Là
phái đoàn công tác đầu tiên của Mỹ tới Đài Loan sau khi ông Lại Thanh
Đức tuyên thệ nhậm chức, các nhà lập pháp Mỹ khẳng định sự ủng hộ của
Washington đối với hòn đảo này.
Trong
cuộc gặp với nhà lãnh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức ngày 27-5, nghị sĩ
Michael McCaul, người đứng đầu Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, cho biết ông
và các đồng nghiệp "ủng hộ mạnh mẽ hòn đảo xinh đẹp này".
Ông
McCaul chỉ trích cuộc tập trận "đáng sợ" mới đây của Trung Quốc, diễn ra
ngay sau khi ông Lại nhậm chức hôm 20-5, cho rằng sự việc cho thấy Bắc
Kinh "không quan tâm đến việc chiếm Đài Loan bằng biện pháp hòa bình".
Đến
nay, Trung Quốc khẳng định Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách
rời và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thống nhất hòn đảo.
"Tất cả các nền dân chủ phải cùng nhau chống lại sự xâm lược và chuyên chế", Hãng tin AFP dẫn lời ông McCaul.
Ông McCaul và các nhà lập pháp của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đã đến Đài Bắc vào ngày 26-5.
Nhà
lập pháp Mỹ nhấn mạnh cần cung cấp năng lực đánh chặn cho Đài Loan.
"Điều quan trọng là đảm bảo rằng Đài Loan có vũ khí cần thiết để răn đe,
để khi ông Tập nhìn vào tính toán đó thì sẽ thấy không ổn", ông McCaul
nói.
Quốc hội Mỹ hồi tháng 4-2024 đã phân bổ 8 tỉ USD hỗ trợ quân
sự cho Đài Loan. Việc đó khiến Bắc Kinh tức giận và cảnh báo điều này sẽ
chỉ làm tăng "nguy cơ xung đột".
Ngày 27-5, khi được hỏi về việc
tốc độ hỗ trợ quân sự của Mỹ cho Đài Loan, ông McCaul thừa nhận: "Tôi
muốn thấy điều đó nhanh hơn". "Nhưng chúng sắp tới", ông nói.
Tổng
thống Mỹ Joe Biden cho biết ông không ủng hộ Đài Loan độc lập nhưng
cũng sẽ đưa lực lượng đến bảo vệ hòn đảo. Washington vẫn giữ sự mơ hồ
chiến lược về khả năng can thiệp ở Đài Loan.
Trong khi đó, ông Lại
cảm ơn sự ủng hộ của các nhà lập pháp Mỹ, cho biết ông hy vọng Quốc hội
Mỹ sẽ "tiếp tục hỗ trợ Đài Loan tăng cường khả năng phòng vệ". "Tôi sẽ
tăng cường cải cách và tăng cường quốc phòng, để thế giới thấy được
quyết tâm bảo vệ quê hương của người Đài Loan", ông nói.
*********
Lãnh đạo Pháp, Đức cảnh báo châu Âu không bất tử
Thủ
tướng Đức và tổng thống Pháp cùng chấp bút bài xã luận trên báo
Financial Times, trong đó khẳng định nếu không cải cách thì đời sống
châu Âu sẽ lao dốc.
Ngày 27-5 (giờ địa phương), báo Financial Times đăng bài xã luận với nhan đề "Chúng ta phải củng cố chủ quyền châu Âu" do Thủ tướng Đức Olaf Scholz và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cùng chấp bút.
Trong đó, cả hai cùng nêu ra nhiều vấn đề được cho là then chốt cho định hướng của Liên minh châu Âu (EU) trong nhiệm kỳ Nghị viện châu Âu sắp bắt đầu. Các nước EU sẽ cùng đi bầu cơ quan lập pháp của khối này trong vài tuần tới.
Hai
lãnh đạo châu Âu cùng mở đầu bài xã luận với lời nhắc nhở: "Chúng ta
không được xem nhẹ các nền tảng được châu Âu dùng để xây dựng lối sống
và vai trò của chúng ta trên thế giới. Châu Âu của chúng ta không bất
tử. Chúng ta cần đứng lên và đương đầu với thử thách".
Cả hai cho
rằng châu Âu đang trong giai đoạn chuyển mình (nguyên gốc: Zeitenwende)
khi phải đương đầu với cuộc chiến ở Ukraine, các thay đổi trong bố cục
địa chính trị...
Ông Scholz và ông Macron cho rằng mấu chốt của
việc giải quyết các thách thức trên là tăng cường khả năng cạnh tranh
toàn cầu và sức dẻo dai của nền kinh tế châu Âu thông qua việc tiến hành
thành công Thỏa thuận xanh châu Âu (được thông qua năm 2020) và cuộc
chuyển đổi số.
Nhằm đạt mục tiêu trên, hai nhà lãnh đạo khẳng định
các nước EU cần thúc đẩy đổi mới, tăng cường vai trò dẫn đầu thế giới
về công nghiệp và công nghệ nhằm giảm bớt sự lệ thuộc vào bên ngoài. Các
nước cũng cần nhanh chóng làm chủ các công nghệ mới như trí tuệ nhân
tạo (AI), lượng tử, mạng 5G, 6G...
Đặc biệt, tổng thống Pháp và thủ tướng Đức nhấn mạnh sự quan trọng của việc hoàn thiện thị trường chung thống nhất.
Bài
xã luận nêu: "Một trong những lợi thế cạnh tranh lớn nhất của châu Âu
là thị trường chung. Nó cho phép các doanh nghiệp phát triển sản phẩm và
dịch vụ đổi mới, đồng thời tăng trưởng và cạnh tranh nhưng vẫn đảm bảo
tiêu chuẩn cao.
Chúng ta cần tận dụng toàn bộ lợi ích bằng một thị
trường chung hiện đại, giảm phân mảnh và các hàng rào, thúc đẩy sự kết
nối, phát triển kỹ năng, khuyến khích sự di động và tích hợp".
Cuối cùng, hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh một số mục tiêu khác như giảm quan liêu, tăng cường vốn đầu tư...
**************
Triều Tiên thừa nhận phóng vệ tinh thất bại
THANH HIỀN
Triều
Tiên đã phóng vật thể mà Nhật Bản cho là tên lửa đạn đạo, trong khi Hàn
Quốc nghi là vệ tinh do thám. Seoul đã phát hiện nhiều mảnh vỡ sau vụ
phóng của Bình Nhưỡng.
Theo Hãng tin Kyodo, ngày 27-5, hệ thống cảnh báo sớm của Nhật Bản cho biết Triều Tiên dường như vừa phóng một tên lửa, nghi là tên lửa đạn đạo.
Cảnh
báo tại tỉnh Okinawa đã được gỡ bỏ sau khi Nhật Bản xác định vật thể
nghi là tên lửa của Bình Nhưỡng không bay qua lãnh thổ của nước này,
theo Hãng tin Reuters.
Hãng tin Yonhap dẫn Hội đồng Tham mưu
trưởng liên quân Hàn Quốc (JSC) cho biết đã phát hiện vật thể nghi là
rocket mang theo vệ tinh được phóng theo hướng nam ra biển Hoàng Hải.
Tuy nhiên, Seoul sau đó đã phát hiện các mảnh vỡ từ vật thể của Triều Tiên, "một dấu hiệu cho thấy kế hoạch phóng vệ tinh của Bình Nhưỡng đã thất bại". Hàn Quốc và Mỹ đang tiến hành phân tích hoạt động bay của vật thể này.
Hãng
thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) cũng đã sớm dẫn lời phó lãnh đạo
Cơ quan Công nghệ hàng không vũ trụ Triều Tiên xác nhận rocket mang vệ
tinh đã phát nổ giữa không trung trong giai đoạn hoạt động của tầng đầu
tiên.
Phân tích ban đầu cho thấy nguyên nhân có thể là do động cơ
nhiên liệu lỏng mới phát triển, tuy nhiên các nguyên nhân khác cũng đang
được xem xét.
Vụ phóng diễn ra ngay sau khi thượng đỉnh Nhật -
Hàn - Trung kết thúc trong ngày 27-5. Triều Tiên đã lên án những cam kết
"phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên" trong tuyên bố chung của hội
nghị.
Cũng chỉ vài giờ trước cuộc gặp cấp cao này, Bình Nhưỡng đã
thông báo cho Nhật Bản kế hoạch phóng thêm một vệ tinh vào quỹ đạo trước
ngày 4-6, đồng thời chỉ ra 3 khu vực nơi các mảnh vỡ của rocket có thể
rơi xuống để đảm bảo an toàn.
Mỹ đã kêu gọi Triều Tiên không tiến
hành bất cứ vụ phóng tên lửa hay vệ tinh nào và quay lại đối thoại, sau
khi Bình Nhưỡng thông báo cho Nhật Bản về kế hoạch phóng tên lửa không
gian để đưa vệ tinh vào quỹ đạo trước ngày 4-6.
Trong hội nghị
thượng đỉnh, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol và Thủ tướng Nhật Bản
Kishida Fumio đã kêu gọi Triều Tiên hủy bỏ kế hoạch này.
Bình Nhưỡng đã phóng thành công một vệ tinh do thám vào tháng 11-2023 và đã lên kế hoạch phóng thêm 3 vệ tinh khác trong năm 2024.
Các
vụ phóng tên lửa vào không gian của Triều Tiên đã bị Seoul, Washington
và các nước khác lên án vì vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an
Liên Hiệp Quốc vốn cấm Bình Nhưỡng sử dụng công nghệ tên lửa đạn đạo.
Seoul
cho rằng Bình Nhưỡng đã được Nga hỗ trợ về mặt kỹ thuật trong vụ phóng
vệ tinh vào cuối năm ngoái. Đổi lại, Triều Tiên sẽ gửi vũ khí cho
Matxcơva để sử dụng trong cuộc xung đột Ukraine. Cả Nga và Triều Tiên
đều phủ nhận những cáo buộc về chuyển giao vũ khí. *************
Hé lộ hậu trường 17 giờ hỗn loạn sau vụ rơi trực thăng chở Tổng thống Iran
Phạm Thị Mai
10–12 minutes
Ngay
trước khi bắt đầu chuyến đi bằng trực thăng định mệnh hôm 19/5, Tổng
thống Iran Ebrahim Raisi và đoàn quan chức cấp cao có buổi cầu nguyện
chung.
Linh cữu cố Tổng thống Iran Ebrahim Raisi được đưa về thành phố Birjand, ngày 23/5. (Ảnh: Iranian Presidency)
Có
người đề nghị ăn trưa, nhưng Tổng thống Raisi từ chối, nói rằng ông
đang vội đến điểm tiếp theo. Ông Raisi lên máy bay và ngồi bên cửa sổ.
Ngoại trưởng Hossein Amirabdollahian dừng lại chụp ảnh với đám đông trên
đường băng.
Ông Raisi mỉm cười và đặt một tay lên ngực trong khi
tay kia cầm chiếc cặp màu nâu. Khoảng 1 giờ chiều, đoàn gồm 3 chiếc bay
trực thăng cất cánh từ bãi trực thăng ở khu vực biên giới giữa Iran với
Azerbaijan. Máy bay chở Tổng thống Raisi bay ở giữa.
Nhưng khoảng
nửa giờ sau khi cất cánh, chiếc trực thăng chở Tổng thống Iran biến mất.
Các cuộc gọi tới những người ngồi trên chuyến bay đều rơi vào im lặng,
cuối cùng có 1 người phản hồi. "Tôi không biết chuyện gì đã xảy ra. Tôi
cảm thấy không khỏe", ông Ayatollah Mohammad Ale-Hashem nói với giọng
không bình thường. Hai giờ sau, điện thoại của ông cũng im lặng.
Trong
khi cuộc tìm kiếm diễn ra suốt 17 giờ đồng hồ, các quan chức Chính phủ
Iran triển khai hàng loạt biện pháp để đề phòng những mối đe dọa có thể
đến từ cả trong và ngoài nước, nhất là do cuộc nổi dậy của phụ nữ và trẻ
em từ năm 2022.
Dù Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei
lên truyền hình trấn an người dân cả nước rằng họ không cần lo sợ bất kỳ
sự gián đoạn nào đối với an ninh đất nước, nhưng thực tế là các quan
chức phải cuống cuồng đối phó.
Iran đặt lực lượng vũ trang trong
tình trạng báo động cao vì lo ngại những kẻ thù như Israel hay IS có thể
bí mật tấn công. Chính quyền chỉ đạo các phương tiện truyền thông cách
đưa tin về vụ tai nạn, kiểm soát thông tin và cấm mọi ý kiến cho rằng
Tổng thống Raisi đã chết.
Lực lượng an ninh mặc thường phục được
triển khai trên đường phố Tehran và các thành phố lớn khác để ngăn chặn
nguy cơ nổ ra biểu tình chống chính phủ hoặc ăn mừng cái chết của ông
Raisi, trong khi các đơn vị an ninh mạng của cảnh sát và cơ quan tình
báo theo dõi chặt chẽ những thông tin mà người dân đăng lên mạng xã hội.
Những
thông tin trên được ghi chép từ lời kể của các quan chức cấp cao Iran
đi cùng tổng thống, các bài báo và video từ truyền hình nhà nước, các
tuyên bố của chính phủ, báo cáo nguồn mở, 5 quan chức Iran, trong đó có 2
thành viên Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo; 3 nhà ngoại giao Iran,
một số nhà báo Iran, và 1 nhiếp ảnh gia có mặt tại trung tâm xử lý
khủng hoảng gần vụ tai nạn và tham gia tìm kiếm.
Đội cứu hộ và những người tìm kiếm ở vị trí chiếc trực thăng chở Tổng thống Iran rơi. (Ảnh: MOJ)
Hoảng loạn sau cú rơi dữ dội
Tai
nạn xảy ra khi ông Raisi và đoàn tháp tùng đến dự sự kiện khánh thành
một con đập ở vùng biên giới. Trên chiếc trực thăng chở ông Raisi và
Ngoại trưởng Amirabdollahian còn có ông Ale-Hashem, lãnh đạo tôn giáo
của thành phố Tabriz; ông Malek Rahmati, thống đốc tỉnh Đông Azerbaijan;
và tướng Seyed Mehdi Mousavi thuộc đơn vị Ansar của Lực lượng Vệ binh
Cách mạng, tương đương với Cơ quan Mật vụ của Iran, người đứng đầu bộ
phận an ninh của tổng thống.
Đoàn trực thăng di chuyển theo lộ
trình dự kiến, nhưng ngay sau khi cất cánh đã gặp sương mù dày đặc ở
vùng thung lũng có núi nhấp nhô. Ông Mehrdad Bazrpash, Bộ trưởng giao
thông vận tải và Gholam-Hossein Esmaili, chánh văn phòng của tổng thống,
đi trên chiếc trực thăng dẫn đầu.
Đoàn vừa ló ra khỏi sương mù
thì có sự náo động trong buồng lái. Ông Bazrpash hỏi phi công chuyện gì
đang xảy ra. Khi đó, họ đã mất dấu chiếc trực thăng của tổng thống và
các cuộc gọi radio không thấy phản hồi. Phi công lái chiếc đầu tiên nói
rằng chiếc trực thăng của Tổng thống Raisi có thể đã hạ cánh khẩn cấp.
Ông
Bazrpash cho biết phi công của chiếc trực thăng đầu tiên đã quay đầu
lại, bay vòng quanh khu vực nhiều lần, nhưng sương mù cản trở tầm nhìn
và việc lao xuống thung lũng là quá nguy hiểm. Hai chiếc trực thăng cuối
cùng hạ cánh xuống mỏ đồng ở vùng núi phía tây bắc Iran, cách thị trấn
gần nhất 74km.
Trong vài giờ sau đó, tòa nhà văn phòng khiêm tốn ở
đó biến thành trung tâm xử lý khủng hoảng đặc biệt, với hàng trăm quan
chức, chỉ huy quân sự và thậm chí cả những người đi bộ đường dài và
những người lái xe mô tô địa hình, Azin Haghighi, một nhiếp ảnh gia đến
từ Tabriz, người có mặt tại trung tâm, kể với New York Times .
