Tin nóng trong ngày
Tin Tức Khắp Nơi Mới Nhất Ngày 22 -9 -2023
*************
Điều gì dẫn đến căng thẳng ngũ cốc giữa Ba Lan và Ukraine?
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Ba Lan tuyên bố sẽ ngừng cung cấp vũ khí cho Ukraine vì tranh chấp ngũ cốc
Ba Lan là một trong những nước ủng hộ kiên định nhất với Ukraine sau cuộc xâm lược của Nga, nhưng mối quan hệ giữa hai nước láng giềng đã gặp phải trở ngại lớn về xuất khẩu ngũ cốc.
Mọi việc diễn ra một cách công khai nhất, khi các nhà lãnh đạo của hai nước tận dụng chuyến công du tới trụ sở Liên Hiệp Quốc để công kích lẫn nhau.
Trong khi nói chuyện với báo giới, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đặt câu hỏi rằng Ukraine biết ơn sự giúp đỡ của nước ngoài như thế nào và so sánh đất nước này với một người đang chết đuối.
"Một người đang chết đuối cực kỳ nguy hiểm vì người đó có thể kéo bạn xuống đáy... Anh ta có thể đơn giản nhấn chìm người cứu hộ", ông nói.
Vài giờ sau, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đáp trả Ba Lan, nói rằng thật đáng báo động khi một số người bạn của Ukraine ở châu Âu đang thể hiện tình đoàn kết 'trong một sân khấu chính trị - tạo ra một bộ phim kinh dị từ ngũ cốc'.
Warsaw lên án bình luận của ông Zelensky và tuyên bố sẽ ngừng cung cấp vũ khí cho nước láng giềng, một quyết định có thể gây ra hậu quả lớn cho nỗ lực phản công của Ukraine.
Điều gì đã gây ra tranh cãi về ngũ cốc giữa hai nước?
Ukraine là một nước sản xuất lớn và chiến tranh đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt ngũ cốc trên khắp thế giới khi các tuyến xuất khẩu qua Biển Đen phần lớn bị cắt đứt.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Một số nhà phân tích cho rằng hành vi của Ba Lan là có động cơ chính trị trước cuộc bầu cử quốc gia sắp tới
Ukraine đã phải tìm các tuyến đường bộ thay thế, dẫn đến một lượng lớn ngũ cốc phải đến Trung Âu, khiến giá ngũ cốc ở các nước này giảm.
Để bảo vệ nông dân địa phương, Liên minh châu Âu đã tạm thời cấm nhập khẩu ngũ cốc vào 5 quốc gia: Bulgaria, Hungary, Ba Lan, Romania và Slovakia.
Khi lệnh cấm kết thúc vào ngày 15/9, EU đã quyết định không gia hạn lệnh cấm, nhưng Hungary, Slovakia và Ba Lan vẫn duy trì lệnh cấm.
Ukraine đã đưa vấn đề này lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WHO) và cho rằng đây là hành vi vi phạm nghĩa vụ quốc tế. Nhưng Ba Lan cho biết họ sẽ giữ nguyên lệnh cấm.
Ủy ban châu Âu cho biết mỗi quốc gia không có quyền quyết định chính sách thương mại rộng hơn, nhưng trước cuộc bầu cử vào ngày 15/10, đảng Pháp luật và Công lý cầm quyền của Ba Lan muốn được coi là bảo vệ nông dân nước này và trở nên cương quyết hơn.
Thỏa thuận ngũ cốc Ukraine là gì?
Khi quân đội của Putin xâm lược Ukraine vào tháng 2/2022, hải quân Nga đã phong tỏa các cảng Biển Đen của nước này, phong tỏa 20 triệu tấn ngũ cốc lẽ ra để xuất khẩu.
Việc này khiến giá lương thực thế giới tăng cao và đe dọa gây ra tình trạng thiếu hụt lương thực ở các nước Trung Đông và châu Phi, vốn nhập khẩu một lượng lớn lương thực từ Ukraine.
Vào tháng 7/2022, một thỏa thuận - do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hiệp Quốc làm trung gian - đã được ký kết giữa Nga và Ukraine, cho phép các tàu chở hàng đi dọc hành lang ở Biển Đen.
Hành lang dài 310 hải lý và rộng 3 hải lý chạy đến và đi từ các cảng Ukraine.
Thỏa thuận này đã giúp Ukraine xuất khẩu gần 33 triệu tấn ngũ cốc. Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc, thoả thuận này đã hạ nhiệt giá lương thực toàn cầu khoảng 20%.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Thỏa thuận ngũ cốc đã giúp Ukraine xuất khẩu 33 triệu tấn ngũ cốc trong một năm
Tuy nhiên, kể từ khi Nga rút khỏi thỏa thuận, giá ngũ cốc thế giới đã tăng trở lại, theo chỉ số giá lương thực của Liên Hiệp Quốc.
Nga nói rằng họ có thể giải quyết vấn đề này. Khi nói chuyện với các nhà lãnh đạo châu Phi vào tháng 7/2023, Tổng thống Vladimir Putin đã cam kết vận chuyển ngũ cốc miễn phí tới ít nhất sáu quốc gia châu Phi - Burkina Faso, Cộng hòa Trung Phi, Eritrea, Mali, Somalia và Zimbabwe - trong bốn tháng tiếp theo.
Đầu tháng này, ông Putin cho biết việc xuất khẩu ngũ cốc miễn phí này sẽ bắt đầu “trong vài tuần nữa”.
Ukraine đang được cung cấp những vũ khí gì?
Cả Ba Lan và Ukraine đều thừa hưởng một lượng lớn vũ khí từ thời Liên Xô sau khi Liên Xô tan rã.
Vì đã có lịch sử sử dụng lâu dài nên Ukraine hài lòng với những vũ khí thời Chiến tranh Lạnh này, còn Ba Lan cũng hài lòng không kém khi tặng những vũ khí cũ hơn của mình cho Ukraine và trang bị thêm các loại vũ khí mới hơn của phương Tây.
Nhưng khí tài quân sự của Ba Lan đã bị cạn kiệt khoảng 1/3 do chuyển giao cho Ukraine: nước này đã viện trợ cho Ukraine 320 xe tăng thời Liên Xô và 14 máy bay chiến đấu MiG-29, và tranh chấp ngũ cốc đã khiến việc giao vũ khí trong tương lai trở nên bất định.
Người phát ngôn Chính phủ Ba Lan Piotr Muller cho biết chỉ có những lô hàng đạn dược và vũ khí đã thỏa thuận trước đó mới được giao, bao gồm cả những lô hàng từ các hợp đồng đã ký với Ukraine.
Thật vậy, nhà sản xuất PGZ của Ba Lan dự kiến sẽ gửi khoảng 60 khẩu pháo Krab trong vài tháng tới.
Những nước nào cung cấp vũ khí cho Ukraine?
Mỹ dẫn đầu thế giới trong nỗ lực trang bị vũ khí cho Ukraine - tổng số viện trợ trị giá khoảng 46 tỷ USD.
Họ đã cung cấp xe tăng, pháo binh và bệ phóng tên lửa, đồng thời cho biết họ sẽ hỗ trợ chuyển giao chiến đấu cơ tiên tiến cho Ukraine bằng cách cho phép các đồng minh phương Tây cung cấp máy bay F-16 do Mỹ sản xuất và đào tạo phi công Ukraine sử dụng máy bay này.
Đức, Anh, Na Uy và Đan Mạch là những nhà tài trợ lớn tiếp theo, Ba Lan xếp ở vị trí thứ sáu.
Ba Lan đã gửi khoảng 3,3 tỷ USD viện trợ quân sự cho Ukraine để tự vệ trước Nga.
Họ đã cung cấp cho Ukraine xe tăng chiến đấu Leopard 2 - và kêu gọi Đức làm điều tương tự - cũng như cam kết cung cấp máy bay chiến đấu cho đất nước và chào đón hơn 1,5 triệu người tị nạn từ Ukraine.
************
Mỹ khôi phục chương trình gián điệp tàu ngầm thời Chiến tranh Lạnh để chống lại Trung Quốc
Trên một hòn đảo lộng gió cách Seattle 80 km về phía bắc có một trạm giám sát của Hải quân Hoa Kỳ. Trong nhiều năm, trạm này luôn bận rộn theo dõi di chuyển của cá voi và đo nhiệt độ nước biển đang tăng cao. Tháng 10 năm ngoái, Hải quân đã đặt cho đơn vị một cái tên mới phản ánh rõ hơn nhiệm vụ hiện tại của đơn vị: Bộ Tư lệnh Giám sát Dưới biển.
Theo ba người hiểu biết trực tiếp về kế hoạch này, việc đổi tên trạm giám sát tại căn cứ hải quân đảo Whidbey là sự chấp thuận một dự án quân sự lớn hơn nhiều của Mỹ: tiến hành tái thiết lớn nhất chương trình gián điệp chống tàu ngầm của Mỹ kể từ khi chấm dứt Chiến tranh Lạnh.
Sự hồi sinh của nỗ lực trị giá hàng tỷ đô la, được gọi là Hệ thống Giám sát Tích hợp Dưới biển (IUSS), diễn ra khi Trung Quốc tăng cường các cuộc tập trận xung quanh Đài Loan, làm tăng mối lo ngại về một cuộc xung đột tiềm tàng trên lãnh thổ được cai trị dân chủ mà Bắc Kinh muốn đặt dưới sự kiểm soát của mình.
Dự án vực dậy IUSS chưa từng được báo cáo trước đây. Nó liên quan đến việc hiện đại hóa mạng lưới cáp gián điệp âm thanh dưới nước hiện có của Mỹ và trang bị thêm cho đội tàu giám sát những cảm biến tiên tiến và máy thu âm dưới biển, những động thái nhằm tăng cường khả năng do thám kẻ thù của quân đội. Hoa Kỳ đã đồng ý bán cho Úc công nghệ tương tự để giúp tăng cường khả năng phòng thủ của đồng minh ở khu vực Thái Bình Dương.
Thay đổi sáng tạo nhất trong hệ thống trinh sát đại dương của Hải quân là đầu tư vào công nghệ mới để thu nhỏ và toàn cầu hóa các công cụ giám sát hàng hải truyền thống. Ba nguồn tin cho biết, mạng lưới cáp gián điệp cố định ban đầu nằm ở những vị trí bí mật dưới đáy đại dương, được thiết kế để do thám các tàu ngầm của Liên Xô cách đây 7 thập niên.
Kế hoạch của Hải quân bao gồm việc triển khai một đội máy bay không người lái trên biển để lắng nghe tàu địch; đặt các cảm biến “vệ tinh dưới nước” di động dưới đáy biển để quét tìm tàu ngầm; sử dụng vệ tinh để định vị tàu bằng cách theo dõi tần số vô tuyến của chúng; và sử dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo để phân tích dữ liệu gián điệp hàng hải chỉ trong một phần thời gian mà các nhà phân tích thường bỏ ra.
Ba nguồn tin vừa kể cho biết, sự tồn tại của IUSS chỉ được công bố vào năm 1991 khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và các chi tiết về hoạt động của cơ quan này vẫn được giữ bí mật. Cả ba nói về chương trình mật với điều kiện giấu tên.
Reuters đã có thể tập hợp các chi tiết về kế hoạch của đơn vị thông qua các cuộc phỏng vấn với hơn chục người tham gia vào nỗ lực này, bao gồm hai nhân viên Hải quân hiện đang làm việc về giám sát hàng hải, các cố vấn cho Hải quân và các nhà thầu quốc phòng tham gia vào các dự án.
Reuters cũng đã xem qua hàng trăm hợp đồng của Hải quân. Cuộc kiểm tra đó đã xác định được ít nhất 30 thỏa thuận liên quan đến chương trình giám sát đã được ký kết trong ba năm qua với các tập đoàn quốc phòng khổng lồ cũng như một loạt các công ty khởi nghiệp đang phát triển máy bay không người lái trên biển và xử lý AI. Một đánh giá của Reuters về dữ liệu theo dõi tàu và hình ảnh vệ tinh cũng tiết lộ những chi tiết mới về việc đặt cáp dưới nước bí mật của Hải quân.
IUSS được chỉ huy bởi Đại tá Stephany Moore, một sĩ quan tình báo kỳ cựu của Hải quân. Chương trình hoạt động dưới sự chỉ huy của Lực lượng Tàu ngầm Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ, do Chuẩn đô đốc Richard Seif đứng đầu.
Hai ông Moore và Seif từ chối yêu cầu phỏng vấn. Trả lời câu hỏi của Reuters, phát ngôn viên của Lực lượng Tàu ngầm Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ cho biết Hải quân không thể thảo luận các chi tiết cụ thể liên quan đến hệ thống giám sát dưới biển của mình vì “lý do an ninh hoạt động”.
Phát ngôn viên nói trong một tuyên bố: “Các hệ thống đã và sẽ trải qua sự tăng trưởng và tái cấp vốn khi các công nghệ dưới biển được phát triển và khi các ưu tiên quốc phòng được cập nhật”.
Ông Tim Hawkins, phát ngôn viên của Hạm đội 5 Hoa Kỳ, có trụ sở tại Trung Đông và đã chỉ đạo các cuộc thử nghiệm máy bay không người lái trên biển của Hoa Kỳ, nói với Reuters rằng Hải quân đang cải thiện khả năng giám sát từ “không gian đến đáy biển” với mục đích vẽ ra bức tranh rõ ràng nhất từ trước đến nay về hoạt động toàn cầu trên biển.
Trong khi đó, Trung Quốc đang thực hiện chương trình gián điệp hàng hải của riêng mình, được gọi là Vạn lý Trường Thành Dưới nước, hai nguồn tin của Hải quân Hoa Kỳ nói với Reuters.
Hệ thống đó đang được xây dựng, bao gồm các dây cáp được trang bị cảm biến nghe sóng siêu âm đặt dọc đáy biển ở Biển Đông, một đấu trường căng thẳng do tranh chấp lãnh thổ giữa Bắc Kinh và các nước láng giềng. Hai người này cho biết, Trung Quốc cũng đang xây dựng một đội máy bay không người lái trên biển và tàu không người lái dưới nước để truy tìm tàu ngầm của đối phương.
Sự đẩy mạnh của Trung Quốc kéo dài đến tận Thái Bình Dương. Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc do nhà nước điều hành cho biết vào năm 2018 họ đã vận hành hai cảm biến dưới nước: một ở Challenger Deep ở rãnh Mariana, điểm sâu nhất được biết đến trên trái đất; cái còn lại gần Yap, một hòn đảo trong Liên bang Micronesia. Các nguồn tin Hải quân cho biết, mặc dù Trung Quốc nói những cảm biến này được sử dụng cho mục đích khoa học nhưng chúng có thể phát hiện các chuyển động của tàu ngầm gần căn cứ hải quân Mỹ trên đảo Guam, một lãnh thổ của Mỹ tại Thái Bình Dương.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc không trả lời yêu cầu bình luận về bất kỳ khía cạnh nào của câu chuyện này. Bộ Ngoại giao Trung Quốc từ chối bình luận.
Theo ba người có hiểu biết trực tiếp về kế hoạch này, việc thúc đẩy giám sát của Hải quân Hoa Kỳ được thúc đẩy bởi ba yếu tố chính. Đầu tiên là sự trỗi dậy nhanh chóng của Trung Quốc như một cường quốc biển và khả năng các tàu của nước này tấn công Đài Loan hoặc phá hoại cơ sở hạ tầng quan trọng dưới biển, bao gồm đường ống dẫn dầu và cáp quang internet.
Thứ hai là sự thành công của Ukraine trong việc áp dụng các chiến thuật tác chiến trên biển mới trong cuộc phản công chống lại các lực lượng xâm lược của Nga; Ukraine đã sử dụng các phương tiện biển không người lái tương đối rẻ tiền để tấn công tàu và cầu của đối phương. Sự phát triển này đã bộc lộ tính dễ bị tổn thương của các tàu mặt nước lớn trước các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và Hải quân Hoa Kỳ cần phải làm chủ công nghệ này cho các hoạt động tấn công của riêng mình, cũng như học cách tự vệ trước nó. Điều đó có thể nâng cao tầm quan trọng của chiến tranh tàu ngầm trong bất kỳ cuộc xung đột nào với Trung Quốc, ba người nói.
Cuối cùng, sự thay đổi công nghệ nhanh chóng, bao gồm các cảm biến dưới nước nhạy cảm hơn, trí tuệ nhân tạo và máy bay không người lái trên biển, đang thúc đẩy cuộc chạy đua vũ trang giám sát giữa Bắc Kinh và Washington.
Ông Brent Sadler, cựu sĩ quan tàu ngầm của Hải quân Mỹ, nói với Reuters rằng việc nâng cấp của Mỹ đáng ra đã phải làm từ lâu và tiến triển quá chậm vì Ngũ Giác Đài vẫn tập trung vào việc chế tạo các tàu chiến và tàu ngầm khổng lồ.
“Chúng ta phải đầu tư nhanh hơn vào khả năng thế hệ tiếp theo. Chúng ta đang mất vị trí dẫn đầu và người Trung Quốc đang nhanh chóng bắt kịp”, ông Sadler, hiện là chuyên gia về hải chiến tại The Heritage Foundation, một tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Washington, cho biết.
Hải quân và Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã không trả lời yêu cầu bình luận về tốc độ Hải quân áp dụng các công nghệ mới.
Cảm giác cấp bách
Chương trình gián điệp dưới nước của Mỹ được triển khai vào những năm 1950 với hệ thống phát hiện tàu ngầm được gọi là Hệ thống Giám sát Âm thanh. Nó bao gồm cái gọi là cáp thu âm dưới nước - một loại máy thu âm dưới biển - được đặt dưới đáy biển. Tên được đổi thành IUSS vào năm 1985. Đó là khi các dây cáp cố định được bổ sung công nghệ được gọi là Hệ thống Cảm biến Mảng Giám sát (SURTASS), các mảng sonar dài thẳng đứng được kéo bên dưới các tàu Hải quân để lắng nghe tàu ngầm địch đang ẩn nấp ở độ sâu.
Vào thời kỳ đỉnh cao vào những năm 1980, IUSS bao gồm hàng nghìn thủy thủ Hải quân và phân tích dữ liệu từ các tàu và cáp dưới biển tại 31 cơ sở xử lý khác nhau. Theo các tài liệu được giải mật của Hải quân, việc theo dõi các tàu của Liên Xô là trọng tâm của nhiệm vụ ban đầu.
Với sự tan rã của Liên Xô vào những năm 1990, IUSS đã bị thu hẹp quy mô. Các nhà phân tích ngày càng được giao nhiệm vụ giám sát sinh vật biển và các trận động đất ngoài khơi.
Ngày nay, chỉ còn lại hai địa điểm giám sát: cơ sở nằm trong Trạm Không quân Hải quân Đảo Whidbey ở bang Washington và một địa điểm khác tại trạm hải quân Dam Neck ở Virginia Beach, bang Virginia.
Từng được mệnh danh là Cơ sở Xử lý Đại dương của Hải quân, chúng được đổi tên thành Bộ Tư lệnh Giám sát Dưới biển vào năm ngoái. Ông Jon Nelson, sĩ quan chỉ huy của đơn vị Đảo Whidbey, cho biết tại một buổi lễ đổi tên vào tháng 10 năm 2022, tên mới “phù hợp hơn với phạm vi bao quát rộng rãi về sứ mệnh của chúng tôi”.
