sanders đang dẫn trước ở California, bang quan trọng nhất ngày hôm đó, nơi các cử tri đã tiến hành bỏ phiếu trong nhiều tuần qua.

Ngành dầu đá phiến của Mỹ ảm đạm

Occidental, một công ty dầu khí đặt cược vào dầu đá phiến Mỹ, sẽ công bố thu nhập của mình cho các nhà đầu tư vào hôm nay. Năm ngoái, công ty đã mua đối thủ Anadarko, một công ty có nhiều mỏ dầu ở Texas, trong một thỏa thuận trị giá 55 tỷ đô la. Ngành công nghiệp đá phiến phân mảnh đang cần hợp nhất, nhưng các nhà đầu tư lại đang công kích Occidental – cho rằng thương vụ dường như là quá đắt cho một lĩnh vực có lịch sử tăng trưởng nhanh nhưng lợi nhuận mỏng. Carl Icahn, một nhà đầu tư chủ động, đang đại diện một số cổ đông tiến hành một cuộc chiến giành quyền lãnh đạo công ty và nói rằng Occidental “đã trả giá quá cao” cho thương vụ trên.

Do đó, Occidental rất muốn chứng minh lợi ích của vụ sáp nhập, bao gồm chi phí thấp hơn và cải thiện hoạt động. Nhưng các nhà đầu tư vẫn hoài nghi về đá phiến, tất nhiên là có lý do. Số vụ phá sản về dầu khí ở Bắc Mỹ đã tăng 50% trong năm 2019. Một phân tích về các công ty dầu đá phiến niêm yết của Rystad, một hãng dữ liệu năng lượng, cho thấy chỉ 23% trong số họ thu đủ tiền để trang trải chi phí vốn trong quý ba năm ngoái. Giá dầu thấp – do kinh tế bất định, nguồn cung lớn và covid-19 – làm mọi chuyện còn tệ hơn.

Tình hình chính trị Uruguay và Argentina

Cuối tuần này, Uruguay sẽ thay đổi chính phủ sau 15 năm, với Tổng thống bảo thủ Luis Lacalle Pou nhận quyền lực từ đảng cánh tả Mặt trận Lớn. Ông không mời các nguyên thủ quốc gia từ Cuba, Nicaragua và Venezuela đến dự lễ nhậm chức vào Chủ nhật, nói rằng họ không phải “các nền dân chủ đầy đủ”. Ông cũng đã báo hiệu rằng Uruguay sẽ sử dụng quan điểm độc lập truyền thống của mình để phản đối các chế độ như vậy.

Từng có dự đoán rằng Tổng thống Argentina, ông Alberto Fernández, người đã ủng hộ đối thủ của ông Lacalle Pou, sẽ tham dự lễ nhậm chức, và bắt đầu cái thiện quan hệ với một vị khách khác, Tổng thống Brazil, Jair Bolsonaro, sau những cuộc cãi vã công khai giữa họ gần đây. Nhưng ông Fernández cho biết ông thích ở nhà hơn; cùng ngày, ông sẽ khai mạc phiên họp năm nay của Quốc hội Argentina. Ở đó, ông sẽ trở thành tổng thống Argentina đầu tiên đưa ra lời kêu gọi hợp pháp hóa phá thai, vốn vẫn là vấn đề gây tranh cãi sâu sắc trong khu vực và bị phản đối bởi chính Giáo hoàng, một người Argentina khác.