Trên
truyền hình nhà nước, ông Esmaili cho biết đã gọi đến điện thoại di
động của Tổng thống Raisi, Ngoại trưởng Amirabdollahian, ông Ale-Hashem
và một quan chức khác. Không ai trả lời. Ông gọi đến số của phi công,
nhưng cuối cùng Ale-Hashem là người phản hồi. “Tôi đang ở giữa cây cối.
Tôi ở một mình. Tôi không thể nhìn thấy ai cả”, ông Ale-Hashem nói.
Trong những cuộc gọi tiếp theo, giọng ông Ale-Hashem nhỏ dần và nghe có vẻ rối hơn. Sau khoảng 2 giờ đồng hồ, ông ngừng trả lời.
Ông
Bazrpash gọi đến trung tâm kiểm soát hàng không vũ trụ quốc gia để xác
định tọa độ của trực thăng, nhưng các kỹ thuật viên ở đó chỉ có thể ước
lượng khu vực xảy ra tai nạn và vì địa điểm này quá xa nên họ không thể
theo dõi tín hiệu điện thoại.
Sự hoảng loạn bắt đầu xuất hiện khi
các quan chức tháp tùng nhận ra chiếc máy bay của tổng thống đã rơi một
cách dữ dội, và ông Raisi, người được coi là sẽ trở thành nhà lãnh đạo
tối cao tiếp theo, có thể bị thương nặng hoặc thiệt mạng.
Ông
Bazrpash cho biết trong một cuộc phỏng vấn với truyền hình nhà nước rằng
các quan chức đã thông báo cho Tehran và yêu cầu điều nhiều đội tìm
kiếm cứu nạn khẩn cấp, nhưng họ phải mất nhiều giờ mới đến nơi do thời
tiết nguy hiểm và những con đường hẹp ngoằn ngoèo quanh núi.
Ông
Bazrpash kể rằng các quan chức trong đoàn không đợi đội cấp cứu mà tự
lên ô tô cùng những người ở mỏ đồng đi tìm. Nhưng giữa sương mù, gió và
mưa, họ phải bỏ xe và đi bộ đến những ngôi làng gần đó, hy vọng người
dân địa phương có thể giúp tìm ra hiện trường vụ tai nạn. Tuy nhiên, nỗ
lực đó vô ích và họ phải quay lại mỏ.
Tại Tehran, ông Mohammad
Mokhber, phó tổng thống thứ nhất hiện là quyền tổng thống, vẫn chủ trì
cuộc họp nội các theo lịch trình. Theo ông Ali Bahadori Jahromi, người
phát ngôn của chính phủ, dù biết về vụ tai nạn và khả năng Tổng thống
Raisi đã chết, nhưng ông vẫn tiếp tục công việc của chính phủ và đợi đến
hết cuộc họp mới thông báo cho những người còn lại trong nội các về vụ
tai nạn.
Ông Khamenei lập tức triệu tập cuộc họp khẩn cấp của Hội
đồng An ninh Quốc gia tối cao tại nhà riêng để yêu cầu các thành viên
của Hội đồng duy trì trật tự và thể hiện sức mạnh, một thành viên của
Lực lượng Vệ binh cách mạng và là quan chức chính phủ cho biết.
Theo
tiết lộ của các nhà báo, Bộ Văn hóa và Hướng dẫn Hồi giáo đã gọi điện
cho các cơ quan truyền thông để định hướng thông tin. Những bài báo ban
đầu nói rằng trực thăng chở Tổng thống đã “hạ cánh cứng” vào đầu giờ
chiều hôm đó.
Trong nhiều giờ sau đó, nhiều thông tin khác nhau
được đưa ra, có bài báo còn nói rằng ông Raisi đang lái xe trở lại
Tabriz hoặc bình an vô sự, hoặc những người trên trực thăng cho biết họ
đều sống sót. Một doanh nhân và một nhà phân tích truyền thông Iran,
những người đều có lượng theo dõi lớn trên mạng xã hội, cho biết cơ quan
tình báo đã liên hệ với họ vào khoảng 6 giờ chiều hôm đó để yêu cầu xóa
các bài đăng trên mạng xã hội về vụ tai nạn.
Cơ quan tình báo bắt
giữ một người bị cáo buộc đăng thông tin không chính xác về máy bay của
tổng thống, Fars News đưa tin. Tuy nhiên, Bộ Văn hóa và Hướng dẫn Hồi
giáo sau đó yêu cầu truyền thông nhà nước chuyển sang kêu gọi cầu nguyện
và chuẩn bị cho thông báo chính thức.
Lễ tang Tổng thống Raisi và các quan chức cấp cao Iran thiệt mạng trong vụ rơi trực thăng. (Ảnh: NYT)
Không thể nhận dạng
Trở
lại khu mỏ, tướng Hossein Salami, tổng tư lệnh lực lượng vệ binh, tiếp
tục chỉ đạo từ phòng họp, nơi có một màn hình lớn chiếu bản đồ 3D về khu
vực tai nạn.
Nhiếp ảnh gia Haghighi kể rằng tình hình ở đó rất
hỗn loạn: “Mọi người đều lo lắng. Các nhóm tìm kiếm đi ra ngoài theo
từng đợt và quay lại để báo cáo rằng không thể nhìn thấy gì cả. Bên
trong trung tâm điều khiển, mọi người la hét, chạy từ phòng này sang
phòng khác và tuyệt vọng chờ đợi tin tức”.
Iran cần máy bay không
người lái tiên tiến để xác định vị trí máy bay rơi, nhưng chúng đã được
điều tới Biển Đỏ, nên phải nhờ Thổ Nhĩ Kỳ điều máy bay không người lái
hỗ trợ.
Tuy nhiên, cuối cùng một máy bay không người lái tiên tiến
của Iran quay về từ Biển Đỏ và tìm thấy nơi máy bay rơi. Sáng 20/5, khi
trời sáng, các đội cứu hộ đi bộ ra ngoài.
Cùng đi trong đoàn, ông
Haghighi cho biết họ phải mất một tiếng rưỡi để leo lên ngọn núi dốc
rồi đi xuống qua khu rừng lầy lội. Tuy nhiên, những người đầu tiên đến
hiện trường là nhóm người đi xe máy tình nguyện . Video cho thấy một
trong số họ chạy qua những tán cây và hét lên "Haj Agha, Haj Agha", khi
anh ta hét lên gọi ông Raisi bằng ngôn ngữ thân mật.
Lực lượng vũ
trang cho biết trong tuyên bố rằng chiếc trực thăng đã phát nổ, tạo
thành một quả cầu lửa khi va chạm, sau đó cho biết cuộc điều tra sơ bộ
không phát hiện dấu hiệu máy bay bị chơi xấu hay gài đạn.
Tuy
nhiên, nhiều quan chức đặt câu hỏi liệu các quy trình an ninh có được
tuân thủ hay không và tại sao tổng thống lại di chuyển bằng máy bay
trong điều kiện thời tiết xấu như vậy.
Thi thể của Tổng thống
Raisi và Ngoại trưởng Amirabdollahian được phát hiện gần đống đổ nát,
trong tình trạng bị thiêu rụi đến mức không thể nhận dạng, những người
chứng kiến hiện trường cho biết. Tổng thống Raisi được nhận ra nhờ chiếc
nhẫn, còn Ngoại trưởng Amirabdollahian được xác định bằng chiếc đồng hồ
đeo tay.
***********
Được Mỹ công nhận là kinh tế thị trường: Không đơn giản đối với Việt Nam
Thanh Phương
8–11 minutes
Mặc
dù đã trở thành một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ,
từ hơn hai thập niên qua, Việt Nam vẫn nằm trong danh sách các quốc gia
mà Hoa Kỳ xem là những nền kinh tế phi thị trường. Tổng cộng danh sách
này hiện có 12 quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc, Nga và một số quốc gia
khác cũng thuộc Liên Xô cũ.
Hàng hóa nhập từ những nước bị xem là nền kinh tế phi thị trường vẫn bị Hoa Kỳ áp thuế “chống phá giá”.
Trong thương mại quốc tế, bị xem là phá giá khi hàng xuất khẩu của một
quốc gia cố tình được định giá thấp hơn giá trong nước, và như vậy là
gây bất lợi cho các ngành công nghiệp của quốc gia nhập khẩu hàng. Thuế “chống phá giá” chủ yếu nhằm bù đắp cho sự chênh lệch giữa giá hàng được xuất khẩu và giá bình thường của hàng đó.
Trong
thời gian gần đây, Hà Nội đã thúc giục chính quyền tổng thống Joe Biden
nhanh chóng công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường, bởi vì
đối với họ, Việt Nam đã thực hiện đủ những cải cách kinh tế để xứng đáng
được hưởng quy chế đó. Hơn nữa, nhân chuyến viếng thăm Hà Nội của tổng
thống Biden tháng 9 năm ngoái, hai nước đã nâng quan hệ song phương lên
thành “đối tác chiến lược toàn diện”, tức là Việt Nam đã xem Hoa Kỳ ngang hàng với Trung Quốc và Nga. Đối với Hà Nội, việc Washington vẫn xem Việt Nam là “nền kinh tế phi thị trường” gây
cản trở cho việc tăng cường quan hệ giữa hai nước, trong khi những nước
lớn khác như Nhật Bản, Úc, Anh Quốc và Canada đã công nhận Việt Nam là
nền kinh tế thị trường.
Vài ngày sau khi tổng thống Biden đặt
chân đến Việt Nam, Hà Nội đã nộp đơn xin Hoa Kỳ cấp quy chế kinh tế thị
trường và một tháng sau đó, bộ Thương Mại Mỹ bắt đầu tiến trình xem xét
dỡ bỏ Việt Nam khỏi danh sách các quốc gia bị áp thuế phá giá. Theo quy
định của phía Mỹ, bộ Thương Mại có tổng cộng 270 ngày, tức là đến tháng 7
năm nay, để hoàn tất việc xem xét và đưa ra kết luận.
Được xem là
kinh tế thị trường sẽ mang lại những thay đổi nào cho kinh tế Việt Nam?
Trả lời RFI Việt ngữ qua điện thoại từ Hà Nội ngày 21/05/2024, chuyên
gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho biết:
“Hiện nay Hoa Kỳ là thị
trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Nếu như Việt Nam được Hoa Kỳ
công nhận là kinh tế thị trường thì rất nhiều mặt hàng sẽ có thuế suất
bằng 0% hoặc thuế suất rất thấp và điều sẽ kích thích mối quan hệ kinh
tế giữa hai nước và thúc đẩy luồng xuất khẩu của Việt Nam sang thị
trường Hoa Kỳ, có lợi cho cả hai bên.
Nếu được công nhận
là nền kinh tế thị trường và với việc đầu tư của các công ty Hoa Kỳ vào
công nghiệp bán dẫn, thì điều này sẽ mang lại cho Việt Nam rất nhiều
thuận lợi trong việc phát triển xuất khẩu, cũng như đóng góp cho tăng
trưởng kinh tế.”
Như vậy là nếu thoát khỏi thuế chống bán phá giá, hàng hóa của Việt Nam sẽ có sức cạnh tranh cao hơn trên thị trường Mỹ.
Ngày
08/05/2024, bộ Thương Mại Hoa Kỳ đã tổ chức phiên điều trần trực tuyến
về việc công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam, trong đó họ
đã nghe những lập luận của cả bên chống và bên ủng hộ. Quyết định công
nhận Việt Nam là kinh tế thị trường cho tới nay vẫn gặp sự phản đối của
các nhà sản xuất thép và các nhà nuôi nuôi tôm Mỹ, cũng như một số nghị
sĩ Quốc Hội Hoa Kỳ, tuy được các tập đoán ngành bán lẻ và các tập đoàn
những ngành khác ủng hộ.
Theo hãng tin Reuters, trong cuộc điều
trần hôm đó, chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ-ASEAN, ông Ted Osius,
nguyên đại sứ Hoa Kỳ ở Việt Nam, tuyên bố: “Việt Nam đã là một nền kinh tế thị trường rồi, vì đã đáp ứng tiêu chuẩn chủ chốt đó là khả năng chuyển đổi tiền tệ”.
Nhưng
Liên minh Tôm miền Nam gồm các ngư dân và nhà chế biến tôm Hoa Kỳ cho
biết họ phản đối việc cấp quy chế kinh tế thị trường, vì theo họ, vẫn
còn các rào cản về quyền sở hữu đất đai của Việt Nam, luật lao động của
Việt Nam còn yếu kém và thuế đánh vào tôm ở Việt Nam thấp hơn, gây tổn
hại cho các thành viên của Liên minh.
Việc nâng cấp quy chế của
Việt Nam cũng gặp phải sự phản đối đáng kể tại Quốc Hội Hoa Kỳ, với 8
thượng nghị sĩ và 31 dân biểu Hạ viện đưa ra lập luận tương tự với bộ
trưởng Thương Mại Gina Raimondo. Theo họ, việc cấp quy chế kinh tế thị
trường cho Việt Nam sẽ hỗ trợ các công ty nhà nước Trung Quốc đã đầu tư
nhiều vào Việt Nam, bằng cách giúp họ lách thuế nhập của Mỹ dễ dàng hơn.
Roy
Houseman, đại diện của liên minh các nhà sản xuất thép lớn của Mỹ,
United Steelworkers Union (USW), nói thêm rằng thay đổi quy chế cho Việt
Nam sẽ "làm xói mòn cơ sở sản xuất trong nước của chúng ta, làm suy
yếu khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng của Hoa Kỳ... và củng cố vai
trò của Việt Nam như một kênh trung chuyển hàng hóa Trung Quốc được buôn
bán không công bằng."
Đối với chuyên gia kinh tế Lê Đăng
Doanh, các tiêu chuẩn do Hoa Kỳ đặt ra để công nhận là kinh tế thị
trường còn quá xa so với tiêu chuẩn hiện nay của Việt Nam:
“Giữa
Hoa Kỳ và Việt Nam thì mối quan hệ đã phát triển tốt đẹp và giữa hai
nước hiện nay đang có quan hệ hợp tác chiến lược. Riêng về kinh tế, Hoa
Kỳ có những tiêu chuẩn về nền kinh tế thị trường, trong đó đòi hỏi phải
có đồng tiền được chuyển đổi đầy đủ, tức là trong bất kỳ tình huống nào,
trong nước và ngoài nước, đồng tiền đều có thể được chuyển đổi sang
ngoại tệ.
Một điều kiện nữa là giữa người sử dụng lao
động và người lao động phải được tự do thỏa thuận tiền lương, rồi thì
phải có công đoàn độc lập, v.v…
Đó là những tiêu chuẩn mà
hiện nay còn xa so với những tiêu chuẩn mà Việt Nam đang áp dụng, do
điều kiện phát triển cụ thể của Việt Nam. Vì vậy, tôi thấy đây là một
cuộc điều tra, xem xét khó khăn.
Hoa Kỳ dự kiến đến tháng
7 sẽ có tuyên bố kết luận về điều này. Tôi hy vọng là việc xem xét này
sẽ không gây cản trở cho mối quan hệ hợp tác kinh tế, vì hiện nay Hoa Kỳ
là thị trường xuất khẩu số một của Việt Nam.”
Theo Reuters,
trong cuộc điều trần hôm 08/05, các luật sư đại diện Việt Nam khẳng
định rằng việc tăng lương ở Việt Nam là kết quả của thương lượng giữa
người lao động với chủ công ty. Nhưng tổ chức bảo vệ nhân quyền của Mỹ
Human Rights Watch ( HRW ) cho biết Việt Nam vẫn không đáp ứng các tiêu
chuẩn cơ bản về quyền lao động để có thể được xem là nền kinh tế thị
trường. Theo HRW, thật sai lầm khi nói rằng công nhân Việt Nam có thể tự
thành lập công đoàn, hoặc nói rằng tiền lương của họ là kết quả của
thương lượng tự do.
Theo ông Lê Đăng Doanh, tiêu chuẩn liên quan
đến công đoàn độc lập có lẽ sẽ là trở ngại lớn nhất cho việc Hoa Kỳ công
nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường:
“Việt Nam chưa có
trả lời về việc có thay đổi quy chế hiện nay hay không. Trong nước chưa
thấy có sáng kiến hay đề nghị nào về việc xem một Luật Công đoàn, trong
đó có công đoàn độc lập.