Theo ông Phillip Sawyer, phó đô đốc Hải quân Mỹ đã nghỉ hưu và cựu lãnh đạo của lực lượng tàu ngầm ở Thái Bình Dương của Hải quân Mỹ, sự trỗi dậy của Trung Quốc như một đối thủ hải quân và việc Ukraine sử dụng máy bay không người lái để quấy rối hạm đội Biển Đen của Nga một cách hiệu quả đã khiến quân đội Mỹ đổi mới trọng tâm vào việc giám sát đại dương trong một môi trường hàng hải đang thay đổi nhanh chóng.
Ông Sawyer, hiện là Chủ tịch về Chiến tranh dưới biển tại Trường hậu đại học Hải quân ở Monterey, California, nói: “Việc này mang lại cho chúng tôi cảm giác cấp bách mà có lẽ đã thiếu trong những năm 90 và đầu những năm 2000”.
Thêm vào sự cấp bách đó: nhu cầu bảo vệ các tuyến cáp internet dưới biển trải dài dưới đáy đại dương, một mạng lưới toàn cầu vận chuyển 99% lưu lượng truy cập internet xuyên lục địa. Reuters đưa tin vào tháng 3 rằng những dây cáp này là trung tâm của cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc nhằm kiểm soát các công nghệ tiên tiến.
Vào tháng 2, hai tuyến cáp internet dưới biển đã bị cắt vốn nối Đài Loan với Quần đảo Mã Tổ, một cụm đảo do Đài Loan quản lý nằm gần lục địa Trung Quốc. Phải mất nhiều tuần để khôi phục hoàn toàn dịch vụ Internet cho khoảng 14.000 cư dân trên đảo. Chính quyền Đài Loan vào thời điểm đó cho biết họ nghi ngờ hai tàu Trung Quốc là thủ phạm nhưng không đưa ra bằng chứng trực tiếp và không gọi đây là hành động có chủ ý.
Trung Quốc không bình luận về vụ việc vào thời điểm đó. Bộ quốc phòng và ngoại giao của Trung Quốc đã không trả lời các yêu cầu bình luận mới về vấn đề này.
Vào tháng 5 năm nay, nhóm Quad – liên minh giữa Australia, Nhật Bản, Ấn Độ và Mỹ – cho biết bốn nước sẽ hợp tác để bảo vệ và xây dựng các tuyến cáp quang tốc độ cao dưới biển ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Cả hải quân Trung Quốc và Mỹ đều thường xuyên tiến hành các cuộc tập trận quanh Đài Loan, đồng minh của Mỹ, trong khi các nhà phân tích quân sự nghiên cứu xem bất kỳ cuộc xung đột tiềm ẩn nào trên hòn đảo này có thể diễn ra như thế nào.
Theo phúc trình năm 2022 của Ngũ Giác Đài về quân đội Trung Quốc, mặc dù các tàu chiến và tàu ngầm của Mỹ được đánh giá là vượt trội về mặt kỹ thuật nhưng Trung Quốc lại có lực lượng hải quân lớn nhất thế giới, bao gồm khoảng 340 tàu và tàu ngầm. Phúc trình cho biết, Trung Quốc đang chế tạo các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân tiên tiến hơn, chạy êm hơn và khó bị phát hiện hơn.
Tàu đi vào bóng tối
Theo hai nguồn tin của Hải quân có hiểu biết trực tiếp về hệ thống này, viên ngọc quý của các hoạt động giám sát dưới biển của Hoa Kỳ vẫn là mạng lưới cáp nghe toàn cầu lần đầu tiên được lắp đặt trong Chiến tranh Lạnh, vẫn là cơ sở hạ tầng do thám dưới biển tốt nhất trên thế giới.
Các nguồn tin cho biết những sợi cáp này là công cụ giúp giải quyết bí ẩn xung quanh chiếc tàu lặn Titan thuộc sở hữu tư nhân đã phát nổ hồi tháng 6, khiến 5 người thiệt mạng trong hành trình đi xem xác tàu Titanic có niên đại hàng thế kỷ.
Hải quân Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng họ đã hỗ trợ tìm kiếm Titan sau khi phân tích dữ liệu âm thanh phát hiện ra “sự bất thường phù hợp với một vụ nổ”. Hải quân đã không trả lời các câu hỏi của Reuters về cách họ thu được dữ liệu âm thanh.
Hai người cho biết, trong ba năm qua, một số mạng cáp này đã được mở rộng và thay thế bằng các loại cáp tiên tiến được trang bị cảm biến và máy thu âm dưới nước hiện đại để xác định chính xác hơn vị trí của tàu địch.
Những người này nói phần lớn công việc này được thực hiện bởi tàu USNS Zeus 40 năm tuổi, tàu cáp đầu tiên và duy nhất đang hoạt động được chế tạo đặc biệt cho Hải quân Hoa Kỳ. Hỗ trợ là CS Dependable và CS Decisive, hai tàu cáp thuộc sở hữu của công ty tư nhân SubCom của Hoa Kỳ, họ cho biết. SubCom đã trở thành nhân tố chủ chốt trong cuộc chiến công nghệ với Trung Quốc, Reuters đưa tin vào tháng 7.
Theo hai nguồn tin của Hải quân và phân tích của Reuters về dữ liệu theo dõi tàu, để giữ bí mật về vị trí của các dây cáp gián điệp dưới nước của Hoa Kỳ, ba con tàu này đã che giấu vị trí của chúng, được ngành vận tải biển gọi là “đi vào bóng tối”.
Các tàu thương mại được yêu cầu theo luật pháp quốc tế phải luôn bật bộ tiếp sóng nhận dạng để ngăn ngừa va chạm và giúp chính quyền chống lại tội phạm hàng hải. Nhưng các quốc gia có thể đảm bảo miễn trừ đối với một số tàu tư nhân, đặc biệt là những tàu làm việc trong các dự án an ninh quốc gia, theo luật sư hàng hải Stephen Askins có trụ sở tại London.
Theo dữ liệu trên thiết bị Eikon của LSEG, từ ngày 1/1/2022 đến ngày 22/8 năm nay, CS Trustable và CS Decisive đã không truyền tín hiệu nhận dạng tương ứng trong 60% và 57% số ngày chúng ở trên biển.
SubCom và Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã không trả lời yêu cầu bình luận về bất kỳ sự miễn trừ nào đối với các tàu SubCom.
Yếu tố thứ hai trong chương trình gián điệp dưới biển ban đầu của Hoa Kỳ là một hạm đội gồm 5 tàu kiểu catamaran lớn được trang bị hệ thống SURTASS, các dây cáp được trang bị thiết bị nghe sóng siêu âm và được kéo qua đại dương.
Vào tháng 2/2020, Hải quân đã trao cho Lockheed Martin một hợp đồng trị giá 287 triệu đô la để sản xuất các dàn sonar kéo tiên tiến mới cho các tàu này. Theo hai nguồn tin của Hải quân, chiếc cáp mới đầu tiên đã được chuyển giao vào năm ngoái.
Lockheed Martin đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Các nguồn tin cho biết hiện Hải quân đang chế tạo các phiên bản di động thu nhỏ mới có thể được triển khai mà không bị phát hiện. Các mô-đun này, được gọi là SURTASS viễn chinh, hay SURTASS-E, có thể được đặt trong các container chở hàng được chất lên bất kỳ tàu sàn phẳng nào, cho phép các tàu thương mại thực hiện giám sát cho Hải quân, hai nguồn tin am hiểu về dự án cho biết.
Các nguồn tin nói, trong ba năm qua, Hải quân đã thử nghiệm hệ thống này từ một tàu cung cấp ngoài khơi ở Đại Tây Dương và kể từ đó nó đã được sử dụng trong các hoạt động tích cực tại các địa điểm bí mật.
Vào tháng 5 năm nay, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng họ đã phê duyệt việc bán hệ thống SURTASS-E trị giá 207 triệu đô la cho chính phủ Úc.
Một phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Úc nói với Reuters rằng họ đang đầu tư vào các khả năng giám sát dưới biển mới để bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng và theo dõi các mối đe dọa đang gia tăng dưới biển.
Nhật Bản cũng vận hành một hạm đội gồm ba tàu giám sát đại dương, được trang bị cáp SURTASS của Mỹ, hai nguồn tin của Hải quân Mỹ cho biết.
Hải quân Nhật Bản, được gọi là Lực lượng Phòng vệ Hàng hải, cho biết trong một tuyên bố rằng họ đang phối hợp với các đồng minh để chống lại mối đe dọa hải quân ngày càng gia tăng của Trung Quốc; lực lượng này từ chối bình luận cụ thể về hoạt động giám sát.
Drone biển ‘tai thính’
Hải quân đang thử nghiệm những cách mới để theo dõi tàu ngầm ở những khu vực mà tàu chiến của họ bị Trung Quốc giám sát chặt chẽ, bao gồm eo biển Đài Loan và Biển Đông, hai nguồn tin am hiểu về những nỗ lực đó cho biết.
Điều này có nghĩa là sử dụng các phương pháp lén lút hơn như gửi máy bay không người lái nhỏ, được trang bị camera hồng ngoại và máy thu âm dưới nước cũng như thả thiết bị nghe lén di động từ tàu thương mại.
Những nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết, một trong những nỗ lực thành công đầu tiên nhằm tạo ra một đơn vị giám sát dưới biển tự động là Hệ thống Đường dẫn Âm thanh Đáng tin cậy Chuyển đổi (TRAPS), được phát triển bởi Leidos, một công ty quốc phòng có trụ sở tại Virginia. Hải quân đã trao cho Leidos một hợp đồng trị giá 73 triệu đô la để phát triển hệ thống này vào năm 2019.
TRAPS bao gồm một hộp xử lý gắn liền với các cảm biến dưới đại dương sâu. Nó được thiết kế để đặt dưới đáy biển và lắng nghe tiếng tàu ngầm trên đầu, giống như một vệ tinh dưới nước.
Ông Chuck Fralick, giám đốc công nghệ của Leidos và một sĩ quan Hải quân đã nghỉ hưu, nói với Reuters rằng các đơn vị gián điệp dưới nước này có thể được lén lút thả ra khỏi mạn tàu đánh cá hoặc tàu kéo trong lãnh thổ đối phương.
Fralick nói: “Bạn có thể có được khả năng nghe ngóng hoặc giám sát ở hầu hết mọi nơi trên thế giới mà bạn muốn”.
Hải quân cũng đang thử nghiệm các drone nhỏ trên biển, bao gồm thuyền buồm không người lái và tàu ngầm thu nhỏ tự động trị giá từ 800.000 đến 3 triệu đô la để chế tạo – một thay đổi tương đối nhỏ trong thế giới hệ thống phòng thủ.
Những chiếc tàu này chưa mang theo vũ khí. Nhưng chúng có thể được trang bị camera độ phân giải cao, máy thu âm dưới nước, đường truyền vệ tinh và các thiết bị do thám khác, mang lại cho Hải quân một phương tiện chi phí thấp để mở rộng hoạt động giám sát một cách đáng kể, phát ngôn viên Hải quân Hawkins nói.
Hai nguồn tin Hải quân cho biết, trong tương lai, những tàu này có thể được sử dụng để bắn ngư lôi đánh chìm tàu ngầm, thả mìn dưới nước hoặc kích hoạt các thiết bị mồi nhử tạo ra tiếng động lớn dưới mặt nước nhằm gây nhầm lẫn cho kẻ thù.
Hải quân đã không trả lời các câu hỏi về việc trang bị drone trên biển.
Saildrone, một công ty có trụ sở tại San Francisco được thành lập vào năm 2012 bởi kỹ sư người Anh Richard Jenkins, trong nhiều năm đã thu thập dữ liệu từ các thuyền buồm không người lái của mình để theo dõi chuyển động của sinh vật biển và đo lường tác động của biến đổi khí hậu.
Bây giờ khách hàng quân sự đang tìm tới công ty này. Trong hai năm qua, Saildrone cho biết họ đã cung cấp cho Hải quân Hoa Kỳ 22 chiếc thuyền chạy bằng năng lượng mặt trời, bao gồm cả tàu Voyager có thể được trang bị camera thông minh và nhiều loại cảm biến. Hải quân xác nhận rằng họ đã mua Saildrones.
Mặc dù Hải quân vẫn chưa đặt hàng lớn nhưng Saildrone và các công ty khởi nghiệp về drone cho biết họ sẵn sàng cung cấp hàng trăm tàu mỗi năm.
Phát ngôn viên Hải quân Hawkins từ chối cho biết quân đội có thể mua thêm bao nhiêu tàu không người lái. Tuy nhiên, ông cho biết ngành công nghiệp drone trên biển đang “trên giao điểm của một cuộc cách mạng công nghệ”.
***********
Mỹ khôi phục chương trình gián điệp tàu ngầm thời Chiến tranh Lạnh để chống lại Trung Quốc
Trên một hòn đảo lộng gió cách Seattle 80 km về phía bắc có một trạm giám sát của Hải quân Hoa Kỳ. Trong nhiều năm, trạm này luôn bận rộn theo dõi di chuyển của cá voi và đo nhiệt độ nước biển đang tăng cao. Tháng 10 năm ngoái, Hải quân đã đặt cho đơn vị một cái tên mới phản ánh rõ hơn nhiệm vụ hiện tại của đơn vị: Bộ Tư lệnh Giám sát Dưới biển.
Theo ba người hiểu biết trực tiếp về kế hoạch này, việc đổi tên trạm giám sát tại căn cứ hải quân đảo Whidbey là sự chấp thuận một dự án quân sự lớn hơn nhiều của Mỹ: tiến hành tái thiết lớn nhất chương trình gián điệp chống tàu ngầm của Mỹ kể từ khi chấm dứt Chiến tranh Lạnh.
Sự hồi sinh của nỗ lực trị giá hàng tỷ đô la, được gọi là Hệ thống Giám sát Tích hợp Dưới biển (IUSS), diễn ra khi Trung Quốc tăng cường các cuộc tập trận xung quanh Đài Loan, làm tăng mối lo ngại về một cuộc xung đột tiềm tàng trên lãnh thổ được cai trị dân chủ mà Bắc Kinh muốn đặt dưới sự kiểm soát của mình.
Dự án vực dậy IUSS chưa từng được báo cáo trước đây. Nó liên quan đến việc hiện đại hóa mạng lưới cáp gián điệp âm thanh dưới nước hiện có của Mỹ và trang bị thêm cho đội tàu giám sát những cảm biến tiên tiến và máy thu âm dưới biển, những động thái nhằm tăng cường khả năng do thám kẻ thù của quân đội. Hoa Kỳ đã đồng ý bán cho Úc công nghệ tương tự để giúp tăng cường khả năng phòng thủ của đồng minh ở khu vực Thái Bình Dương.
Thay đổi sáng tạo nhất trong hệ thống trinh sát đại dương của Hải quân là đầu tư vào công nghệ mới để thu nhỏ và toàn cầu hóa các công cụ giám sát hàng hải truyền thống. Ba nguồn tin cho biết, mạng lưới cáp gián điệp cố định ban đầu nằm ở những vị trí bí mật dưới đáy đại dương, được thiết kế để do thám các tàu ngầm của Liên Xô cách đây 7 thập niên.
Kế hoạch của Hải quân bao gồm việc triển khai một đội máy bay không người lái trên biển để lắng nghe tàu địch; đặt các cảm biến “vệ tinh dưới nước” di động dưới đáy biển để quét tìm tàu ngầm; sử dụng vệ tinh để định vị tàu bằng cách theo dõi tần số vô tuyến của chúng; và sử dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo để phân tích dữ liệu gián điệp hàng hải chỉ trong một phần thời gian mà các nhà phân tích thường bỏ ra.
Ba nguồn tin vừa kể cho biết, sự tồn tại của IUSS chỉ được công bố vào năm 1991 khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và các chi tiết về hoạt động của cơ quan này vẫn được giữ bí mật. Cả ba nói về chương trình mật với điều kiện giấu tên.
Reuters đã có thể tập hợp các chi tiết về kế hoạch của đơn vị thông qua các cuộc phỏng vấn với hơn chục người tham gia vào nỗ lực này, bao gồm hai nhân viên Hải quân hiện đang làm việc về giám sát hàng hải, các cố vấn cho Hải quân và các nhà thầu quốc phòng tham gia vào các dự án.
Reuters cũng đã xem qua hàng trăm hợp đồng của Hải quân. Cuộc kiểm tra đó đã xác định được ít nhất 30 thỏa thuận liên quan đến chương trình giám sát đã được ký kết trong ba năm qua với các tập đoàn quốc phòng khổng lồ cũng như một loạt các công ty khởi nghiệp đang phát triển máy bay không người lái trên biển và xử lý AI. Một đánh giá của Reuters về dữ liệu theo dõi tàu và hình ảnh vệ tinh cũng tiết lộ những chi tiết mới về việc đặt cáp dưới nước bí mật của Hải quân.
IUSS được chỉ huy bởi Đại tá Stephany Moore, một sĩ quan tình báo kỳ cựu của Hải quân. Chương trình hoạt động dưới sự chỉ huy của Lực lượng Tàu ngầm Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ, do Chuẩn đô đốc Richard Seif đứng đầu.
Hai ông Moore và Seif từ chối yêu cầu phỏng vấn. Trả lời câu hỏi của Reuters, phát ngôn viên của Lực lượng Tàu ngầm Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ cho biết Hải quân không thể thảo luận các chi tiết cụ thể liên quan đến hệ thống giám sát dưới biển của mình vì “lý do an ninh hoạt động”.
Phát ngôn viên nói trong một tuyên bố: “Các hệ thống đã và sẽ trải qua sự tăng trưởng và tái cấp vốn khi các công nghệ dưới biển được phát triển và khi các ưu tiên quốc phòng được cập nhật”.
Ông Tim Hawkins, phát ngôn viên của Hạm đội 5 Hoa Kỳ, có trụ sở tại Trung Đông và đã chỉ đạo các cuộc thử nghiệm máy bay không người lái trên biển của Hoa Kỳ, nói với Reuters rằng Hải quân đang cải thiện khả năng giám sát từ “không gian đến đáy biển” với mục đích vẽ ra bức tranh rõ ràng nhất từ trước đến nay về hoạt động toàn cầu trên biển.
Trong khi đó, Trung Quốc đang thực hiện chương trình gián điệp hàng hải của riêng mình, được gọi là Vạn lý Trường Thành Dưới nước, hai nguồn tin của Hải quân Hoa Kỳ nói với Reuters.
Hệ thống đó đang được xây dựng, bao gồm các dây cáp được trang bị cảm biến nghe sóng siêu âm đặt dọc đáy biển ở Biển Đông, một đấu trường căng thẳng do tranh chấp lãnh thổ giữa Bắc Kinh và các nước láng giềng. Hai người này cho biết, Trung Quốc cũng đang xây dựng một đội máy bay không người lái trên biển và tàu không người lái dưới nước để truy tìm tàu ngầm của đối phương.
Sự đẩy mạnh của Trung Quốc kéo dài đến tận Thái Bình Dương. Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc do nhà nước điều hành cho biết vào năm 2018 họ đã vận hành hai cảm biến dưới nước: một ở Challenger Deep ở rãnh Mariana, điểm sâu nhất được biết đến trên trái đất; cái còn lại gần Yap, một hòn đảo trong Liên bang Micronesia. Các nguồn tin Hải quân cho biết, mặc dù Trung Quốc nói những cảm biến này được sử dụng cho mục đích khoa học nhưng chúng có thể phát hiện các chuyển động của tàu ngầm gần căn cứ hải quân Mỹ trên đảo Guam, một lãnh thổ của Mỹ tại Thái Bình Dương.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc không trả lời yêu cầu bình luận về bất kỳ khía cạnh nào của câu chuyện này. Bộ Ngoại giao Trung Quốc từ chối bình luận.
Theo ba người có hiểu biết trực tiếp về kế hoạch này, việc thúc đẩy giám sát của Hải quân Hoa Kỳ được thúc đẩy bởi ba yếu tố chính. Đầu tiên là sự trỗi dậy nhanh chóng của Trung Quốc như một cường quốc biển và khả năng các tàu của nước này tấn công Đài Loan hoặc phá hoại cơ sở hạ tầng quan trọng dưới biển, bao gồm đường ống dẫn dầu và cáp quang internet.
Thứ hai là sự thành công của Ukraine trong việc áp dụng các chiến thuật tác chiến trên biển mới trong cuộc phản công chống lại các lực lượng xâm lược của Nga; Ukraine đã sử dụng các phương tiện biển không người lái tương đối rẻ tiền để tấn công tàu và cầu của đối phương. Sự phát triển này đã bộc lộ tính dễ bị tổn thương của các tàu mặt nước lớn trước các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và Hải quân Hoa Kỳ cần phải làm chủ công nghệ này cho các hoạt động tấn công của riêng mình, cũng như học cách tự vệ trước nó. Điều đó có thể nâng cao tầm quan trọng của chiến tranh tàu ngầm trong bất kỳ cuộc xung đột nào với Trung Quốc, ba người nói.
Cuối cùng, sự thay đổi công nghệ nhanh chóng, bao gồm các cảm biến dưới nước nhạy cảm hơn, trí tuệ nhân tạo và máy bay không người lái trên biển, đang thúc đẩy cuộc chạy đua vũ trang giám sát giữa Bắc Kinh và Washington.
Ông Brent Sadler, cựu sĩ quan tàu ngầm của Hải quân Mỹ, nói với Reuters rằng việc nâng cấp của Mỹ đáng ra đã phải làm từ lâu và tiến triển quá chậm vì Ngũ Giác Đài vẫn tập trung vào việc chế tạo các tàu chiến và tàu ngầm khổng lồ.
“Chúng ta phải đầu tư nhanh hơn vào khả năng thế hệ tiếp theo. Chúng ta đang mất vị trí dẫn đầu và người Trung Quốc đang nhanh chóng bắt kịp”, ông Sadler, hiện là chuyên gia về hải chiến tại The Heritage Foundation, một tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Washington, cho biết.
Hải quân và Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã không trả lời yêu cầu bình luận về tốc độ Hải quân áp dụng các công nghệ mới.
Cảm giác cấp bách
Chương trình gián điệp dưới nước của Mỹ được triển khai vào những năm 1950 với hệ thống phát hiện tàu ngầm được gọi là Hệ thống Giám sát Âm thanh. Nó bao gồm cái gọi là cáp thu âm dưới nước - một loại máy thu âm dưới biển - được đặt dưới đáy biển. Tên được đổi thành IUSS vào năm 1985. Đó là khi các dây cáp cố định được bổ sung công nghệ được gọi là Hệ thống Cảm biến Mảng Giám sát (SURTASS), các mảng sonar dài thẳng đứng được kéo bên dưới các tàu Hải quân để lắng nghe tàu ngầm địch đang ẩn nấp ở độ sâu.
Vào thời kỳ đỉnh cao vào những năm 1980, IUSS bao gồm hàng nghìn thủy thủ Hải quân và phân tích dữ liệu từ các tàu và cáp dưới biển tại 31 cơ sở xử lý khác nhau. Theo các tài liệu được giải mật của Hải quân, việc theo dõi các tàu của Liên Xô là trọng tâm của nhiệm vụ ban đầu.
Với sự tan rã của Liên Xô vào những năm 1990, IUSS đã bị thu hẹp quy mô. Các nhà phân tích ngày càng được giao nhiệm vụ giám sát sinh vật biển và các trận động đất ngoài khơi.
Ngày nay, chỉ còn lại hai địa điểm giám sát: cơ sở nằm trong Trạm Không quân Hải quân Đảo Whidbey ở bang Washington và một địa điểm khác tại trạm hải quân Dam Neck ở Virginia Beach, bang Virginia.
Từng được mệnh danh là Cơ sở Xử lý Đại dương của Hải quân, chúng được đổi tên thành Bộ Tư lệnh Giám sát Dưới biển vào năm ngoái. Ông Jon Nelson, sĩ quan chỉ huy của đơn vị Đảo Whidbey, cho biết tại một buổi lễ đổi tên vào tháng 10 năm 2022, tên mới “phù hợp hơn với phạm vi bao quát rộng rãi về sứ mệnh của chúng tôi”.
Theo ông Phillip Sawyer, phó đô đốc Hải quân Mỹ đã nghỉ hưu và cựu lãnh đạo của lực lượng tàu ngầm ở Thái Bình Dương của Hải quân Mỹ, sự trỗi dậy của Trung Quốc như một đối thủ hải quân và việc Ukraine sử dụng máy bay không người lái để quấy rối hạm đội Biển Đen của Nga một cách hiệu quả đã khiến quân đội Mỹ đổi mới trọng tâm vào việc giám sát đại dương trong một môi trường hàng hải đang thay đổi nhanh chóng.
Ông Sawyer, hiện là Chủ tịch về Chiến tranh dưới biển tại Trường hậu đại học Hải quân ở Monterey, California, nói: “Việc này mang lại cho chúng tôi cảm giác cấp bách mà có lẽ đã thiếu trong những năm 90 và đầu những năm 2000”.
Thêm vào sự cấp bách đó: nhu cầu bảo vệ các tuyến cáp internet dưới biển trải dài dưới đáy đại dương, một mạng lưới toàn cầu vận chuyển 99% lưu lượng truy cập internet xuyên lục địa. Reuters đưa tin vào tháng 3 rằng những dây cáp này là trung tâm của cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc nhằm kiểm soát các công nghệ tiên tiến.
Vào tháng 2, hai tuyến cáp internet dưới biển đã bị cắt vốn nối Đài Loan với Quần đảo Mã Tổ, một cụm đảo do Đài Loan quản lý nằm gần lục địa Trung Quốc. Phải mất nhiều tuần để khôi phục hoàn toàn dịch vụ Internet cho khoảng 14.000 cư dân trên đảo. Chính quyền Đài Loan vào thời điểm đó cho biết họ nghi ngờ hai tàu Trung Quốc là thủ phạm nhưng không đưa ra bằng chứng trực tiếp và không gọi đây là hành động có chủ ý.
Trung Quốc không bình luận về vụ việc vào thời điểm đó. Bộ quốc phòng và ngoại giao của Trung Quốc đã không trả lời các yêu cầu bình luận mới về vấn đề này.
Vào tháng 5 năm nay, nhóm Quad – liên minh giữa Australia, Nhật Bản, Ấn Độ và Mỹ – cho biết bốn nước sẽ hợp tác để bảo vệ và xây dựng các tuyến cáp quang tốc độ cao dưới biển ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Cả hải quân Trung Quốc và Mỹ đều thường xuyên tiến hành các cuộc tập trận quanh Đài Loan, đồng minh của Mỹ, trong khi các nhà phân tích quân sự nghiên cứu xem bất kỳ cuộc xung đột tiềm ẩn nào trên hòn đảo này có thể diễn ra như thế nào.
Theo phúc trình năm 2022 của Ngũ Giác Đài về quân đội Trung Quốc, mặc dù các tàu chiến và tàu ngầm của Mỹ được đánh giá là vượt trội về mặt kỹ thuật nhưng Trung Quốc lại có lực lượng hải quân lớn nhất thế giới, bao gồm khoảng 340 tàu và tàu ngầm. Phúc trình cho biết, Trung Quốc đang chế tạo các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân tiên tiến hơn, chạy êm hơn và khó bị phát hiện hơn.
Tàu đi vào bóng tối
Theo hai nguồn tin của Hải quân có hiểu biết trực tiếp về hệ thống này, viên ngọc quý của các hoạt động giám sát dưới biển của Hoa Kỳ vẫn là mạng lưới cáp nghe toàn cầu lần đầu tiên được lắp đặt trong Chiến tranh Lạnh, vẫn là cơ sở hạ tầng do thám dưới biển tốt nhất trên thế giới.
Các nguồn tin cho biết những sợi cáp này là công cụ giúp giải quyết bí ẩn xung quanh chiếc tàu lặn Titan thuộc sở hữu tư nhân đã phát nổ hồi tháng 6, khiến 5 người thiệt mạng trong hành trình đi xem xác tàu Titanic có niên đại hàng thế kỷ.
Hải quân Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng họ đã hỗ trợ tìm kiếm Titan sau khi phân tích dữ liệu âm thanh phát hiện ra “sự bất thường phù hợp với một vụ nổ”. Hải quân đã không trả lời các câu hỏi của Reuters về cách họ thu được dữ liệu âm thanh.
Hai người cho biết, trong ba năm qua, một số mạng cáp này đã được mở rộng và thay thế bằng các loại cáp tiên tiến được trang bị cảm biến và máy thu âm dưới nước hiện đại để xác định chính xác hơn vị trí của tàu địch.
Những người này nói phần lớn công việc này được thực hiện bởi tàu USNS Zeus 40 năm tuổi, tàu cáp đầu tiên và duy nhất đang hoạt động được chế tạo đặc biệt cho Hải quân Hoa Kỳ. Hỗ trợ là CS Dependable và CS Decisive, hai tàu cáp thuộc sở hữu của công ty tư nhân SubCom của Hoa Kỳ, họ cho biết. SubCom đã trở thành nhân tố chủ chốt trong cuộc chiến công nghệ với Trung Quốc, Reuters đưa tin vào tháng 7.
Theo hai nguồn tin của Hải quân và phân tích của Reuters về dữ liệu theo dõi tàu, để giữ bí mật về vị trí của các dây cáp gián điệp dưới nước của Hoa Kỳ, ba con tàu này đã che giấu vị trí của chúng, được ngành vận tải biển gọi là “đi vào bóng tối”.
Các tàu thương mại được yêu cầu theo luật pháp quốc tế phải luôn bật bộ tiếp sóng nhận dạng để ngăn ngừa va chạm và giúp chính quyền chống lại tội phạm hàng hải. Nhưng các quốc gia có thể đảm bảo miễn trừ đối với một số tàu tư nhân, đặc biệt là những tàu làm việc trong các dự án an ninh quốc gia, theo luật sư hàng hải Stephen Askins có trụ sở tại London.
Theo dữ liệu trên thiết bị Eikon của LSEG, từ ngày 1/1/2022 đến ngày 22/8 năm nay, CS Trustable và CS Decisive đã không truyền tín hiệu nhận dạng tương ứng trong 60% và 57% số ngày chúng ở trên biển.
SubCom và Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã không trả lời yêu cầu bình luận về bất kỳ sự miễn trừ nào đối với các tàu SubCom.
Yếu tố thứ hai trong chương trình gián điệp dưới biển ban đầu của Hoa Kỳ là một hạm đội gồm 5 tàu kiểu catamaran lớn được trang bị hệ thống SURTASS, các dây cáp được trang bị thiết bị nghe sóng siêu âm và được kéo qua đại dương.
Vào tháng 2/2020, Hải quân đã trao cho Lockheed Martin một hợp đồng trị giá 287 triệu đô la để sản xuất các dàn sonar kéo tiên tiến mới cho các tàu này. Theo hai nguồn tin của Hải quân, chiếc cáp mới đầu tiên đã được chuyển giao vào năm ngoái.
Lockheed Martin đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Các nguồn tin cho biết hiện Hải quân đang chế tạo các phiên bản di động thu nhỏ mới có thể được triển khai mà không bị phát hiện. Các mô-đun này, được gọi là SURTASS viễn chinh, hay SURTASS-E, có thể được đặt trong các container chở hàng được chất lên bất kỳ tàu sàn phẳng nào, cho phép các tàu thương mại thực hiện giám sát cho Hải quân, hai nguồn tin am hiểu về dự án cho biết.
Các nguồn tin nói, trong ba năm qua, Hải quân đã thử nghiệm hệ thống này từ một tàu cung cấp ngoài khơi ở Đại Tây Dương và kể từ đó nó đã được sử dụng trong các hoạt động tích cực tại các địa điểm bí mật.
Vào tháng 5 năm nay, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng họ đã phê duyệt việc bán hệ thống SURTASS-E trị giá 207 triệu đô la cho chính phủ Úc.
Một phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Úc nói với Reuters rằng họ đang đầu tư vào các khả năng giám sát dưới biển mới để bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng và theo dõi các mối đe dọa đang gia tăng dưới biển.
Nhật Bản cũng vận hành một hạm đội gồm ba tàu giám sát đại dương, được trang bị cáp SURTASS của Mỹ, hai nguồn tin của Hải quân Mỹ cho biết.
Hải quân Nhật Bản, được gọi là Lực lượng Phòng vệ Hàng hải, cho biết trong một tuyên bố rằng họ đang phối hợp với các đồng minh để chống lại mối đe dọa hải quân ngày càng gia tăng của Trung Quốc; lực lượng này từ chối bình luận cụ thể về hoạt động giám sát.
Drone biển ‘tai thính’
Hải quân đang thử nghiệm những cách mới để theo dõi tàu ngầm ở những khu vực mà tàu chiến của họ bị Trung Quốc giám sát chặt chẽ, bao gồm eo biển Đài Loan và Biển Đông, hai nguồn tin am hiểu về những nỗ lực đó cho biết.
Điều này có nghĩa là sử dụng các phương pháp lén lút hơn như gửi máy bay không người lái nhỏ, được trang bị camera hồng ngoại và máy thu âm dưới nước cũng như thả thiết bị nghe lén di động từ tàu thương mại.
Những nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết, một trong những nỗ lực thành công đầu tiên nhằm tạo ra một đơn vị giám sát dưới biển tự động là Hệ thống Đường dẫn Âm thanh Đáng tin cậy Chuyển đổi (TRAPS), được phát triển bởi Leidos, một công ty quốc phòng có trụ sở tại Virginia. Hải quân đã trao cho Leidos một hợp đồng trị giá 73 triệu đô la để phát triển hệ thống này vào năm 2019.
TRAPS bao gồm một hộp xử lý gắn liền với các cảm biến dưới đại dương sâu. Nó được thiết kế để đặt dưới đáy biển và lắng nghe tiếng tàu ngầm trên đầu, giống như một vệ tinh dưới nước.
Ông Chuck Fralick, giám đốc công nghệ của Leidos và một sĩ quan Hải quân đã nghỉ hưu, nói với Reuters rằng các đơn vị gián điệp dưới nước này có thể được lén lút thả ra khỏi mạn tàu đánh cá hoặc tàu kéo trong lãnh thổ đối phương.
Fralick nói: “Bạn có thể có được khả năng nghe ngóng hoặc giám sát ở hầu hết mọi nơi trên thế giới mà bạn muốn”.
Hải quân cũng đang thử nghiệm các drone nhỏ trên biển, bao gồm thuyền buồm không người lái và tàu ngầm thu nhỏ tự động trị giá từ 800.000 đến 3 triệu đô la để chế tạo – một thay đổi tương đối nhỏ trong thế giới hệ thống phòng thủ.
Những chiếc tàu này chưa mang theo vũ khí. Nhưng chúng có thể được trang bị camera độ phân giải cao, máy thu âm dưới nước, đường truyền vệ tinh và các thiết bị do thám khác, mang lại cho Hải quân một phương tiện chi phí thấp để mở rộng hoạt động giám sát một cách đáng kể, phát ngôn viên Hải quân Hawkins nói.
Hai nguồn tin Hải quân cho biết, trong tương lai, những tàu này có thể được sử dụng để bắn ngư lôi đánh chìm tàu ngầm, thả mìn dưới nước hoặc kích hoạt các thiết bị mồi nhử tạo ra tiếng động lớn dưới mặt nước nhằm gây nhầm lẫn cho kẻ thù.
Hải quân đã không trả lời các câu hỏi về việc trang bị drone trên biển.
Saildrone, một công ty có trụ sở tại San Francisco được thành lập vào năm 2012 bởi kỹ sư người Anh Richard Jenkins, trong nhiều năm đã thu thập dữ liệu từ các thuyền buồm không người lái của mình để theo dõi chuyển động của sinh vật biển và đo lường tác động của biến đổi khí hậu.
Bây giờ khách hàng quân sự đang tìm tới công ty này. Trong hai năm qua, Saildrone cho biết họ đã cung cấp cho Hải quân Hoa Kỳ 22 chiếc thuyền chạy bằng năng lượng mặt trời, bao gồm cả tàu Voyager có thể được trang bị camera thông minh và nhiều loại cảm biến. Hải quân xác nhận rằng họ đã mua Saildrones.
Mặc dù Hải quân vẫn chưa đặt hàng lớn nhưng Saildrone và các công ty khởi nghiệp về drone cho biết họ sẵn sàng cung cấp hàng trăm tàu mỗi năm.
Phát ngôn viên Hải quân Hawkins từ chối cho biết quân đội có thể mua thêm bao nhiêu tàu không người lái. Tuy nhiên, ông cho biết ngành công nghiệp drone trên biển đang “trên giao điểm của một cuộc cách mạng công nghệ”.
***********
Với việc nâng cấp quan hệ ngoại giao, Trung Quốc hôm thứ Sáu (22/9) đã đề nghị giúp vực dậy nền kinh tế của Syria và chống lại tình trạng bất ổn trong nước ở quốc gia bị chiến tranh tàn phá, đồng thời thúc đẩy các lợi ích chiến lược của nước này trong khu vực mà họ liên kết với Iran và Ả Rập Saudi.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với người đồng cấp Syria tại Hàng Châu: “Trước môi trường quốc tế không ổn định và không chắc chắn, Trung Quốc sẵn sàng tiếp tục hợp tác với Syria vì lợi ích hợp tác hữu nghị và bảo vệ sự công bằng và công lý quốc tế”.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc dẫn lời ông Tập nói thêm: “Trung Quốc ủng hộ việc Syria phản đối sự can thiệp của nước ngoài, bắt nạt đơn phương... và sẽ hỗ trợ việc tái thiết Syria”.
Nhà lãnh đạo Syria bị cô lập về mặt ngoại giao đang có mặt tại Trung Quốc để thúc đẩy các nỗ lực nhằm chấm dứt hơn một thập niên cô lập ngoại giao dưới các lệnh trừng phạt của phương Tây, và tăng cường quan hệ thương mại với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, vì Syria đang rất cần đầu tư nước ngoài.
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Syria đã được thắt chặt đều đặn kể từ những ngày đầu của cuộc nội chiến bắt đầu vào năm 2011 với việc chính phủ Assad đàn áp các cuộc biểu tình và khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng và hàng triệu người phải di tản. Chính phủ Assad, được Nga và Iran hậu thuẫn, hiện kiểm soát hầu hết lãnh thổ và đã thiết lập lại mối quan hệ trong những năm gần đây với các nước láng giềng Ả Rập từng ủng hộ phe đối lập của ông.
Bắc Kinh đã tăng cường can dự ngoại giao với Trung Đông trong những năm gần đây và vào tháng 3 đã giúp môi giới một thỏa thuận bất ngờ giữa Ả Rập Saudi và Iran để chấm dứt rạn nứt ngoại giao kéo dài 7 năm.
Trích dẫn các sáng kiến hàng đầu nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng dọc theo Con đường tơ lụa cổ xưa và thúc đẩy cách tiếp cận của Trung Quốc đối với an ninh toàn cầu, ông Tập đã mở rộng hỗ trợ để Syria cải thiện quan hệ với các nước Ả Rập khác.
“Trung Quốc sẵn sàng tăng cường hợp tác với Syria thông qua Sáng kiến Vành đai và Con đường... để đóng góp tích cực cho hòa bình và phát triển khu vực và thế giới”, ông Tập nói.