Vì vậy tôi nghĩ là giữa Việt Nam
và Hoa Kỳ cần tiếp tục có những trao đổi sâu sắc và đầy đủ để hai bên
hiểu biết nhau đầy đủ hơn. Hiện nay Việt Nam quan niệm công đoàn là phải
do đảng, cho nên hoạt động của công đoàn về nhiều mặt rất là năng động,
nhưng đều dưới sự lãnh đạo chặt chẽ của cơ quan đảng. Ngay cả công đoàn
ở các doanh nghiệp tư nhân cũng phải được đặt dưới sự lãnh đạo của tổ
chức đảng ở các doanh nghiệp đó. Cho nên Việt Nam cũng yêu cầu thành lập
các tổ chức đảng ở các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp đầu tư nước
ngoài”.
Ngoài hai tiêu chuẩn về khả năng chuyển đổi tiền tệ
và về lao động, quốc gia muốn được Mỹ công nhận là kinh tế thị trường
còn phải cho phép liên doanh hoặc hình thức đầu tư nước ngoài khác. Hoa
Kỳ cũng sẽ xem xét chính phủ của nước đó có sở hữu hay kiểm soát các
phương tiện sản xuất hay không, cũng như có kiểm soát việc phân bổ nguồn
lực, giá và quyết định sản lượng hay không. Một tiêu chuẩn khác có thể
là nhân quyền ở Việt Nam.
Vấn đề là chính phủ Hoa Kỳ xem xét cấp
quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam trong bối cảnh đang diễn ra
chiến dịch vận động tranh cử cho cuộc bầu cử tổng thống tháng 11. Theo
hãng tin Reuters, tổng thống Joe Biden đang muốn thu hút lá phiếu từ
giới lao động, nhất là những công nhân ngành thép ở Pennsylvania, được
xem là một bang dao động ( swing state ) có vai trò quan trọng đối với
kết quả bầu cử.
Ông Biden gần đây đã phản đối kế hoạch của hãng
thép Nhật Bản Nippon Steel mua lại hãng US Steel ở Pittsburgh, đồng thời
kêu gọi phải đánh thuế cao hơn với thép nhập khẩu từ Trung Quốc.
Ấy
là chưa kế đến khả năng cựu tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng
sau cuộc bầu cử tháng 11 và điều này có thể sẽ ảnh hưởng đến quan hệ
kinh tế giữa Hoa Kỳ với Việt Nam, theo chuyên gia Lê Đăng Doanh:
“Theo
những thông tin mà tôi được biết, nếu ông Trump thắng cử, ông sẽ lập
lại những yêu cầu, những lời hứa của ông và điều này sẽ gây nhiều khó
khăn cho xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với Hoa Kỳ. Tức là có thể ông
Trump sẽ đánh thuế và sẽ xem xét lại những cam kết mà Việt Nam và Hoa Kỳ
đã đạt được trong thời tổng thống Biden.”
Thượng đỉnh Trung-Hàn-Nhật tái khẳng định mục tiêu ‘‘phi hạt nhân hóa’’ bán đảo Triều Tiên
Trọng Thành
4–5 minutes
Hôm
nay, 27/05/2024, tại Seoul, sau cuộc họp ba bên, Trung Quốc, Hàn Quốc
và Nhật Bản ra tuyên bố chung tái khẳng định mục tiêu ‘‘phi hạt nhân
hóa’’ bán đảo Triều Tiên nhằm duy trì hòa bình tại khu vực Đông Bắc Á.
Bắc Kinh, Seoul và Tokyo cũng cam kết thúc đẩy đàm phán để đúc kết một
hiệp định tự do mậu dịch ba bên.
Đăng ngày:
3 phút
Bản tuyên bố chung Trung – Hàn – Nhật nhấn mạnh ‘‘việc duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trên bán đảo Triều Tiên và vùng Đông Bắc Á là lợi ích chung và trách nhiệm chung’’ của ba nước. Ba bên nhất trí ‘‘tiếp tục tích cực nỗ lực để giải quyết vấn đề bán đảo Triều Tiên bằng con đường chính trị.’’
Thượng đỉnh ba bên này là một cơ hội để Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn
Quốc tìm kiếm khả năng thu hẹp bất đồng, mở rộng hợp tác.
Thông tín viên Nicolas Rocca từ Seoul cho biết cụ thể :
‘‘Một
khởi đầu mới’’, diễn đạt của thủ tướng Trung Quốc Lý Cường (Li Qiang)
vào lúc thượng đỉnh khai mạc, tóm lược tinh thần chính của cuộc gặp ba
bên này. Tìm thấy những điểm đồng thuận với thủ tướng Nhật Fumio Kishida
và tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol dường như là điều đặc biệt quan
trọng sau hơn bốn năm thượng đỉnh bị gián đoạn. Tuyên bố chung tập trung
vào các vấn đề dễ đạt được đồng thuận, như phát triển bền vững, y tế
hay các giao lưu giữa người dân và văn hóa.
Nhưng Bắc
Triều Tiên đã trở thành một chủ đề thảo luận, khi ít giờ trước thượng
đỉnh, Bình Nhưỡng tuyên bố kế hoạch phóng một vệ tinh gián điệp, khiến
Nhật Bản và Hàn Quốc bực bội. Lãnh đạo hai nước đã kêu gọi Bắc Triều
Tiên hủy kế hoạch, và Seoul đáp trả với việc cho cất cánh nhiều phi cơ
chiến đấu, trong lúc thủ tướng Trung Quốc kêu gọi các bên kiềm chế.
Trong
tuyên bố chung, ba bên đã nhất trí được về cam kết ‘‘phi hạt nhân hóa’’
và một giải pháp chính trị cho vấn đề bán đảo Triều Tiên. Ngược lại,
vấn đề Đài Loan đã không được nêu ra, và không có những bước tiến lớn về
các chủ đề nhạy cảm. Ưu tiên vẫn là nối lại đối thoại ba bên và nối lại
việc tổ chức thượng đỉnh hàng năm.’’
Gia tăng hợp tác kinh
tế cũng là chủ đề được thảo luận tại thượng đỉnh Trung-Hàn-Nhật lần này.
Bản tuyên bố chung cho biết ba bên thỏa thuận sẽ ‘‘tăng cường đàm
phán’’ về hiệp định tự do mậu dịch, vốn bị đình chỉ kể từ thượng đỉnh
lần trước. Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol nhấn mạnh là ba quốc gia
Đông Bắc Á ‘‘đã quyết định tạo lập một môi trường minh bạch, với viễn
cảnh tương lai có thể dự đoán, đối với thương mại và đầu tư, và xác lập
một chuỗi cung ứng đáng tin cậy’’.
Trung Quốc cam kết có biện pháp để cải thiện niềm tin của giới đầu tư
Theo
Tân Hoa Xã, thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã kêu gọi Hàn Quốc và Nhật
Bản, hai đồng minh của Mỹ, từ bỏ mọi xu thế ‘‘bảo hộ mậu dịch’’ và chính
sách tách rời khỏi nền kinh tế Trung Quốc, ‘‘không biến chuyện kinh tế
và thương mại thành các vấn đề chính trị hay an ninh’’.
Theo AFP,
thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, trong cuộc gặp lãnh đạo tập đoàn Samsung
Hàn Quốc hôm qua, cam kết sẽ có các biện pháp để cải thiện niềm tin của
giới đầu tư nước ngoài. Tập đoàn Samsung là một trong số vài doanh
nghiệp hàng đầu thế giới về linh kiện bán dẫn tân tiến nhất, đặc biệt
cần cho trí tuệ nhân tạo. Theo giới quan sát, Seoul hiện đang chịu nhiều
áp lực của Mỹ trong việc ngừng cung cấp các linh kiện bán dẫn tân tiến
nhất cho Trung Quốc.
Chính phủ nói sạt lở đất ở Papua New Guinea chôn vùi hơn 2.000 người
Reuters
2–3 minutes
Vụ
sạt lở đất lớn ở Papua New Guinea ba ngày trước đã chôn vùi hơn 2.000
người, chính phủ cho biết ngày thứ Hai, do địa hình hiểm trở cản trở
viện trợ và làm giảm hi vọng tìm thấy người sống sót.
Trung tâm
Thảm họa Quốc gia đưa ra con số mới trong một bức thư gửi Liên Hợp Quốc
nêu ra số người tử vong có thể lên tới hơn 670 người.
Cách biệt
này cho thấy địa điểm hẻo lánh và khó khăn trong việc ước tính dân số
chính xác. Cuộc điều tra dân số đáng tin cậy cuối cùng của đảo quốc Thái
Bình Dương này là vào năm 2000 và nhiều người sống trong những ngôi
làng trên núi biệt lập.
Bộ trưởng Quốc phòng Billy Joseph cho biết
4.000 người sống trong sáu ngôi làng hẻo lánh ở khu vực Maip-Mulitaka
thuộc tỉnh Enga, nơi vụ sạt lở đất xảy ra vào sáng sớm ngày thứ Sáu
trong khi hầu hết mọi người đang ngủ.
Hơn 150 ngôi nhà bị chôn vùi dưới đống đổ nát cao gần bằng hai tầng. Lực lượng cứu hộ nghe thấy tiếng la hét dưới đất.
Hơn
72 giờ sau vụ sạt lở đất, người dân vẫn phải dùng thuổng, gậy và tay
trần để cố gắng di dời đống đổ nát. Theo chính quyền tỉnh, chỉ có năm
thi thể được tìm thấy.
Thiết bị hạng nặng và viện trợ đến chậm do
địa điểm hẻo lánh trong khi chiến tranh giữa các bộ tộc gần đó đã khiến
các nhân viên cứu trợ phải di chuyển trong các đoàn xe do binh lính hộ
tống và trở về thủ phủ của tỉnh, cách đó 60 km, vào ban đêm.
Xe máy xúc đầu tiên chỉ đến được địa điểm xảy ra thảm họa vào cuối Chủ nhật, theo một quan chức Liên Hợp Quốc.
Úc
đã công bố gói viện trợ ban đầu trị giá 2,5 triệu đôla Úc (1,66 triệu
đôla Mỹ) vào cuối ngày thứ Hai và cho biết sẽ cử các chuyên gia kĩ thuật
đến giúp cứu hộ và thu hồi.
Trung Quốc, nước đang ve vãn các đảo quốc Thái Bình Dương, cũng nói sẽ viện trợ.
Mưa,
mặt đất không ổn định và nước chảy đang khiến việc dọn dẹp các đống đổ
nát cực kì nguy hiểm cho người dân và các toán cứu hộ, theo Serhan
Aktoprak, trưởng phái bộ của cơ quan di trú LHQ ở Papua New Guinea.
**********
Nhà lập pháp Mỹ nói với Đài Loan vũ khí đang đến, cần phải răn đe Trung Quốc
Reuters
3–4 minutes
Một
nhà lập pháp cao cấp của Mỹ thăm Đài Bắc ngày thứ Hai cho biết vũ khí
mà Đài Loan đặt mua cuối cùng đang trên đường đến, và các cuộc tập trận
“hăm dọa” của Trung Quốc vào tuần trước nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng
cường khả năng răn đe của hòn đảo này.
Trung Quốc tuyên bố Đài
Loan được cai trị dân chủ là lãnh thổ của mình và chưa bao giờ từ bỏ sử
dụng vũ lực để thu phục hòn đảo này. Chính phủ Đài Loan bác bỏ tuyên bố
chủ quyền của Bắc Kinh.
Trong hai năm qua, Đài Loan đã phàn nàn về
sự chậm trễ trong việc giao vũ khí của Mỹ, chẳng hạn như phi đạn phòng
không Stinger, trong khi các nhà sản xuất cung cấp cho Ukraine để hỗ trợ
nước này chống lại cuộc xâm lược của Nga.
Dân biểu Đảng Cộng hòa
Michael McCaul, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Hoa Kỳ, nói “hạm đội”
của quân đội Trung Quốc tuần trước đã gửi một thông điệp rất mạnh mẽ tới
Mỹ
“Chúng tôi đang xúc tiến giao những hệ thống vũ khí đó. Tôi
muốn thấy việc này diễn ra nhanh hơn, nhưng vũ khí đang tới,” ông McCaul
nói với các phóng viên sau khi hội kiến Tổng thống Đài Loan Lại Thanh
Đức với tư cách là người đứng đầu phái đoàn lưỡng đảng gồm năm nhà lập
pháp Mỹ khác.
Các thành viên khác của phái đoàn là Dân biểu Young
Kim từ bang California, Joe Wilson từ bang South Carolina và Andy Barr
từ bang Kentucky, tất cả đều thuộc Đảng Cộng hòa; và hai dân biểu Đảng
Dân chủ là Jimmy Panetta từ California và Chrissy Houlahan từ bang
Pennsylvania.
Đài Loan cần có đủ vũ khí để cho Chủ tịch Trung Quốc
Tập Cận Bình thấy rằng rủi ro nhiều hơn lợi ích nếu xâm chiếm hòn đảo
này, ông nói thêm.
“Tổng thống Lại và tôi, như mọi khi, có cuộc
trò chuyện rất nghiêm túc và cũng rất thẳng thắn về mối đe dọa mà hòn
đảo này đối mặt từ nước láng giềng phía bắc, và đó là mối đe dọa thực
sự,” ông McCaul nói. “Không có sự răn đe, Chủ tịch Tập có tham vọng táo
bạo và hung hăng.”
Ông nói thêm rằng Đài Loan nên chú tâm vào các vũ khí hàng hải như phi đạn chống hạm Harpoon để ngăn chặn một cuộc xâm lược.
Ông
McCaul cũng bảo đảm rằng bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử
tổng thống Mỹ vào tháng 11, sự ủng hộ của Mỹ dành cho Đài Loan sẽ vẫn
tiếp tục.
Ông Lại, hội kiến ông McCaul trước đó tại văn phòng tổng
thống, nói ông sẽ "tăng cường năng lực quốc phòng, và cho thế giới thấy
quyết tâm của người dân Đài Loan bảo vệ quê nhà của họ."
Bộ Ngoại
giao Trung Quốc nói ông McCaul và các nhà lập pháp khác đến Đài Loan
bất chấp phản đối mạnh mẽ của Bắc Kinh, và họ đã đưa ra "những biểu đạt
nghiêm khắc."
Năm ngoái, Bắc Kinh đã áp đặt chế tài lên ông McCaul sau khi ông tới Đài Loan và hội kiến tổng thống khi đó là bà Thái Anh Văn.
Trung
Quốc đã gia tăng áp lực lên Đài Loan trong bốn năm qua, bao gồm việc
tiến hành các hoạt động quân sự gần như hàng ngày gần hòn đảo này.
Sáng
thứ Hai, trong bản cập nhật hàng ngày về những chuyển động của Trung
Quốc trong 24 giờ trước đó, bộ quốc phòng Đài Loan cho biết họ đã phát
hiện 21 máy bay quân sự Trung Quốc và 11 tàu hoạt động gần đó.
***********
Điện Kremlin: NATO đang đối đầu trực tiếp với Nga
THANH HIỀN
Tổng
thư ký NATO Stoltenberg giải thích thêm về gợi ý nên chấm dứt lệnh cấm
Ukraine sử dụng vũ khí phương Tây để tấn công các mục tiêu quân sự ở
Nga. Điện Kremlin lập tức phản ứng mạnh.
Theo Hãng thông tấn Tass ngày 27-5, phát biểu tại phiên họp Hội đồng Nghị viện NATO,
Tổng thư ký Jens Stoltenberg đã làm rõ lý do cho rằng Ukraine nên được
sử dụng các vũ khí phương Tây để tấn công vào lãnh thổ Nga.
Theo ông, đây là "hành động tự vệ" nhằm đáp trả những bước tiến của Nga gần Kharkov thời gian gần đây.
"Các
đồng minh có quyền quyết định sẽ cung cấp cho Ukraine vũ khí ở điều
kiện nào. Đó không phải là quyết định của NATO, đó là quyết định của
từng đồng minh. Nhưng tôi đã nói rằng đã đến lúc phải xem xét liệu dỡ bỏ
một số hạn chế có phải điều đúng đắn hay không. Hiện tại chúng ta thấy
rằng tình hình ở tiền tuyến và biên giới ít nhiều giống nhau, đặc biệt
là ở vùng Kharkov", ông Stoltenberg lập luận.
Tổng thư ký NATO so
sánh việc Kiev không thể tấn công các mục tiêu quân sự trên lãnh thổ Nga
giống như việc một tay của Ukraine bị "trói lại" và Kiev sẽ gặp khó
trong việc phòng thủ.
"Bởi vì Ukraine bị tấn công từ lãnh thổ Nga
bằng tên lửa, không kích, bằng pháo binh và họ khó đáp trả vì những hạn
chế đối với một số loại vũ khí mà họ có thể sử dụng", ông nói và nhấn
mạnh hành động của Kiev là "tự vệ".
"Một số đồng minh đã dỡ bỏ hạn
chế, cho phép người Ukraine tự vệ tốt hơn và tôi nghĩ đã đến lúc cân
nhắc việc dỡ bỏ các hạn chế khác để giúp (Ukraine) tự vệ trong giới hạn
của luật pháp quốc tế", ông Stoltenberg nói.
Mỹ và các đồng minh
đã nhiều lần khẳng định không khuyến khích Ukraine tấn công vào lãnh thổ
Nga. Tuy nhiên vào hồi đầu tháng 5, Anh - một thành viên NATO - đã cho
phép Kiev có quyền dùng vũ khí được London cung cấp để tấn công vào các
mục tiêu trong lòng nước Nga.
Đáp
trả trước những bình luận của tổng thư ký NATO, Điện Kremlin ngày 27-5
tuyên bố NATO đang đối đầu trực tiếp với Nga. Đồng thời, Matxcơva cũng
cáo buộc những tuyên bố quân sự của NATO đang làm leo thang tình hình
xung đột, theo Hãng tin Reuters.
Liên quan đến phát biểu của ông
Stoltenberg, trước đó vào hôm 26-5, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni và Thủ
tướng Đức Olaf Scholz đồng loạt lên tiếng nhấn mạnh phản đối sử dụng vũ
khí đã viện trợ cho Ukraine để tấn công vào lãnh thổ Nga.
Hôm
26-5, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga Dmitry Medvedev cũng
nói rằng nếu Mỹ tấn công vào các mục tiêu của Nga ở chiến trường
Ukraine, chính là điểm khởi phát một cuộc chiến tranh thế giới mới.
Tổng
thống Nga Vladimir Putin đã nhiều cần cảnh báo phương Tây về nguy cơ
xảy ra một cuộc xung đột toàn cầu liên quan đến vấn đề Ukraine. Ông
Putin cũng tuyên bố một cuộc xung đột trực tiếp giữa Nga với NATO đồng
nghĩa với việc thế giới chỉ còn thiếu một bước là nổ ra Thế chiến 3.
************
Các nhà lập pháp Mỹ tuyên bố ủng hộ Đài Loan
Là
phái đoàn công tác đầu tiên của Mỹ tới Đài Loan sau khi ông Lại Thanh
Đức tuyên thệ nhậm chức, các nhà lập pháp Mỹ khẳng định sự ủng hộ của
Washington đối với hòn đảo này.
Trong cuộc gặp với nhà lãnh đạo Đài Loan
Lại Thanh Đức ngày 27-5, nghị sĩ Michael McCaul, người đứng đầu Ủy ban
Đối ngoại Hạ viện Mỹ, cho biết ông và các đồng nghiệp "ủng hộ mạnh mẽ
hòn đảo xinh đẹp này".
Ông McCaul chỉ trích cuộc tập trận
"đáng sợ" mới đây của Trung Quốc, diễn ra ngay sau khi ông Lại nhậm
chức hôm 20-5, cho rằng sự việc cho thấy Bắc Kinh "không quan tâm đến
việc chiếm Đài Loan bằng biện pháp hòa bình".
Đến nay, Trung Quốc
khẳng định Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và không
loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thống nhất hòn đảo.
"Tất cả các nền dân chủ phải cùng nhau chống lại sự xâm lược và chuyên chế", Hãng tin AFP dẫn lời ông McCaul.
Ông McCaul và các nhà lập pháp của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đã đến Đài Bắc vào ngày 26-5.
Nhà
lập pháp Mỹ nhấn mạnh cần cung cấp năng lực đánh chặn cho Đài Loan.
"Điều quan trọng là đảm bảo rằng Đài Loan có vũ khí cần thiết để răn đe,
để khi ông Tập nhìn vào tính toán đó thì sẽ thấy không ổn", ông McCaul
nói.
Ngày
27-5, khi được hỏi về việc tốc độ hỗ trợ quân sự của Mỹ cho Đài Loan,
ông McCaul thừa nhận: "Tôi muốn thấy điều đó nhanh hơn". "Nhưng chúng
sắp tới", ông nói.
Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông không ủng
hộ Đài Loan độc lập nhưng cũng sẽ đưa lực lượng đến bảo vệ hòn đảo.
Washington vẫn giữ sự mơ hồ chiến lược về khả năng can thiệp ở Đài Loan.
Trong
khi đó, ông Lại cảm ơn sự ủng hộ của các nhà lập pháp Mỹ, cho biết ông
hy vọng Quốc hội Mỹ sẽ "tiếp tục hỗ trợ Đài Loan tăng cường khả năng
phòng vệ". "Tôi sẽ tăng cường cải cách và tăng cường quốc phòng, để thế
giới thấy được quyết tâm bảo vệ quê hương của người Đài Loan", ông nói.
************
Tin tức thế giới 28-5: Binh sĩ Ai Cập - Israel bắn nhau; Pháp cử cố vấn quân sự sang Ukraine
NGỌC ĐỨC
8–10 minutes
Cố vấn quân sự Pháp sắp đến Ukraine
Theo
Hãng tin Reuters, ngày 27-5 (giờ địa phương), Tổng tư lệnh các lực
lượng vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi tuyên bố đã hoàn thành thủ tục
cho phép các cố vấn quân sự Pháp đến thăm các cơ sở huấn luyện của Kiev
trong thời gian tới.
Ông Syrskyi tuyên bố trên Telegram sau cuộc
họp trực tuyến với Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastien Lecornu: "Tôi rất
vui khi được hoan nghênh sáng kiến cử cố vấn Pháp đến Ukraine để huấn
luyện binh sĩ Ukraine.
Tôi đã ký các tài liệu cần thiết để những
cố vấn Pháp đầu tiên đến thăm những cơ sở huấn luyện của chúng tôi sớm
và làm quen với cơ sở hạ tầng và nhân sự ở đó".
Tổng tư lệnh quân
đội Ukraine không cung cấp thêm thông tin cụ thể, song ông không quên
nhấn mạnh niềm tin rằng quyết tâm của Pháp sẽ thôi thúc những đối tác
khác theo đuổi "dự án tham vọng" này.
Cùng ngày, Bộ Quốc phòng
Pháp thông tin với Reuters: "Như đã đề cập nhiều lần, việc huấn luyện
trên đất Ukraine là một trong những dự án được bàn thảo kể từ hội thảo
về việc hỗ trợ Ukraine được Tổng thống [Emmanuel Macron] chủ trì hôm
26-2.
Như các dự án khác được thảo luận khi đó, sáng kiến này vẫn
đang được bàn luận cùng phía Ukraine, nhất là ở khâu hiểu rõ nhu cầu
chính xác của họ".
Nga tố Ukraine tấn công Matxcơva, Luhansk
Ngày
27-5, Thống đốc vùng Matxcơva Andrei Vorobyov khẳng định lực lượng
phòng không nước này đã bắn hạ một máy bay không người lái (drone)
Ukraine ở ngay ngoài không phận thủ đô.
Ông Vorobyov cho rằng vào
khoảng 21h (giờ địa phương), các mảnh vỡ của drone trên đã rơi xuống một
nhà dân ở Balashikha, phía đông thành phố Matxcơva. Rất may, không ai
bị thương trong vụ việc này.
Thành phố Luhansk nằm trong lãnh thổ
thế giới công nhận của Ukraine do Nga kiểm soát cũng đã ghi nhận một
cuộc tấn công bằng tên lửa của Kiev trong ngày 27-5.
Thống đốc
vùng Luhansk do Nga bổ nhiệm Leonid Pasechnik khẳng định trên Telegram
rằng vụ tấn công trên được thực hiện bằng bom chùm.
Ông Pasechnik
tuyên bố vẫn đang ghi nhận thông tin về thiệt hại người và của. Trong
khi đó, Hãng thông tấn TASS dẫn nguồn cơ quan chức năng cho biết cuộc
tấn công khiến một vài người bị thương.
Căng thẳng Trung Đông
* Phản ứng thế giới vụ Israel không kích nhầm trại tị nạn
Ngày
27-5, một loạt nước phương Tây đã lên tiếng xoay quanh vụ quân đội
Israel không kích nhầm một khu lều của người dân Palestine ở thành phố
Rafah, làm ít nhất 45 người thiệt mạng.
Thủ tướng Israel Benjamin
Netanyahu khẳng định cuộc tấn công trên là "sai lầm bi kịch", song vẫn
nhấn mạnh cuộc không kích đã tiêu diệt hai quan chức cấp cao Hamas,
trong đó có tham mưu trưởng lực lượng này ở Bờ Tây.
Ngay sau vụ
việc trên, Washington đã yêu cầu Tel Aviv cố gắng nhiều hơn trong việc
giảm rủi ro nhân mạng ở Gaza, song không đề cập việc yêu cầu quân đội
Israel ngừng hoạt động quân sự tại Rafah.
Một người phát ngôn Hội
đồng an ninh quốc gia Mỹ cho biết: "Israel có quyền truy đuổi Hamas, và
chúng tôi hiểu rõ rằng cuộc tấn công đã tiêu diệt hai quan chức Hamas
cấp cao có trách nhiệm trong các cuộc tấn công chống lại dân thường
Israel. Nhưng chúng tôi cũng đã thể hiện rõ rằng Israel phải thực hiện
mọi biện pháp phòng ngừa để bảo vệ dân thường".
Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định ông "rất tức giận" vì những cuộc tấn công gần đây của Tel Aviv.
Ông
Macron viết trên X: "Các chiến dịch này phải dừng lại. Ở Rafah hiện
không còn chỗ nào an toàn cho dân thường Palestine". Ngay sau đó, khoảng
10.000 người đã biểu tình trước cổng Đại sứ quán Israel tại Paris để
phản đối các hoạt động quân sự trên.
Ngoại trưởng Đức Annalena
Baerbock và Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) về chính sách đối
ngoại và an ninh Josep Borrell kêu gọi phán quyết của Tòa án Công lý
quốc tế (ICJ) phải được tôn trọng.
Bà Baerbock nhắc nhở: "Pháp
luật quốc tế về nhân đạo được áp dụng với tất cả mọi trường hợp, bao gồm
các hành động chiến tranh của Israel".
Trong khi đó, Chính phủ
Canada cũng cho biết "kinh hoàng" trước cuộc tấn công nhầm vào Rafah.
Ngoại trưởng nước này Melanie Joy viết trên X: "Canada không ủng hộ hoạt
động quân sự của Israel ở Rafah. Mức độ thống khổ của con người như thế
này phải chấm dứt".
Algeria - thành viên không thường trực của
Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc - cũng đã triệu tập phiên họp khẩn cấp
của cơ quan này vào ngày 28-5 để thảo luận về cuộc tấn công trên.
Binh sĩ Ai Cập và Israel giao tranh chết người ở Rafah
Ngày
27-5, một người phát ngôn quân đội Ai Cập cho biết một binh sĩ nước này
đã tử nạn sau vụ đọ súng với quân đội Israel ở khu vực gần cửa khẩu
Rafah nối giữa Ai Cập và Dải Gaza. Cairo đang điều tra vụ việc này.
Hai
quan chức an ninh Ai Cập ẩn danh cho biết một binh sĩ nước này trực tại
tháp canh gần cửa khẩu Rafah phát hiện một xe bọc thép chở binh sĩ
Israel vượt qua biên giới giữa hai nước. Những binh sĩ này đang đuổi
đánh và giết nhiều người Palestine.
BInh sĩ Ai Cập trên đã khai
hỏa và phía Israel bắn trả khiến người này tử vong tại chỗ. Điều này
nhanh chóng dẫn đến vụ đọ súng giữa quân đội hai nước. Nhiều binh sĩ
Israel bị thương và phải rút quân.
Trước đó, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) cũng cho biết đang điều tra về vụ việc trên.
Thông
báo của IDF nêu: "Vài tiếng trước (trong ngày 27-5), một vụ bắn nhau đã
diễn ra trên biên giới với Ai Cập. Vụ việc đang được điều tra và chúng
tôi đang thảo luận với phía Ai Cập".
Sau đó, Cairo đã phát cảnh
báo về nguy cơ mất an ninh và an toàn đối với các lực lượng an ninh của
mình. Ai Cập cũng tuyên bố sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết để ngăn
vụ việc tái diễn.
Israel sợ Tòa ICC phát lệnh bắt lãnh đạo
Ngày
27-5, Tel Aviv đã nêu lo ngại về việc Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) có
thể sắp phát lệnh bắt với Thủ tướng Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Quốc
phòng Yoav Gallant và một số lãnh đạo cấp cao khác.
Ngoại trưởng
Israel Israel Katz cảnh báo các đại sứ quán nước này trên thế giới tăng
cường an ninh vì có thể sắp có "làn sóng bài Do Thái nghiêm trọng".
Ông
Katz nói: "Chúng tôi kỳ vọng tòa ICC sẽ không phát lệnh bắt giữ các
quan chức chính trị và quân sự Israel cấp cao. Chúng tôi sẽ không cúi
đầu hay bị đe dọa và vẫn sẽ tiếp tục chiến đấu".
Lực lượng Houthi tuyên bố tấn công hai tàu khu trục Mỹ
Ngày 27-5, lực lượng Houthi ở Yemen tuyên bố đã phát động tấn công ba tàu dân sự và hai tàu khu trục Mỹ trên Ấn Độ Dương và Biển Đỏ.
Lực
lượng này cho biết tàu hàng bị đánh gồm các tàu Larego Desert và MSC
Mechela trên Ấn Độ Dương và tàu Minerva Lisa trên Biển Đỏ. Houthi không
nêu rõ các tàu khu trục nào bị tấn công.
Người phát ngôn cơ quan
quân sự của Houthi Yahya Saree cho biết lực lượng này đã dùng tên lửa
chống hạm và drone để tấn công tàu chiến Mỹ, song không nêu rõ thời gian
diễn ra cuộc tấn công.
Hiện các công ty vận tải và quân đội Mỹ đều chưa xác nhận các cuộc tấn công trên.
Mỹ tố Triều Tiên phóng vệ tinh vi phạm nghị quyết Liên Hiệp Quốc
Quân đội Mỹ ngày 27-5 khẳng định nỗ lực phóng vệ tinh do thám quân sự của Triều Tiên hôm 27-5 là "sự vi phạm táo tợn" các hiến chương của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.
Bộ
Tư lệnh quân sự Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ nêu trong thông
báo: "Vụ phóng có sử dụng công nghệ liên quan trực tiếp đến chương trình
tên lửa đạn đạo liên lục địa của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên".
Pháp gỡ tình trạng khẩn cấp tại New Caledonia
Ngày
28-5, Pháp quyết định gỡ tình trạng khẩn cấp tại vùng lãnh thổ New
Caledonia của mình tại Thái Bình Dương. Hòn đảo này rơi vào tình trạng
bạo loạn trong nhiều ngày qua sau khi Hạ viện Pháp thông qua một dự luật
có thể ảnh hưởng đến phong trào đòi độc lập của người bản địa tại đây.
Văn
phòng Tổng thống Pháp cho biết các biện pháp giới hạn hiện đã được nới
lỏng để tạo điều kiện cho Đảng FLNKS dẫn đầu phong trào độc lập tổ chức
họp mặt. Chính quyền địa phương cũng đang tìm cách gỡ bỏ các rào cản
được người dân lập ra trên đường.
Tuy nhiên, Paris vẫn dự kiến sẽ
bổ sung 480 thành viên lực lượng chức năng để ổn định tình hình. Lệnh
giới nghiêm từ 18h hôm trước đến 6h hôm sau và lệnh cấm bán cồn vẫn được
áp dụng.
Là
phái đoàn công tác đầu tiên của Mỹ tới Đài Loan sau khi ông Lại Thanh
Đức tuyên thệ nhậm chức, các nhà lập pháp Mỹ khẳng định sự ủng hộ của
Washington đối với hòn đảo này.