Tuy nhiên, các nhà phân tích nghi ngờ rằng các công ty Trung Quốc không muốn đầu tư vào Syria do tình hình tài chính tồi tệ và an ninh kém ở nước này.
Bất kỳ khoản đầu tư nào của Trung Quốc hoặc khoản đầu tư khác vào Syria cũng có nguy cơ khiến nhà đầu tư vướng vào các lệnh trừng phạt của Mỹ theo Đạo luật Caesar năm 2020, có thể đóng băng tài sản của bất kỳ ai giao dịch với Syria.
Ấn Độ tạm dừng cấp thị thực cho công dân Canada khi tranh cãi leo thang
Nguồn hình ảnh, GETTY IMAGES
Thủ tướng Canada Justin Trudeau (trái) có cuộc gặp khó khăn với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Delhi trong tháng này
- Tác giả, Meryl Sebastian
- Vai trò, BBC News, Cochin
Ấn Độ đã ngừng cấp thị thực cho công dân Canada trong bối cảnh tranh cãi leo thang về vụ sát hại một nhân vật ly khai theo đạo Sikh trên đất Canada.
Ấn Độ cho biết động thái tạm thời này là do “các mối đe dọa an ninh” gây trở ngại cho công việc của các cơ quan đại diện nước này tại Canada.
Căng thẳng bùng lên trong tuần này sau khi Thủ tướng Justin Trudeau nói rằng Ấn Độ có thể đứng sau vụ giết người ngày 18/6.
Nhưng ông Trudeau hôm 21/9 nói ông không có ý khiêu khích Ấn Độ bằng cáo buộc này.
Ấn Độ đã giận dữ bác bỏ cáo buộc này và gọi đó là "vô lý".
Trả lời các phóng viên ở New York, bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, ông Trudeau nói: “Không có gì nghi ngờ việc Ấn Độ là một quốc gia có tầm quan trọng ngày càng tăng và là quốc gia mà chúng ta cần tiếp tục hợp tác”.
Ông cho biết Canada không tìm cách khiêu khích Ấn Độ hay gây ra vấn đề bằng cáo buộc này nhưng khẳng định rõ rệt về tầm quan trọng của nhà nước pháp quyền và việc bảo vệ người dân Canada.
Mối quan hệ giữa hai quốc gia - đối tác thương mại và an ninh quan trọng cũng như là đồng minh của Mỹ - đã căng thẳng trong nhiều tháng. Các nhà phân tích cho rằng hiện nay ngoại giao giữa hai nước đang ở mức thấp nhất trong mọi thời.
Chính phủ Ấn Độ nhanh chóng nói rõ việc đình chỉ dịch vụ thị thực cũng “áp dụng đối với người Canada ở nước thứ ba”.
“Đã có những lời đe dọa nhắm vào đại sứ quán và lãnh sự quán của chúng tôi ở Canada”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ ở Delhi cho biết. "Điều này đã làm gián đoạn hoạt động thông thường của họ. Do đó [họ] tạm thời không thể xử lý đơn xin thị thực."
"Ấn Độ đang tìm kiếm sự ngang hàng về cấp bậc và sức mạnh ngoại giao giữa các cơ quan ngoại giao của hai nước. Điều này đang được kiếm tìm vì sự can thiệp ngoại giao của Canada vào chuyện nội bộ của chúng tôi", ông nói.
Vài giờ trước đó, Canada tuyên bố sẽ cắt giảm số lượng nhà ngoại giao ở Ấn Độ, cho biết một số người đã nhận được những lời đe dọa trên mạng xã hội.
Một tuyên bố của Canada viết: “Trong bối cảnh căng thẳng ngày càng gia tăng, chúng tôi đang hành động để đảm bảo an toàn cho các nhà ngoại giao của mình”.
Dịch vụ thị thực của Canada vẫn mở ở Ấn Độ.
Hai nước có mối quan hệ gắn kết về mặt lịch sử - và có nhiều điều đang bị đe dọa.
Canada có 1,4 triệu người gốc Ấn - hơn một nửa trong số họ là người theo đạo Sikh - chiếm 3,7% dân số cả nước, theo điều tra dân số năm 2021.
Ấn Độ cũng có số lượng sinh viên quốc tế đến Canada cao nhất - vào năm 2022, Ấn Độ chiếm 40% tổng số sinh viên nước ngoài là 320.000.
Theo thống kê của chính phủ Ấn Độ, khoảng 80.000 khách du lịch Canada đã đến thăm nước này vào năm 2021, chỉ sau Mỹ, Bangladesh và Anh.
Nguồn hình ảnh, GETTY IMAGES
Canada cho biết họ đang điều tra "những cáo buộc đáng tin cậy" chỉ ra Ấn Độ có liên quan tới vụ sát hại nhà lãnh đạo ly khai
Tranh cãi nổ ra hôm 18/9 sau khi Canada cho rằng Ấn Độ có liên quan vụ sát hại thủ lĩnh phe ly khai Hardeep Singh Nijjar, một công dân Canada bị hai tay súng đeo mặt nạ bắn chết trong xe của mình, bên ngoài một ngôi đền Sikh ở British Columbia.
Thủ tướng Justin Trudeau nói các cơ quan tình báo Canada đang điều tra xem liệu "các đặc vụ của chính phủ Ấn Độ" có dính dáng đến vụ sát hại Nijjar - người mà Ấn Độ coi là phần tử khủng bố vào năm 2020 hay không.
Ấn Độ đáp trả mạnh mẽ, nói rằng Canada đang cố gắng "chuyển sự chú ý khỏi những kẻ khủng bố và cực đoan Khalistani", những người đã được cho trú ẩn ở đó.
Chính phủ Ấn Độ thường phản ứng gay gắt trước những yêu cầu của phe ly khai theo đạo Sikh ở các nước phương Tây về Khalistan (phong trào đòi hỏi một nhà nước Sikh độc lập, tách khỏi Ấn Độ), hoặc một quê hương dành riêng cho người Sikh.
Hôm 21/9, các phóng viên đã hỏi ông Trudeau về bằng chứng nào cho thấy Ấn Độ có liên quan đến vụ giết người.
Ông không chia sẻ thêm thông tin chi tiết nhưng nói rằng "quyết định chia sẻ những cáo buộc này không được thực hiện một cách qua loa".
Ông Trudeau nói: “Việc này được thực hiện hết sức nghiêm túc”, đồng thời kêu gọi các quan chức Ấn Độ hợp tác điều tra về vụ giết người.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết Canada chưa chia sẻ thông tin cụ thể với Ấn Độ về vụ sát hại Nijjar.
Arindam Bagchi phát biểu hôm 21/9: “Chúng tôi đã truyền đạt điều này tới phía Canada, nói rõ với họ rằng chúng tôi sẵn sàng xem xét bất kỳ thông tin cụ thể nào mà chúng tôi được cung cấp”. “Nhưng cho đến nay chúng tôi chưa nhận được bất kỳ thông tin cụ thể nào như vậy cả”.
Phong trào Khalistan lên đến đỉnh điểm ở Ấn Độ vào những năm 1980 với cuộc nổi dậy bạo lực tập trung ở bang Punjab - nơi có đa số người theo đạo Sikh.
Nó đã bị dập tắt bằng vũ lực và hiện nay ít gây được tiếng vang ở Ấn Độ, nhưng vẫn phổ biến đối với một số cộng đồng người Sikh hải ngoại ở một số quốc gia như Canada, Úc và Anh.
***********
Zelenskyy nói với Quốc hội Mỹ: ‘Không được viện trợ, chúng tôi sẽ thua’
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy ngày 21/9 kêu gọi các nhà lập pháp Mỹ tiếp tục ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến với Nga giữa bối cảnh đảng Cộng hòa hoài nghi về việc liệu Quốc hội Mỹ có nên phê duyệt một đợt viện trợ mới cho Ukraine hay không.
Sau khi tìm cách củng cố sự hỗ trợ quốc tế tại Liên hiệp quốc, ông Zelenskyy đến Washington trong một loạt những hoạt động, bao gồm cuộc gặp với các nhà lãnh đạo quân sự tại Ngũ Giác Đài, Tổng thống Joe Biden và một bài phát biểu vào buổi tối tại bảo tàng lưu trữ quốc gia.
Chiều cùng ngày, ông Zelenskyy tới Tòa Bạch Ốc hội kiến với Tổng thống Joe Biden, người dự kiến sẽ loan báo gói viện trợ quân sự mới cho Ukraine trị giá 325 triệu đô.
Dù ông Biden và hầu hết các nhà lãnh đạo quốc hội vẫn ủng hộ viện trợ cho Ukraine và đảng Dân chủ của ông Biden đang kiểm soát Thượng viện, nhưng ông Zelenskyy đối mặt với nhiều ý kiến cứng rắn hơn so với khi ông đến thăm Washington 9 tháng trước.
Theo tin Thượng nghị sĩ Chris Murphy đăng trên nền tảng xã hội X, trong trang phục màu xanh lá cây của quân đội để phản ánh địa vị của mình với tư cách là một nhà lãnh đạo thời chiến, ông Zelenskyy đã trình bày trước toàn thể Thượng viện Hoa Kỳ, nhận được nhiều sự hoan nghênh nhiệt liệt.
“Chúng tôi đã có cuộc đối thoại tuyệt vời,” ông Zelenskyy nói với các phóng viên tại Điện Capitol sau cuộc họp.
Ông Zelenskyy nói với các Thượng nghị sĩ Mỹ rằng viện trợ quân sự rất quan trọng đối với nỗ lực chiến tranh của Ukraine, Lãnh đạo Khối Đa số tại Thượng viện Chuck Schumer cho biết.
Ông Schumer dẫn lời ông Zelenskyy nói: “Nếu chúng tôi không được viện trợ, chúng tôi sẽ thua.”
Tại Ngũ Giác Đài, ông Zelenskyy được Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin chào đón và đến thăm đài tưởng niệm vụ tấn công khủng bố 11/9/2001.
Mỹ đã gửi khoảng 113 tỷ đô la viện trợ an ninh và nhân đạo để giúp chính quyền Zelenskyy kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm ngoái.
Cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc Jake Sullivan nói chính quyền Biden tập trung đảm bảo có đủ hỗ trợ và nguồn lực cần thiết cho Ukraine.
‘Đủ rồi’
Khi cuộc phản công quân sự của Ukraine tiếp tục diễn ra và Quốc hội Mỹ tiến hành một cuộc tranh luận gay gắt về chi tiêu trước khi chính phủ có thể đóng cửa, ngày càng có nhiều đảng viên Cộng hòa đặt câu hỏi về hàng tỷ đô la mà Washington đã gửi cho Kyiv cho các nhu cầu quân sự, kinh tế và nhân đạo.
“Việc cắt hỗ trợ bây giờ có ích gì khi chúng ta đang ở bước ngoặt của cuộc chiến?” ông Schumer, một đảng viên Dân chủ, nhắm vào những người chỉ trích viện trợ bên phía Cộng hòa. “Bây giờ không phải là lúc để giảm bớt nỗ lực khi giúp đỡ Ukraine.”
Nga ngày 21/9 đã thực hiện cuộc tấn công phi đạn lớn nhất trong nhiều tuần trên khắp Ukraine, tấn công các cơ sở năng lượng trong điều mà các quan chức cho biết dường như là loạt đạn đầu tiên trong chiến dịch không kích mới nhắm vào lưới điện Ukraine.
Các quan chức chính quyền Biden đã tổ chức một cuộc họp mật với Quốc hội vào tối ngày 20/9, để thúc đẩy thêm 24 tỷ đô la, nói rằng nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin kiểm soát Ukraine và đẩy tới biên giới NATO, thì Hoa Kỳ sẽ phải trả giá cao hơn nhiều.
Nhưng một số đảng viên Cộng hòa không bị thuyết phục.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa J.D. Vance cho biết Hoa Kỳ “đang được yêu cầu tài trợ cho một cuộc xung đột vô thời hạn với nguồn lực không giới hạn.”
“Đủ rồi,” ông nói trong một bài đăng trên X kèm theo một lá thư đề ngày 21/9 gửi cho giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách chất vấn về viện trợ có chữ ký của các đảng viên Cộng hòa từ cả hai viện của Quốc hội.
“Nếu chúng ta cho phép Ukraine bị cắt xén thì nền độc lập của bất kỳ quốc gia nào có được đảm bảo không?” Tổng thống Biden đã hỏi các nhà lãnh đạo thế giới tại Liên hiệp quốc hôm 19/9.
Sự ủng hộ tại Thượng viện Mỹ, cả từ các đảng viên Dân chủ của ông Biden và đảng Cộng hòa, vẫn còn mạnh mẽ.
“Đất nước chúng ta có lợi ích cơ bản đối với chiến thắng của Ukraine và an ninh châu Âu”, Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện McConnell nói hôm 20/9 trong bài phát biểu chỉ trích ông Biden vì hành động quá chậm để giúp Ukraine.
Cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos cho thấy đa số người Mỹ ủng hộ việc cung cấp vũ khí cho Ukraine để tự vệ trước Nga.
Nhưng một số đảng viên Cộng hòa ở Hạ viện đang đặt câu hỏi về sự khôn ngoan của việc tiếp tục gửi tiền cho Kyiv.
***********
Trung Quốc triển khai nâng cấp khả năng quân sự
Những nỗ lực hiện đại hóa quân sự lâu dài của Trung Quốc đang mang lại kết quả, với một loạt nâng cấp cho tàu chiến và máy bay chiến đấu đang được tiến hành trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đặc biệt là Eo biển Đài Loan.
Động cơ trực thăng mới
Trung Quốc đã trưng bày động cơ trực thăng tua-bin công suất 1.100 kilowatt tại triển lãm máy bay trực thăng ở Thiên Tân vào tuần trước. Một chuyên gia quân sự Trung Quốc nói với Reuters rằng động cơ công suất cao lần đầu tiên được trưng bày là chìa khóa cho sự phát triển máy bay trực thăng hạng trung và hạng nặng của Trung Quốc.
Trung Quốc còn tụt hậu trong việc phát triển máy bay trực thăng cỡ lớn, có thể chở nhiều vũ khí và hàng hóa hơn. Chúng cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển nhân sự và thiết bị trong các tình huống xung đột.
Tàu lớn hơn, tiên tiến hơn
Truyền thông nhà nước và Hong Kong đưa tin, Trung Quốc đã tung ra phiên bản lớn hơn và tiên tiến hơn của tàu khu trục lớn nhất vào cuối tháng 8, đồng thời dẫn lời các chuyên gia cho biết tàu khu trục kiểu 054B mới có thể được trang bị hệ thống đẩy bằng điện tích hợp (IEP), radar tiên tiến hơn với khả năng phát hiện tốt hơn và hệ thống năng lượng diesel và khí đốt kết hợp khiến nó khó bị phát hiện hơn.
Khinh hạm mới có lượng giãn nước khoảng 6.000 tấn - nặng hơn 2.000 tấn so với tàu 054A hiện tại. Nó cũng được trang bị pháo 100mm, thay thế pháo 76mm trên tàu 054A, theo truyền thông đưa tin. Tàu mới dài khoảng 147 mét, rộng 18 mét, trong khi tàu 054A dài 134,1 mét và rộng 15,2 mét.
Tàu kiểu 054B sẽ di chuyển nhanh hơn, đi xa hơn và khó bị phát hiện hơn, giúp nó thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ chống tàu ngầm. Nó có thể được sử dụng như một tàu hộ tống tàu sân bay.
Các nhà phân tích phương Tây lưu ý rằng Trung Quốc đã tụt lại phía sau trong cuộc chiến chống tàu ngầm, vốn rất quan trọng để bảo vệ các hoạt động tầm xa của tàu sân bay.
Một cơ quan truyền thông dẫn lời một chuyên gia quân sự Trung Quốc cho biết tàu khu trục mới có thể hoạt động như một “khu trục hạm mini”.
Tàu khu trục mới sẽ trải qua các cuộc thử nghiệm trên biển sau khi quá trình đóng tàu hoàn tất. Hai trong số những chiếc tàu này đang được lắp đặt tại các xưởng đóng tàu ở Thượng Hải và Quảng Châu.
Động cơ mạnh mẽ hơn cho máy bay chiến đấu tàng hình
Trung Quốc đang tiến hành các chuyến bay thử nghiệm quy mô nhỏ cho máy bay chiến đấu tàng hình J-20 được trang bị động cơ WS-15 mới. Truyền thông đưa tin, vào tháng 7 năm nay, máy bay đã bay cùng với hai chiếc WS-15 được sản xuất trong nước.
Động cơ mới, thay thế cho WS-10C cũ, nhằm mang lại cho J-20 lực đẩy mạnh hơn, tốc độ cao hơn, khả năng bay siêu thanh mà không cần sử dụng bộ đốt sau ngốn nhiên liệu và tầm bay xa hơn.
Điều đó có thể đặt các căn cứ của Mỹ ở Hàn Quốc, Nhật Bản và Guam trong tầm bắn của J-20, một cơ quan truyền thông khác cho biết.
Các cuộc thử nghiệm quy mô lớn hơn dự kiến sẽ diễn ra sau đó.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc dẫn lời một chuyên gia nói rằng nhiều khả năng động cơ mạnh hơn cũng đang được phát triển.
Tàu sân bay chuẩn bị thử nghiệm trên biển
Trung Quốc đang trong giai đoạn cuối chuẩn bị cho tàu sân bay thứ ba nhưng là tàu đầu tiên được thiết kế và sản xuất trong nước – chiếc Phúc Kiến - để chạy thử trên biển, một bước quan trọng trước khi tàu chiến này đi vào hoạt động.
Các hình ảnh trực tuyến về con tàu vốn chạy bằng động cơ thông thường đang được xây dựng khi cập cảng tại một xưởng đóng tàu ở Thượng Hải cho thấy các công trình xây dựng phía trên ba đường ray của hệ thống phóng máy bay bằng máy phóng điện từ - tính năng lớn nhất của tàu sân bay - gần đây đã bị xóa.
Điều này cho thấy tàu sân bay rất có thể sẽ gia nhập Hải quân Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLAN) trong vòng hai năm như dự kiến, truyền thông đưa tin trong tháng này.
Chiếc Phúc Kiến đã trải qua các cuộc thử nghiệm động cơ đẩy và neo đậu trong năm nay; bước tiếp theo sẽ là thử nghiệm trên biển.
Các hoạt động của tàu sân bay Trung Quốc được quân đội trong khu vực theo dõi chặt chẽ, trong đó một số tùy viên quân sự và các nhà phân tích lưu ý rằng PLAN vẫn còn một chặng đường dài để làm chủ các hoạt động phức tạp cần thiết để bảo vệ các tàu ở xa bờ.
Có thể nâng cấp tàu đổ bộ tấn công
Các hình ảnh trên mạng và truyền thông đã nhận thấy sự thay đổi trong quy trình sản xuất tàu đổ bộ tấn công loại 075 của Trung Quốc.
Trung Quốc có ba chiếc tàu như vậy, được coi là rất quan trọng cho một cuộc tấn công đảo Đài Loan có thể xảy ra. Trung Quốc tuyên bố hòn đảo dân chủ này là của riêng mình; Đài Loan bác bỏ những tuyên bố như vậy.
Một cơ quan truyền thông dẫn lời một chuyên gia cho biết quy trình mới cho thấy tàu chiến có thể được nâng cấp với động cơ đẩy bằng điện tích hợp, giống như của tàu Phúc Kiến, nhằm tăng cường khả năng tấn công trên không của tàu.