Trong
cuộc gặp với nhà lãnh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức ngày 27-5, nghị sĩ
Michael McCaul, người đứng đầu Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, cho biết ông
và các đồng nghiệp "ủng hộ mạnh mẽ hòn đảo xinh đẹp này".
Ông
McCaul chỉ trích cuộc tập trận "đáng sợ" mới đây của Trung Quốc, diễn ra
ngay sau khi ông Lại nhậm chức hôm 20-5, cho rằng sự việc cho thấy Bắc
Kinh "không quan tâm đến việc chiếm Đài Loan bằng biện pháp hòa bình".
Đến
nay, Trung Quốc khẳng định Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách
rời và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thống nhất hòn đảo.
"Tất cả các nền dân chủ phải cùng nhau chống lại sự xâm lược và chuyên chế", Hãng tin AFP dẫn lời ông McCaul.
Ông McCaul và các nhà lập pháp của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đã đến Đài Bắc vào ngày 26-5.
Nhà
lập pháp Mỹ nhấn mạnh cần cung cấp năng lực đánh chặn cho Đài Loan.
"Điều quan trọng là đảm bảo rằng Đài Loan có vũ khí cần thiết để răn đe,
để khi ông Tập nhìn vào tính toán đó thì sẽ thấy không ổn", ông McCaul
nói.
Quốc hội Mỹ hồi tháng 4-2024 đã phân bổ 8 tỉ USD hỗ trợ quân
sự cho Đài Loan. Việc đó khiến Bắc Kinh tức giận và cảnh báo điều này sẽ
chỉ làm tăng "nguy cơ xung đột".
Ngày 27-5, khi được hỏi về việc
tốc độ hỗ trợ quân sự của Mỹ cho Đài Loan, ông McCaul thừa nhận: "Tôi
muốn thấy điều đó nhanh hơn". "Nhưng chúng sắp tới", ông nói.
Tổng
thống Mỹ Joe Biden cho biết ông không ủng hộ Đài Loan độc lập nhưng
cũng sẽ đưa lực lượng đến bảo vệ hòn đảo. Washington vẫn giữ sự mơ hồ
chiến lược về khả năng can thiệp ở Đài Loan.
Trong khi đó, ông Lại
cảm ơn sự ủng hộ của các nhà lập pháp Mỹ, cho biết ông hy vọng Quốc hội
Mỹ sẽ "tiếp tục hỗ trợ Đài Loan tăng cường khả năng phòng vệ". "Tôi sẽ
tăng cường cải cách và tăng cường quốc phòng, để thế giới thấy được
quyết tâm bảo vệ quê hương của người Đài Loan", ông nói.
*********
Lãnh đạo Pháp, Đức cảnh báo châu Âu không bất tử
Thủ
tướng Đức và tổng thống Pháp cùng chấp bút bài xã luận trên báo
Financial Times, trong đó khẳng định nếu không cải cách thì đời sống
châu Âu sẽ lao dốc.
Ngày 27-5 (giờ địa phương), báo Financial Times đăng bài xã luận với nhan đề "Chúng ta phải củng cố chủ quyền châu Âu" do Thủ tướng Đức Olaf Scholz và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cùng chấp bút.
Trong đó, cả hai cùng nêu ra nhiều vấn đề được cho là then chốt cho định hướng của Liên minh châu Âu (EU) trong nhiệm kỳ Nghị viện châu Âu sắp bắt đầu. Các nước EU sẽ cùng đi bầu cơ quan lập pháp của khối này trong vài tuần tới.
Hai
lãnh đạo châu Âu cùng mở đầu bài xã luận với lời nhắc nhở: "Chúng ta
không được xem nhẹ các nền tảng được châu Âu dùng để xây dựng lối sống
và vai trò của chúng ta trên thế giới. Châu Âu của chúng ta không bất
tử. Chúng ta cần đứng lên và đương đầu với thử thách".
Cả hai cho
rằng châu Âu đang trong giai đoạn chuyển mình (nguyên gốc: Zeitenwende)
khi phải đương đầu với cuộc chiến ở Ukraine, các thay đổi trong bố cục
địa chính trị...
Ông Scholz và ông Macron cho rằng mấu chốt của
việc giải quyết các thách thức trên là tăng cường khả năng cạnh tranh
toàn cầu và sức dẻo dai của nền kinh tế châu Âu thông qua việc tiến hành
thành công Thỏa thuận xanh châu Âu (được thông qua năm 2020) và cuộc
chuyển đổi số.
Nhằm đạt mục tiêu trên, hai nhà lãnh đạo khẳng định
các nước EU cần thúc đẩy đổi mới, tăng cường vai trò dẫn đầu thế giới
về công nghiệp và công nghệ nhằm giảm bớt sự lệ thuộc vào bên ngoài. Các
nước cũng cần nhanh chóng làm chủ các công nghệ mới như trí tuệ nhân
tạo (AI), lượng tử, mạng 5G, 6G...
Đặc biệt, tổng thống Pháp và thủ tướng Đức nhấn mạnh sự quan trọng của việc hoàn thiện thị trường chung thống nhất.
Bài
xã luận nêu: "Một trong những lợi thế cạnh tranh lớn nhất của châu Âu
là thị trường chung. Nó cho phép các doanh nghiệp phát triển sản phẩm và
dịch vụ đổi mới, đồng thời tăng trưởng và cạnh tranh nhưng vẫn đảm bảo
tiêu chuẩn cao.
Chúng ta cần tận dụng toàn bộ lợi ích bằng một thị
trường chung hiện đại, giảm phân mảnh và các hàng rào, thúc đẩy sự kết
nối, phát triển kỹ năng, khuyến khích sự di động và tích hợp".
Cuối cùng, hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh một số mục tiêu khác như giảm quan liêu, tăng cường vốn đầu tư...
**************
Triều Tiên thừa nhận phóng vệ tinh thất bại
THANH HIỀN
Triều
Tiên đã phóng vật thể mà Nhật Bản cho là tên lửa đạn đạo, trong khi Hàn
Quốc nghi là vệ tinh do thám. Seoul đã phát hiện nhiều mảnh vỡ sau vụ
phóng của Bình Nhưỡng.
Theo Hãng tin Kyodo, ngày 27-5, hệ thống cảnh báo sớm của Nhật Bản cho biết Triều Tiên dường như vừa phóng một tên lửa, nghi là tên lửa đạn đạo.
Cảnh
báo tại tỉnh Okinawa đã được gỡ bỏ sau khi Nhật Bản xác định vật thể
nghi là tên lửa của Bình Nhưỡng không bay qua lãnh thổ của nước này,
theo Hãng tin Reuters.
Hãng tin Yonhap dẫn Hội đồng Tham mưu
trưởng liên quân Hàn Quốc (JSC) cho biết đã phát hiện vật thể nghi là
rocket mang theo vệ tinh được phóng theo hướng nam ra biển Hoàng Hải.
Tuy nhiên, Seoul sau đó đã phát hiện các mảnh vỡ từ vật thể của Triều Tiên, "một dấu hiệu cho thấy kế hoạch phóng vệ tinh của Bình Nhưỡng đã thất bại". Hàn Quốc và Mỹ đang tiến hành phân tích hoạt động bay của vật thể này.
Hãng
thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) cũng đã sớm dẫn lời phó lãnh đạo
Cơ quan Công nghệ hàng không vũ trụ Triều Tiên xác nhận rocket mang vệ
tinh đã phát nổ giữa không trung trong giai đoạn hoạt động của tầng đầu
tiên.
Phân tích ban đầu cho thấy nguyên nhân có thể là do động cơ
nhiên liệu lỏng mới phát triển, tuy nhiên các nguyên nhân khác cũng đang
được xem xét.
Vụ phóng diễn ra ngay sau khi thượng đỉnh Nhật -
Hàn - Trung kết thúc trong ngày 27-5. Triều Tiên đã lên án những cam kết
"phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên" trong tuyên bố chung của hội
nghị.
Cũng chỉ vài giờ trước cuộc gặp cấp cao này, Bình Nhưỡng đã
thông báo cho Nhật Bản kế hoạch phóng thêm một vệ tinh vào quỹ đạo trước
ngày 4-6, đồng thời chỉ ra 3 khu vực nơi các mảnh vỡ của rocket có thể
rơi xuống để đảm bảo an toàn.
Mỹ đã kêu gọi Triều Tiên không tiến
hành bất cứ vụ phóng tên lửa hay vệ tinh nào và quay lại đối thoại, sau
khi Bình Nhưỡng thông báo cho Nhật Bản về kế hoạch phóng tên lửa không
gian để đưa vệ tinh vào quỹ đạo trước ngày 4-6.
Trong hội nghị
thượng đỉnh, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol và Thủ tướng Nhật Bản
Kishida Fumio đã kêu gọi Triều Tiên hủy bỏ kế hoạch này.
Bình Nhưỡng đã phóng thành công một vệ tinh do thám vào tháng 11-2023 và đã lên kế hoạch phóng thêm 3 vệ tinh khác trong năm 2024.
Các
vụ phóng tên lửa vào không gian của Triều Tiên đã bị Seoul, Washington
và các nước khác lên án vì vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an
Liên Hiệp Quốc vốn cấm Bình Nhưỡng sử dụng công nghệ tên lửa đạn đạo.
Seoul
cho rằng Bình Nhưỡng đã được Nga hỗ trợ về mặt kỹ thuật trong vụ phóng
vệ tinh vào cuối năm ngoái. Đổi lại, Triều Tiên sẽ gửi vũ khí cho
Matxcơva để sử dụng trong cuộc xung đột Ukraine. Cả Nga và Triều Tiên
đều phủ nhận những cáo buộc về chuyển giao vũ khí. *************
Hé lộ hậu trường 17 giờ hỗn loạn sau vụ rơi trực thăng chở Tổng thống Iran
Phạm Thị Mai
10–12 minutes
Ngay
trước khi bắt đầu chuyến đi bằng trực thăng định mệnh hôm 19/5, Tổng
thống Iran Ebrahim Raisi và đoàn quan chức cấp cao có buổi cầu nguyện
chung.
Linh cữu cố Tổng thống Iran Ebrahim Raisi được đưa về thành phố Birjand, ngày 23/5. (Ảnh: Iranian Presidency)
Có
người đề nghị ăn trưa, nhưng Tổng thống Raisi từ chối, nói rằng ông
đang vội đến điểm tiếp theo. Ông Raisi lên máy bay và ngồi bên cửa sổ.
Ngoại trưởng Hossein Amirabdollahian dừng lại chụp ảnh với đám đông trên
đường băng.
Ông Raisi mỉm cười và đặt một tay lên ngực trong khi
tay kia cầm chiếc cặp màu nâu. Khoảng 1 giờ chiều, đoàn gồm 3 chiếc bay
trực thăng cất cánh từ bãi trực thăng ở khu vực biên giới giữa Iran với
Azerbaijan. Máy bay chở Tổng thống Raisi bay ở giữa.
Nhưng khoảng
nửa giờ sau khi cất cánh, chiếc trực thăng chở Tổng thống Iran biến mất.
Các cuộc gọi tới những người ngồi trên chuyến bay đều rơi vào im lặng,
cuối cùng có 1 người phản hồi. "Tôi không biết chuyện gì đã xảy ra. Tôi
cảm thấy không khỏe", ông Ayatollah Mohammad Ale-Hashem nói với giọng
không bình thường. Hai giờ sau, điện thoại của ông cũng im lặng.
Trong
khi cuộc tìm kiếm diễn ra suốt 17 giờ đồng hồ, các quan chức Chính phủ
Iran triển khai hàng loạt biện pháp để đề phòng những mối đe dọa có thể
đến từ cả trong và ngoài nước, nhất là do cuộc nổi dậy của phụ nữ và trẻ
em từ năm 2022.
Dù Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei
lên truyền hình trấn an người dân cả nước rằng họ không cần lo sợ bất kỳ
sự gián đoạn nào đối với an ninh đất nước, nhưng thực tế là các quan
chức phải cuống cuồng đối phó.
Iran đặt lực lượng vũ trang trong
tình trạng báo động cao vì lo ngại những kẻ thù như Israel hay IS có thể
bí mật tấn công. Chính quyền chỉ đạo các phương tiện truyền thông cách
đưa tin về vụ tai nạn, kiểm soát thông tin và cấm mọi ý kiến cho rằng
Tổng thống Raisi đã chết.
Lực lượng an ninh mặc thường phục được
triển khai trên đường phố Tehran và các thành phố lớn khác để ngăn chặn
nguy cơ nổ ra biểu tình chống chính phủ hoặc ăn mừng cái chết của ông
Raisi, trong khi các đơn vị an ninh mạng của cảnh sát và cơ quan tình
báo theo dõi chặt chẽ những thông tin mà người dân đăng lên mạng xã hội.
Những
thông tin trên được ghi chép từ lời kể của các quan chức cấp cao Iran
đi cùng tổng thống, các bài báo và video từ truyền hình nhà nước, các
tuyên bố của chính phủ, báo cáo nguồn mở, 5 quan chức Iran, trong đó có 2
thành viên Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo; 3 nhà ngoại giao Iran,
một số nhà báo Iran, và 1 nhiếp ảnh gia có mặt tại trung tâm xử lý
khủng hoảng gần vụ tai nạn và tham gia tìm kiếm.
Đội cứu hộ và những người tìm kiếm ở vị trí chiếc trực thăng chở Tổng thống Iran rơi. (Ảnh: MOJ)
Hoảng loạn sau cú rơi dữ dội
Tai
nạn xảy ra khi ông Raisi và đoàn tháp tùng đến dự sự kiện khánh thành
một con đập ở vùng biên giới. Trên chiếc trực thăng chở ông Raisi và
Ngoại trưởng Amirabdollahian còn có ông Ale-Hashem, lãnh đạo tôn giáo
của thành phố Tabriz; ông Malek Rahmati, thống đốc tỉnh Đông Azerbaijan;
và tướng Seyed Mehdi Mousavi thuộc đơn vị Ansar của Lực lượng Vệ binh
Cách mạng, tương đương với Cơ quan Mật vụ của Iran, người đứng đầu bộ
phận an ninh của tổng thống.
Đoàn trực thăng di chuyển theo lộ
trình dự kiến, nhưng ngay sau khi cất cánh đã gặp sương mù dày đặc ở
vùng thung lũng có núi nhấp nhô. Ông Mehrdad Bazrpash, Bộ trưởng giao
thông vận tải và Gholam-Hossein Esmaili, chánh văn phòng của tổng thống,
đi trên chiếc trực thăng dẫn đầu.
Đoàn vừa ló ra khỏi sương mù
thì có sự náo động trong buồng lái. Ông Bazrpash hỏi phi công chuyện gì
đang xảy ra. Khi đó, họ đã mất dấu chiếc trực thăng của tổng thống và
các cuộc gọi radio không thấy phản hồi. Phi công lái chiếc đầu tiên nói
rằng chiếc trực thăng của Tổng thống Raisi có thể đã hạ cánh khẩn cấp.
Ông
Bazrpash cho biết phi công của chiếc trực thăng đầu tiên đã quay đầu
lại, bay vòng quanh khu vực nhiều lần, nhưng sương mù cản trở tầm nhìn
và việc lao xuống thung lũng là quá nguy hiểm. Hai chiếc trực thăng cuối
cùng hạ cánh xuống mỏ đồng ở vùng núi phía tây bắc Iran, cách thị trấn
gần nhất 74km.
Trong vài giờ sau đó, tòa nhà văn phòng khiêm tốn ở
đó biến thành trung tâm xử lý khủng hoảng đặc biệt, với hàng trăm quan
chức, chỉ huy quân sự và thậm chí cả những người đi bộ đường dài và
những người lái xe mô tô địa hình, Azin Haghighi, một nhiếp ảnh gia đến
từ Tabriz, người có mặt tại trung tâm, kể với New York Times .
Trên
truyền hình nhà nước, ông Esmaili cho biết đã gọi đến điện thoại di
động của Tổng thống Raisi, Ngoại trưởng Amirabdollahian, ông Ale-Hashem
và một quan chức khác. Không ai trả lời. Ông gọi đến số của phi công,
nhưng cuối cùng Ale-Hashem là người phản hồi. “Tôi đang ở giữa cây cối.
Tôi ở một mình. Tôi không thể nhìn thấy ai cả”, ông Ale-Hashem nói.
Trong những cuộc gọi tiếp theo, giọng ông Ale-Hashem nhỏ dần và nghe có vẻ rối hơn. Sau khoảng 2 giờ đồng hồ, ông ngừng trả lời.
Ông
Bazrpash gọi đến trung tâm kiểm soát hàng không vũ trụ quốc gia để xác
định tọa độ của trực thăng, nhưng các kỹ thuật viên ở đó chỉ có thể ước
lượng khu vực xảy ra tai nạn và vì địa điểm này quá xa nên họ không thể
theo dõi tín hiệu điện thoại.
Sự hoảng loạn bắt đầu xuất hiện khi
các quan chức tháp tùng nhận ra chiếc máy bay của tổng thống đã rơi một
cách dữ dội, và ông Raisi, người được coi là sẽ trở thành nhà lãnh đạo
tối cao tiếp theo, có thể bị thương nặng hoặc thiệt mạng.
Ông
Bazrpash cho biết trong một cuộc phỏng vấn với truyền hình nhà nước rằng
các quan chức đã thông báo cho Tehran và yêu cầu điều nhiều đội tìm
kiếm cứu nạn khẩn cấp, nhưng họ phải mất nhiều giờ mới đến nơi do thời
tiết nguy hiểm và những con đường hẹp ngoằn ngoèo quanh núi.
Ông
Bazrpash kể rằng các quan chức trong đoàn không đợi đội cấp cứu mà tự
lên ô tô cùng những người ở mỏ đồng đi tìm. Nhưng giữa sương mù, gió và
mưa, họ phải bỏ xe và đi bộ đến những ngôi làng gần đó, hy vọng người
dân địa phương có thể giúp tìm ra hiện trường vụ tai nạn. Tuy nhiên, nỗ
lực đó vô ích và họ phải quay lại mỏ.
Tại Tehran, ông Mohammad
Mokhber, phó tổng thống thứ nhất hiện là quyền tổng thống, vẫn chủ trì
cuộc họp nội các theo lịch trình. Theo ông Ali Bahadori Jahromi, người
phát ngôn của chính phủ, dù biết về vụ tai nạn và khả năng Tổng thống
Raisi đã chết, nhưng ông vẫn tiếp tục công việc của chính phủ và đợi đến
hết cuộc họp mới thông báo cho những người còn lại trong nội các về vụ
tai nạn.
Ông Khamenei lập tức triệu tập cuộc họp khẩn cấp của Hội
đồng An ninh Quốc gia tối cao tại nhà riêng để yêu cầu các thành viên
của Hội đồng duy trì trật tự và thể hiện sức mạnh, một thành viên của
Lực lượng Vệ binh cách mạng và là quan chức chính phủ cho biết.
Theo
tiết lộ của các nhà báo, Bộ Văn hóa và Hướng dẫn Hồi giáo đã gọi điện
cho các cơ quan truyền thông để định hướng thông tin. Những bài báo ban
đầu nói rằng trực thăng chở Tổng thống đã “hạ cánh cứng” vào đầu giờ
chiều hôm đó.
Trong nhiều giờ sau đó, nhiều thông tin khác nhau
được đưa ra, có bài báo còn nói rằng ông Raisi đang lái xe trở lại
Tabriz hoặc bình an vô sự, hoặc những người trên trực thăng cho biết họ
đều sống sót. Một doanh nhân và một nhà phân tích truyền thông Iran,
những người đều có lượng theo dõi lớn trên mạng xã hội, cho biết cơ quan
tình báo đã liên hệ với họ vào khoảng 6 giờ chiều hôm đó để yêu cầu xóa
các bài đăng trên mạng xã hội về vụ tai nạn.
Cơ quan tình báo bắt
giữ một người bị cáo buộc đăng thông tin không chính xác về máy bay của
tổng thống, Fars News đưa tin. Tuy nhiên, Bộ Văn hóa và Hướng dẫn Hồi
giáo sau đó yêu cầu truyền thông nhà nước chuyển sang kêu gọi cầu nguyện
và chuẩn bị cho thông báo chính thức.
Lễ tang Tổng thống Raisi và các quan chức cấp cao Iran thiệt mạng trong vụ rơi trực thăng. (Ảnh: NYT)
Không thể nhận dạng
Trở
lại khu mỏ, tướng Hossein Salami, tổng tư lệnh lực lượng vệ binh, tiếp
tục chỉ đạo từ phòng họp, nơi có một màn hình lớn chiếu bản đồ 3D về khu
vực tai nạn.
Nhiếp ảnh gia Haghighi kể rằng tình hình ở đó rất
hỗn loạn: “Mọi người đều lo lắng. Các nhóm tìm kiếm đi ra ngoài theo
từng đợt và quay lại để báo cáo rằng không thể nhìn thấy gì cả. Bên
trong trung tâm điều khiển, mọi người la hét, chạy từ phòng này sang
phòng khác và tuyệt vọng chờ đợi tin tức”.
Iran cần máy bay không
người lái tiên tiến để xác định vị trí máy bay rơi, nhưng chúng đã được
điều tới Biển Đỏ, nên phải nhờ Thổ Nhĩ Kỳ điều máy bay không người lái
hỗ trợ.
Tuy nhiên, cuối cùng một máy bay không người lái tiên tiến
của Iran quay về từ Biển Đỏ và tìm thấy nơi máy bay rơi. Sáng 20/5, khi
trời sáng, các đội cứu hộ đi bộ ra ngoài.
Cùng đi trong đoàn, ông
Haghighi cho biết họ phải mất một tiếng rưỡi để leo lên ngọn núi dốc
rồi đi xuống qua khu rừng lầy lội. Tuy nhiên, những người đầu tiên đến
hiện trường là nhóm người đi xe máy tình nguyện . Video cho thấy một
trong số họ chạy qua những tán cây và hét lên "Haj Agha, Haj Agha", khi
anh ta hét lên gọi ông Raisi bằng ngôn ngữ thân mật.
Lực lượng vũ
trang cho biết trong tuyên bố rằng chiếc trực thăng đã phát nổ, tạo
thành một quả cầu lửa khi va chạm, sau đó cho biết cuộc điều tra sơ bộ
không phát hiện dấu hiệu máy bay bị chơi xấu hay gài đạn.
Tuy
nhiên, nhiều quan chức đặt câu hỏi liệu các quy trình an ninh có được
tuân thủ hay không và tại sao tổng thống lại di chuyển bằng máy bay
trong điều kiện thời tiết xấu như vậy.
Thi thể của Tổng thống
Raisi và Ngoại trưởng Amirabdollahian được phát hiện gần đống đổ nát,
trong tình trạng bị thiêu rụi đến mức không thể nhận dạng, những người
chứng kiến hiện trường cho biết. Tổng thống Raisi được nhận ra nhờ chiếc
nhẫn, còn Ngoại trưởng Amirabdollahian được xác định bằng chiếc đồng hồ
đeo tay.
***********
Được Mỹ công nhận là kinh tế thị trường: Không đơn giản đối với Việt Nam
Thanh Phương
8–11 minutes
Mặc
dù đã trở thành một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ,
từ hơn hai thập niên qua, Việt Nam vẫn nằm trong danh sách các quốc gia
mà Hoa Kỳ xem là những nền kinh tế phi thị trường. Tổng cộng danh sách
này hiện có 12 quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc, Nga và một số quốc gia
khác cũng thuộc Liên Xô cũ.
Hàng hóa nhập từ những nước bị xem là nền kinh tế phi thị trường vẫn bị Hoa Kỳ áp thuế “chống phá giá”.
Trong thương mại quốc tế, bị xem là phá giá khi hàng xuất khẩu của một
quốc gia cố tình được định giá thấp hơn giá trong nước, và như vậy là
gây bất lợi cho các ngành công nghiệp của quốc gia nhập khẩu hàng. Thuế “chống phá giá” chủ yếu nhằm bù đắp cho sự chênh lệch giữa giá hàng được xuất khẩu và giá bình thường của hàng đó.
Trong
thời gian gần đây, Hà Nội đã thúc giục chính quyền tổng thống Joe Biden
nhanh chóng công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường, bởi vì
đối với họ, Việt Nam đã thực hiện đủ những cải cách kinh tế để xứng đáng
được hưởng quy chế đó. Hơn nữa, nhân chuyến viếng thăm Hà Nội của tổng
thống Biden tháng 9 năm ngoái, hai nước đã nâng quan hệ song phương lên
thành “đối tác chiến lược toàn diện”, tức là Việt Nam đã xem Hoa Kỳ ngang hàng với Trung Quốc và Nga. Đối với Hà Nội, việc Washington vẫn xem Việt Nam là “nền kinh tế phi thị trường” gây
cản trở cho việc tăng cường quan hệ giữa hai nước, trong khi những nước
lớn khác như Nhật Bản, Úc, Anh Quốc và Canada đã công nhận Việt Nam là
nền kinh tế thị trường.
Vài ngày sau khi tổng thống Biden đặt
chân đến Việt Nam, Hà Nội đã nộp đơn xin Hoa Kỳ cấp quy chế kinh tế thị
trường và một tháng sau đó, bộ Thương Mại Mỹ bắt đầu tiến trình xem xét
dỡ bỏ Việt Nam khỏi danh sách các quốc gia bị áp thuế phá giá. Theo quy
định của phía Mỹ, bộ Thương Mại có tổng cộng 270 ngày, tức là đến tháng 7
năm nay, để hoàn tất việc xem xét và đưa ra kết luận.
Được xem là
kinh tế thị trường sẽ mang lại những thay đổi nào cho kinh tế Việt Nam?
Trả lời RFI Việt ngữ qua điện thoại từ Hà Nội ngày 21/05/2024, chuyên
gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho biết:
“Hiện nay Hoa Kỳ là thị
trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Nếu như Việt Nam được Hoa Kỳ
công nhận là kinh tế thị trường thì rất nhiều mặt hàng sẽ có thuế suất
bằng 0% hoặc thuế suất rất thấp và điều sẽ kích thích mối quan hệ kinh
tế giữa hai nước và thúc đẩy luồng xuất khẩu của Việt Nam sang thị
trường Hoa Kỳ, có lợi cho cả hai bên.
Nếu được công nhận
là nền kinh tế thị trường và với việc đầu tư của các công ty Hoa Kỳ vào
công nghiệp bán dẫn, thì điều này sẽ mang lại cho Việt Nam rất nhiều
thuận lợi trong việc phát triển xuất khẩu, cũng như đóng góp cho tăng
trưởng kinh tế.”
Như vậy là nếu thoát khỏi thuế chống bán phá giá, hàng hóa của Việt Nam sẽ có sức cạnh tranh cao hơn trên thị trường Mỹ.
Ngày
08/05/2024, bộ Thương Mại Hoa Kỳ đã tổ chức phiên điều trần trực tuyến
về việc công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam, trong đó họ
đã nghe những lập luận của cả bên chống và bên ủng hộ. Quyết định công
nhận Việt Nam là kinh tế thị trường cho tới nay vẫn gặp sự phản đối của
các nhà sản xuất thép và các nhà nuôi nuôi tôm Mỹ, cũng như một số nghị
sĩ Quốc Hội Hoa Kỳ, tuy được các tập đoán ngành bán lẻ và các tập đoàn
những ngành khác ủng hộ.
Theo hãng tin Reuters, trong cuộc điều
trần hôm đó, chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ-ASEAN, ông Ted Osius,
nguyên đại sứ Hoa Kỳ ở Việt Nam, tuyên bố: “Việt Nam đã là một nền kinh tế thị trường rồi, vì đã đáp ứng tiêu chuẩn chủ chốt đó là khả năng chuyển đổi tiền tệ”.
Nhưng
Liên minh Tôm miền Nam gồm các ngư dân và nhà chế biến tôm Hoa Kỳ cho
biết họ phản đối việc cấp quy chế kinh tế thị trường, vì theo họ, vẫn
còn các rào cản về quyền sở hữu đất đai của Việt Nam, luật lao động của
Việt Nam còn yếu kém và thuế đánh vào tôm ở Việt Nam thấp hơn, gây tổn
hại cho các thành viên của Liên minh.
Việc nâng cấp quy chế của
Việt Nam cũng gặp phải sự phản đối đáng kể tại Quốc Hội Hoa Kỳ, với 8
thượng nghị sĩ và 31 dân biểu Hạ viện đưa ra lập luận tương tự với bộ
trưởng Thương Mại Gina Raimondo. Theo họ, việc cấp quy chế kinh tế thị
trường cho Việt Nam sẽ hỗ trợ các công ty nhà nước Trung Quốc đã đầu tư
nhiều vào Việt Nam, bằng cách giúp họ lách thuế nhập của Mỹ dễ dàng hơn.
Roy
Houseman, đại diện của liên minh các nhà sản xuất thép lớn của Mỹ,
United Steelworkers Union (USW), nói thêm rằng thay đổi quy chế cho Việt
Nam sẽ "làm xói mòn cơ sở sản xuất trong nước của chúng ta, làm suy
yếu khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng của Hoa Kỳ... và củng cố vai
trò của Việt Nam như một kênh trung chuyển hàng hóa Trung Quốc được buôn
bán không công bằng."
Đối với chuyên gia kinh tế Lê Đăng
Doanh, các tiêu chuẩn do Hoa Kỳ đặt ra để công nhận là kinh tế thị
trường còn quá xa so với tiêu chuẩn hiện nay của Việt Nam:
“Giữa
Hoa Kỳ và Việt Nam thì mối quan hệ đã phát triển tốt đẹp và giữa hai
nước hiện nay đang có quan hệ hợp tác chiến lược. Riêng về kinh tế, Hoa
Kỳ có những tiêu chuẩn về nền kinh tế thị trường, trong đó đòi hỏi phải
có đồng tiền được chuyển đổi đầy đủ, tức là trong bất kỳ tình huống nào,
trong nước và ngoài nước, đồng tiền đều có thể được chuyển đổi sang
ngoại tệ.
Một điều kiện nữa là giữa người sử dụng lao
động và người lao động phải được tự do thỏa thuận tiền lương, rồi thì
phải có công đoàn độc lập, v.v…
Đó là những tiêu chuẩn mà
hiện nay còn xa so với những tiêu chuẩn mà Việt Nam đang áp dụng, do
điều kiện phát triển cụ thể của Việt Nam. Vì vậy, tôi thấy đây là một
cuộc điều tra, xem xét khó khăn.
Hoa Kỳ dự kiến đến tháng
7 sẽ có tuyên bố kết luận về điều này. Tôi hy vọng là việc xem xét này
sẽ không gây cản trở cho mối quan hệ hợp tác kinh tế, vì hiện nay Hoa Kỳ
là thị trường xuất khẩu số một của Việt Nam.”
Theo Reuters,
trong cuộc điều trần hôm 08/05, các luật sư đại diện Việt Nam khẳng
định rằng việc tăng lương ở Việt Nam là kết quả của thương lượng giữa
người lao động với chủ công ty. Nhưng tổ chức bảo vệ nhân quyền của Mỹ
Human Rights Watch ( HRW ) cho biết Việt Nam vẫn không đáp ứng các tiêu
chuẩn cơ bản về quyền lao động để có thể được xem là nền kinh tế thị
trường. Theo HRW, thật sai lầm khi nói rằng công nhân Việt Nam có thể tự
thành lập công đoàn, hoặc nói rằng tiền lương của họ là kết quả của
thương lượng tự do.
Theo ông Lê Đăng Doanh, tiêu chuẩn liên quan
đến công đoàn độc lập có lẽ sẽ là trở ngại lớn nhất cho việc Hoa Kỳ công
nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường:
“Việt Nam chưa có
trả lời về việc có thay đổi quy chế hiện nay hay không. Trong nước chưa
thấy có sáng kiến hay đề nghị nào về việc xem một Luật Công đoàn, trong
đó có công đoàn độc lập.