************
Bàn ra tán vào (0)
Tin Tức Khắp Nơi Mới Nhất Ngày 22 -9 -2023
*************
Điều gì dẫn đến căng thẳng ngũ cốc giữa Ba Lan và Ukraine?
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Ba Lan tuyên bố sẽ ngừng cung cấp vũ khí cho Ukraine vì tranh chấp ngũ cốc
Ba Lan là một trong những nước ủng hộ kiên định nhất với Ukraine sau cuộc xâm lược của Nga, nhưng mối quan hệ giữa hai nước láng giềng đã gặp phải trở ngại lớn về xuất khẩu ngũ cốc.
Mọi việc diễn ra một cách công khai nhất, khi các nhà lãnh đạo của hai nước tận dụng chuyến công du tới trụ sở Liên Hiệp Quốc để công kích lẫn nhau.
Trong khi nói chuyện với báo giới, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đặt câu hỏi rằng Ukraine biết ơn sự giúp đỡ của nước ngoài như thế nào và so sánh đất nước này với một người đang chết đuối.
"Một người đang chết đuối cực kỳ nguy hiểm vì người đó có thể kéo bạn xuống đáy... Anh ta có thể đơn giản nhấn chìm người cứu hộ", ông nói.
Vài giờ sau, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đáp trả Ba Lan, nói rằng thật đáng báo động khi một số người bạn của Ukraine ở châu Âu đang thể hiện tình đoàn kết 'trong một sân khấu chính trị - tạo ra một bộ phim kinh dị từ ngũ cốc'.
Warsaw lên án bình luận của ông Zelensky và tuyên bố sẽ ngừng cung cấp vũ khí cho nước láng giềng, một quyết định có thể gây ra hậu quả lớn cho nỗ lực phản công của Ukraine.
Điều gì đã gây ra tranh cãi về ngũ cốc giữa hai nước?
Ukraine là một nước sản xuất lớn và chiến tranh đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt ngũ cốc trên khắp thế giới khi các tuyến xuất khẩu qua Biển Đen phần lớn bị cắt đứt.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Một số nhà phân tích cho rằng hành vi của Ba Lan là có động cơ chính trị trước cuộc bầu cử quốc gia sắp tới
Ukraine đã phải tìm các tuyến đường bộ thay thế, dẫn đến một lượng lớn ngũ cốc phải đến Trung Âu, khiến giá ngũ cốc ở các nước này giảm.
Để bảo vệ nông dân địa phương, Liên minh châu Âu đã tạm thời cấm nhập khẩu ngũ cốc vào 5 quốc gia: Bulgaria, Hungary, Ba Lan, Romania và Slovakia.
Khi lệnh cấm kết thúc vào ngày 15/9, EU đã quyết định không gia hạn lệnh cấm, nhưng Hungary, Slovakia và Ba Lan vẫn duy trì lệnh cấm.
Ukraine đã đưa vấn đề này lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WHO) và cho rằng đây là hành vi vi phạm nghĩa vụ quốc tế. Nhưng Ba Lan cho biết họ sẽ giữ nguyên lệnh cấm.
Ủy ban châu Âu cho biết mỗi quốc gia không có quyền quyết định chính sách thương mại rộng hơn, nhưng trước cuộc bầu cử vào ngày 15/10, đảng Pháp luật và Công lý cầm quyền của Ba Lan muốn được coi là bảo vệ nông dân nước này và trở nên cương quyết hơn.
Thỏa thuận ngũ cốc Ukraine là gì?
Khi quân đội của Putin xâm lược Ukraine vào tháng 2/2022, hải quân Nga đã phong tỏa các cảng Biển Đen của nước này, phong tỏa 20 triệu tấn ngũ cốc lẽ ra để xuất khẩu.
Việc này khiến giá lương thực thế giới tăng cao và đe dọa gây ra tình trạng thiếu hụt lương thực ở các nước Trung Đông và châu Phi, vốn nhập khẩu một lượng lớn lương thực từ Ukraine.
Vào tháng 7/2022, một thỏa thuận - do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hiệp Quốc làm trung gian - đã được ký kết giữa Nga và Ukraine, cho phép các tàu chở hàng đi dọc hành lang ở Biển Đen.
Hành lang dài 310 hải lý và rộng 3 hải lý chạy đến và đi từ các cảng Ukraine.
Thỏa thuận này đã giúp Ukraine xuất khẩu gần 33 triệu tấn ngũ cốc. Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc, thoả thuận này đã hạ nhiệt giá lương thực toàn cầu khoảng 20%.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Thỏa thuận ngũ cốc đã giúp Ukraine xuất khẩu 33 triệu tấn ngũ cốc trong một năm
Tuy nhiên, kể từ khi Nga rút khỏi thỏa thuận, giá ngũ cốc thế giới đã tăng trở lại, theo chỉ số giá lương thực của Liên Hiệp Quốc.
Nga nói rằng họ có thể giải quyết vấn đề này. Khi nói chuyện với các nhà lãnh đạo châu Phi vào tháng 7/2023, Tổng thống Vladimir Putin đã cam kết vận chuyển ngũ cốc miễn phí tới ít nhất sáu quốc gia châu Phi - Burkina Faso, Cộng hòa Trung Phi, Eritrea, Mali, Somalia và Zimbabwe - trong bốn tháng tiếp theo.
Đầu tháng này, ông Putin cho biết việc xuất khẩu ngũ cốc miễn phí này sẽ bắt đầu “trong vài tuần nữa”.
Ukraine đang được cung cấp những vũ khí gì?
Cả Ba Lan và Ukraine đều thừa hưởng một lượng lớn vũ khí từ thời Liên Xô sau khi Liên Xô tan rã.
Vì đã có lịch sử sử dụng lâu dài nên Ukraine hài lòng với những vũ khí thời Chiến tranh Lạnh này, còn Ba Lan cũng hài lòng không kém khi tặng những vũ khí cũ hơn của mình cho Ukraine và trang bị thêm các loại vũ khí mới hơn của phương Tây.
Nhưng khí tài quân sự của Ba Lan đã bị cạn kiệt khoảng 1/3 do chuyển giao cho Ukraine: nước này đã viện trợ cho Ukraine 320 xe tăng thời Liên Xô và 14 máy bay chiến đấu MiG-29, và tranh chấp ngũ cốc đã khiến việc giao vũ khí trong tương lai trở nên bất định.
Người phát ngôn Chính phủ Ba Lan Piotr Muller cho biết chỉ có những lô hàng đạn dược và vũ khí đã thỏa thuận trước đó mới được giao, bao gồm cả những lô hàng từ các hợp đồng đã ký với Ukraine.
Thật vậy, nhà sản xuất PGZ của Ba Lan dự kiến sẽ gửi khoảng 60 khẩu pháo Krab trong vài tháng tới.
Những nước nào cung cấp vũ khí cho Ukraine?
Mỹ dẫn đầu thế giới trong nỗ lực trang bị vũ khí cho Ukraine - tổng số viện trợ trị giá khoảng 46 tỷ USD.
Họ đã cung cấp xe tăng, pháo binh và bệ phóng tên lửa, đồng thời cho biết họ sẽ hỗ trợ chuyển giao chiến đấu cơ tiên tiến cho Ukraine bằng cách cho phép các đồng minh phương Tây cung cấp máy bay F-16 do Mỹ sản xuất và đào tạo phi công Ukraine sử dụng máy bay này.
Đức, Anh, Na Uy và Đan Mạch là những nhà tài trợ lớn tiếp theo, Ba Lan xếp ở vị trí thứ sáu.
Ba Lan đã gửi khoảng 3,3 tỷ USD viện trợ quân sự cho Ukraine để tự vệ trước Nga.
Họ đã cung cấp cho Ukraine xe tăng chiến đấu Leopard 2 - và kêu gọi Đức làm điều tương tự - cũng như cam kết cung cấp máy bay chiến đấu cho đất nước và chào đón hơn 1,5 triệu người tị nạn từ Ukraine.
************
Mỹ khôi phục chương trình gián điệp tàu ngầm thời Chiến tranh Lạnh để chống lại Trung Quốc
Trên một hòn đảo lộng gió cách Seattle 80 km về phía bắc có một trạm giám sát của Hải quân Hoa Kỳ. Trong nhiều năm, trạm này luôn bận rộn theo dõi di chuyển của cá voi và đo nhiệt độ nước biển đang tăng cao. Tháng 10 năm ngoái, Hải quân đã đặt cho đơn vị một cái tên mới phản ánh rõ hơn nhiệm vụ hiện tại của đơn vị: Bộ Tư lệnh Giám sát Dưới biển.
Theo ba người hiểu biết trực tiếp về kế hoạch này, việc đổi tên trạm giám sát tại căn cứ hải quân đảo Whidbey là sự chấp thuận một dự án quân sự lớn hơn nhiều của Mỹ: tiến hành tái thiết lớn nhất chương trình gián điệp chống tàu ngầm của Mỹ kể từ khi chấm dứt Chiến tranh Lạnh.
Sự hồi sinh của nỗ lực trị giá hàng tỷ đô la, được gọi là Hệ thống Giám sát Tích hợp Dưới biển (IUSS), diễn ra khi Trung Quốc tăng cường các cuộc tập trận xung quanh Đài Loan, làm tăng mối lo ngại về một cuộc xung đột tiềm tàng trên lãnh thổ được cai trị dân chủ mà Bắc Kinh muốn đặt dưới sự kiểm soát của mình.
Dự án vực dậy IUSS chưa từng được báo cáo trước đây. Nó liên quan đến việc hiện đại hóa mạng lưới cáp gián điệp âm thanh dưới nước hiện có của Mỹ và trang bị thêm cho đội tàu giám sát những cảm biến tiên tiến và máy thu âm dưới biển, những động thái nhằm tăng cường khả năng do thám kẻ thù của quân đội. Hoa Kỳ đã đồng ý bán cho Úc công nghệ tương tự để giúp tăng cường khả năng phòng thủ của đồng minh ở khu vực Thái Bình Dương.
Thay đổi sáng tạo nhất trong hệ thống trinh sát đại dương của Hải quân là đầu tư vào công nghệ mới để thu nhỏ và toàn cầu hóa các công cụ giám sát hàng hải truyền thống. Ba nguồn tin cho biết, mạng lưới cáp gián điệp cố định ban đầu nằm ở những vị trí bí mật dưới đáy đại dương, được thiết kế để do thám các tàu ngầm của Liên Xô cách đây 7 thập niên.
Kế hoạch của Hải quân bao gồm việc triển khai một đội máy bay không người lái trên biển để lắng nghe tàu địch; đặt các cảm biến “vệ tinh dưới nước” di động dưới đáy biển để quét tìm tàu ngầm; sử dụng vệ tinh để định vị tàu bằng cách theo dõi tần số vô tuyến của chúng; và sử dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo để phân tích dữ liệu gián điệp hàng hải chỉ trong một phần thời gian mà các nhà phân tích thường bỏ ra.
Ba nguồn tin vừa kể cho biết, sự tồn tại của IUSS chỉ được công bố vào năm 1991 khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và các chi tiết về hoạt động của cơ quan này vẫn được giữ bí mật. Cả ba nói về chương trình mật với điều kiện giấu tên.
Reuters đã có thể tập hợp các chi tiết về kế hoạch của đơn vị thông qua các cuộc phỏng vấn với hơn chục người tham gia vào nỗ lực này, bao gồm hai nhân viên Hải quân hiện đang làm việc về giám sát hàng hải, các cố vấn cho Hải quân và các nhà thầu quốc phòng tham gia vào các dự án.
Reuters cũng đã xem qua hàng trăm hợp đồng của Hải quân. Cuộc kiểm tra đó đã xác định được ít nhất 30 thỏa thuận liên quan đến chương trình giám sát đã được ký kết trong ba năm qua với các tập đoàn quốc phòng khổng lồ cũng như một loạt các công ty khởi nghiệp đang phát triển máy bay không người lái trên biển và xử lý AI. Một đánh giá của Reuters về dữ liệu theo dõi tàu và hình ảnh vệ tinh cũng tiết lộ những chi tiết mới về việc đặt cáp dưới nước bí mật của Hải quân.
IUSS được chỉ huy bởi Đại tá Stephany Moore, một sĩ quan tình báo kỳ cựu của Hải quân. Chương trình hoạt động dưới sự chỉ huy của Lực lượng Tàu ngầm Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ, do Chuẩn đô đốc Richard Seif đứng đầu.
Hai ông Moore và Seif từ chối yêu cầu phỏng vấn. Trả lời câu hỏi của Reuters, phát ngôn viên của Lực lượng Tàu ngầm Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ cho biết Hải quân không thể thảo luận các chi tiết cụ thể liên quan đến hệ thống giám sát dưới biển của mình vì “lý do an ninh hoạt động”.
Phát ngôn viên nói trong một tuyên bố: “Các hệ thống đã và sẽ trải qua sự tăng trưởng và tái cấp vốn khi các công nghệ dưới biển được phát triển và khi các ưu tiên quốc phòng được cập nhật”.
Ông Tim Hawkins, phát ngôn viên của Hạm đội 5 Hoa Kỳ, có trụ sở tại Trung Đông và đã chỉ đạo các cuộc thử nghiệm máy bay không người lái trên biển của Hoa Kỳ, nói với Reuters rằng Hải quân đang cải thiện khả năng giám sát từ “không gian đến đáy biển” với mục đích vẽ ra bức tranh rõ ràng nhất từ trước đến nay về hoạt động toàn cầu trên biển.
Trong khi đó, Trung Quốc đang thực hiện chương trình gián điệp hàng hải của riêng mình, được gọi là Vạn lý Trường Thành Dưới nước, hai nguồn tin của Hải quân Hoa Kỳ nói với Reuters.
Hệ thống đó đang được xây dựng, bao gồm các dây cáp được trang bị cảm biến nghe sóng siêu âm đặt dọc đáy biển ở Biển Đông, một đấu trường căng thẳng do tranh chấp lãnh thổ giữa Bắc Kinh và các nước láng giềng. Hai người này cho biết, Trung Quốc cũng đang xây dựng một đội máy bay không người lái trên biển và tàu không người lái dưới nước để truy tìm tàu ngầm của đối phương.
Sự đẩy mạnh của Trung Quốc kéo dài đến tận Thái Bình Dương. Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc do nhà nước điều hành cho biết vào năm 2018 họ đã vận hành hai cảm biến dưới nước: một ở Challenger Deep ở rãnh Mariana, điểm sâu nhất được biết đến trên trái đất; cái còn lại gần Yap, một hòn đảo trong Liên bang Micronesia. Các nguồn tin Hải quân cho biết, mặc dù Trung Quốc nói những cảm biến này được sử dụng cho mục đích khoa học nhưng chúng có thể phát hiện các chuyển động của tàu ngầm gần căn cứ hải quân Mỹ trên đảo Guam, một lãnh thổ của Mỹ tại Thái Bình Dương.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc không trả lời yêu cầu bình luận về bất kỳ khía cạnh nào của câu chuyện này. Bộ Ngoại giao Trung Quốc từ chối bình luận.
Theo ba người có hiểu biết trực tiếp về kế hoạch này, việc thúc đẩy giám sát của Hải quân Hoa Kỳ được thúc đẩy bởi ba yếu tố chính. Đầu tiên là sự trỗi dậy nhanh chóng của Trung Quốc như một cường quốc biển và khả năng các tàu của nước này tấn công Đài Loan hoặc phá hoại cơ sở hạ tầng quan trọng dưới biển, bao gồm đường ống dẫn dầu và cáp quang internet.
Thứ hai là sự thành công của Ukraine trong việc áp dụng các chiến thuật tác chiến trên biển mới trong cuộc phản công chống lại các lực lượng xâm lược của Nga; Ukraine đã sử dụng các phương tiện biển không người lái tương đối rẻ tiền để tấn công tàu và cầu của đối phương. Sự phát triển này đã bộc lộ tính dễ bị tổn thương của các tàu mặt nước lớn trước các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và Hải quân Hoa Kỳ cần phải làm chủ công nghệ này cho các hoạt động tấn công của riêng mình, cũng như học cách tự vệ trước nó. Điều đó có thể nâng cao tầm quan trọng của chiến tranh tàu ngầm trong bất kỳ cuộc xung đột nào với Trung Quốc, ba người nói.
Cuối cùng, sự thay đổi công nghệ nhanh chóng, bao gồm các cảm biến dưới nước nhạy cảm hơn, trí tuệ nhân tạo và máy bay không người lái trên biển, đang thúc đẩy cuộc chạy đua vũ trang giám sát giữa Bắc Kinh và Washington.
Ông Brent Sadler, cựu sĩ quan tàu ngầm của Hải quân Mỹ, nói với Reuters rằng việc nâng cấp của Mỹ đáng ra đã phải làm từ lâu và tiến triển quá chậm vì Ngũ Giác Đài vẫn tập trung vào việc chế tạo các tàu chiến và tàu ngầm khổng lồ.
“Chúng ta phải đầu tư nhanh hơn vào khả năng thế hệ tiếp theo. Chúng ta đang mất vị trí dẫn đầu và người Trung Quốc đang nhanh chóng bắt kịp”, ông Sadler, hiện là chuyên gia về hải chiến tại The Heritage Foundation, một tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Washington, cho biết.
Hải quân và Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã không trả lời yêu cầu bình luận về tốc độ Hải quân áp dụng các công nghệ mới.
Cảm giác cấp bách
Chương trình gián điệp dưới nước của Mỹ được triển khai vào những năm 1950 với hệ thống phát hiện tàu ngầm được gọi là Hệ thống Giám sát Âm thanh. Nó bao gồm cái gọi là cáp thu âm dưới nước - một loại máy thu âm dưới biển - được đặt dưới đáy biển. Tên được đổi thành IUSS vào năm 1985. Đó là khi các dây cáp cố định được bổ sung công nghệ được gọi là Hệ thống Cảm biến Mảng Giám sát (SURTASS), các mảng sonar dài thẳng đứng được kéo bên dưới các tàu Hải quân để lắng nghe tàu ngầm địch đang ẩn nấp ở độ sâu.
Vào thời kỳ đỉnh cao vào những năm 1980, IUSS bao gồm hàng nghìn thủy thủ Hải quân và phân tích dữ liệu từ các tàu và cáp dưới biển tại 31 cơ sở xử lý khác nhau. Theo các tài liệu được giải mật của Hải quân, việc theo dõi các tàu của Liên Xô là trọng tâm của nhiệm vụ ban đầu.
Với sự tan rã của Liên Xô vào những năm 1990, IUSS đã bị thu hẹp quy mô. Các nhà phân tích ngày càng được giao nhiệm vụ giám sát sinh vật biển và các trận động đất ngoài khơi.
Ngày nay, chỉ còn lại hai địa điểm giám sát: cơ sở nằm trong Trạm Không quân Hải quân Đảo Whidbey ở bang Washington và một địa điểm khác tại trạm hải quân Dam Neck ở Virginia Beach, bang Virginia.
Từng được mệnh danh là Cơ sở Xử lý Đại dương của Hải quân, chúng được đổi tên thành Bộ Tư lệnh Giám sát Dưới biển vào năm ngoái. Ông Jon Nelson, sĩ quan chỉ huy của đơn vị Đảo Whidbey, cho biết tại một buổi lễ đổi tên vào tháng 10 năm 2022, tên mới “phù hợp hơn với phạm vi bao quát rộng rãi về sứ mệnh của chúng tôi”.
Theo ông Phillip Sawyer, phó đô đốc Hải quân Mỹ đã nghỉ hưu và cựu lãnh đạo của lực lượng tàu ngầm ở Thái Bình Dương của Hải quân Mỹ, sự trỗi dậy của Trung Quốc như một đối thủ hải quân và việc Ukraine sử dụng máy bay không người lái để quấy rối hạm đội Biển Đen của Nga một cách hiệu quả đã khiến quân đội Mỹ đổi mới trọng tâm vào việc giám sát đại dương trong một môi trường hàng hải đang thay đổi nhanh chóng.
Ông Sawyer, hiện là Chủ tịch về Chiến tranh dưới biển tại Trường hậu đại học Hải quân ở Monterey, California, nói: “Việc này mang lại cho chúng tôi cảm giác cấp bách mà có lẽ đã thiếu trong những năm 90 và đầu những năm 2000”.
Thêm vào sự cấp bách đó: nhu cầu bảo vệ các tuyến cáp internet dưới biển trải dài dưới đáy đại dương, một mạng lưới toàn cầu vận chuyển 99% lưu lượng truy cập internet xuyên lục địa. Reuters đưa tin vào tháng 3 rằng những dây cáp này là trung tâm của cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc nhằm kiểm soát các công nghệ tiên tiến.
Vào tháng 2, hai tuyến cáp internet dưới biển đã bị cắt vốn nối Đài Loan với Quần đảo Mã Tổ, một cụm đảo do Đài Loan quản lý nằm gần lục địa Trung Quốc. Phải mất nhiều tuần để khôi phục hoàn toàn dịch vụ Internet cho khoảng 14.000 cư dân trên đảo. Chính quyền Đài Loan vào thời điểm đó cho biết họ nghi ngờ hai tàu Trung Quốc là thủ phạm nhưng không đưa ra bằng chứng trực tiếp và không gọi đây là hành động có chủ ý.
Trung Quốc không bình luận về vụ việc vào thời điểm đó. Bộ quốc phòng và ngoại giao của Trung Quốc đã không trả lời các yêu cầu bình luận mới về vấn đề này.
Vào tháng 5 năm nay, nhóm Quad – liên minh giữa Australia, Nhật Bản, Ấn Độ và Mỹ – cho biết bốn nước sẽ hợp tác để bảo vệ và xây dựng các tuyến cáp quang tốc độ cao dưới biển ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Cả hải quân Trung Quốc và Mỹ đều thường xuyên tiến hành các cuộc tập trận quanh Đài Loan, đồng minh của Mỹ, trong khi các nhà phân tích quân sự nghiên cứu xem bất kỳ cuộc xung đột tiềm ẩn nào trên hòn đảo này có thể diễn ra như thế nào.
Theo phúc trình năm 2022 của Ngũ Giác Đài về quân đội Trung Quốc, mặc dù các tàu chiến và tàu ngầm của Mỹ được đánh giá là vượt trội về mặt kỹ thuật nhưng Trung Quốc lại có lực lượng hải quân lớn nhất thế giới, bao gồm khoảng 340 tàu và tàu ngầm. Phúc trình cho biết, Trung Quốc đang chế tạo các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân tiên tiến hơn, chạy êm hơn và khó bị phát hiện hơn.
Tàu đi vào bóng tối
Theo hai nguồn tin của Hải quân có hiểu biết trực tiếp về hệ thống này, viên ngọc quý của các hoạt động giám sát dưới biển của Hoa Kỳ vẫn là mạng lưới cáp nghe toàn cầu lần đầu tiên được lắp đặt trong Chiến tranh Lạnh, vẫn là cơ sở hạ tầng do thám dưới biển tốt nhất trên thế giới.
Các nguồn tin cho biết những sợi cáp này là công cụ giúp giải quyết bí ẩn xung quanh chiếc tàu lặn Titan thuộc sở hữu tư nhân đã phát nổ hồi tháng 6, khiến 5 người thiệt mạng trong hành trình đi xem xác tàu Titanic có niên đại hàng thế kỷ.
Hải quân Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng họ đã hỗ trợ tìm kiếm Titan sau khi phân tích dữ liệu âm thanh phát hiện ra “sự bất thường phù hợp với một vụ nổ”. Hải quân đã không trả lời các câu hỏi của Reuters về cách họ thu được dữ liệu âm thanh.
Hai người cho biết, trong ba năm qua, một số mạng cáp này đã được mở rộng và thay thế bằng các loại cáp tiên tiến được trang bị cảm biến và máy thu âm dưới nước hiện đại để xác định chính xác hơn vị trí của tàu địch.
Những người này nói phần lớn công việc này được thực hiện bởi tàu USNS Zeus 40 năm tuổi, tàu cáp đầu tiên và duy nhất đang hoạt động được chế tạo đặc biệt cho Hải quân Hoa Kỳ. Hỗ trợ là CS Dependable và CS Decisive, hai tàu cáp thuộc sở hữu của công ty tư nhân SubCom của Hoa Kỳ, họ cho biết. SubCom đã trở thành nhân tố chủ chốt trong cuộc chiến công nghệ với Trung Quốc, Reuters đưa tin vào tháng 7.
Theo hai nguồn tin của Hải quân và phân tích của Reuters về dữ liệu theo dõi tàu, để giữ bí mật về vị trí của các dây cáp gián điệp dưới nước của Hoa Kỳ, ba con tàu này đã che giấu vị trí của chúng, được ngành vận tải biển gọi là “đi vào bóng tối”.
Các tàu thương mại được yêu cầu theo luật pháp quốc tế phải luôn bật bộ tiếp sóng nhận dạng để ngăn ngừa va chạm và giúp chính quyền chống lại tội phạm hàng hải. Nhưng các quốc gia có thể đảm bảo miễn trừ đối với một số tàu tư nhân, đặc biệt là những tàu làm việc trong các dự án an ninh quốc gia, theo luật sư hàng hải Stephen Askins có trụ sở tại London.
Theo dữ liệu trên thiết bị Eikon của LSEG, từ ngày 1/1/2022 đến ngày 22/8 năm nay, CS Trustable và CS Decisive đã không truyền tín hiệu nhận dạng tương ứng trong 60% và 57% số ngày chúng ở trên biển.
SubCom và Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã không trả lời yêu cầu bình luận về bất kỳ sự miễn trừ nào đối với các tàu SubCom.
Yếu tố thứ hai trong chương trình gián điệp dưới biển ban đầu của Hoa Kỳ là một hạm đội gồm 5 tàu kiểu catamaran lớn được trang bị hệ thống SURTASS, các dây cáp được trang bị thiết bị nghe sóng siêu âm và được kéo qua đại dương.
Vào tháng 2/2020, Hải quân đã trao cho Lockheed Martin một hợp đồng trị giá 287 triệu đô la để sản xuất các dàn sonar kéo tiên tiến mới cho các tàu này. Theo hai nguồn tin của Hải quân, chiếc cáp mới đầu tiên đã được chuyển giao vào năm ngoái.
Lockheed Martin đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Các nguồn tin cho biết hiện Hải quân đang chế tạo các phiên bản di động thu nhỏ mới có thể được triển khai mà không bị phát hiện. Các mô-đun này, được gọi là SURTASS viễn chinh, hay SURTASS-E, có thể được đặt trong các container chở hàng được chất lên bất kỳ tàu sàn phẳng nào, cho phép các tàu thương mại thực hiện giám sát cho Hải quân, hai nguồn tin am hiểu về dự án cho biết.
Các nguồn tin nói, trong ba năm qua, Hải quân đã thử nghiệm hệ thống này từ một tàu cung cấp ngoài khơi ở Đại Tây Dương và kể từ đó nó đã được sử dụng trong các hoạt động tích cực tại các địa điểm bí mật.
Vào tháng 5 năm nay, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng họ đã phê duyệt việc bán hệ thống SURTASS-E trị giá 207 triệu đô la cho chính phủ Úc.
Một phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Úc nói với Reuters rằng họ đang đầu tư vào các khả năng giám sát dưới biển mới để bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng và theo dõi các mối đe dọa đang gia tăng dưới biển.
Nhật Bản cũng vận hành một hạm đội gồm ba tàu giám sát đại dương, được trang bị cáp SURTASS của Mỹ, hai nguồn tin của Hải quân Mỹ cho biết.
Hải quân Nhật Bản, được gọi là Lực lượng Phòng vệ Hàng hải, cho biết trong một tuyên bố rằng họ đang phối hợp với các đồng minh để chống lại mối đe dọa hải quân ngày càng gia tăng của Trung Quốc; lực lượng này từ chối bình luận cụ thể về hoạt động giám sát.
Drone biển ‘tai thính’
Hải quân đang thử nghiệm những cách mới để theo dõi tàu ngầm ở những khu vực mà tàu chiến của họ bị Trung Quốc giám sát chặt chẽ, bao gồm eo biển Đài Loan và Biển Đông, hai nguồn tin am hiểu về những nỗ lực đó cho biết.
Điều này có nghĩa là sử dụng các phương pháp lén lút hơn như gửi máy bay không người lái nhỏ, được trang bị camera hồng ngoại và máy thu âm dưới nước cũng như thả thiết bị nghe lén di động từ tàu thương mại.
Những nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết, một trong những nỗ lực thành công đầu tiên nhằm tạo ra một đơn vị giám sát dưới biển tự động là Hệ thống Đường dẫn Âm thanh Đáng tin cậy Chuyển đổi (TRAPS), được phát triển bởi Leidos, một công ty quốc phòng có trụ sở tại Virginia. Hải quân đã trao cho Leidos một hợp đồng trị giá 73 triệu đô la để phát triển hệ thống này vào năm 2019.
TRAPS bao gồm một hộp xử lý gắn liền với các cảm biến dưới đại dương sâu. Nó được thiết kế để đặt dưới đáy biển và lắng nghe tiếng tàu ngầm trên đầu, giống như một vệ tinh dưới nước.
Ông Chuck Fralick, giám đốc công nghệ của Leidos và một sĩ quan Hải quân đã nghỉ hưu, nói với Reuters rằng các đơn vị gián điệp dưới nước này có thể được lén lút thả ra khỏi mạn tàu đánh cá hoặc tàu kéo trong lãnh thổ đối phương.
Fralick nói: “Bạn có thể có được khả năng nghe ngóng hoặc giám sát ở hầu hết mọi nơi trên thế giới mà bạn muốn”.
Hải quân cũng đang thử nghiệm các drone nhỏ trên biển, bao gồm thuyền buồm không người lái và tàu ngầm thu nhỏ tự động trị giá từ 800.000 đến 3 triệu đô la để chế tạo – một thay đổi tương đối nhỏ trong thế giới hệ thống phòng thủ.
Những chiếc tàu này chưa mang theo vũ khí. Nhưng chúng có thể được trang bị camera độ phân giải cao, máy thu âm dưới nước, đường truyền vệ tinh và các thiết bị do thám khác, mang lại cho Hải quân một phương tiện chi phí thấp để mở rộng hoạt động giám sát một cách đáng kể, phát ngôn viên Hải quân Hawkins nói.
Hai nguồn tin Hải quân cho biết, trong tương lai, những tàu này có thể được sử dụng để bắn ngư lôi đánh chìm tàu ngầm, thả mìn dưới nước hoặc kích hoạt các thiết bị mồi nhử tạo ra tiếng động lớn dưới mặt nước nhằm gây nhầm lẫn cho kẻ thù.
Hải quân đã không trả lời các câu hỏi về việc trang bị drone trên biển.
Saildrone, một công ty có trụ sở tại San Francisco được thành lập vào năm 2012 bởi kỹ sư người Anh Richard Jenkins, trong nhiều năm đã thu thập dữ liệu từ các thuyền buồm không người lái của mình để theo dõi chuyển động của sinh vật biển và đo lường tác động của biến đổi khí hậu.
Bây giờ khách hàng quân sự đang tìm tới công ty này. Trong hai năm qua, Saildrone cho biết họ đã cung cấp cho Hải quân Hoa Kỳ 22 chiếc thuyền chạy bằng năng lượng mặt trời, bao gồm cả tàu Voyager có thể được trang bị camera thông minh và nhiều loại cảm biến. Hải quân xác nhận rằng họ đã mua Saildrones.
Mặc dù Hải quân vẫn chưa đặt hàng lớn nhưng Saildrone và các công ty khởi nghiệp về drone cho biết họ sẵn sàng cung cấp hàng trăm tàu mỗi năm.
Phát ngôn viên Hải quân Hawkins từ chối cho biết quân đội có thể mua thêm bao nhiêu tàu không người lái. Tuy nhiên, ông cho biết ngành công nghiệp drone trên biển đang “trên giao điểm của một cuộc cách mạng công nghệ”.
***********
Mỹ khôi phục chương trình gián điệp tàu ngầm thời Chiến tranh Lạnh để chống lại Trung Quốc
Trên một hòn đảo lộng gió cách Seattle 80 km về phía bắc có một trạm giám sát của Hải quân Hoa Kỳ. Trong nhiều năm, trạm này luôn bận rộn theo dõi di chuyển của cá voi và đo nhiệt độ nước biển đang tăng cao. Tháng 10 năm ngoái, Hải quân đã đặt cho đơn vị một cái tên mới phản ánh rõ hơn nhiệm vụ hiện tại của đơn vị: Bộ Tư lệnh Giám sát Dưới biển.
Theo ba người hiểu biết trực tiếp về kế hoạch này, việc đổi tên trạm giám sát tại căn cứ hải quân đảo Whidbey là sự chấp thuận một dự án quân sự lớn hơn nhiều của Mỹ: tiến hành tái thiết lớn nhất chương trình gián điệp chống tàu ngầm của Mỹ kể từ khi chấm dứt Chiến tranh Lạnh.
Sự hồi sinh của nỗ lực trị giá hàng tỷ đô la, được gọi là Hệ thống Giám sát Tích hợp Dưới biển (IUSS), diễn ra khi Trung Quốc tăng cường các cuộc tập trận xung quanh Đài Loan, làm tăng mối lo ngại về một cuộc xung đột tiềm tàng trên lãnh thổ được cai trị dân chủ mà Bắc Kinh muốn đặt dưới sự kiểm soát của mình.
Dự án vực dậy IUSS chưa từng được báo cáo trước đây. Nó liên quan đến việc hiện đại hóa mạng lưới cáp gián điệp âm thanh dưới nước hiện có của Mỹ và trang bị thêm cho đội tàu giám sát những cảm biến tiên tiến và máy thu âm dưới biển, những động thái nhằm tăng cường khả năng do thám kẻ thù của quân đội. Hoa Kỳ đã đồng ý bán cho Úc công nghệ tương tự để giúp tăng cường khả năng phòng thủ của đồng minh ở khu vực Thái Bình Dương.
Thay đổi sáng tạo nhất trong hệ thống trinh sát đại dương của Hải quân là đầu tư vào công nghệ mới để thu nhỏ và toàn cầu hóa các công cụ giám sát hàng hải truyền thống. Ba nguồn tin cho biết, mạng lưới cáp gián điệp cố định ban đầu nằm ở những vị trí bí mật dưới đáy đại dương, được thiết kế để do thám các tàu ngầm của Liên Xô cách đây 7 thập niên.
Kế hoạch của Hải quân bao gồm việc triển khai một đội máy bay không người lái trên biển để lắng nghe tàu địch; đặt các cảm biến “vệ tinh dưới nước” di động dưới đáy biển để quét tìm tàu ngầm; sử dụng vệ tinh để định vị tàu bằng cách theo dõi tần số vô tuyến của chúng; và sử dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo để phân tích dữ liệu gián điệp hàng hải chỉ trong một phần thời gian mà các nhà phân tích thường bỏ ra.
Ba nguồn tin vừa kể cho biết, sự tồn tại của IUSS chỉ được công bố vào năm 1991 khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và các chi tiết về hoạt động của cơ quan này vẫn được giữ bí mật. Cả ba nói về chương trình mật với điều kiện giấu tên.
Reuters đã có thể tập hợp các chi tiết về kế hoạch của đơn vị thông qua các cuộc phỏng vấn với hơn chục người tham gia vào nỗ lực này, bao gồm hai nhân viên Hải quân hiện đang làm việc về giám sát hàng hải, các cố vấn cho Hải quân và các nhà thầu quốc phòng tham gia vào các dự án.
Reuters cũng đã xem qua hàng trăm hợp đồng của Hải quân. Cuộc kiểm tra đó đã xác định được ít nhất 30 thỏa thuận liên quan đến chương trình giám sát đã được ký kết trong ba năm qua với các tập đoàn quốc phòng khổng lồ cũng như một loạt các công ty khởi nghiệp đang phát triển máy bay không người lái trên biển và xử lý AI. Một đánh giá của Reuters về dữ liệu theo dõi tàu và hình ảnh vệ tinh cũng tiết lộ những chi tiết mới về việc đặt cáp dưới nước bí mật của Hải quân.
IUSS được chỉ huy bởi Đại tá Stephany Moore, một sĩ quan tình báo kỳ cựu của Hải quân. Chương trình hoạt động dưới sự chỉ huy của Lực lượng Tàu ngầm Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ, do Chuẩn đô đốc Richard Seif đứng đầu.
Hai ông Moore và Seif từ chối yêu cầu phỏng vấn. Trả lời câu hỏi của Reuters, phát ngôn viên của Lực lượng Tàu ngầm Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ cho biết Hải quân không thể thảo luận các chi tiết cụ thể liên quan đến hệ thống giám sát dưới biển của mình vì “lý do an ninh hoạt động”.
Phát ngôn viên nói trong một tuyên bố: “Các hệ thống đã và sẽ trải qua sự tăng trưởng và tái cấp vốn khi các công nghệ dưới biển được phát triển và khi các ưu tiên quốc phòng được cập nhật”.
Ông Tim Hawkins, phát ngôn viên của Hạm đội 5 Hoa Kỳ, có trụ sở tại Trung Đông và đã chỉ đạo các cuộc thử nghiệm máy bay không người lái trên biển của Hoa Kỳ, nói với Reuters rằng Hải quân đang cải thiện khả năng giám sát từ “không gian đến đáy biển” với mục đích vẽ ra bức tranh rõ ràng nhất từ trước đến nay về hoạt động toàn cầu trên biển.
Trong khi đó, Trung Quốc đang thực hiện chương trình gián điệp hàng hải của riêng mình, được gọi là Vạn lý Trường Thành Dưới nước, hai nguồn tin của Hải quân Hoa Kỳ nói với Reuters.
Hệ thống đó đang được xây dựng, bao gồm các dây cáp được trang bị cảm biến nghe sóng siêu âm đặt dọc đáy biển ở Biển Đông, một đấu trường căng thẳng do tranh chấp lãnh thổ giữa Bắc Kinh và các nước láng giềng. Hai người này cho biết, Trung Quốc cũng đang xây dựng một đội máy bay không người lái trên biển và tàu không người lái dưới nước để truy tìm tàu ngầm của đối phương.
Sự đẩy mạnh của Trung Quốc kéo dài đến tận Thái Bình Dương. Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc do nhà nước điều hành cho biết vào năm 2018 họ đã vận hành hai cảm biến dưới nước: một ở Challenger Deep ở rãnh Mariana, điểm sâu nhất được biết đến trên trái đất; cái còn lại gần Yap, một hòn đảo trong Liên bang Micronesia. Các nguồn tin Hải quân cho biết, mặc dù Trung Quốc nói những cảm biến này được sử dụng cho mục đích khoa học nhưng chúng có thể phát hiện các chuyển động của tàu ngầm gần căn cứ hải quân Mỹ trên đảo Guam, một lãnh thổ của Mỹ tại Thái Bình Dương.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc không trả lời yêu cầu bình luận về bất kỳ khía cạnh nào của câu chuyện này. Bộ Ngoại giao Trung Quốc từ chối bình luận.
Theo ba người có hiểu biết trực tiếp về kế hoạch này, việc thúc đẩy giám sát của Hải quân Hoa Kỳ được thúc đẩy bởi ba yếu tố chính. Đầu tiên là sự trỗi dậy nhanh chóng của Trung Quốc như một cường quốc biển và khả năng các tàu của nước này tấn công Đài Loan hoặc phá hoại cơ sở hạ tầng quan trọng dưới biển, bao gồm đường ống dẫn dầu và cáp quang internet.
Thứ hai là sự thành công của Ukraine trong việc áp dụng các chiến thuật tác chiến trên biển mới trong cuộc phản công chống lại các lực lượng xâm lược của Nga; Ukraine đã sử dụng các phương tiện biển không người lái tương đối rẻ tiền để tấn công tàu và cầu của đối phương. Sự phát triển này đã bộc lộ tính dễ bị tổn thương của các tàu mặt nước lớn trước các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và Hải quân Hoa Kỳ cần phải làm chủ công nghệ này cho các hoạt động tấn công của riêng mình, cũng như học cách tự vệ trước nó. Điều đó có thể nâng cao tầm quan trọng của chiến tranh tàu ngầm trong bất kỳ cuộc xung đột nào với Trung Quốc, ba người nói.
Cuối cùng, sự thay đổi công nghệ nhanh chóng, bao gồm các cảm biến dưới nước nhạy cảm hơn, trí tuệ nhân tạo và máy bay không người lái trên biển, đang thúc đẩy cuộc chạy đua vũ trang giám sát giữa Bắc Kinh và Washington.
Ông Brent Sadler, cựu sĩ quan tàu ngầm của Hải quân Mỹ, nói với Reuters rằng việc nâng cấp của Mỹ đáng ra đã phải làm từ lâu và tiến triển quá chậm vì Ngũ Giác Đài vẫn tập trung vào việc chế tạo các tàu chiến và tàu ngầm khổng lồ.
“Chúng ta phải đầu tư nhanh hơn vào khả năng thế hệ tiếp theo. Chúng ta đang mất vị trí dẫn đầu và người Trung Quốc đang nhanh chóng bắt kịp”, ông Sadler, hiện là chuyên gia về hải chiến tại The Heritage Foundation, một tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Washington, cho biết.
Hải quân và Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã không trả lời yêu cầu bình luận về tốc độ Hải quân áp dụng các công nghệ mới.
Cảm giác cấp bách
Chương trình gián điệp dưới nước của Mỹ được triển khai vào những năm 1950 với hệ thống phát hiện tàu ngầm được gọi là Hệ thống Giám sát Âm thanh. Nó bao gồm cái gọi là cáp thu âm dưới nước - một loại máy thu âm dưới biển - được đặt dưới đáy biển. Tên được đổi thành IUSS vào năm 1985. Đó là khi các dây cáp cố định được bổ sung công nghệ được gọi là Hệ thống Cảm biến Mảng Giám sát (SURTASS), các mảng sonar dài thẳng đứng được kéo bên dưới các tàu Hải quân để lắng nghe tàu ngầm địch đang ẩn nấp ở độ sâu.
Vào thời kỳ đỉnh cao vào những năm 1980, IUSS bao gồm hàng nghìn thủy thủ Hải quân và phân tích dữ liệu từ các tàu và cáp dưới biển tại 31 cơ sở xử lý khác nhau. Theo các tài liệu được giải mật của Hải quân, việc theo dõi các tàu của Liên Xô là trọng tâm của nhiệm vụ ban đầu.
Với sự tan rã của Liên Xô vào những năm 1990, IUSS đã bị thu hẹp quy mô. Các nhà phân tích ngày càng được giao nhiệm vụ giám sát sinh vật biển và các trận động đất ngoài khơi.
Ngày nay, chỉ còn lại hai địa điểm giám sát: cơ sở nằm trong Trạm Không quân Hải quân Đảo Whidbey ở bang Washington và một địa điểm khác tại trạm hải quân Dam Neck ở Virginia Beach, bang Virginia.
Từng được mệnh danh là Cơ sở Xử lý Đại dương của Hải quân, chúng được đổi tên thành Bộ Tư lệnh Giám sát Dưới biển vào năm ngoái. Ông Jon Nelson, sĩ quan chỉ huy của đơn vị Đảo Whidbey, cho biết tại một buổi lễ đổi tên vào tháng 10 năm 2022, tên mới “phù hợp hơn với phạm vi bao quát rộng rãi về sứ mệnh của chúng tôi”.
Theo ông Phillip Sawyer, phó đô đốc Hải quân Mỹ đã nghỉ hưu và cựu lãnh đạo của lực lượng tàu ngầm ở Thái Bình Dương của Hải quân Mỹ, sự trỗi dậy của Trung Quốc như một đối thủ hải quân và việc Ukraine sử dụng máy bay không người lái để quấy rối hạm đội Biển Đen của Nga một cách hiệu quả đã khiến quân đội Mỹ đổi mới trọng tâm vào việc giám sát đại dương trong một môi trường hàng hải đang thay đổi nhanh chóng.
Ông Sawyer, hiện là Chủ tịch về Chiến tranh dưới biển tại Trường hậu đại học Hải quân ở Monterey, California, nói: “Việc này mang lại cho chúng tôi cảm giác cấp bách mà có lẽ đã thiếu trong những năm 90 và đầu những năm 2000”.
Thêm vào sự cấp bách đó: nhu cầu bảo vệ các tuyến cáp internet dưới biển trải dài dưới đáy đại dương, một mạng lưới toàn cầu vận chuyển 99% lưu lượng truy cập internet xuyên lục địa. Reuters đưa tin vào tháng 3 rằng những dây cáp này là trung tâm của cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc nhằm kiểm soát các công nghệ tiên tiến.
Vào tháng 2, hai tuyến cáp internet dưới biển đã bị cắt vốn nối Đài Loan với Quần đảo Mã Tổ, một cụm đảo do Đài Loan quản lý nằm gần lục địa Trung Quốc. Phải mất nhiều tuần để khôi phục hoàn toàn dịch vụ Internet cho khoảng 14.000 cư dân trên đảo. Chính quyền Đài Loan vào thời điểm đó cho biết họ nghi ngờ hai tàu Trung Quốc là thủ phạm nhưng không đưa ra bằng chứng trực tiếp và không gọi đây là hành động có chủ ý.
Trung Quốc không bình luận về vụ việc vào thời điểm đó. Bộ quốc phòng và ngoại giao của Trung Quốc đã không trả lời các yêu cầu bình luận mới về vấn đề này.
Vào tháng 5 năm nay, nhóm Quad – liên minh giữa Australia, Nhật Bản, Ấn Độ và Mỹ – cho biết bốn nước sẽ hợp tác để bảo vệ và xây dựng các tuyến cáp quang tốc độ cao dưới biển ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Cả hải quân Trung Quốc và Mỹ đều thường xuyên tiến hành các cuộc tập trận quanh Đài Loan, đồng minh của Mỹ, trong khi các nhà phân tích quân sự nghiên cứu xem bất kỳ cuộc xung đột tiềm ẩn nào trên hòn đảo này có thể diễn ra như thế nào.
Theo phúc trình năm 2022 của Ngũ Giác Đài về quân đội Trung Quốc, mặc dù các tàu chiến và tàu ngầm của Mỹ được đánh giá là vượt trội về mặt kỹ thuật nhưng Trung Quốc lại có lực lượng hải quân lớn nhất thế giới, bao gồm khoảng 340 tàu và tàu ngầm. Phúc trình cho biết, Trung Quốc đang chế tạo các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân tiên tiến hơn, chạy êm hơn và khó bị phát hiện hơn.
Tàu đi vào bóng tối
Theo hai nguồn tin của Hải quân có hiểu biết trực tiếp về hệ thống này, viên ngọc quý của các hoạt động giám sát dưới biển của Hoa Kỳ vẫn là mạng lưới cáp nghe toàn cầu lần đầu tiên được lắp đặt trong Chiến tranh Lạnh, vẫn là cơ sở hạ tầng do thám dưới biển tốt nhất trên thế giới.
Các nguồn tin cho biết những sợi cáp này là công cụ giúp giải quyết bí ẩn xung quanh chiếc tàu lặn Titan thuộc sở hữu tư nhân đã phát nổ hồi tháng 6, khiến 5 người thiệt mạng trong hành trình đi xem xác tàu Titanic có niên đại hàng thế kỷ.
Hải quân Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng họ đã hỗ trợ tìm kiếm Titan sau khi phân tích dữ liệu âm thanh phát hiện ra “sự bất thường phù hợp với một vụ nổ”. Hải quân đã không trả lời các câu hỏi của Reuters về cách họ thu được dữ liệu âm thanh.
Hai người cho biết, trong ba năm qua, một số mạng cáp này đã được mở rộng và thay thế bằng các loại cáp tiên tiến được trang bị cảm biến và máy thu âm dưới nước hiện đại để xác định chính xác hơn vị trí của tàu địch.
Những người này nói phần lớn công việc này được thực hiện bởi tàu USNS Zeus 40 năm tuổi, tàu cáp đầu tiên và duy nhất đang hoạt động được chế tạo đặc biệt cho Hải quân Hoa Kỳ. Hỗ trợ là CS Dependable và CS Decisive, hai tàu cáp thuộc sở hữu của công ty tư nhân SubCom của Hoa Kỳ, họ cho biết. SubCom đã trở thành nhân tố chủ chốt trong cuộc chiến công nghệ với Trung Quốc, Reuters đưa tin vào tháng 7.
Theo hai nguồn tin của Hải quân và phân tích của Reuters về dữ liệu theo dõi tàu, để giữ bí mật về vị trí của các dây cáp gián điệp dưới nước của Hoa Kỳ, ba con tàu này đã che giấu vị trí của chúng, được ngành vận tải biển gọi là “đi vào bóng tối”.
Các tàu thương mại được yêu cầu theo luật pháp quốc tế phải luôn bật bộ tiếp sóng nhận dạng để ngăn ngừa va chạm và giúp chính quyền chống lại tội phạm hàng hải. Nhưng các quốc gia có thể đảm bảo miễn trừ đối với một số tàu tư nhân, đặc biệt là những tàu làm việc trong các dự án an ninh quốc gia, theo luật sư hàng hải Stephen Askins có trụ sở tại London.
Theo dữ liệu trên thiết bị Eikon của LSEG, từ ngày 1/1/2022 đến ngày 22/8 năm nay, CS Trustable và CS Decisive đã không truyền tín hiệu nhận dạng tương ứng trong 60% và 57% số ngày chúng ở trên biển.
SubCom và Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã không trả lời yêu cầu bình luận về bất kỳ sự miễn trừ nào đối với các tàu SubCom.
Yếu tố thứ hai trong chương trình gián điệp dưới biển ban đầu của Hoa Kỳ là một hạm đội gồm 5 tàu kiểu catamaran lớn được trang bị hệ thống SURTASS, các dây cáp được trang bị thiết bị nghe sóng siêu âm và được kéo qua đại dương.
Vào tháng 2/2020, Hải quân đã trao cho Lockheed Martin một hợp đồng trị giá 287 triệu đô la để sản xuất các dàn sonar kéo tiên tiến mới cho các tàu này. Theo hai nguồn tin của Hải quân, chiếc cáp mới đầu tiên đã được chuyển giao vào năm ngoái.
Lockheed Martin đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Các nguồn tin cho biết hiện Hải quân đang chế tạo các phiên bản di động thu nhỏ mới có thể được triển khai mà không bị phát hiện. Các mô-đun này, được gọi là SURTASS viễn chinh, hay SURTASS-E, có thể được đặt trong các container chở hàng được chất lên bất kỳ tàu sàn phẳng nào, cho phép các tàu thương mại thực hiện giám sát cho Hải quân, hai nguồn tin am hiểu về dự án cho biết.
Các nguồn tin nói, trong ba năm qua, Hải quân đã thử nghiệm hệ thống này từ một tàu cung cấp ngoài khơi ở Đại Tây Dương và kể từ đó nó đã được sử dụng trong các hoạt động tích cực tại các địa điểm bí mật.
Vào tháng 5 năm nay, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng họ đã phê duyệt việc bán hệ thống SURTASS-E trị giá 207 triệu đô la cho chính phủ Úc.
Một phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Úc nói với Reuters rằng họ đang đầu tư vào các khả năng giám sát dưới biển mới để bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng và theo dõi các mối đe dọa đang gia tăng dưới biển.
Nhật Bản cũng vận hành một hạm đội gồm ba tàu giám sát đại dương, được trang bị cáp SURTASS của Mỹ, hai nguồn tin của Hải quân Mỹ cho biết.
Hải quân Nhật Bản, được gọi là Lực lượng Phòng vệ Hàng hải, cho biết trong một tuyên bố rằng họ đang phối hợp với các đồng minh để chống lại mối đe dọa hải quân ngày càng gia tăng của Trung Quốc; lực lượng này từ chối bình luận cụ thể về hoạt động giám sát.
Drone biển ‘tai thính’
Hải quân đang thử nghiệm những cách mới để theo dõi tàu ngầm ở những khu vực mà tàu chiến của họ bị Trung Quốc giám sát chặt chẽ, bao gồm eo biển Đài Loan và Biển Đông, hai nguồn tin am hiểu về những nỗ lực đó cho biết.
Điều này có nghĩa là sử dụng các phương pháp lén lút hơn như gửi máy bay không người lái nhỏ, được trang bị camera hồng ngoại và máy thu âm dưới nước cũng như thả thiết bị nghe lén di động từ tàu thương mại.
Những nguồn tin am hiểu vấn đề cho biết, một trong những nỗ lực thành công đầu tiên nhằm tạo ra một đơn vị giám sát dưới biển tự động là Hệ thống Đường dẫn Âm thanh Đáng tin cậy Chuyển đổi (TRAPS), được phát triển bởi Leidos, một công ty quốc phòng có trụ sở tại Virginia. Hải quân đã trao cho Leidos một hợp đồng trị giá 73 triệu đô la để phát triển hệ thống này vào năm 2019.
TRAPS bao gồm một hộp xử lý gắn liền với các cảm biến dưới đại dương sâu. Nó được thiết kế để đặt dưới đáy biển và lắng nghe tiếng tàu ngầm trên đầu, giống như một vệ tinh dưới nước.
Ông Chuck Fralick, giám đốc công nghệ của Leidos và một sĩ quan Hải quân đã nghỉ hưu, nói với Reuters rằng các đơn vị gián điệp dưới nước này có thể được lén lút thả ra khỏi mạn tàu đánh cá hoặc tàu kéo trong lãnh thổ đối phương.
Fralick nói: “Bạn có thể có được khả năng nghe ngóng hoặc giám sát ở hầu hết mọi nơi trên thế giới mà bạn muốn”.
Hải quân cũng đang thử nghiệm các drone nhỏ trên biển, bao gồm thuyền buồm không người lái và tàu ngầm thu nhỏ tự động trị giá từ 800.000 đến 3 triệu đô la để chế tạo – một thay đổi tương đối nhỏ trong thế giới hệ thống phòng thủ.
Những chiếc tàu này chưa mang theo vũ khí. Nhưng chúng có thể được trang bị camera độ phân giải cao, máy thu âm dưới nước, đường truyền vệ tinh và các thiết bị do thám khác, mang lại cho Hải quân một phương tiện chi phí thấp để mở rộng hoạt động giám sát một cách đáng kể, phát ngôn viên Hải quân Hawkins nói.
Hai nguồn tin Hải quân cho biết, trong tương lai, những tàu này có thể được sử dụng để bắn ngư lôi đánh chìm tàu ngầm, thả mìn dưới nước hoặc kích hoạt các thiết bị mồi nhử tạo ra tiếng động lớn dưới mặt nước nhằm gây nhầm lẫn cho kẻ thù.
Hải quân đã không trả lời các câu hỏi về việc trang bị drone trên biển.
Saildrone, một công ty có trụ sở tại San Francisco được thành lập vào năm 2012 bởi kỹ sư người Anh Richard Jenkins, trong nhiều năm đã thu thập dữ liệu từ các thuyền buồm không người lái của mình để theo dõi chuyển động của sinh vật biển và đo lường tác động của biến đổi khí hậu.
Bây giờ khách hàng quân sự đang tìm tới công ty này. Trong hai năm qua, Saildrone cho biết họ đã cung cấp cho Hải quân Hoa Kỳ 22 chiếc thuyền chạy bằng năng lượng mặt trời, bao gồm cả tàu Voyager có thể được trang bị camera thông minh và nhiều loại cảm biến. Hải quân xác nhận rằng họ đã mua Saildrones.
Mặc dù Hải quân vẫn chưa đặt hàng lớn nhưng Saildrone và các công ty khởi nghiệp về drone cho biết họ sẵn sàng cung cấp hàng trăm tàu mỗi năm.
Phát ngôn viên Hải quân Hawkins từ chối cho biết quân đội có thể mua thêm bao nhiêu tàu không người lái. Tuy nhiên, ông cho biết ngành công nghiệp drone trên biển đang “trên giao điểm của một cuộc cách mạng công nghệ”.
***********
Với việc nâng cấp quan hệ ngoại giao, Trung Quốc hôm thứ Sáu (22/9) đã đề nghị giúp vực dậy nền kinh tế của Syria và chống lại tình trạng bất ổn trong nước ở quốc gia bị chiến tranh tàn phá, đồng thời thúc đẩy các lợi ích chiến lược của nước này trong khu vực mà họ liên kết với Iran và Ả Rập Saudi.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với người đồng cấp Syria tại Hàng Châu: “Trước môi trường quốc tế không ổn định và không chắc chắn, Trung Quốc sẵn sàng tiếp tục hợp tác với Syria vì lợi ích hợp tác hữu nghị và bảo vệ sự công bằng và công lý quốc tế”.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc dẫn lời ông Tập nói thêm: “Trung Quốc ủng hộ việc Syria phản đối sự can thiệp của nước ngoài, bắt nạt đơn phương... và sẽ hỗ trợ việc tái thiết Syria”.
Nhà lãnh đạo Syria bị cô lập về mặt ngoại giao đang có mặt tại Trung Quốc để thúc đẩy các nỗ lực nhằm chấm dứt hơn một thập niên cô lập ngoại giao dưới các lệnh trừng phạt của phương Tây, và tăng cường quan hệ thương mại với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, vì Syria đang rất cần đầu tư nước ngoài.
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Syria đã được thắt chặt đều đặn kể từ những ngày đầu của cuộc nội chiến bắt đầu vào năm 2011 với việc chính phủ Assad đàn áp các cuộc biểu tình và khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng và hàng triệu người phải di tản. Chính phủ Assad, được Nga và Iran hậu thuẫn, hiện kiểm soát hầu hết lãnh thổ và đã thiết lập lại mối quan hệ trong những năm gần đây với các nước láng giềng Ả Rập từng ủng hộ phe đối lập của ông.
Bắc Kinh đã tăng cường can dự ngoại giao với Trung Đông trong những năm gần đây và vào tháng 3 đã giúp môi giới một thỏa thuận bất ngờ giữa Ả Rập Saudi và Iran để chấm dứt rạn nứt ngoại giao kéo dài 7 năm.
Trích dẫn các sáng kiến hàng đầu nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng dọc theo Con đường tơ lụa cổ xưa và thúc đẩy cách tiếp cận của Trung Quốc đối với an ninh toàn cầu, ông Tập đã mở rộng hỗ trợ để Syria cải thiện quan hệ với các nước Ả Rập khác.
“Trung Quốc sẵn sàng tăng cường hợp tác với Syria thông qua Sáng kiến Vành đai và Con đường... để đóng góp tích cực cho hòa bình và phát triển khu vực và thế giới”, ông Tập nói.
Tuy nhiên, các nhà phân tích nghi ngờ rằng các công ty Trung Quốc không muốn đầu tư vào Syria do tình hình tài chính tồi tệ và an ninh kém ở nước này.
Bất kỳ khoản đầu tư nào của Trung Quốc hoặc khoản đầu tư khác vào Syria cũng có nguy cơ khiến nhà đầu tư vướng vào các lệnh trừng phạt của Mỹ theo Đạo luật Caesar năm 2020, có thể đóng băng tài sản của bất kỳ ai giao dịch với Syria.
Ấn Độ tạm dừng cấp thị thực cho công dân Canada khi tranh cãi leo thang
Nguồn hình ảnh, GETTY IMAGES
Thủ tướng Canada Justin Trudeau (trái) có cuộc gặp khó khăn với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Delhi trong tháng này
- Tác giả, Meryl Sebastian
- Vai trò, BBC News, Cochin
Ấn Độ đã ngừng cấp thị thực cho công dân Canada trong bối cảnh tranh cãi leo thang về vụ sát hại một nhân vật ly khai theo đạo Sikh trên đất Canada.
Ấn Độ cho biết động thái tạm thời này là do “các mối đe dọa an ninh” gây trở ngại cho công việc của các cơ quan đại diện nước này tại Canada.
Căng thẳng bùng lên trong tuần này sau khi Thủ tướng Justin Trudeau nói rằng Ấn Độ có thể đứng sau vụ giết người ngày 18/6.
Nhưng ông Trudeau hôm 21/9 nói ông không có ý khiêu khích Ấn Độ bằng cáo buộc này.
Ấn Độ đã giận dữ bác bỏ cáo buộc này và gọi đó là "vô lý".
Trả lời các phóng viên ở New York, bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, ông Trudeau nói: “Không có gì nghi ngờ việc Ấn Độ là một quốc gia có tầm quan trọng ngày càng tăng và là quốc gia mà chúng ta cần tiếp tục hợp tác”.
Ông cho biết Canada không tìm cách khiêu khích Ấn Độ hay gây ra vấn đề bằng cáo buộc này nhưng khẳng định rõ rệt về tầm quan trọng của nhà nước pháp quyền và việc bảo vệ người dân Canada.
Mối quan hệ giữa hai quốc gia - đối tác thương mại và an ninh quan trọng cũng như là đồng minh của Mỹ - đã căng thẳng trong nhiều tháng. Các nhà phân tích cho rằng hiện nay ngoại giao giữa hai nước đang ở mức thấp nhất trong mọi thời.
Chính phủ Ấn Độ nhanh chóng nói rõ việc đình chỉ dịch vụ thị thực cũng “áp dụng đối với người Canada ở nước thứ ba”.
“Đã có những lời đe dọa nhắm vào đại sứ quán và lãnh sự quán của chúng tôi ở Canada”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ ở Delhi cho biết. "Điều này đã làm gián đoạn hoạt động thông thường của họ. Do đó [họ] tạm thời không thể xử lý đơn xin thị thực."
"Ấn Độ đang tìm kiếm sự ngang hàng về cấp bậc và sức mạnh ngoại giao giữa các cơ quan ngoại giao của hai nước. Điều này đang được kiếm tìm vì sự can thiệp ngoại giao của Canada vào chuyện nội bộ của chúng tôi", ông nói.
Vài giờ trước đó, Canada tuyên bố sẽ cắt giảm số lượng nhà ngoại giao ở Ấn Độ, cho biết một số người đã nhận được những lời đe dọa trên mạng xã hội.
Một tuyên bố của Canada viết: “Trong bối cảnh căng thẳng ngày càng gia tăng, chúng tôi đang hành động để đảm bảo an toàn cho các nhà ngoại giao của mình”.
Dịch vụ thị thực của Canada vẫn mở ở Ấn Độ.
Hai nước có mối quan hệ gắn kết về mặt lịch sử - và có nhiều điều đang bị đe dọa.
Canada có 1,4 triệu người gốc Ấn - hơn một nửa trong số họ là người theo đạo Sikh - chiếm 3,7% dân số cả nước, theo điều tra dân số năm 2021.
Ấn Độ cũng có số lượng sinh viên quốc tế đến Canada cao nhất - vào năm 2022, Ấn Độ chiếm 40% tổng số sinh viên nước ngoài là 320.000.
Theo thống kê của chính phủ Ấn Độ, khoảng 80.000 khách du lịch Canada đã đến thăm nước này vào năm 2021, chỉ sau Mỹ, Bangladesh và Anh.
Nguồn hình ảnh, GETTY IMAGES
Canada cho biết họ đang điều tra "những cáo buộc đáng tin cậy" chỉ ra Ấn Độ có liên quan tới vụ sát hại nhà lãnh đạo ly khai
Tranh cãi nổ ra hôm 18/9 sau khi Canada cho rằng Ấn Độ có liên quan vụ sát hại thủ lĩnh phe ly khai Hardeep Singh Nijjar, một công dân Canada bị hai tay súng đeo mặt nạ bắn chết trong xe của mình, bên ngoài một ngôi đền Sikh ở British Columbia.
Thủ tướng Justin Trudeau nói các cơ quan tình báo Canada đang điều tra xem liệu "các đặc vụ của chính phủ Ấn Độ" có dính dáng đến vụ sát hại Nijjar - người mà Ấn Độ coi là phần tử khủng bố vào năm 2020 hay không.
Ấn Độ đáp trả mạnh mẽ, nói rằng Canada đang cố gắng "chuyển sự chú ý khỏi những kẻ khủng bố và cực đoan Khalistani", những người đã được cho trú ẩn ở đó.
Chính phủ Ấn Độ thường phản ứng gay gắt trước những yêu cầu của phe ly khai theo đạo Sikh ở các nước phương Tây về Khalistan (phong trào đòi hỏi một nhà nước Sikh độc lập, tách khỏi Ấn Độ), hoặc một quê hương dành riêng cho người Sikh.
Hôm 21/9, các phóng viên đã hỏi ông Trudeau về bằng chứng nào cho thấy Ấn Độ có liên quan đến vụ giết người.
Ông không chia sẻ thêm thông tin chi tiết nhưng nói rằng "quyết định chia sẻ những cáo buộc này không được thực hiện một cách qua loa".
Ông Trudeau nói: “Việc này được thực hiện hết sức nghiêm túc”, đồng thời kêu gọi các quan chức Ấn Độ hợp tác điều tra về vụ giết người.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết Canada chưa chia sẻ thông tin cụ thể với Ấn Độ về vụ sát hại Nijjar.
Arindam Bagchi phát biểu hôm 21/9: “Chúng tôi đã truyền đạt điều này tới phía Canada, nói rõ với họ rằng chúng tôi sẵn sàng xem xét bất kỳ thông tin cụ thể nào mà chúng tôi được cung cấp”. “Nhưng cho đến nay chúng tôi chưa nhận được bất kỳ thông tin cụ thể nào như vậy cả”.
Phong trào Khalistan lên đến đỉnh điểm ở Ấn Độ vào những năm 1980 với cuộc nổi dậy bạo lực tập trung ở bang Punjab - nơi có đa số người theo đạo Sikh.
Nó đã bị dập tắt bằng vũ lực và hiện nay ít gây được tiếng vang ở Ấn Độ, nhưng vẫn phổ biến đối với một số cộng đồng người Sikh hải ngoại ở một số quốc gia như Canada, Úc và Anh.
***********
Zelenskyy nói với Quốc hội Mỹ: ‘Không được viện trợ, chúng tôi sẽ thua’
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy ngày 21/9 kêu gọi các nhà lập pháp Mỹ tiếp tục ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến với Nga giữa bối cảnh đảng Cộng hòa hoài nghi về việc liệu Quốc hội Mỹ có nên phê duyệt một đợt viện trợ mới cho Ukraine hay không.
Sau khi tìm cách củng cố sự hỗ trợ quốc tế tại Liên hiệp quốc, ông Zelenskyy đến Washington trong một loạt những hoạt động, bao gồm cuộc gặp với các nhà lãnh đạo quân sự tại Ngũ Giác Đài, Tổng thống Joe Biden và một bài phát biểu vào buổi tối tại bảo tàng lưu trữ quốc gia.
Chiều cùng ngày, ông Zelenskyy tới Tòa Bạch Ốc hội kiến với Tổng thống Joe Biden, người dự kiến sẽ loan báo gói viện trợ quân sự mới cho Ukraine trị giá 325 triệu đô.
Dù ông Biden và hầu hết các nhà lãnh đạo quốc hội vẫn ủng hộ viện trợ cho Ukraine và đảng Dân chủ của ông Biden đang kiểm soát Thượng viện, nhưng ông Zelenskyy đối mặt với nhiều ý kiến cứng rắn hơn so với khi ông đến thăm Washington 9 tháng trước.
Theo tin Thượng nghị sĩ Chris Murphy đăng trên nền tảng xã hội X, trong trang phục màu xanh lá cây của quân đội để phản ánh địa vị của mình với tư cách là một nhà lãnh đạo thời chiến, ông Zelenskyy đã trình bày trước toàn thể Thượng viện Hoa Kỳ, nhận được nhiều sự hoan nghênh nhiệt liệt.
“Chúng tôi đã có cuộc đối thoại tuyệt vời,” ông Zelenskyy nói với các phóng viên tại Điện Capitol sau cuộc họp.
Ông Zelenskyy nói với các Thượng nghị sĩ Mỹ rằng viện trợ quân sự rất quan trọng đối với nỗ lực chiến tranh của Ukraine, Lãnh đạo Khối Đa số tại Thượng viện Chuck Schumer cho biết.
Ông Schumer dẫn lời ông Zelenskyy nói: “Nếu chúng tôi không được viện trợ, chúng tôi sẽ thua.”
Tại Ngũ Giác Đài, ông Zelenskyy được Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin chào đón và đến thăm đài tưởng niệm vụ tấn công khủng bố 11/9/2001.
Mỹ đã gửi khoảng 113 tỷ đô la viện trợ an ninh và nhân đạo để giúp chính quyền Zelenskyy kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm ngoái.
Cố vấn an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc Jake Sullivan nói chính quyền Biden tập trung đảm bảo có đủ hỗ trợ và nguồn lực cần thiết cho Ukraine.
‘Đủ rồi’
Khi cuộc phản công quân sự của Ukraine tiếp tục diễn ra và Quốc hội Mỹ tiến hành một cuộc tranh luận gay gắt về chi tiêu trước khi chính phủ có thể đóng cửa, ngày càng có nhiều đảng viên Cộng hòa đặt câu hỏi về hàng tỷ đô la mà Washington đã gửi cho Kyiv cho các nhu cầu quân sự, kinh tế và nhân đạo.
“Việc cắt hỗ trợ bây giờ có ích gì khi chúng ta đang ở bước ngoặt của cuộc chiến?” ông Schumer, một đảng viên Dân chủ, nhắm vào những người chỉ trích viện trợ bên phía Cộng hòa. “Bây giờ không phải là lúc để giảm bớt nỗ lực khi giúp đỡ Ukraine.”
Nga ngày 21/9 đã thực hiện cuộc tấn công phi đạn lớn nhất trong nhiều tuần trên khắp Ukraine, tấn công các cơ sở năng lượng trong điều mà các quan chức cho biết dường như là loạt đạn đầu tiên trong chiến dịch không kích mới nhắm vào lưới điện Ukraine.
Các quan chức chính quyền Biden đã tổ chức một cuộc họp mật với Quốc hội vào tối ngày 20/9, để thúc đẩy thêm 24 tỷ đô la, nói rằng nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin kiểm soát Ukraine và đẩy tới biên giới NATO, thì Hoa Kỳ sẽ phải trả giá cao hơn nhiều.
Nhưng một số đảng viên Cộng hòa không bị thuyết phục.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa J.D. Vance cho biết Hoa Kỳ “đang được yêu cầu tài trợ cho một cuộc xung đột vô thời hạn với nguồn lực không giới hạn.”
“Đủ rồi,” ông nói trong một bài đăng trên X kèm theo một lá thư đề ngày 21/9 gửi cho giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách chất vấn về viện trợ có chữ ký của các đảng viên Cộng hòa từ cả hai viện của Quốc hội.
“Nếu chúng ta cho phép Ukraine bị cắt xén thì nền độc lập của bất kỳ quốc gia nào có được đảm bảo không?” Tổng thống Biden đã hỏi các nhà lãnh đạo thế giới tại Liên hiệp quốc hôm 19/9.
Sự ủng hộ tại Thượng viện Mỹ, cả từ các đảng viên Dân chủ của ông Biden và đảng Cộng hòa, vẫn còn mạnh mẽ.
“Đất nước chúng ta có lợi ích cơ bản đối với chiến thắng của Ukraine và an ninh châu Âu”, Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện McConnell nói hôm 20/9 trong bài phát biểu chỉ trích ông Biden vì hành động quá chậm để giúp Ukraine.
Cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos cho thấy đa số người Mỹ ủng hộ việc cung cấp vũ khí cho Ukraine để tự vệ trước Nga.
Nhưng một số đảng viên Cộng hòa ở Hạ viện đang đặt câu hỏi về sự khôn ngoan của việc tiếp tục gửi tiền cho Kyiv.
***********
Trung Quốc triển khai nâng cấp khả năng quân sự
Những nỗ lực hiện đại hóa quân sự lâu dài của Trung Quốc đang mang lại kết quả, với một loạt nâng cấp cho tàu chiến và máy bay chiến đấu đang được tiến hành trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đặc biệt là Eo biển Đài Loan.
Động cơ trực thăng mới
Trung Quốc đã trưng bày động cơ trực thăng tua-bin công suất 1.100 kilowatt tại triển lãm máy bay trực thăng ở Thiên Tân vào tuần trước. Một chuyên gia quân sự Trung Quốc nói với Reuters rằng động cơ công suất cao lần đầu tiên được trưng bày là chìa khóa cho sự phát triển máy bay trực thăng hạng trung và hạng nặng của Trung Quốc.
Trung Quốc còn tụt hậu trong việc phát triển máy bay trực thăng cỡ lớn, có thể chở nhiều vũ khí và hàng hóa hơn. Chúng cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển nhân sự và thiết bị trong các tình huống xung đột.
Tàu lớn hơn, tiên tiến hơn
Truyền thông nhà nước và Hong Kong đưa tin, Trung Quốc đã tung ra phiên bản lớn hơn và tiên tiến hơn của tàu khu trục lớn nhất vào cuối tháng 8, đồng thời dẫn lời các chuyên gia cho biết tàu khu trục kiểu 054B mới có thể được trang bị hệ thống đẩy bằng điện tích hợp (IEP), radar tiên tiến hơn với khả năng phát hiện tốt hơn và hệ thống năng lượng diesel và khí đốt kết hợp khiến nó khó bị phát hiện hơn.
Khinh hạm mới có lượng giãn nước khoảng 6.000 tấn - nặng hơn 2.000 tấn so với tàu 054A hiện tại. Nó cũng được trang bị pháo 100mm, thay thế pháo 76mm trên tàu 054A, theo truyền thông đưa tin. Tàu mới dài khoảng 147 mét, rộng 18 mét, trong khi tàu 054A dài 134,1 mét và rộng 15,2 mét.
Tàu kiểu 054B sẽ di chuyển nhanh hơn, đi xa hơn và khó bị phát hiện hơn, giúp nó thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ chống tàu ngầm. Nó có thể được sử dụng như một tàu hộ tống tàu sân bay.
Các nhà phân tích phương Tây lưu ý rằng Trung Quốc đã tụt lại phía sau trong cuộc chiến chống tàu ngầm, vốn rất quan trọng để bảo vệ các hoạt động tầm xa của tàu sân bay.
Một cơ quan truyền thông dẫn lời một chuyên gia quân sự Trung Quốc cho biết tàu khu trục mới có thể hoạt động như một “khu trục hạm mini”.
Tàu khu trục mới sẽ trải qua các cuộc thử nghiệm trên biển sau khi quá trình đóng tàu hoàn tất. Hai trong số những chiếc tàu này đang được lắp đặt tại các xưởng đóng tàu ở Thượng Hải và Quảng Châu.
Động cơ mạnh mẽ hơn cho máy bay chiến đấu tàng hình
Trung Quốc đang tiến hành các chuyến bay thử nghiệm quy mô nhỏ cho máy bay chiến đấu tàng hình J-20 được trang bị động cơ WS-15 mới. Truyền thông đưa tin, vào tháng 7 năm nay, máy bay đã bay cùng với hai chiếc WS-15 được sản xuất trong nước.
Động cơ mới, thay thế cho WS-10C cũ, nhằm mang lại cho J-20 lực đẩy mạnh hơn, tốc độ cao hơn, khả năng bay siêu thanh mà không cần sử dụng bộ đốt sau ngốn nhiên liệu và tầm bay xa hơn.
Điều đó có thể đặt các căn cứ của Mỹ ở Hàn Quốc, Nhật Bản và Guam trong tầm bắn của J-20, một cơ quan truyền thông khác cho biết.
Các cuộc thử nghiệm quy mô lớn hơn dự kiến sẽ diễn ra sau đó.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc dẫn lời một chuyên gia nói rằng nhiều khả năng động cơ mạnh hơn cũng đang được phát triển.
Tàu sân bay chuẩn bị thử nghiệm trên biển
Trung Quốc đang trong giai đoạn cuối chuẩn bị cho tàu sân bay thứ ba nhưng là tàu đầu tiên được thiết kế và sản xuất trong nước – chiếc Phúc Kiến - để chạy thử trên biển, một bước quan trọng trước khi tàu chiến này đi vào hoạt động.
Các hình ảnh trực tuyến về con tàu vốn chạy bằng động cơ thông thường đang được xây dựng khi cập cảng tại một xưởng đóng tàu ở Thượng Hải cho thấy các công trình xây dựng phía trên ba đường ray của hệ thống phóng máy bay bằng máy phóng điện từ - tính năng lớn nhất của tàu sân bay - gần đây đã bị xóa.
Điều này cho thấy tàu sân bay rất có thể sẽ gia nhập Hải quân Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLAN) trong vòng hai năm như dự kiến, truyền thông đưa tin trong tháng này.
Chiếc Phúc Kiến đã trải qua các cuộc thử nghiệm động cơ đẩy và neo đậu trong năm nay; bước tiếp theo sẽ là thử nghiệm trên biển.
Các hoạt động của tàu sân bay Trung Quốc được quân đội trong khu vực theo dõi chặt chẽ, trong đó một số tùy viên quân sự và các nhà phân tích lưu ý rằng PLAN vẫn còn một chặng đường dài để làm chủ các hoạt động phức tạp cần thiết để bảo vệ các tàu ở xa bờ.
Có thể nâng cấp tàu đổ bộ tấn công
Các hình ảnh trên mạng và truyền thông đã nhận thấy sự thay đổi trong quy trình sản xuất tàu đổ bộ tấn công loại 075 của Trung Quốc.
Trung Quốc có ba chiếc tàu như vậy, được coi là rất quan trọng cho một cuộc tấn công đảo Đài Loan có thể xảy ra. Trung Quốc tuyên bố hòn đảo dân chủ này là của riêng mình; Đài Loan bác bỏ những tuyên bố như vậy.
Một cơ quan truyền thông dẫn lời một chuyên gia cho biết quy trình mới cho thấy tàu chiến có thể được nâng cấp với động cơ đẩy bằng điện tích hợp, giống như của tàu Phúc Kiến, nhằm tăng cường khả năng tấn công trên không của tàu.
************