Vì vậy tôi nghĩ là giữa Việt Nam
và Hoa Kỳ cần tiếp tục có những trao đổi sâu sắc và đầy đủ để hai bên
hiểu biết nhau đầy đủ hơn. Hiện nay Việt Nam quan niệm công đoàn là phải
do đảng, cho nên hoạt động của công đoàn về nhiều mặt rất là năng động,
nhưng đều dưới sự lãnh đạo chặt chẽ của cơ quan đảng. Ngay cả công đoàn
ở các doanh nghiệp tư nhân cũng phải được đặt dưới sự lãnh đạo của tổ
chức đảng ở các doanh nghiệp đó. Cho nên Việt Nam cũng yêu cầu thành lập
các tổ chức đảng ở các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp đầu tư nước
ngoài”.
Ngoài hai tiêu chuẩn về khả năng chuyển đổi tiền tệ
và về lao động, quốc gia muốn được Mỹ công nhận là kinh tế thị trường
còn phải cho phép liên doanh hoặc hình thức đầu tư nước ngoài khác. Hoa
Kỳ cũng sẽ xem xét chính phủ của nước đó có sở hữu hay kiểm soát các
phương tiện sản xuất hay không, cũng như có kiểm soát việc phân bổ nguồn
lực, giá và quyết định sản lượng hay không. Một tiêu chuẩn khác có thể
là nhân quyền ở Việt Nam.
Vấn đề là chính phủ Hoa Kỳ xem xét cấp
quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam trong bối cảnh đang diễn ra
chiến dịch vận động tranh cử cho cuộc bầu cử tổng thống tháng 11. Theo
hãng tin Reuters, tổng thống Joe Biden đang muốn thu hút lá phiếu từ
giới lao động, nhất là những công nhân ngành thép ở Pennsylvania, được
xem là một bang dao động ( swing state ) có vai trò quan trọng đối với
kết quả bầu cử.
Ông Biden gần đây đã phản đối kế hoạch của hãng
thép Nhật Bản Nippon Steel mua lại hãng US Steel ở Pittsburgh, đồng thời
kêu gọi phải đánh thuế cao hơn với thép nhập khẩu từ Trung Quốc.
Ấy
là chưa kế đến khả năng cựu tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng
sau cuộc bầu cử tháng 11 và điều này có thể sẽ ảnh hưởng đến quan hệ
kinh tế giữa Hoa Kỳ với Việt Nam, theo chuyên gia Lê Đăng Doanh:
“Theo
những thông tin mà tôi được biết, nếu ông Trump thắng cử, ông sẽ lập
lại những yêu cầu, những lời hứa của ông và điều này sẽ gây nhiều khó
khăn cho xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với Hoa Kỳ. Tức là có thể ông
Trump sẽ đánh thuế và sẽ xem xét lại những cam kết mà Việt Nam và Hoa Kỳ
đã đạt được trong thời tổng thống Biden.”
Thượng đỉnh Trung-Hàn-Nhật tái khẳng định mục tiêu ‘‘phi hạt nhân hóa’’ bán đảo Triều Tiên
Trọng Thành
4–5 minutes
Hôm
nay, 27/05/2024, tại Seoul, sau cuộc họp ba bên, Trung Quốc, Hàn Quốc
và Nhật Bản ra tuyên bố chung tái khẳng định mục tiêu ‘‘phi hạt nhân
hóa’’ bán đảo Triều Tiên nhằm duy trì hòa bình tại khu vực Đông Bắc Á.
Bắc Kinh, Seoul và Tokyo cũng cam kết thúc đẩy đàm phán để đúc kết một
hiệp định tự do mậu dịch ba bên.
Đăng ngày:
3 phút
Bản tuyên bố chung Trung – Hàn – Nhật nhấn mạnh ‘‘việc duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trên bán đảo Triều Tiên và vùng Đông Bắc Á là lợi ích chung và trách nhiệm chung’’ của ba nước. Ba bên nhất trí ‘‘tiếp tục tích cực nỗ lực để giải quyết vấn đề bán đảo Triều Tiên bằng con đường chính trị.’’
Thượng đỉnh ba bên này là một cơ hội để Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn
Quốc tìm kiếm khả năng thu hẹp bất đồng, mở rộng hợp tác.
Thông tín viên Nicolas Rocca từ Seoul cho biết cụ thể :
‘‘Một
khởi đầu mới’’, diễn đạt của thủ tướng Trung Quốc Lý Cường (Li Qiang)
vào lúc thượng đỉnh khai mạc, tóm lược tinh thần chính của cuộc gặp ba
bên này. Tìm thấy những điểm đồng thuận với thủ tướng Nhật Fumio Kishida
và tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol dường như là điều đặc biệt quan
trọng sau hơn bốn năm thượng đỉnh bị gián đoạn. Tuyên bố chung tập trung
vào các vấn đề dễ đạt được đồng thuận, như phát triển bền vững, y tế
hay các giao lưu giữa người dân và văn hóa.
Nhưng Bắc
Triều Tiên đã trở thành một chủ đề thảo luận, khi ít giờ trước thượng
đỉnh, Bình Nhưỡng tuyên bố kế hoạch phóng một vệ tinh gián điệp, khiến
Nhật Bản và Hàn Quốc bực bội. Lãnh đạo hai nước đã kêu gọi Bắc Triều
Tiên hủy kế hoạch, và Seoul đáp trả với việc cho cất cánh nhiều phi cơ
chiến đấu, trong lúc thủ tướng Trung Quốc kêu gọi các bên kiềm chế.
Trong
tuyên bố chung, ba bên đã nhất trí được về cam kết ‘‘phi hạt nhân hóa’’
và một giải pháp chính trị cho vấn đề bán đảo Triều Tiên. Ngược lại,
vấn đề Đài Loan đã không được nêu ra, và không có những bước tiến lớn về
các chủ đề nhạy cảm. Ưu tiên vẫn là nối lại đối thoại ba bên và nối lại
việc tổ chức thượng đỉnh hàng năm.’’
Gia tăng hợp tác kinh
tế cũng là chủ đề được thảo luận tại thượng đỉnh Trung-Hàn-Nhật lần này.
Bản tuyên bố chung cho biết ba bên thỏa thuận sẽ ‘‘tăng cường đàm
phán’’ về hiệp định tự do mậu dịch, vốn bị đình chỉ kể từ thượng đỉnh
lần trước. Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol nhấn mạnh là ba quốc gia
Đông Bắc Á ‘‘đã quyết định tạo lập một môi trường minh bạch, với viễn
cảnh tương lai có thể dự đoán, đối với thương mại và đầu tư, và xác lập
một chuỗi cung ứng đáng tin cậy’’.
Trung Quốc cam kết có biện pháp để cải thiện niềm tin của giới đầu tư
Theo
Tân Hoa Xã, thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã kêu gọi Hàn Quốc và Nhật
Bản, hai đồng minh của Mỹ, từ bỏ mọi xu thế ‘‘bảo hộ mậu dịch’’ và chính
sách tách rời khỏi nền kinh tế Trung Quốc, ‘‘không biến chuyện kinh tế
và thương mại thành các vấn đề chính trị hay an ninh’’.
Theo AFP,
thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, trong cuộc gặp lãnh đạo tập đoàn Samsung
Hàn Quốc hôm qua, cam kết sẽ có các biện pháp để cải thiện niềm tin của
giới đầu tư nước ngoài. Tập đoàn Samsung là một trong số vài doanh
nghiệp hàng đầu thế giới về linh kiện bán dẫn tân tiến nhất, đặc biệt
cần cho trí tuệ nhân tạo. Theo giới quan sát, Seoul hiện đang chịu nhiều
áp lực của Mỹ trong việc ngừng cung cấp các linh kiện bán dẫn tân tiến
nhất cho Trung Quốc.
Chính phủ nói sạt lở đất ở Papua New Guinea chôn vùi hơn 2.000 người
Reuters
2–3 minutes
Vụ
sạt lở đất lớn ở Papua New Guinea ba ngày trước đã chôn vùi hơn 2.000
người, chính phủ cho biết ngày thứ Hai, do địa hình hiểm trở cản trở
viện trợ và làm giảm hi vọng tìm thấy người sống sót.
Trung tâm
Thảm họa Quốc gia đưa ra con số mới trong một bức thư gửi Liên Hợp Quốc
nêu ra số người tử vong có thể lên tới hơn 670 người.
Cách biệt
này cho thấy địa điểm hẻo lánh và khó khăn trong việc ước tính dân số
chính xác. Cuộc điều tra dân số đáng tin cậy cuối cùng của đảo quốc Thái
Bình Dương này là vào năm 2000 và nhiều người sống trong những ngôi
làng trên núi biệt lập.
Bộ trưởng Quốc phòng Billy Joseph cho biết
4.000 người sống trong sáu ngôi làng hẻo lánh ở khu vực Maip-Mulitaka
thuộc tỉnh Enga, nơi vụ sạt lở đất xảy ra vào sáng sớm ngày thứ Sáu
trong khi hầu hết mọi người đang ngủ.
Hơn 150 ngôi nhà bị chôn vùi dưới đống đổ nát cao gần bằng hai tầng. Lực lượng cứu hộ nghe thấy tiếng la hét dưới đất.
Hơn
72 giờ sau vụ sạt lở đất, người dân vẫn phải dùng thuổng, gậy và tay
trần để cố gắng di dời đống đổ nát. Theo chính quyền tỉnh, chỉ có năm
thi thể được tìm thấy.
Thiết bị hạng nặng và viện trợ đến chậm do
địa điểm hẻo lánh trong khi chiến tranh giữa các bộ tộc gần đó đã khiến
các nhân viên cứu trợ phải di chuyển trong các đoàn xe do binh lính hộ
tống và trở về thủ phủ của tỉnh, cách đó 60 km, vào ban đêm.
Xe máy xúc đầu tiên chỉ đến được địa điểm xảy ra thảm họa vào cuối Chủ nhật, theo một quan chức Liên Hợp Quốc.
Úc
đã công bố gói viện trợ ban đầu trị giá 2,5 triệu đôla Úc (1,66 triệu
đôla Mỹ) vào cuối ngày thứ Hai và cho biết sẽ cử các chuyên gia kĩ thuật
đến giúp cứu hộ và thu hồi.
Trung Quốc, nước đang ve vãn các đảo quốc Thái Bình Dương, cũng nói sẽ viện trợ.
Mưa,
mặt đất không ổn định và nước chảy đang khiến việc dọn dẹp các đống đổ
nát cực kì nguy hiểm cho người dân và các toán cứu hộ, theo Serhan
Aktoprak, trưởng phái bộ của cơ quan di trú LHQ ở Papua New Guinea.
**********
Nhà lập pháp Mỹ nói với Đài Loan vũ khí đang đến, cần phải răn đe Trung Quốc
Reuters
3–4 minutes
Một
nhà lập pháp cao cấp của Mỹ thăm Đài Bắc ngày thứ Hai cho biết vũ khí
mà Đài Loan đặt mua cuối cùng đang trên đường đến, và các cuộc tập trận
“hăm dọa” của Trung Quốc vào tuần trước nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng
cường khả năng răn đe của hòn đảo này.
Trung Quốc tuyên bố Đài
Loan được cai trị dân chủ là lãnh thổ của mình và chưa bao giờ từ bỏ sử
dụng vũ lực để thu phục hòn đảo này. Chính phủ Đài Loan bác bỏ tuyên bố
chủ quyền của Bắc Kinh.
Trong hai năm qua, Đài Loan đã phàn nàn về
sự chậm trễ trong việc giao vũ khí của Mỹ, chẳng hạn như phi đạn phòng
không Stinger, trong khi các nhà sản xuất cung cấp cho Ukraine để hỗ trợ
nước này chống lại cuộc xâm lược của Nga.
Dân biểu Đảng Cộng hòa
Michael McCaul, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Hoa Kỳ, nói “hạm đội”
của quân đội Trung Quốc tuần trước đã gửi một thông điệp rất mạnh mẽ tới
Mỹ
“Chúng tôi đang xúc tiến giao những hệ thống vũ khí đó. Tôi
muốn thấy việc này diễn ra nhanh hơn, nhưng vũ khí đang tới,” ông McCaul
nói với các phóng viên sau khi hội kiến Tổng thống Đài Loan Lại Thanh
Đức với tư cách là người đứng đầu phái đoàn lưỡng đảng gồm năm nhà lập
pháp Mỹ khác.
Các thành viên khác của phái đoàn là Dân biểu Young
Kim từ bang California, Joe Wilson từ bang South Carolina và Andy Barr
từ bang Kentucky, tất cả đều thuộc Đảng Cộng hòa; và hai dân biểu Đảng
Dân chủ là Jimmy Panetta từ California và Chrissy Houlahan từ bang
Pennsylvania.
Đài Loan cần có đủ vũ khí để cho Chủ tịch Trung Quốc
Tập Cận Bình thấy rằng rủi ro nhiều hơn lợi ích nếu xâm chiếm hòn đảo
này, ông nói thêm.
“Tổng thống Lại và tôi, như mọi khi, có cuộc
trò chuyện rất nghiêm túc và cũng rất thẳng thắn về mối đe dọa mà hòn
đảo này đối mặt từ nước láng giềng phía bắc, và đó là mối đe dọa thực
sự,” ông McCaul nói. “Không có sự răn đe, Chủ tịch Tập có tham vọng táo
bạo và hung hăng.”
Ông nói thêm rằng Đài Loan nên chú tâm vào các vũ khí hàng hải như phi đạn chống hạm Harpoon để ngăn chặn một cuộc xâm lược.
Ông
McCaul cũng bảo đảm rằng bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử
tổng thống Mỹ vào tháng 11, sự ủng hộ của Mỹ dành cho Đài Loan sẽ vẫn
tiếp tục.
Ông Lại, hội kiến ông McCaul trước đó tại văn phòng tổng
thống, nói ông sẽ "tăng cường năng lực quốc phòng, và cho thế giới thấy
quyết tâm của người dân Đài Loan bảo vệ quê nhà của họ."
Bộ Ngoại
giao Trung Quốc nói ông McCaul và các nhà lập pháp khác đến Đài Loan
bất chấp phản đối mạnh mẽ của Bắc Kinh, và họ đã đưa ra "những biểu đạt
nghiêm khắc."
Năm ngoái, Bắc Kinh đã áp đặt chế tài lên ông McCaul sau khi ông tới Đài Loan và hội kiến tổng thống khi đó là bà Thái Anh Văn.
Trung
Quốc đã gia tăng áp lực lên Đài Loan trong bốn năm qua, bao gồm việc
tiến hành các hoạt động quân sự gần như hàng ngày gần hòn đảo này.
Sáng
thứ Hai, trong bản cập nhật hàng ngày về những chuyển động của Trung
Quốc trong 24 giờ trước đó, bộ quốc phòng Đài Loan cho biết họ đã phát
hiện 21 máy bay quân sự Trung Quốc và 11 tàu hoạt động gần đó.
***********
Điện Kremlin: NATO đang đối đầu trực tiếp với Nga
THANH HIỀN
Tổng
thư ký NATO Stoltenberg giải thích thêm về gợi ý nên chấm dứt lệnh cấm
Ukraine sử dụng vũ khí phương Tây để tấn công các mục tiêu quân sự ở
Nga. Điện Kremlin lập tức phản ứng mạnh.
Theo Hãng thông tấn Tass ngày 27-5, phát biểu tại phiên họp Hội đồng Nghị viện NATO,
Tổng thư ký Jens Stoltenberg đã làm rõ lý do cho rằng Ukraine nên được
sử dụng các vũ khí phương Tây để tấn công vào lãnh thổ Nga.
Theo ông, đây là "hành động tự vệ" nhằm đáp trả những bước tiến của Nga gần Kharkov thời gian gần đây.
"Các
đồng minh có quyền quyết định sẽ cung cấp cho Ukraine vũ khí ở điều
kiện nào. Đó không phải là quyết định của NATO, đó là quyết định của
từng đồng minh. Nhưng tôi đã nói rằng đã đến lúc phải xem xét liệu dỡ bỏ
một số hạn chế có phải điều đúng đắn hay không. Hiện tại chúng ta thấy
rằng tình hình ở tiền tuyến và biên giới ít nhiều giống nhau, đặc biệt
là ở vùng Kharkov", ông Stoltenberg lập luận.
Tổng thư ký NATO so
sánh việc Kiev không thể tấn công các mục tiêu quân sự trên lãnh thổ Nga
giống như việc một tay của Ukraine bị "trói lại" và Kiev sẽ gặp khó
trong việc phòng thủ.
"Bởi vì Ukraine bị tấn công từ lãnh thổ Nga
bằng tên lửa, không kích, bằng pháo binh và họ khó đáp trả vì những hạn
chế đối với một số loại vũ khí mà họ có thể sử dụng", ông nói và nhấn
mạnh hành động của Kiev là "tự vệ".
"Một số đồng minh đã dỡ bỏ hạn
chế, cho phép người Ukraine tự vệ tốt hơn và tôi nghĩ đã đến lúc cân
nhắc việc dỡ bỏ các hạn chế khác để giúp (Ukraine) tự vệ trong giới hạn
của luật pháp quốc tế", ông Stoltenberg nói.
Mỹ và các đồng minh
đã nhiều lần khẳng định không khuyến khích Ukraine tấn công vào lãnh thổ
Nga. Tuy nhiên vào hồi đầu tháng 5, Anh - một thành viên NATO - đã cho
phép Kiev có quyền dùng vũ khí được London cung cấp để tấn công vào các
mục tiêu trong lòng nước Nga.
Đáp
trả trước những bình luận của tổng thư ký NATO, Điện Kremlin ngày 27-5
tuyên bố NATO đang đối đầu trực tiếp với Nga. Đồng thời, Matxcơva cũng
cáo buộc những tuyên bố quân sự của NATO đang làm leo thang tình hình
xung đột, theo Hãng tin Reuters.
Liên quan đến phát biểu của ông
Stoltenberg, trước đó vào hôm 26-5, Thủ tướng Ý Giorgia Meloni và Thủ
tướng Đức Olaf Scholz đồng loạt lên tiếng nhấn mạnh phản đối sử dụng vũ
khí đã viện trợ cho Ukraine để tấn công vào lãnh thổ Nga.
Hôm
26-5, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga Dmitry Medvedev cũng
nói rằng nếu Mỹ tấn công vào các mục tiêu của Nga ở chiến trường
Ukraine, chính là điểm khởi phát một cuộc chiến tranh thế giới mới.
Tổng
thống Nga Vladimir Putin đã nhiều cần cảnh báo phương Tây về nguy cơ
xảy ra một cuộc xung đột toàn cầu liên quan đến vấn đề Ukraine. Ông
Putin cũng tuyên bố một cuộc xung đột trực tiếp giữa Nga với NATO đồng
nghĩa với việc thế giới chỉ còn thiếu một bước là nổ ra Thế chiến 3.
************
Các nhà lập pháp Mỹ tuyên bố ủng hộ Đài Loan
Là
phái đoàn công tác đầu tiên của Mỹ tới Đài Loan sau khi ông Lại Thanh
Đức tuyên thệ nhậm chức, các nhà lập pháp Mỹ khẳng định sự ủng hộ của
Washington đối với hòn đảo này.
Trong cuộc gặp với nhà lãnh đạo Đài Loan
Lại Thanh Đức ngày 27-5, nghị sĩ Michael McCaul, người đứng đầu Ủy ban
Đối ngoại Hạ viện Mỹ, cho biết ông và các đồng nghiệp "ủng hộ mạnh mẽ
hòn đảo xinh đẹp này".
Ông McCaul chỉ trích cuộc tập trận
"đáng sợ" mới đây của Trung Quốc, diễn ra ngay sau khi ông Lại nhậm
chức hôm 20-5, cho rằng sự việc cho thấy Bắc Kinh "không quan tâm đến
việc chiếm Đài Loan bằng biện pháp hòa bình".
Đến nay, Trung Quốc
khẳng định Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và không
loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thống nhất hòn đảo.
"Tất cả các nền dân chủ phải cùng nhau chống lại sự xâm lược và chuyên chế", Hãng tin AFP dẫn lời ông McCaul.
Ông McCaul và các nhà lập pháp của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đã đến Đài Bắc vào ngày 26-5.
Nhà
lập pháp Mỹ nhấn mạnh cần cung cấp năng lực đánh chặn cho Đài Loan.
"Điều quan trọng là đảm bảo rằng Đài Loan có vũ khí cần thiết để răn đe,
để khi ông Tập nhìn vào tính toán đó thì sẽ thấy không ổn", ông McCaul
nói.
Ngày
27-5, khi được hỏi về việc tốc độ hỗ trợ quân sự của Mỹ cho Đài Loan,
ông McCaul thừa nhận: "Tôi muốn thấy điều đó nhanh hơn". "Nhưng chúng
sắp tới", ông nói.
Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông không ủng
hộ Đài Loan độc lập nhưng cũng sẽ đưa lực lượng đến bảo vệ hòn đảo.
Washington vẫn giữ sự mơ hồ chiến lược về khả năng can thiệp ở Đài Loan.
Trong
khi đó, ông Lại cảm ơn sự ủng hộ của các nhà lập pháp Mỹ, cho biết ông
hy vọng Quốc hội Mỹ sẽ "tiếp tục hỗ trợ Đài Loan tăng cường khả năng
phòng vệ". "Tôi sẽ tăng cường cải cách và tăng cường quốc phòng, để thế
giới thấy được quyết tâm bảo vệ quê hương của người Đài Loan", ông nói.
************
Tin tức thế giới 28-5: Binh sĩ Ai Cập - Israel bắn nhau; Pháp cử cố vấn quân sự sang Ukraine
NGỌC ĐỨC
8–10 minutes
Cố vấn quân sự Pháp sắp đến Ukraine
Theo
Hãng tin Reuters, ngày 27-5 (giờ địa phương), Tổng tư lệnh các lực
lượng vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi tuyên bố đã hoàn thành thủ tục
cho phép các cố vấn quân sự Pháp đến thăm các cơ sở huấn luyện của Kiev
trong thời gian tới.
Ông Syrskyi tuyên bố trên Telegram sau cuộc
họp trực tuyến với Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastien Lecornu: "Tôi rất
vui khi được hoan nghênh sáng kiến cử cố vấn Pháp đến Ukraine để huấn
luyện binh sĩ Ukraine.
Tôi đã ký các tài liệu cần thiết để những
cố vấn Pháp đầu tiên đến thăm những cơ sở huấn luyện của chúng tôi sớm
và làm quen với cơ sở hạ tầng và nhân sự ở đó".
Tổng tư lệnh quân
đội Ukraine không cung cấp thêm thông tin cụ thể, song ông không quên
nhấn mạnh niềm tin rằng quyết tâm của Pháp sẽ thôi thúc những đối tác
khác theo đuổi "dự án tham vọng" này.
Cùng ngày, Bộ Quốc phòng
Pháp thông tin với Reuters: "Như đã đề cập nhiều lần, việc huấn luyện
trên đất Ukraine là một trong những dự án được bàn thảo kể từ hội thảo
về việc hỗ trợ Ukraine được Tổng thống [Emmanuel Macron] chủ trì hôm
26-2.
Như các dự án khác được thảo luận khi đó, sáng kiến này vẫn
đang được bàn luận cùng phía Ukraine, nhất là ở khâu hiểu rõ nhu cầu
chính xác của họ".
Nga tố Ukraine tấn công Matxcơva, Luhansk
Ngày
27-5, Thống đốc vùng Matxcơva Andrei Vorobyov khẳng định lực lượng
phòng không nước này đã bắn hạ một máy bay không người lái (drone)
Ukraine ở ngay ngoài không phận thủ đô.
Ông Vorobyov cho rằng vào
khoảng 21h (giờ địa phương), các mảnh vỡ của drone trên đã rơi xuống một
nhà dân ở Balashikha, phía đông thành phố Matxcơva. Rất may, không ai
bị thương trong vụ việc này.
Thành phố Luhansk nằm trong lãnh thổ
thế giới công nhận của Ukraine do Nga kiểm soát cũng đã ghi nhận một
cuộc tấn công bằng tên lửa của Kiev trong ngày 27-5.
Thống đốc
vùng Luhansk do Nga bổ nhiệm Leonid Pasechnik khẳng định trên Telegram
rằng vụ tấn công trên được thực hiện bằng bom chùm.
Ông Pasechnik
tuyên bố vẫn đang ghi nhận thông tin về thiệt hại người và của. Trong
khi đó, Hãng thông tấn TASS dẫn nguồn cơ quan chức năng cho biết cuộc
tấn công khiến một vài người bị thương.
Căng thẳng Trung Đông
* Phản ứng thế giới vụ Israel không kích nhầm trại tị nạn
Ngày
27-5, một loạt nước phương Tây đã lên tiếng xoay quanh vụ quân đội
Israel không kích nhầm một khu lều của người dân Palestine ở thành phố
Rafah, làm ít nhất 45 người thiệt mạng.
Thủ tướng Israel Benjamin
Netanyahu khẳng định cuộc tấn công trên là "sai lầm bi kịch", song vẫn
nhấn mạnh cuộc không kích đã tiêu diệt hai quan chức cấp cao Hamas,
trong đó có tham mưu trưởng lực lượng này ở Bờ Tây.
Ngay sau vụ
việc trên, Washington đã yêu cầu Tel Aviv cố gắng nhiều hơn trong việc
giảm rủi ro nhân mạng ở Gaza, song không đề cập việc yêu cầu quân đội
Israel ngừng hoạt động quân sự tại Rafah.
Một người phát ngôn Hội
đồng an ninh quốc gia Mỹ cho biết: "Israel có quyền truy đuổi Hamas, và
chúng tôi hiểu rõ rằng cuộc tấn công đã tiêu diệt hai quan chức Hamas
cấp cao có trách nhiệm trong các cuộc tấn công chống lại dân thường
Israel. Nhưng chúng tôi cũng đã thể hiện rõ rằng Israel phải thực hiện
mọi biện pháp phòng ngừa để bảo vệ dân thường".
Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định ông "rất tức giận" vì những cuộc tấn công gần đây của Tel Aviv.
Ông
Macron viết trên X: "Các chiến dịch này phải dừng lại. Ở Rafah hiện
không còn chỗ nào an toàn cho dân thường Palestine". Ngay sau đó, khoảng
10.000 người đã biểu tình trước cổng Đại sứ quán Israel tại Paris để
phản đối các hoạt động quân sự trên.
Ngoại trưởng Đức Annalena
Baerbock và Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) về chính sách đối
ngoại và an ninh Josep Borrell kêu gọi phán quyết của Tòa án Công lý
quốc tế (ICJ) phải được tôn trọng.
Bà Baerbock nhắc nhở: "Pháp
luật quốc tế về nhân đạo được áp dụng với tất cả mọi trường hợp, bao gồm
các hành động chiến tranh của Israel".
Trong khi đó, Chính phủ
Canada cũng cho biết "kinh hoàng" trước cuộc tấn công nhầm vào Rafah.
Ngoại trưởng nước này Melanie Joy viết trên X: "Canada không ủng hộ hoạt
động quân sự của Israel ở Rafah. Mức độ thống khổ của con người như thế
này phải chấm dứt".
Algeria - thành viên không thường trực của
Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc - cũng đã triệu tập phiên họp khẩn cấp
của cơ quan này vào ngày 28-5 để thảo luận về cuộc tấn công trên.
Binh sĩ Ai Cập và Israel giao tranh chết người ở Rafah
Ngày
27-5, một người phát ngôn quân đội Ai Cập cho biết một binh sĩ nước này
đã tử nạn sau vụ đọ súng với quân đội Israel ở khu vực gần cửa khẩu
Rafah nối giữa Ai Cập và Dải Gaza. Cairo đang điều tra vụ việc này.
Hai
quan chức an ninh Ai Cập ẩn danh cho biết một binh sĩ nước này trực tại
tháp canh gần cửa khẩu Rafah phát hiện một xe bọc thép chở binh sĩ
Israel vượt qua biên giới giữa hai nước. Những binh sĩ này đang đuổi
đánh và giết nhiều người Palestine.
BInh sĩ Ai Cập trên đã khai
hỏa và phía Israel bắn trả khiến người này tử vong tại chỗ. Điều này
nhanh chóng dẫn đến vụ đọ súng giữa quân đội hai nước. Nhiều binh sĩ
Israel bị thương và phải rút quân.
Trước đó, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) cũng cho biết đang điều tra về vụ việc trên.
Thông
báo của IDF nêu: "Vài tiếng trước (trong ngày 27-5), một vụ bắn nhau đã
diễn ra trên biên giới với Ai Cập. Vụ việc đang được điều tra và chúng
tôi đang thảo luận với phía Ai Cập".
Sau đó, Cairo đã phát cảnh
báo về nguy cơ mất an ninh và an toàn đối với các lực lượng an ninh của
mình. Ai Cập cũng tuyên bố sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết để ngăn
vụ việc tái diễn.
Israel sợ Tòa ICC phát lệnh bắt lãnh đạo
Ngày
27-5, Tel Aviv đã nêu lo ngại về việc Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) có
thể sắp phát lệnh bắt với Thủ tướng Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Quốc
phòng Yoav Gallant và một số lãnh đạo cấp cao khác.
Ngoại trưởng
Israel Israel Katz cảnh báo các đại sứ quán nước này trên thế giới tăng
cường an ninh vì có thể sắp có "làn sóng bài Do Thái nghiêm trọng".
Ông
Katz nói: "Chúng tôi kỳ vọng tòa ICC sẽ không phát lệnh bắt giữ các
quan chức chính trị và quân sự Israel cấp cao. Chúng tôi sẽ không cúi
đầu hay bị đe dọa và vẫn sẽ tiếp tục chiến đấu".
Lực lượng Houthi tuyên bố tấn công hai tàu khu trục Mỹ
Ngày 27-5, lực lượng Houthi ở Yemen tuyên bố đã phát động tấn công ba tàu dân sự và hai tàu khu trục Mỹ trên Ấn Độ Dương và Biển Đỏ.
Lực
lượng này cho biết tàu hàng bị đánh gồm các tàu Larego Desert và MSC
Mechela trên Ấn Độ Dương và tàu Minerva Lisa trên Biển Đỏ. Houthi không
nêu rõ các tàu khu trục nào bị tấn công.
Người phát ngôn cơ quan
quân sự của Houthi Yahya Saree cho biết lực lượng này đã dùng tên lửa
chống hạm và drone để tấn công tàu chiến Mỹ, song không nêu rõ thời gian
diễn ra cuộc tấn công.
Hiện các công ty vận tải và quân đội Mỹ đều chưa xác nhận các cuộc tấn công trên.
Mỹ tố Triều Tiên phóng vệ tinh vi phạm nghị quyết Liên Hiệp Quốc
Quân đội Mỹ ngày 27-5 khẳng định nỗ lực phóng vệ tinh do thám quân sự của Triều Tiên hôm 27-5 là "sự vi phạm táo tợn" các hiến chương của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.
Bộ
Tư lệnh quân sự Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ nêu trong thông
báo: "Vụ phóng có sử dụng công nghệ liên quan trực tiếp đến chương trình
tên lửa đạn đạo liên lục địa của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên".
Pháp gỡ tình trạng khẩn cấp tại New Caledonia
Ngày
28-5, Pháp quyết định gỡ tình trạng khẩn cấp tại vùng lãnh thổ New
Caledonia của mình tại Thái Bình Dương. Hòn đảo này rơi vào tình trạng
bạo loạn trong nhiều ngày qua sau khi Hạ viện Pháp thông qua một dự luật
có thể ảnh hưởng đến phong trào đòi độc lập của người bản địa tại đây.
Văn
phòng Tổng thống Pháp cho biết các biện pháp giới hạn hiện đã được nới
lỏng để tạo điều kiện cho Đảng FLNKS dẫn đầu phong trào độc lập tổ chức
họp mặt. Chính quyền địa phương cũng đang tìm cách gỡ bỏ các rào cản
được người dân lập ra trên đường.
Tuy nhiên, Paris vẫn dự kiến sẽ
bổ sung 480 thành viên lực lượng chức năng để ổn định tình hình. Lệnh
giới nghiêm từ 18h hôm trước đến 6h hôm sau và lệnh cấm bán cồn vẫn được
áp dụng.
Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !
Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !
Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?
Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?
Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông
Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng
Mặt mày ai lại đi hồ hởi
Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông
Phải chăng “quý” mặt đã thành mông
Con mắt nay đà có nhưng không
Nên mới chổng khu vào hải đảo
Gia tài gấm vóc của tổ tông?
Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .
Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .
Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .