Tin nóng trong ngày
Tin Tức ngày 15 - 01 -2025:
*****
TIN TỔNG HỢP
Đăng ngày:
5 phút
(AFP) – Bắc Triều Tiên phóng nhiều tên lửa tầm ngắn. Một tuần sau khi Bình Nhưỡng tuyên bố thử nghiệm tên lửa « siêu thanh » mới và chỉ cách vài ngày lễ nhậm chức chính thức của Donald Trump, hôm nay, 14/01/2025, Bắc Triều Tiên đã cho phóng thử loạt tên lửa đạn đạo tầm ngắn ra biển Nhật Bản. Quân đội Hàn Quốc cho biết loạt tên lửa này được phóng đi vào lúc 9 giờ 30, giờ địa phương và bay được khoảng 250 km trước khi rơi xuống biển. Quyền tổng thống Hàn Quốc Choi Sang Mok lên án Bình Nhưỡng vi phạm các nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, đồng thời đe dọa sẽ « đáp trả mạnh mẽ » các hành động khiêu khích của Bắc Triều Tiên.
(AFP) – Phái đoàn quân sự Trung Quốc đến thăm Nhật Bản. Đây là chuyến thăm trao đổi quân sự hiếm có đầu tiên trong vòng 5 năm gần đây giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Các thành viên của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (APL), trong vòng một tuần, từ ngày 13 – 17/01/2025, sẽ lần lượt gặp gỡ các đồng nhiệm và giới chức cao cấp Quốc Phòng Nhật Bản, theo như phát ngôn viên chính phủ Yoshimasa Hayashi. Chuyến thăm này diễn ra sau cuộc hội đàm giữa bộ trưởng Quốc Phòng Nhật Bản và người đồng cấp Trung Quốc bên lề hội nghị ASEAN, tổ chức tại Lào, tháng 11/2024.
(AFP) – NATO thông báo tiến hành tuần tra trên biển Baltic. Tổng thư ký NATO, ông Mark Rutte, hôm nay, 14/01/2025, cho biết, Liên minh Quân sự Bắc Đại Tây Dương NATO sẽ tiến hành tuần tra trên biển Baltic sau loạt phá hoại nhiều cáp biển mà Nga bị nghi ngờ là thủ phạm. Sau cuộc họp với các nước vùng Baltic, thành viên của NATO tại Helsinki, ông Mark Rutte khẳng định « hoạt động quân sự này nằm trong nỗ lực liên tục của liên minh nhằm tăng cường sự hiện diện hải quân của khối và giám sát các vùng trọng yếu cho các nước đồng minh ».
(AFP) – Lệnh hưu chiến ở Gaza : Israel và Hamas sắp đạt được một thỏa thuận ? Theo hai nguồn thạo tin Palestine hôm nay, 14/01/2025, liên quan đến các cuộc đàm phán đang được phe Hamas tiến hành nhằm đi đến một lệnh hưu chiến tại dải Gaza, trong giai đoạn đầu của lệnh ngưng bắn, Israel « có thể sẽ trả tự do cho khoảng một ngàn tù nhân Palestine, trong đó có nhiều người bị kết án tù nặng », để đổi lấy 33 con tin. Những phát biểu này xác nhận các thông tin do một quan chức chính phủ Israel xin ẩn danh, cung cấp cho giới báo chí, theo đó, « nhiều trăm tên khủng bố có lẽ sẽ được thả » trong bước đầu của lệnh hưu chiến tại vùng lãnh thổ Palestine.
(AFP) – Nga và Iran sắp ký Thỏa thuận đối tác chiến lược toàn diện. Lễ ký kết dự trù diễn ra ngày 17/01/2025 trong khuôn khổ chuyến công du Nga của tổng thống Iran Masoud Pezeshkian, theo thông cáo ngày 13/01 của phủ tổng thống Nga. Tuần trước, đại sứ quán Iran tại Nga thông báo trên mạng Telegram rằng thỏa thuận này bao gồm « hợp tác kinh tế và thương mại trong các lĩnh vực năng lượng, môi trường và những vấn đề liên quan đến an ninh quốc phòng ». Thỏa thuận đối tác chiến lược toàn diện này đã được Hạ Viện Nga phê chuẩn vào tháng 10/2024, trong đó có một điều khoản lên quan đến « hỗ trợ quân sự ngay lập tức » trong trường hợp một trong hai nước bị nước thứ ba tấn công.
(AFP) – Hai tầu sân bay sắp tới của Mỹ được đặt tên hai cựu tổng thống Clinton và Bush. Thông tin được tổng thống mãn nhiệm Joe Biden thông báo ngày 13/01/2025, tiếp nối truyền thống ca ngợi Hải Quân Mỹ. Ông khẳng định « tàu USS William J. Clinton (CVN 82) và tàu USS George W. Bush (CVN 83) tương lai sẽ được khởi công trong những năm ». Hải Quân Mỹ hiện có 11 tàu sân bay, đứng đầu thế giới.
(AFP) – Đi phẫu thuật sửa mũi, tổng thống Peru nằm trong tầm ngắm của tư pháp. Ngày 13/01/2025, bà Dina Boluarte phải ra giải trình trước tư pháp do bí mật đi phẫu thuật sửa mũi, trong khi luật pháp yêu cầu tổng thống phải thông báo cho Quốc Hội bất kỳ nguy cơ nào có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Bà bị coi là từ bỏ nhiệm vụ tổng thống trong thời gian này. Vụ việc bị phát giác ngày 05/12/2024 sau khi cựu thủ tướng Alberto Otarola công bố tin trên. Vụ tai tiếng có thể dẫn đến yêu cầu phế truất tổng thống.
(AFP) – Tỉ phú Elon Musk thảo luận mua lại hoạt động tại Mỹ của TikTok. Tuy nhiên, thông tin được Bloomberg tiết lộ ngày 13/01/2025 đã bị mạng xã hội Trung Quốc bác bỏ và đánh giá là « chuyện viễn tưởng ». Năm 2024, Mỹ đã thông qua một đạo luật cho tập đoàn ByteDance thời hạn đến ngày 19/01/2025 (ngày cuối của nhiệm kỳ tổng thống Joe Biden) để bán TikTok, nếu không sẽ bị cấm hoạt động ở Mỹ, nơi có 170 triệu người sử dụng. Vụ việc được đưa đến cấp Tòa Án Tối Cao, đa số thẩm phán tỏ ra sẵn sàng cấm TikTok tại Mỹ, thiên về lập luận của Washington về những nguy cơ gián điệp vào thao túng từ phía Bắc Kinh.
**********
Vương phi Kate thăm lại bệnh viện từng chữa trị ung thư
Vương phi Kate lần đầu thăm lại bệnh viện nơi cô từng chữa trị ung thư, cảm ơn y bác sĩ và động viên các bệnh nhân.
Vương phi Kate đến Bệnh viện Royal Marsden ở trung tâm London vào ngày 14/1 để trực tiếp cảm ơn đội ngũ y bác sĩ và thăm các bệnh nhân. Đây là nơi cô từng điều trị bệnh ung thư và hoàn thành hóa trị hồi tháng 9/2024.
Cô chia sẻ với một bệnh nhân rằng căn bệnh đã ảnh hưởng rất nhiều đến gia đình mình, gọi giai đoạn điều trị là chặng đường "vô cùng khó khăn".
"Công nương muốn đến thăm bệnh viện để bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với đội ngũ y tế tuyệt vời tại đây, đồng thời nhấn mạnh chất lượng chăm sóc lẫn điều trị hàng đầu thế giới tại Bệnh viện Royal Marsden", người phát ngôn Điện Kensington cho biết.
Người dân và y bác sĩ chào đón Vương phi Kate thăm Bệnh viện Royal Marsden, London, vào ngày 14/1. Ảnh: Reuters
Chuyến thăm là buổi tiếp xúc công chúng đầu tiên mà Vương phi Kate thực hiện một mình, không đi cùng Thái tử William hay các thành viên khác trong Hoàng gia, kể từ khi trở lại các nhiệm vụ lễ nghi vào cuối năm ngoái.
Hoàng gia Anh cũng công bố Kate trở thành người đồng bảo trợ cho trung tâm chuyên khoa ung thư ở Royal Marsden, cùng với Thái tử William.
Vương phi Kate (trái) động viên bệnh nhân đang được điều trị tại Royal Marsden. Ảnh: Reuters
Vương phi Kate, 43 tuổi, nằm viện hai tuần vào tháng 1/2024 sau khi phẫu thuật phần bụng. Hai tháng sau, cô thông báo rằng mình mắc ung thư. Điện Kensington cho biết quá trình hóa trị bắt đầu từ tháng 2/2024, nhưng không công bố cụ thể cô mắc ung thư gì.
Sau khi kết thúc liệu trình hóa trị vào tháng 9/2024, Vương phi Kate trở lại với các nhiệm vụ của hoàng gia Anh vào tháng sau đó, đến thăm gia đình những trẻ em thiệt mạng trong vụ tấn công bằng dao ở Southport.
Năm vừa qua là một khoảng thời gian nhiều khó khăn và biến động đối với hoàng gia Anh khi Vua Charles cũng phải điều trị ung thư. Một nguồn tin từ Cung điện Buckingham cho biết kết quả điều trị của Quốc vương đang có những tiến triển tích cực và sẽ tiếp tục liệu trình trong năm nay.
Thanh Danh (Theo Reuters, AP)
******
2025 : Donald Trump thách đố tăng trưởng của Trung Quốc
2025- Ất Tỵ là năm kinh tế Trung Quốc gặp nhiều vận hạn, bị « hung thần Donald Trump chiếu tướng». Không khó để đoán trước quẻ bói này, nhưng năm nay Bắc Kinh kỷ niệm kế hoạch « Made In China 2025 » với tham vọng đưa Trung Quốc thành một cường quốc công nghệ mũi nhọn, ngang ngửa và thậm chí là hơn cả Hoa Kỳ tròn 10 năm tuổi.
Trong quẻ bói đầu năm về tương lai Trung Quốc báo tài chính Nhật, Nikkei Asia (06/01/2025) ghi nhận, 2024 đã chẳng được hanh thông, 2025 còn tệ hơn nữa.
Năm ngoái, kinh tế Trung Quốc bị trì trệ, tình trạng tài chính ở các cấp tỉnh thành eo hẹp, thị trường lao động ảm đạm làm tê liệt tiêu thụ và đầu nước nội địa và Trung Quốc lâm vào giai đoạn « giảm phát dài nhất kể từ 1999 ».
2025, ở Hoa Kỳ tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng với « chính sách thuế quan », vũ khí mà ông coi là lợi hại nhất để bảo vệ nước Mỹ về mọi mặt, từ thương mại, đến công nghiệp, từ công nghệ cao đến an ninh quốc gia và quân sự.
Trung Quốc là mục tiêu đầu tiên hết tổng thống Mỹ thứ 47 nhắm tới. Trước khi nhậm chức, tổng thống đắc cử Hoa Kỳ dọa đánh thuế nhập khẩu vào « 500 tỷ đô la hàng Trung Quốc bán sang Mỹ », mức thuế hải quan dao động từ 10 đến 60 %.
Trong « kịch bản xấu nhất », theo thẩm định của ngân hàng JP Morgan tăng trưởng của Trung Quốc cho toàn năm 2025 có thể « chỉ còn là 3,9 % ». Ít bi quan hơn ngân hàng Mỹ này, cơ quan tư vấn Capital Economics trụ sở tại Luân Đôn dự báo, dù chính quyền Trump có mạnh tay « trừng phạt » hàng Trung Quốc, thiệt hại đối với GDP của Trung Quốc ước chừng « chưa tới 1 % » bởi Bắc Kinh chắc chắn sẽ « tương kế tựu kế », đánh đường vòng để tìm những ngả khác tiếp tục xuất khẩu sang Hoa Kỳ.
Trên đài truyền hình Pháp France24 giám đốc đặc trách về quan hệ quốc tế thuộc cơ quan nghiên cứu Institut Sapiens, Grégoire Verdeaux cũng tin rằng tổng thống Trump sẽ không nhân nhượng với Bắc Kinh nhưng là để dồn đối phương vào chân tường :
« Bản chất ông Trump là một ‘deal maker’, nắm bắt nhược điểm của đối phương và ông biết rằng kinh tế hiện tại là một điểm yếu của Trung Quốc. Tăng trưởng bị tắc nghẽn, khả năng sản xuất dư thừa Bắc Kinh cần xuất khẩu. Cùng lúc kinh tế nước này mang nợ, dân số già đi tức đe dọa đến nguồn lao động của các nhà máy sản xuất, và Trung Quốc trong thế giảm phát. Hoàn cảnh này khá giống với kịch bản Tokyo từng trải qua vào thập niên 1980-1990, tức là vào thời điểm Mỹ khởi động chiến tranh thương mại nhắm vào Nhật Bản. Cần nhắc lại là trong cuộc đọ sức đó bàn thắng đã thuộc về Hoa Kỳ. Donald Trump muốn kịch bản này tái diễn với Trung Quốc bởi vì Trung Quốc cũng đang gặp phải những khó khăn tương tự như Nhật Bản xưa kia ».
Trong nhiệm kỳ 4 năm vừa qua, chính quyền của bên đảng Dân Chủ đã không mấy khoan nhượng với Trung Quốc. Những biện pháp trừng phạt mà tổng thống Joe Biden ban hành thậm chí « chính xác hơn », « độc hại hơn » nhắm vào những tham vọng Bắc Kinh đề ra trong kế hoạch « Made in China 2025 » để cạnh tranh với Hoa Kỳ về công nghệ cao.
Richard Werly của nhật báo Thụy Sĩ Blick cũng trên France24 lưu ý đây trước hết là một cuộc tranh hùng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc chứ không phải là chuyện cá nhân giữa ông Trump với « công xưởng sản xuất của thế giới ». Donald Trump chẳng qua « thích gây chú ý trong công luận » và lại đang trong thế mạnh, nên ông hô hào nhiều để khẳng định rằng nước Mỹ trong tay ông « mới áp đảo » được cỗ máy kinh tế của Trung Quốc.
Elon Musk, ngôi sao giải hạn cho Trung Quốc ?
Nói cách khác, kềm tỏa sự phát triển của kinh tế Trung Quốc, đặc biệt là trong những lĩnh vực « nhậy cảm » và về tham vọng công nghệ cao của ông Tập Cận Bình, chưa chắc tổng thống Donald Trump là khắc tinh lớn nhất của Trung Quốc. Bởi vì Trung Quốc đã học hỏi nhiều từ kinh nghiệm giao tiếp với ông Trump trong cuộc chiến thương mại lần thứ nhất trong nhiệm kỳ đầu của nhà tỷ phú New York này. Hơn nữa lần này ông Trump chuẩn bị quay lại Nhà Trắng với một người luôn theo sát chân ông như bóng với hình : Elon Musk. Grégoire Verdeaux bên Institut Sapiens phân tích :
« Về công nghệ Donald Trump hiểu rõ là Mỹ và Trung Quốc đang lao vào một cuộc tranh hùng và Bắc Kinh đang chiếm thế thượng phong. Ông không hài lòng về chuyện đó chút nào. Song đừng quên rằng, cuộc chiến thương mại mà chính ông Trump khởi động lần trước đã dừng lại. Tập Cận Bình và Donald Trump biết nhau khá rõ. Họ từng gặp nhau nhiều lần ở Mar A Lago - Florida, hay ở Bắc Kinh… Hiện tại theo sát chân ông Trump là Elon Musk, người hiểu rất rõ về Trung Quốc và đã đầu tư rất nhiều vào Hoa Lục. Nhà máy Tesla ở Thượng Hải sản xuất 1 triệu chiếc xe, trong lúc các cơ sở ở California chỉ cho ra lò 650.000 chiếc. Elon Musk từng trực tiếp đàm phán với người mà nay là thủ tướng Trung Quốc, ông Lý Cường để được được giảm thuế và được cấp tín dụng trong dự án xây dựng nhà máy ở Thượng Hải. Điều đó cho thấy giữa Hoa Kỳ dưới chính quyền Trump và Trung Quốc, kênh đối thoại vẫn được duy trì. Bắc Kinh và Washington vẫn sẽ thảo luận và đàm phán với nhau ».
Musk, người của Bắc Kinh ở Nhà Trắng ?
Nhà báo Thụy Sĩ Richard Werly đi xa hơn khi e rằng những tuyên bố của ông Trump từ ngày đắc cử đến nay, và có thể là chính sách kinh tế, thương mại hay công nghiệp của nước Mỹ sau này đang bị « tư hữu hóa », chuyển nhượng lại cho các nhà tỷ phú trung thành với Donald Trump, điển hình là trường hợp của Elon Musk. Trong kịch bản này, Trung Quốc dễ có giải pháp để giải hạn.
« Hãy thử phân tích những tuyên bố của ông Trump qua lăng kính Elon Musk. Thị trường mua bán xe hơi cổ điển, sử dụng xăng dầu ảm đạm chừng nào, tốt chừng nấy cho ô tô điện của chủ nhân hãng Tesla. Cái nguy hiểm ở đây là khi mà Elon Musk điều khiển chính sách kinh tế của nước Mỹ khi mà ông ta có quyền trừng phạt những mảng công nghệ và công nghiệp nào bất lợi cho công việc làm ăn của chính mình. Trong bối cảnh đó câu hỏi đặt ra là hợp tác giữa Elon Musk và Donald Trump bền được bao lâu ».
Rạn nứt trong các liên minh quân sự Á châu của Mỹ
Đâu đó Elon Musk và những nhà tỷ phú thân cận với tổng thống Mỹ thứ 47 có thể là những đối tác quan trọng giúp Bắc Kinh kềm tỏa « hung thần » Donald Trump.
Ngay cả trong kích bản đen tối nhất, tức là hàng của Trung Quốc bị đánh thuế nặng nhất và khó chen chân vào thị trường Mỹ, thì thứ nhất chính kinh tế Mỹ cũng gặp khó khăn. Giới quan không tin là ông Trump dám mạnh tay trừng phạt đến cùng hàng Trung Quốc để bảo vệ ngành công nghiệp của nước Mỹ, khi mà biện pháp đó đẩy lạm phát ở Hoa Kỳ lên cao. Đó sẽ là một kịch bản tai hại về mặt chính trị mà đảng Cộng Hòa sẽ không thể chấp nhận.
Điểm thứ nhì và quan trọng hơn nữa là những gì Bắc Kinh đang trông thấy từ những tuyên bố của ông Trump ở thời điểm còn chưa chính thức quay lại Phòng Bầu Dục.
Với ông thuế hải quan tựa như một « chiếc đũa thần » cho phép làm được tất cả và có thể được áp dụng với tất cả với mọi quốc gia, bất luật đó là những « đồng minh cốt lõi » của Washington hay không. Richar Werly đơn cử trường hợp của châu Âu khi mà Bruxelles và nhiều nước trong Liên Âu :
« Xét cho cùng, Donald Trump áp đặt chính sách thuế quan khiến các nước trong mục tiêu bị ông nhắm tới cuống cuồng tìm cách để điều đình với Washington, đề tỏ thiện chí với chính quyền Trump. Rumani loan báo ý định trang chiến đấu cơ F35 của Hoa Kỳ, Liên Âu thì nói đến khả năng mua thêm năng lượng của Mỹ … Tức là châu Âu mà càng phụ thuộc vào Mỹ về an ninh (quân sự hay năng lượng) thì lại càng dễ bị đồng minh Hoa Kỳ bắt chẹt. Với tổng thống Trump châu Âu phát hiện ra rằng phải trả giá đắt để được Mỹ che chở, để đối lấy hòa bình cho châu lục này ».
Vậy thì các đối tác quân sự, về chiến lược của Washington ở Ấn Độ -Thái Bình Dương từ Úc đến Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ hay các nước Đông Nam Á sẽ nghĩ gì ? Đành rằng các hàng rào quan thuế của ông Trump bất lợi cho tăng trưởng của Trung Quốc, trái lại viễn cảnh những liên minh quân sự với Hoa Kỳ ở châu Á bị rạn nứt khiến Bắc Kinh hài lòng. Trung Quốc chắn chắn đã trông thấy trước điều đó.
Giải quyết sản xuất dư thừa
Song, ngoài « yếu tố Trump » có thể gây thêm khó khăn cho tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm nay, báo tài chính Nhật Bản Nikkei Asia nhấn mạnh đến hai nhược điểm lớn của mô hình tăng trưởng nước này.
Vấn đề thứ nhất là Bắc Kinh cần giải quyết hiện tượng sản xuất dư thừa, tức là phải đi tìm các thị trường mới để tiêu thụ hàng rẻ « Made in China ». Bài toán này càng lúc càng phức tạp khi mà « từ Ấn Độ đến châu Âu, đang siết chặt các cánh cửa với hàng sản xuất tại Trung Quốc », trong mọi lĩnh vực, từ đồ chơi cho trẻ em đến hay máy pha cà phê hay pin mặt trời… Khuynh hướng này có phần gia tăng trong năm 2025.
Điểm kẹt ở đây là Bắc Kinh trông đợi nhiều vào các nhà máy công nghiệp để tạo ra tăng trưởng và bảo đảm việc làm cho người dân vào lúc mà « khu vực bất động sản vẫn không có dấu hiệu được hồi sinh ».
Đi tìm phép lạ thúc đẩy tiêu thụ nội địa
Vấn đề thứ nhì mà Trung Quốc đang bị mắc kẹt là « cái bẫy giảm phát ». Hiện tượng này đã kéo dài cả năm 2024 do tiêu thụ nội địa trì trệ. Người dân có khuynh hướng tiết kiệm nhiều hơn vào lúc mà nhà đất mất giá, vào lúc khủng hoảng địa ốc kéo dài, vào lúc đầu tư của nước ngoài vào Trung Quốc sụt giảm … Cũng Nikkei Asia dự báo « hiện tượng giảm phát này tại Trung Quốc có nguy cơ tiếp diễn trong năm nay chừng nào mà thị trường lao động không có dấu hiệu phục hồi ».
Trong trường hợp này, cho dù Bắc Kinh có mạnh dan ban hành những gói kích cầu, Ngân Hàng Trung Ương có tiếp tục hạ lãi suất thì ... cũng vô ích.
***********
Chip trí tuệ nhân tạo: Mỹ siết chặt kiểm soát, Trung Quốc và châu Âu rúng động
Những hạn chế mới của Hoa Kỳ đối với việc xuất khẩu chip trí tuệ nhân tạo AI đang gây chấn động trên thế giới. Trong khi Washington viện dẫn lý do an ninh quốc gia, biện pháp này làm gia tăng căng thẳng với Trung Quốc và khiến châu Âu lo ngại, theo ghi nhận của trang mạng ÉconomieMatin hôm nay, 14/01/2025.
Đăng ngày:
Hôm qua, 13/01, chính quyền Joe Biden đã công bố ra các quy định mới về xuất khẩu công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là chip tiên tiến. Các chip này, vốn rất cần thiết cho sự phát triển của các hệ thống trí tuệ nhân tạo và được sử dụng trong nhiều lĩnh vực chiến lược, đang trở thành điểm gây tranh chấp mới trong các cuộc cạnh tranh công nghệ toàn cầu.
Để bảo vệ thế thượng phong của mình, Hoa Kỳ tìm cách hạn chế khả năng tiếp cận các công nghệ này của các đối thủ, chủ yếu là Trung Quốc. Tuy nhiên, quyết định này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ, không chỉ từ Bắc Kinh mà còn từ các đối tác lịch sử như Liên Hiệp Châu Âu (EU), vốn rất quan ngại.
Hạn chế vì “an ninh quốc gia”
Chính quyền Biden đã nêu ra các yêu cầu cấp thiết về an ninh quốc gia để biện minh cho quyết định nói trên. Các chip bị hạn chế xuất khẩu là những công nghệ quan trọng được sử dụng trong các ứng dụng quân sự, hệ thống giám sát tiên tiến và thuật toán an ninh mạng. Washington lo ngại rằng những công cụ này có thể bị sử dụng sai mục đích cho các hoạt động đe dọa đến lợi ích của Hoa Kỳ hoặc của các đồng minh.
Theo quy định hiện hành, kể từ nay các công ty Mỹ phải xin giấy phép cụ thể trước khi xuất khẩu các công nghệ này. Những giấy phép được cấp một cách hạn chế và nhằm mục đích ngăn chặn mọi hoạt động chuyển giao sang các quốc gia được coi là đối thủ, chủ yếu là Trung Quốc, nhưng cũng bao gồm Nga, Iran và Bắc Triều Tiên.
Tuy nhiên, phạm vi của những hạn chế mới không chỉ giới hạn ở xuất khẩu. Các công ty Hoa Kỳ cũng phải tuân thủ hạn ngạch nghiêm ngặt về việc phổ biến công nghệ tiên tiến, ngay cả đối với các nước đồng minh. Chính sách này phản ánh mong muốn của Mỹ trong việc áp đặt quyền kiểm soát toàn cầu đối với việc sử dụng các công nghệ nhạy cảm.
Trung Quốc lên án “tấn công kinh tế và địa chính trị”
Trung Quốc, nước chủ yếu bị nhắm tới trong quyết định của chính phủ Mỹ, đã có phản ứng ngay lập tức, gọi những hạn chế này là hành vi “vi phạm trắng trợn các quy tắc thương mại quốc tế”. Trung Quốc, vốn đã phải chịu các lệnh trừng phạt tương tự từ năm 2023, nay phải đối mặt với nhiều trở ngại hơn nữa trong tham vọng trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về trí tuệ nhân tạo. Những nỗ lực của Trung Quốc nhằm lách những hạn chế này, bao gồm việc tăng cường năng lực sản xuất chất bán dẫn trong nước, có khả năng sẽ chậm lại, làm tăng sự phụ thuộc của nước này vào các nhà cung cấp bên thứ ba. Hơn nữa, biện pháp mới của chính quyền Biden có thể làm trầm trọng thêm sự cạnh tranh công nghệ giữa Trung Quốc và Mỹ trong các lĩnh vực chiến lược như cơ sở hạ tầng dữ liệu và siêu máy tính.
Liên Hiệp Châu Âu cũng lo ngại
Mặc dù được miễn một phần theo các quy định mới, Liên Hiệp Châu Âu vẫn bày tỏ quan ngại về hậu quả của những hạn chế này. Ủy Ban Châu Âu đã chỉ trích “cách tiếp cận đơn phương” của Hoa Kỳ, nhấn mạnh rằng các biện pháp này có nguy cơ làm suy yếu quan hệ thương mại xuyên Đại Tây Dương và phá vỡ chuỗi giá trị toàn cầu. Ủy Ban cho biết: "Chúng tôi tin rằng việc Liên Âu mua chip AI tiên tiến từ Hoa Kỳ mà không có bất kỳ hạn chế nào cũng phù hợp với lợi ích kinh tế và an ninh của Hoa Kỳ". Các quan chức châu Âu cũng nhấn mạnh đến điểm yếu của châu Âu, vốn vẫn phụ thuộc rất nhiều vào công nghệ của Mỹ cho nhu cầu trí tuệ nhân tạo của riêng mình. Tuy đã đưa các sáng kiến như “Đạo luật chip châu Âu” vào năm 2022, năng lực sản xuất chip tiên tiến của châu Âu vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.
Doanh nghiệp Mỹ cũng bất an
Đó là chưa kể những hạn chế mới này cũng gây ra hậu quả cho chính các công ty Mỹ. Nvidia, một trong những nhà sản xuất chip lớn ở Hoa Kỳ, đã bày tỏ lo ngại về tác động của các biện pháp này đối với hoạt động kinh doanh của họ. Trung Quốc là thị trường lớn của Nvidia và việc mất đi thị trường này có thể làm giảm đáng kể doanh thu của công ty.
**********
Hoa Kỳ sẽ chuyển giao tàu tuần tra thứ ba cho Việt Nam trong năm 2025
Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết sẽ chuyển giao tàu tuần tra thứ ba cho Cảnh Sát Biển Việt Nam trong năm 2025 giữa lúc hai nước kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và củng cố các cam kết nhằm tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực.
“Hoa Kỳ ủng hộ một nước Việt Nam hùng mạnh, thịnh vượng, độc lập và tự cường, góp phần đảm bảo an ninh khu vực và quốc tế; tham gia vào các quan hệ thương mại cùng có lợi; tôn trọng nhân quyền và thượng tôn pháp luật; và có khả năng thích ứng khi đối mặt với những thách thức liên quan đến khí hậu và năng lượng”, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết trong thông cáo hôm 10/1.
Thông báo cho biết Hoa Kỳ và Việt Nam là “những đối tác đáng tin cậy” với tình hữu nghị dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau đã phát triển kể từ khi bình thường hóa quan hệ ngoại giao vào năm 1995.
Về quan hệ quốc phòng, Bộ này cho biết phía Mỹ đã chuyển giao máy bay huấn luyện T6-C vào năm 2024 cho phía Việt Nam. Tuần Duyên Hoa Kỳ cũng đã chuyển giao các tàu tuần tra lớp Hamilton cho Việt Nam vào năm 2017 và 2020 để giúp cải thiện năng lực thực thi pháp luật hàng hải của Việt Nam và dự kiến chiếc thứ ba sẽ được giao vào năm 2025. Hoa Kỳ cũng đã đóng góp 24 xuồng tuần tra kim loại và sáu chiếc Scan Eagles để hỗ trợ an ninh hàng hải cho quốc gia Đông Nam Á.
Vào tháng12/2024, Cảnh sát biển Việt Nam (CSB) đã tăng cường năng lực hàng hải của mình với việc bổ sung tàu tuần dương lớp Hamilton thứ ba, trước đây là tàu USCGC Mellon của Tuần Duyên Hoa Kỳ. Điều này đánh dấu Việt Nam là một trong những nước khai thác tàu lớp Hamilton lớn nhất trên toàn cầu, báo hiệu sự nâng cấp đáng kể về khả năng tuần tra và thực thi pháp luật ở các vùng biển trong khu vực, theo trang Military Leak.
Việt Nam tiếp nhận các tàu lớp Hamilton bắt đầu vào năm 2017 với việc USCGC chuyển giao tàu Morgenthau cũ, được Việt Nam đổi tên thành CSB-8020. Tiếp theo là vào năm 2020 với việc chuyển giao tàu USCGC John Midgett, được đổi tên là CSB-8121. Tàu USCGC Mellon, chiếc mới nhất được bổ sung, đã gia nhập đội tàu của Việt Nam vào năm 2023 và hiện hoạt động với tên gọi CSB-8022, sử dụng màu sơn trắng và xanh riêng biệt của CSB Việt Nam, vẫn trang Military Leak.
Nhà quan sát an ninh hàng hải Lee Ann Quann hôm 25/12/2024 viết trên trang X rằng chiếc Hamilton thứ ba này là chiếc mới nhất phía Mỹ tặng cho Việt Nam, CSB-8022, “đã được chuẩn bị để chuyển giao”.
Trước đó, vào 27/11/2024, trang Facebook Kỹ thuật Quân sự Hải quân cũng ghi hình con tàu Tàu CSB-8022 lớp Hamilton thứ 3 của Cảnh sát biển Việt Nam tại Thành phố Seattle, bang Washington, của Mỹ.
Đây là các tàu tuần duyên lớp Hamilton từng thuộc biên chế Tuần duyên Hoa Kỳ, là lớp tàu tuần tra lớn nhất của nước này vào những năm 1960.
Cảnh Sát Biển Việt Nam và Bộ Quốc phòng Việt Nam chưa loan tin về kế hoạch tiếp nhận con tàu thứ ba từ phía Mỹ.
Thông báo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm 10/1 còn cho biết quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, được thiết lập năm 2023, nhấn mạnh cam kết lâu dài của Hoa Kỳ đối với Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và cung cấp một cơ chế tạo thuận lợi cho hợp tác trong các lĩnh vực bao gồm quan hệ chính trị và ngoại giao, quan hệ thương mại và kinh tế, quốc phòng và an ninh, thực thi pháp luật, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, biến đổi khí hậu và năng lượng, môi trường và sức khỏe, hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai, các vấn đề di sản chiến tranh, bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền, quan hệ giữa con người với con người, văn hóa, thể thao và du lịch.
Thông báo trước đó của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cho biết tháng 1/2025 sẽ đánh dấu sự khởi đầu dịp kỷ niệm kéo dài một năm bao gồm các sự kiện và hoạt động do các đối tác tại Việt Nam và Hoa Kỳ tổ chức**********
Nga thấy Trump chuyển hướng sang công nhận ‘thực tế’ ở Ukraine
Nga cho biết họ đã thấy sự chuyển hướng từ Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump và nhóm của ông sang công nhận "thực tế" trên thực địa ở Ukraine, và coi đây là một dấu hiệu đáng mừng trong khi họ chuẩn bị nghiên cứu kế hoạch của ông nhằm chấm dứt chiến tranh.
Điện Kremlin cho biết họ sẵn sàng cho một cuộc gặp giữa Tổng thống Vladimir Putin và ông Trump, mà Đảng Cộng hòa hôm 13/1 nói là sẽ diễn ra "rất nhanh chóng".
Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov hôm 14/1 nói rằng Moscow đã sẵn sàng nghiên cứu các ý tưởng của ông Trump về việc chấm dứt xung đột ở Ukraine sau khi ông nhậm chức vào ngày 20/1.
Ông Lavrov phát biểu tại một cuộc họp báo rằng Nga hoan nghênh thực tế là chính quyền mới đã "bắt đầu đề cập đến thực tế trên thực địa" một cách thường xuyên hơn.
Ông đã nhắc đến những bình luận của cả ông Trump và tân cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz.
Ông Waltz nói với ABC hôm 12/1 rằng rõ ràng là chiến tranh phải kết thúc bằng cách nào đó thông qua các biện pháp ngoại giao.
Ông nói thêm: "Tôi không nghĩ rằng việc nói rằng chúng ta sẽ trục xuất mọi người Nga ra khỏi từng tấc đất của Ukraine, thậm chí là Crimea, là điều thực tế. Tổng thống Trump đã thừa nhận thực tế đó, và tôi nghĩ rằng đó là một bước tiến lớn khi toàn thế giới thừa nhận thực tế đó”.
Tuần trước, ông Trump đã thừa nhận sự phản đối lâu dài của Moscow đối với tham vọng gia nhập NATO của Ukraine, điều mà ông nói có nghĩa là "Nga có ai đó ngay trước cửa nhà họ, và tôi có thể hiểu cảm giác của họ về điều đó”.
Nga kiểm soát khoảng một phần năm Ukraine sau gần ba năm chiến tranh và cho biết bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt xung đột đều phải tính đến điều đó.
Vào tháng 9 năm 2022, Nga tuyên bố bốn khu vực của Ukraine mà họ chỉ kiểm soát một phần là một phần lãnh thổ của mình, trong một hành động bị Đại hội đồng Liên Hợp Quốc lên án mạnh mẽ là "một nỗ lực sáp nhập bất hợp pháp".
Ông Lavrov cho biết Nga đã sẵn sàng thảo luận về các bảo đảm an ninh "cho quốc gia hiện được gọi là Ukraine", nhưng Moscow sẽ cần có sự bảo đảm của riêng mình rằng họ không thể bị đe dọa ở biên giới phía tây với châu Âu.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã nói vào đầu tháng này rằng các bảo đảm an ninh cho Kyiv sẽ chỉ có hiệu quả nếu Hoa Kỳ cung cấp chúng, và lệnh ngừng bắn mà không có các bảo đảm như vậy chỉ giúp Nga có thời gian tái vũ trang.
Ông Zelenskyy cũng vẫn đang thúc đẩy để Ukraine được phép gia nhập NATO – điều mà Nga phản đối ngay lập tức và cho biết họ đã tham chiến để ngăn chặn điều đó.
Kyiv lo ngại rằng họ có thể bị buộc phải có các nhượng bộ lớn nếu ông Trump rút lại sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ để theo đuổi lời hứa mà ông thường xuyên lặp lại rằng ông sẽ đưa cuộc xung đột nhanh chóng đến hồi kết thúc.
**********
Bộ trưởng Yellen: Ý định của Trump về thuế có thể làm hỏng việc chống lạm phát của Mỹ, khiến chi phí tăng
Hôm 10/12, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen nói bà lo ngại rằng kế hoạch đánh thuế nhập khẩu trên diện rộng của Tổng thống đắc cử Donald Trump có thể phá hỏng tiến bộ về chống lạm phát và tăng chi phí của các hộ gia đình và doanh nghiệp, Reuters đưa tin.
Bà Yellen, tại một sự kiện của Hội đồng Giám đốc Điều hành của Wall Street Journal, cũng nói bà lo ngại về sự bền vững tài chính của Hoa Kỳ và nhận định Quốc hội cần tìm cách trang trải nếu như có việc gia hạn - dù ở mức độ nào - các khoản giảm thuế cá nhân và doanh nghiệp nhỏ của ông Trump có từ năm 2017 và sắp hết hạn vào năm 2025.
Bà Yellen cho rằng kế hoạch của ông Trump về áp thuế mới ở mức 60% đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc và 10% đến 20% đối với hàng hóa từ nơi khác sẽ làm “tăng giá đáng kể đối với người tiêu dùng Mỹ và tạo ra áp lực về chi phí đối với các công ty”.
“Vì vậy, nó sẽ có tác động tiêu cực đến khả năng cạnh tranh của một số lĩnh vực trong nền kinh tế Hoa Kỳ và có thể làm tăng đáng kể chi phí đối với các hộ gia đình”, bà Yellen nói thêm. “Vì vậy, tôi lo ngại rằng đây là một chiến lược có thể làm chệch hướng những tiến bộ mà chúng ta đã đạt được về lạm phát và gây ra những hậu quả bất lợi cho tăng trưởng”.
Về bức tranh tài chính của Hoa Kỳ, bà Yellen nói rằng việc gia hạn tất cả các điều khoản sắp hết hạn của Đạo luật Việc làm và Cắt giảm Thuế năm 2017 sẽ làm thâm hụt của Hoa Kỳ tăng thêm 5 nghìn tỷ USD trong 10 năm và rằng Quốc hội cần tìm ra các biện pháp bù đắp để tránh “bùng nổ” về nợ.
Chính quyền Biden đã mang lại khoản thâm hụt ngân sách 1,83 nghìn tỷ USD cho năm tài chính 2024 kết thúc vào ngày 30/9, là mức thâm hụt ngân sách lớn nhất ở ngoài giai đoạn COVID-19, khi chi phí cho lãi vay lần đầu tiên lên tới 1 nghìn tỷ USD.
“Tôi lo ngại về tính bền vững tài chính và tôi xin lỗi vì chúng tôi chưa đạt được nhiều tiến bộ hơn”, bà Yellen nói. “Tôi tin rằng thâm hụt cần phải được giảm xuống, đặc biệt là hiện nay chúng ta đang ở trong môi trường có lãi suất cao hơn”.
Bà Yellen cho biết bà đã trao đổi với người được ông Trump lựa chọn làm bộ trưởng tài chính, là Scott Bessent, một giám đốc quỹ mạo hiểm, và thảo luận về các trách nhiệm rộng lớn của Bộ Tài chính, bao gồm cả chính sách kinh tế và thuế cũng như các liên minh quốc tế.
Bà cho hay bà đã nói với ông Bessent rằng công tác phân tích và chính sách của bộ liên quan đến thị trường nợ gồm trái phiếu chính phủ Mỹ trị giá 28 nghìn tỷ USD giúp nền kinh tế và thị trường tài chính Mỹ hoạt động tốt hơn.
Về Cục Dự trữ Liên bang (Fed), bà Yellen nói bà là “người ủng hộ mạnh mẽ việc thành lập một cục Fed độc lập, phi đảng phái và phi chính trị”.
Bà Yellen nói ông Trump cứ thoải mái bình luận về chính sách của Fed, nhưng các chính quyền gần đây của đảng Dân chủ đã hạn chế làm như vậy, đồng thời Fed đã trở nên cởi mở hơn, chủ động đi trước và đưa ra những định hướng, lý giải về chính sách của mình, điều này đã giúp các chính sách của Fed tránh xa sự ảnh hưởng chính trị.
“Tôi nghĩ thật sai lầm khi quá dính líu vào việc bình luận về Fed và chắc chắn càng sai lầm khi thực hiện các bước đi nhằm làm tổn hại đến tính độc lập của cơ quan này”, bà nói. “Tôi tin rằng việc đó có xu hướng làm suy yếu niềm tin của thị trường tài chính và trên hết là của người Mỹ đối với một tổ chức quan trọng”.
*********
Ông Trump sẽ lập ‘Sở Thuế vụ Quốc ngoại’ để thu thuế nhập khẩu
Tổng thống đắc cử Donald Trump ngày 14/1 công bố kế hoạch thành lập một cơ quan mới có tên là Sở Thuế vụ Quốc ngoại để thu thuế nhập khẩu và các khoản thu khác từ các nước ngoài.
“Chúng ta sẽ bắt đầu tính thuế đối với những người kiếm tiền từ chúng ta bằng Thương mại và họ sẽ bắt đầu trả tiền”, ông Trump cho biết vào ngày 14/1 trên trang mạng xã hội của mình, Truth Social. Ông so sánh Sở Thuế vụ Quốc ngoại với Sở Thuế vụ Nội địa vốn là là đơn vị thu thuế trong nước của quốc gia.
Việc thành lập một cơ quan mới đòi hỏi phải có đạo luật của Quốc hội và Đảng Cộng hòa hiện nắm giữ đa số cả Hạ viện và Thượng viện.
Ông Trump, người đã tuyên bố sẽ thu hẹp quy mô của chính phủ, sẽ thành lập một cơ quan mới để thực hiện các chức năng mà các cơ quan hiện có đã đảm nhiệm, bao gồm Bộ Thương mại và Hải quan và Biên phòng, những đơn vị thu thuế và doanh thu từ các quốc gia khác.
Tổng thống đắc cử đã bổ nhiệm hai ông trùm kinh doanh để lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ, hay DOGE, một lực lượng đặc nhiệm phi chính phủ được giao nhiệm vụ tìm cách sa thải công chức liên bang, cắt giảm các chương trình và cắt giảm các quy định của liên bang, tất cả đều là một phần trong chương trình mà ông gọi là “Cứu nước Mỹ” trong nhiệm kỳ thứ hai tại Tòa Bạch Ốc.
Tỷ phú Elon Musk và doanh nhân đồng nghiệp Vivek Ramaswamy đang lãnh đạo những nỗ lực đầy tham vọng của DOGE nhằm giảm quy mô và phạm vi của chính phủ liên bang.
Thuế quan, với mối đe dọa về mức thuế tiềm tàng 25% đối với tất cả hàng hóa từ các đồng minh như Canada và Mexico, và 60% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, đã trở thành chuẩn mực trong chương trình nghị sự kinh tế của ông Trump khi ông bước vào nhiệm kỳ thứ hai.
Các nhà kinh tế cho biết chi phí thuế quan sẽ được chuyển sang người tiêu dùng và nhìn chung họ hoài nghi về điều này, coi đây là cách kém hiệu quả để chính phủ huy động tiền và thúc đẩy sự thịnh vượng.
Các nhà lập pháp đảng Dân chủ đã nhanh chóng chỉ trích kế hoạch về việc lập Sở Thuế vụ Quốc ngoại.
Thượng nghị sĩ Ron Wyden của Oregon, đảng viên Dân chủ cấp cao trong Ủy ban Tài chính Thượng viện, nói trong một tuyên bố: “Không có sự đổi thương hiệu ngớ ngẩn nào có thể che giấu được sự thật rằng ông Trump đang lên kế hoạch tăng thuế hàng nghìn tỷ đô la đối với các gia đình và doanh nghiệp nhỏ của Mỹ để chi trả cho một đợt phát thuế khác cho người giàu”.
****
Bàn ra tán vào (0)
Tin Tức ngày 15 - 01 -2025:
*****
TIN TỔNG HỢP
Đăng ngày:
5 phút
(AFP) – Bắc Triều Tiên phóng nhiều tên lửa tầm ngắn. Một tuần sau khi Bình Nhưỡng tuyên bố thử nghiệm tên lửa « siêu thanh » mới và chỉ cách vài ngày lễ nhậm chức chính thức của Donald Trump, hôm nay, 14/01/2025, Bắc Triều Tiên đã cho phóng thử loạt tên lửa đạn đạo tầm ngắn ra biển Nhật Bản. Quân đội Hàn Quốc cho biết loạt tên lửa này được phóng đi vào lúc 9 giờ 30, giờ địa phương và bay được khoảng 250 km trước khi rơi xuống biển. Quyền tổng thống Hàn Quốc Choi Sang Mok lên án Bình Nhưỡng vi phạm các nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, đồng thời đe dọa sẽ « đáp trả mạnh mẽ » các hành động khiêu khích của Bắc Triều Tiên.
(AFP) – Phái đoàn quân sự Trung Quốc đến thăm Nhật Bản. Đây là chuyến thăm trao đổi quân sự hiếm có đầu tiên trong vòng 5 năm gần đây giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Các thành viên của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (APL), trong vòng một tuần, từ ngày 13 – 17/01/2025, sẽ lần lượt gặp gỡ các đồng nhiệm và giới chức cao cấp Quốc Phòng Nhật Bản, theo như phát ngôn viên chính phủ Yoshimasa Hayashi. Chuyến thăm này diễn ra sau cuộc hội đàm giữa bộ trưởng Quốc Phòng Nhật Bản và người đồng cấp Trung Quốc bên lề hội nghị ASEAN, tổ chức tại Lào, tháng 11/2024.
(AFP) – NATO thông báo tiến hành tuần tra trên biển Baltic. Tổng thư ký NATO, ông Mark Rutte, hôm nay, 14/01/2025, cho biết, Liên minh Quân sự Bắc Đại Tây Dương NATO sẽ tiến hành tuần tra trên biển Baltic sau loạt phá hoại nhiều cáp biển mà Nga bị nghi ngờ là thủ phạm. Sau cuộc họp với các nước vùng Baltic, thành viên của NATO tại Helsinki, ông Mark Rutte khẳng định « hoạt động quân sự này nằm trong nỗ lực liên tục của liên minh nhằm tăng cường sự hiện diện hải quân của khối và giám sát các vùng trọng yếu cho các nước đồng minh ».
(AFP) – Lệnh hưu chiến ở Gaza : Israel và Hamas sắp đạt được một thỏa thuận ? Theo hai nguồn thạo tin Palestine hôm nay, 14/01/2025, liên quan đến các cuộc đàm phán đang được phe Hamas tiến hành nhằm đi đến một lệnh hưu chiến tại dải Gaza, trong giai đoạn đầu của lệnh ngưng bắn, Israel « có thể sẽ trả tự do cho khoảng một ngàn tù nhân Palestine, trong đó có nhiều người bị kết án tù nặng », để đổi lấy 33 con tin. Những phát biểu này xác nhận các thông tin do một quan chức chính phủ Israel xin ẩn danh, cung cấp cho giới báo chí, theo đó, « nhiều trăm tên khủng bố có lẽ sẽ được thả » trong bước đầu của lệnh hưu chiến tại vùng lãnh thổ Palestine.
(AFP) – Nga và Iran sắp ký Thỏa thuận đối tác chiến lược toàn diện. Lễ ký kết dự trù diễn ra ngày 17/01/2025 trong khuôn khổ chuyến công du Nga của tổng thống Iran Masoud Pezeshkian, theo thông cáo ngày 13/01 của phủ tổng thống Nga. Tuần trước, đại sứ quán Iran tại Nga thông báo trên mạng Telegram rằng thỏa thuận này bao gồm « hợp tác kinh tế và thương mại trong các lĩnh vực năng lượng, môi trường và những vấn đề liên quan đến an ninh quốc phòng ». Thỏa thuận đối tác chiến lược toàn diện này đã được Hạ Viện Nga phê chuẩn vào tháng 10/2024, trong đó có một điều khoản lên quan đến « hỗ trợ quân sự ngay lập tức » trong trường hợp một trong hai nước bị nước thứ ba tấn công.
(AFP) – Hai tầu sân bay sắp tới của Mỹ được đặt tên hai cựu tổng thống Clinton và Bush. Thông tin được tổng thống mãn nhiệm Joe Biden thông báo ngày 13/01/2025, tiếp nối truyền thống ca ngợi Hải Quân Mỹ. Ông khẳng định « tàu USS William J. Clinton (CVN 82) và tàu USS George W. Bush (CVN 83) tương lai sẽ được khởi công trong những năm ». Hải Quân Mỹ hiện có 11 tàu sân bay, đứng đầu thế giới.
(AFP) – Đi phẫu thuật sửa mũi, tổng thống Peru nằm trong tầm ngắm của tư pháp. Ngày 13/01/2025, bà Dina Boluarte phải ra giải trình trước tư pháp do bí mật đi phẫu thuật sửa mũi, trong khi luật pháp yêu cầu tổng thống phải thông báo cho Quốc Hội bất kỳ nguy cơ nào có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Bà bị coi là từ bỏ nhiệm vụ tổng thống trong thời gian này. Vụ việc bị phát giác ngày 05/12/2024 sau khi cựu thủ tướng Alberto Otarola công bố tin trên. Vụ tai tiếng có thể dẫn đến yêu cầu phế truất tổng thống.
(AFP) – Tỉ phú Elon Musk thảo luận mua lại hoạt động tại Mỹ của TikTok. Tuy nhiên, thông tin được Bloomberg tiết lộ ngày 13/01/2025 đã bị mạng xã hội Trung Quốc bác bỏ và đánh giá là « chuyện viễn tưởng ». Năm 2024, Mỹ đã thông qua một đạo luật cho tập đoàn ByteDance thời hạn đến ngày 19/01/2025 (ngày cuối của nhiệm kỳ tổng thống Joe Biden) để bán TikTok, nếu không sẽ bị cấm hoạt động ở Mỹ, nơi có 170 triệu người sử dụng. Vụ việc được đưa đến cấp Tòa Án Tối Cao, đa số thẩm phán tỏ ra sẵn sàng cấm TikTok tại Mỹ, thiên về lập luận của Washington về những nguy cơ gián điệp vào thao túng từ phía Bắc Kinh.
**********
Vương phi Kate thăm lại bệnh viện từng chữa trị ung thư
Vương phi Kate lần đầu thăm lại bệnh viện nơi cô từng chữa trị ung thư, cảm ơn y bác sĩ và động viên các bệnh nhân.
Vương phi Kate đến Bệnh viện Royal Marsden ở trung tâm London vào ngày 14/1 để trực tiếp cảm ơn đội ngũ y bác sĩ và thăm các bệnh nhân. Đây là nơi cô từng điều trị bệnh ung thư và hoàn thành hóa trị hồi tháng 9/2024.
Cô chia sẻ với một bệnh nhân rằng căn bệnh đã ảnh hưởng rất nhiều đến gia đình mình, gọi giai đoạn điều trị là chặng đường "vô cùng khó khăn".
"Công nương muốn đến thăm bệnh viện để bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với đội ngũ y tế tuyệt vời tại đây, đồng thời nhấn mạnh chất lượng chăm sóc lẫn điều trị hàng đầu thế giới tại Bệnh viện Royal Marsden", người phát ngôn Điện Kensington cho biết.
Người dân và y bác sĩ chào đón Vương phi Kate thăm Bệnh viện Royal Marsden, London, vào ngày 14/1. Ảnh: Reuters
Chuyến thăm là buổi tiếp xúc công chúng đầu tiên mà Vương phi Kate thực hiện một mình, không đi cùng Thái tử William hay các thành viên khác trong Hoàng gia, kể từ khi trở lại các nhiệm vụ lễ nghi vào cuối năm ngoái.
Hoàng gia Anh cũng công bố Kate trở thành người đồng bảo trợ cho trung tâm chuyên khoa ung thư ở Royal Marsden, cùng với Thái tử William.
Vương phi Kate (trái) động viên bệnh nhân đang được điều trị tại Royal Marsden. Ảnh: Reuters
Vương phi Kate, 43 tuổi, nằm viện hai tuần vào tháng 1/2024 sau khi phẫu thuật phần bụng. Hai tháng sau, cô thông báo rằng mình mắc ung thư. Điện Kensington cho biết quá trình hóa trị bắt đầu từ tháng 2/2024, nhưng không công bố cụ thể cô mắc ung thư gì.
Sau khi kết thúc liệu trình hóa trị vào tháng 9/2024, Vương phi Kate trở lại với các nhiệm vụ của hoàng gia Anh vào tháng sau đó, đến thăm gia đình những trẻ em thiệt mạng trong vụ tấn công bằng dao ở Southport.
Năm vừa qua là một khoảng thời gian nhiều khó khăn và biến động đối với hoàng gia Anh khi Vua Charles cũng phải điều trị ung thư. Một nguồn tin từ Cung điện Buckingham cho biết kết quả điều trị của Quốc vương đang có những tiến triển tích cực và sẽ tiếp tục liệu trình trong năm nay.
Thanh Danh (Theo Reuters, AP)
******
2025 : Donald Trump thách đố tăng trưởng của Trung Quốc
2025- Ất Tỵ là năm kinh tế Trung Quốc gặp nhiều vận hạn, bị « hung thần Donald Trump chiếu tướng». Không khó để đoán trước quẻ bói này, nhưng năm nay Bắc Kinh kỷ niệm kế hoạch « Made In China 2025 » với tham vọng đưa Trung Quốc thành một cường quốc công nghệ mũi nhọn, ngang ngửa và thậm chí là hơn cả Hoa Kỳ tròn 10 năm tuổi.
Trong quẻ bói đầu năm về tương lai Trung Quốc báo tài chính Nhật, Nikkei Asia (06/01/2025) ghi nhận, 2024 đã chẳng được hanh thông, 2025 còn tệ hơn nữa.
Năm ngoái, kinh tế Trung Quốc bị trì trệ, tình trạng tài chính ở các cấp tỉnh thành eo hẹp, thị trường lao động ảm đạm làm tê liệt tiêu thụ và đầu nước nội địa và Trung Quốc lâm vào giai đoạn « giảm phát dài nhất kể từ 1999 ».
2025, ở Hoa Kỳ tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng với « chính sách thuế quan », vũ khí mà ông coi là lợi hại nhất để bảo vệ nước Mỹ về mọi mặt, từ thương mại, đến công nghiệp, từ công nghệ cao đến an ninh quốc gia và quân sự.
Trung Quốc là mục tiêu đầu tiên hết tổng thống Mỹ thứ 47 nhắm tới. Trước khi nhậm chức, tổng thống đắc cử Hoa Kỳ dọa đánh thuế nhập khẩu vào « 500 tỷ đô la hàng Trung Quốc bán sang Mỹ », mức thuế hải quan dao động từ 10 đến 60 %.
Trong « kịch bản xấu nhất », theo thẩm định của ngân hàng JP Morgan tăng trưởng của Trung Quốc cho toàn năm 2025 có thể « chỉ còn là 3,9 % ». Ít bi quan hơn ngân hàng Mỹ này, cơ quan tư vấn Capital Economics trụ sở tại Luân Đôn dự báo, dù chính quyền Trump có mạnh tay « trừng phạt » hàng Trung Quốc, thiệt hại đối với GDP của Trung Quốc ước chừng « chưa tới 1 % » bởi Bắc Kinh chắc chắn sẽ « tương kế tựu kế », đánh đường vòng để tìm những ngả khác tiếp tục xuất khẩu sang Hoa Kỳ.
Trên đài truyền hình Pháp France24 giám đốc đặc trách về quan hệ quốc tế thuộc cơ quan nghiên cứu Institut Sapiens, Grégoire Verdeaux cũng tin rằng tổng thống Trump sẽ không nhân nhượng với Bắc Kinh nhưng là để dồn đối phương vào chân tường :
« Bản chất ông Trump là một ‘deal maker’, nắm bắt nhược điểm của đối phương và ông biết rằng kinh tế hiện tại là một điểm yếu của Trung Quốc. Tăng trưởng bị tắc nghẽn, khả năng sản xuất dư thừa Bắc Kinh cần xuất khẩu. Cùng lúc kinh tế nước này mang nợ, dân số già đi tức đe dọa đến nguồn lao động của các nhà máy sản xuất, và Trung Quốc trong thế giảm phát. Hoàn cảnh này khá giống với kịch bản Tokyo từng trải qua vào thập niên 1980-1990, tức là vào thời điểm Mỹ khởi động chiến tranh thương mại nhắm vào Nhật Bản. Cần nhắc lại là trong cuộc đọ sức đó bàn thắng đã thuộc về Hoa Kỳ. Donald Trump muốn kịch bản này tái diễn với Trung Quốc bởi vì Trung Quốc cũng đang gặp phải những khó khăn tương tự như Nhật Bản xưa kia ».
Trong nhiệm kỳ 4 năm vừa qua, chính quyền của bên đảng Dân Chủ đã không mấy khoan nhượng với Trung Quốc. Những biện pháp trừng phạt mà tổng thống Joe Biden ban hành thậm chí « chính xác hơn », « độc hại hơn » nhắm vào những tham vọng Bắc Kinh đề ra trong kế hoạch « Made in China 2025 » để cạnh tranh với Hoa Kỳ về công nghệ cao.
Richard Werly của nhật báo Thụy Sĩ Blick cũng trên France24 lưu ý đây trước hết là một cuộc tranh hùng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc chứ không phải là chuyện cá nhân giữa ông Trump với « công xưởng sản xuất của thế giới ». Donald Trump chẳng qua « thích gây chú ý trong công luận » và lại đang trong thế mạnh, nên ông hô hào nhiều để khẳng định rằng nước Mỹ trong tay ông « mới áp đảo » được cỗ máy kinh tế của Trung Quốc.
Elon Musk, ngôi sao giải hạn cho Trung Quốc ?
Nói cách khác, kềm tỏa sự phát triển của kinh tế Trung Quốc, đặc biệt là trong những lĩnh vực « nhậy cảm » và về tham vọng công nghệ cao của ông Tập Cận Bình, chưa chắc tổng thống Donald Trump là khắc tinh lớn nhất của Trung Quốc. Bởi vì Trung Quốc đã học hỏi nhiều từ kinh nghiệm giao tiếp với ông Trump trong cuộc chiến thương mại lần thứ nhất trong nhiệm kỳ đầu của nhà tỷ phú New York này. Hơn nữa lần này ông Trump chuẩn bị quay lại Nhà Trắng với một người luôn theo sát chân ông như bóng với hình : Elon Musk. Grégoire Verdeaux bên Institut Sapiens phân tích :
« Về công nghệ Donald Trump hiểu rõ là Mỹ và Trung Quốc đang lao vào một cuộc tranh hùng và Bắc Kinh đang chiếm thế thượng phong. Ông không hài lòng về chuyện đó chút nào. Song đừng quên rằng, cuộc chiến thương mại mà chính ông Trump khởi động lần trước đã dừng lại. Tập Cận Bình và Donald Trump biết nhau khá rõ. Họ từng gặp nhau nhiều lần ở Mar A Lago - Florida, hay ở Bắc Kinh… Hiện tại theo sát chân ông Trump là Elon Musk, người hiểu rất rõ về Trung Quốc và đã đầu tư rất nhiều vào Hoa Lục. Nhà máy Tesla ở Thượng Hải sản xuất 1 triệu chiếc xe, trong lúc các cơ sở ở California chỉ cho ra lò 650.000 chiếc. Elon Musk từng trực tiếp đàm phán với người mà nay là thủ tướng Trung Quốc, ông Lý Cường để được được giảm thuế và được cấp tín dụng trong dự án xây dựng nhà máy ở Thượng Hải. Điều đó cho thấy giữa Hoa Kỳ dưới chính quyền Trump và Trung Quốc, kênh đối thoại vẫn được duy trì. Bắc Kinh và Washington vẫn sẽ thảo luận và đàm phán với nhau ».
Musk, người của Bắc Kinh ở Nhà Trắng ?
Nhà báo Thụy Sĩ Richard Werly đi xa hơn khi e rằng những tuyên bố của ông Trump từ ngày đắc cử đến nay, và có thể là chính sách kinh tế, thương mại hay công nghiệp của nước Mỹ sau này đang bị « tư hữu hóa », chuyển nhượng lại cho các nhà tỷ phú trung thành với Donald Trump, điển hình là trường hợp của Elon Musk. Trong kịch bản này, Trung Quốc dễ có giải pháp để giải hạn.
« Hãy thử phân tích những tuyên bố của ông Trump qua lăng kính Elon Musk. Thị trường mua bán xe hơi cổ điển, sử dụng xăng dầu ảm đạm chừng nào, tốt chừng nấy cho ô tô điện của chủ nhân hãng Tesla. Cái nguy hiểm ở đây là khi mà Elon Musk điều khiển chính sách kinh tế của nước Mỹ khi mà ông ta có quyền trừng phạt những mảng công nghệ và công nghiệp nào bất lợi cho công việc làm ăn của chính mình. Trong bối cảnh đó câu hỏi đặt ra là hợp tác giữa Elon Musk và Donald Trump bền được bao lâu ».
Rạn nứt trong các liên minh quân sự Á châu của Mỹ
Đâu đó Elon Musk và những nhà tỷ phú thân cận với tổng thống Mỹ thứ 47 có thể là những đối tác quan trọng giúp Bắc Kinh kềm tỏa « hung thần » Donald Trump.
Ngay cả trong kích bản đen tối nhất, tức là hàng của Trung Quốc bị đánh thuế nặng nhất và khó chen chân vào thị trường Mỹ, thì thứ nhất chính kinh tế Mỹ cũng gặp khó khăn. Giới quan không tin là ông Trump dám mạnh tay trừng phạt đến cùng hàng Trung Quốc để bảo vệ ngành công nghiệp của nước Mỹ, khi mà biện pháp đó đẩy lạm phát ở Hoa Kỳ lên cao. Đó sẽ là một kịch bản tai hại về mặt chính trị mà đảng Cộng Hòa sẽ không thể chấp nhận.
Điểm thứ nhì và quan trọng hơn nữa là những gì Bắc Kinh đang trông thấy từ những tuyên bố của ông Trump ở thời điểm còn chưa chính thức quay lại Phòng Bầu Dục.
Với ông thuế hải quan tựa như một « chiếc đũa thần » cho phép làm được tất cả và có thể được áp dụng với tất cả với mọi quốc gia, bất luật đó là những « đồng minh cốt lõi » của Washington hay không. Richar Werly đơn cử trường hợp của châu Âu khi mà Bruxelles và nhiều nước trong Liên Âu :
« Xét cho cùng, Donald Trump áp đặt chính sách thuế quan khiến các nước trong mục tiêu bị ông nhắm tới cuống cuồng tìm cách để điều đình với Washington, đề tỏ thiện chí với chính quyền Trump. Rumani loan báo ý định trang chiến đấu cơ F35 của Hoa Kỳ, Liên Âu thì nói đến khả năng mua thêm năng lượng của Mỹ … Tức là châu Âu mà càng phụ thuộc vào Mỹ về an ninh (quân sự hay năng lượng) thì lại càng dễ bị đồng minh Hoa Kỳ bắt chẹt. Với tổng thống Trump châu Âu phát hiện ra rằng phải trả giá đắt để được Mỹ che chở, để đối lấy hòa bình cho châu lục này ».
Vậy thì các đối tác quân sự, về chiến lược của Washington ở Ấn Độ -Thái Bình Dương từ Úc đến Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ hay các nước Đông Nam Á sẽ nghĩ gì ? Đành rằng các hàng rào quan thuế của ông Trump bất lợi cho tăng trưởng của Trung Quốc, trái lại viễn cảnh những liên minh quân sự với Hoa Kỳ ở châu Á bị rạn nứt khiến Bắc Kinh hài lòng. Trung Quốc chắn chắn đã trông thấy trước điều đó.
Giải quyết sản xuất dư thừa
Song, ngoài « yếu tố Trump » có thể gây thêm khó khăn cho tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm nay, báo tài chính Nhật Bản Nikkei Asia nhấn mạnh đến hai nhược điểm lớn của mô hình tăng trưởng nước này.
Vấn đề thứ nhất là Bắc Kinh cần giải quyết hiện tượng sản xuất dư thừa, tức là phải đi tìm các thị trường mới để tiêu thụ hàng rẻ « Made in China ». Bài toán này càng lúc càng phức tạp khi mà « từ Ấn Độ đến châu Âu, đang siết chặt các cánh cửa với hàng sản xuất tại Trung Quốc », trong mọi lĩnh vực, từ đồ chơi cho trẻ em đến hay máy pha cà phê hay pin mặt trời… Khuynh hướng này có phần gia tăng trong năm 2025.
Điểm kẹt ở đây là Bắc Kinh trông đợi nhiều vào các nhà máy công nghiệp để tạo ra tăng trưởng và bảo đảm việc làm cho người dân vào lúc mà « khu vực bất động sản vẫn không có dấu hiệu được hồi sinh ».
Đi tìm phép lạ thúc đẩy tiêu thụ nội địa
Vấn đề thứ nhì mà Trung Quốc đang bị mắc kẹt là « cái bẫy giảm phát ». Hiện tượng này đã kéo dài cả năm 2024 do tiêu thụ nội địa trì trệ. Người dân có khuynh hướng tiết kiệm nhiều hơn vào lúc mà nhà đất mất giá, vào lúc khủng hoảng địa ốc kéo dài, vào lúc đầu tư của nước ngoài vào Trung Quốc sụt giảm … Cũng Nikkei Asia dự báo « hiện tượng giảm phát này tại Trung Quốc có nguy cơ tiếp diễn trong năm nay chừng nào mà thị trường lao động không có dấu hiệu phục hồi ».
Trong trường hợp này, cho dù Bắc Kinh có mạnh dan ban hành những gói kích cầu, Ngân Hàng Trung Ương có tiếp tục hạ lãi suất thì ... cũng vô ích.
***********
Chip trí tuệ nhân tạo: Mỹ siết chặt kiểm soát, Trung Quốc và châu Âu rúng động
Những hạn chế mới của Hoa Kỳ đối với việc xuất khẩu chip trí tuệ nhân tạo AI đang gây chấn động trên thế giới. Trong khi Washington viện dẫn lý do an ninh quốc gia, biện pháp này làm gia tăng căng thẳng với Trung Quốc và khiến châu Âu lo ngại, theo ghi nhận của trang mạng ÉconomieMatin hôm nay, 14/01/2025.
Đăng ngày:
Hôm qua, 13/01, chính quyền Joe Biden đã công bố ra các quy định mới về xuất khẩu công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là chip tiên tiến. Các chip này, vốn rất cần thiết cho sự phát triển của các hệ thống trí tuệ nhân tạo và được sử dụng trong nhiều lĩnh vực chiến lược, đang trở thành điểm gây tranh chấp mới trong các cuộc cạnh tranh công nghệ toàn cầu.
Để bảo vệ thế thượng phong của mình, Hoa Kỳ tìm cách hạn chế khả năng tiếp cận các công nghệ này của các đối thủ, chủ yếu là Trung Quốc. Tuy nhiên, quyết định này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ, không chỉ từ Bắc Kinh mà còn từ các đối tác lịch sử như Liên Hiệp Châu Âu (EU), vốn rất quan ngại.
Hạn chế vì “an ninh quốc gia”
Chính quyền Biden đã nêu ra các yêu cầu cấp thiết về an ninh quốc gia để biện minh cho quyết định nói trên. Các chip bị hạn chế xuất khẩu là những công nghệ quan trọng được sử dụng trong các ứng dụng quân sự, hệ thống giám sát tiên tiến và thuật toán an ninh mạng. Washington lo ngại rằng những công cụ này có thể bị sử dụng sai mục đích cho các hoạt động đe dọa đến lợi ích của Hoa Kỳ hoặc của các đồng minh.
Theo quy định hiện hành, kể từ nay các công ty Mỹ phải xin giấy phép cụ thể trước khi xuất khẩu các công nghệ này. Những giấy phép được cấp một cách hạn chế và nhằm mục đích ngăn chặn mọi hoạt động chuyển giao sang các quốc gia được coi là đối thủ, chủ yếu là Trung Quốc, nhưng cũng bao gồm Nga, Iran và Bắc Triều Tiên.
Tuy nhiên, phạm vi của những hạn chế mới không chỉ giới hạn ở xuất khẩu. Các công ty Hoa Kỳ cũng phải tuân thủ hạn ngạch nghiêm ngặt về việc phổ biến công nghệ tiên tiến, ngay cả đối với các nước đồng minh. Chính sách này phản ánh mong muốn của Mỹ trong việc áp đặt quyền kiểm soát toàn cầu đối với việc sử dụng các công nghệ nhạy cảm.
Trung Quốc lên án “tấn công kinh tế và địa chính trị”
Trung Quốc, nước chủ yếu bị nhắm tới trong quyết định của chính phủ Mỹ, đã có phản ứng ngay lập tức, gọi những hạn chế này là hành vi “vi phạm trắng trợn các quy tắc thương mại quốc tế”. Trung Quốc, vốn đã phải chịu các lệnh trừng phạt tương tự từ năm 2023, nay phải đối mặt với nhiều trở ngại hơn nữa trong tham vọng trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về trí tuệ nhân tạo. Những nỗ lực của Trung Quốc nhằm lách những hạn chế này, bao gồm việc tăng cường năng lực sản xuất chất bán dẫn trong nước, có khả năng sẽ chậm lại, làm tăng sự phụ thuộc của nước này vào các nhà cung cấp bên thứ ba. Hơn nữa, biện pháp mới của chính quyền Biden có thể làm trầm trọng thêm sự cạnh tranh công nghệ giữa Trung Quốc và Mỹ trong các lĩnh vực chiến lược như cơ sở hạ tầng dữ liệu và siêu máy tính.
Liên Hiệp Châu Âu cũng lo ngại
Mặc dù được miễn một phần theo các quy định mới, Liên Hiệp Châu Âu vẫn bày tỏ quan ngại về hậu quả của những hạn chế này. Ủy Ban Châu Âu đã chỉ trích “cách tiếp cận đơn phương” của Hoa Kỳ, nhấn mạnh rằng các biện pháp này có nguy cơ làm suy yếu quan hệ thương mại xuyên Đại Tây Dương và phá vỡ chuỗi giá trị toàn cầu. Ủy Ban cho biết: "Chúng tôi tin rằng việc Liên Âu mua chip AI tiên tiến từ Hoa Kỳ mà không có bất kỳ hạn chế nào cũng phù hợp với lợi ích kinh tế và an ninh của Hoa Kỳ". Các quan chức châu Âu cũng nhấn mạnh đến điểm yếu của châu Âu, vốn vẫn phụ thuộc rất nhiều vào công nghệ của Mỹ cho nhu cầu trí tuệ nhân tạo của riêng mình. Tuy đã đưa các sáng kiến như “Đạo luật chip châu Âu” vào năm 2022, năng lực sản xuất chip tiên tiến của châu Âu vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.
Doanh nghiệp Mỹ cũng bất an
Đó là chưa kể những hạn chế mới này cũng gây ra hậu quả cho chính các công ty Mỹ. Nvidia, một trong những nhà sản xuất chip lớn ở Hoa Kỳ, đã bày tỏ lo ngại về tác động của các biện pháp này đối với hoạt động kinh doanh của họ. Trung Quốc là thị trường lớn của Nvidia và việc mất đi thị trường này có thể làm giảm đáng kể doanh thu của công ty.
**********
Hoa Kỳ sẽ chuyển giao tàu tuần tra thứ ba cho Việt Nam trong năm 2025
Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết sẽ chuyển giao tàu tuần tra thứ ba cho Cảnh Sát Biển Việt Nam trong năm 2025 giữa lúc hai nước kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và củng cố các cam kết nhằm tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực.
“Hoa Kỳ ủng hộ một nước Việt Nam hùng mạnh, thịnh vượng, độc lập và tự cường, góp phần đảm bảo an ninh khu vực và quốc tế; tham gia vào các quan hệ thương mại cùng có lợi; tôn trọng nhân quyền và thượng tôn pháp luật; và có khả năng thích ứng khi đối mặt với những thách thức liên quan đến khí hậu và năng lượng”, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết trong thông cáo hôm 10/1.
Thông báo cho biết Hoa Kỳ và Việt Nam là “những đối tác đáng tin cậy” với tình hữu nghị dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau đã phát triển kể từ khi bình thường hóa quan hệ ngoại giao vào năm 1995.
Về quan hệ quốc phòng, Bộ này cho biết phía Mỹ đã chuyển giao máy bay huấn luyện T6-C vào năm 2024 cho phía Việt Nam. Tuần Duyên Hoa Kỳ cũng đã chuyển giao các tàu tuần tra lớp Hamilton cho Việt Nam vào năm 2017 và 2020 để giúp cải thiện năng lực thực thi pháp luật hàng hải của Việt Nam và dự kiến chiếc thứ ba sẽ được giao vào năm 2025. Hoa Kỳ cũng đã đóng góp 24 xuồng tuần tra kim loại và sáu chiếc Scan Eagles để hỗ trợ an ninh hàng hải cho quốc gia Đông Nam Á.
Vào tháng12/2024, Cảnh sát biển Việt Nam (CSB) đã tăng cường năng lực hàng hải của mình với việc bổ sung tàu tuần dương lớp Hamilton thứ ba, trước đây là tàu USCGC Mellon của Tuần Duyên Hoa Kỳ. Điều này đánh dấu Việt Nam là một trong những nước khai thác tàu lớp Hamilton lớn nhất trên toàn cầu, báo hiệu sự nâng cấp đáng kể về khả năng tuần tra và thực thi pháp luật ở các vùng biển trong khu vực, theo trang Military Leak.
Việt Nam tiếp nhận các tàu lớp Hamilton bắt đầu vào năm 2017 với việc USCGC chuyển giao tàu Morgenthau cũ, được Việt Nam đổi tên thành CSB-8020. Tiếp theo là vào năm 2020 với việc chuyển giao tàu USCGC John Midgett, được đổi tên là CSB-8121. Tàu USCGC Mellon, chiếc mới nhất được bổ sung, đã gia nhập đội tàu của Việt Nam vào năm 2023 và hiện hoạt động với tên gọi CSB-8022, sử dụng màu sơn trắng và xanh riêng biệt của CSB Việt Nam, vẫn trang Military Leak.
Nhà quan sát an ninh hàng hải Lee Ann Quann hôm 25/12/2024 viết trên trang X rằng chiếc Hamilton thứ ba này là chiếc mới nhất phía Mỹ tặng cho Việt Nam, CSB-8022, “đã được chuẩn bị để chuyển giao”.
Trước đó, vào 27/11/2024, trang Facebook Kỹ thuật Quân sự Hải quân cũng ghi hình con tàu Tàu CSB-8022 lớp Hamilton thứ 3 của Cảnh sát biển Việt Nam tại Thành phố Seattle, bang Washington, của Mỹ.
Đây là các tàu tuần duyên lớp Hamilton từng thuộc biên chế Tuần duyên Hoa Kỳ, là lớp tàu tuần tra lớn nhất của nước này vào những năm 1960.
Cảnh Sát Biển Việt Nam và Bộ Quốc phòng Việt Nam chưa loan tin về kế hoạch tiếp nhận con tàu thứ ba từ phía Mỹ.
Thông báo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hôm 10/1 còn cho biết quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, được thiết lập năm 2023, nhấn mạnh cam kết lâu dài của Hoa Kỳ đối với Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và cung cấp một cơ chế tạo thuận lợi cho hợp tác trong các lĩnh vực bao gồm quan hệ chính trị và ngoại giao, quan hệ thương mại và kinh tế, quốc phòng và an ninh, thực thi pháp luật, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, biến đổi khí hậu và năng lượng, môi trường và sức khỏe, hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai, các vấn đề di sản chiến tranh, bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền, quan hệ giữa con người với con người, văn hóa, thể thao và du lịch.
Thông báo trước đó của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cho biết tháng 1/2025 sẽ đánh dấu sự khởi đầu dịp kỷ niệm kéo dài một năm bao gồm các sự kiện và hoạt động do các đối tác tại Việt Nam và Hoa Kỳ tổ chức**********
Nga thấy Trump chuyển hướng sang công nhận ‘thực tế’ ở Ukraine
Nga cho biết họ đã thấy sự chuyển hướng từ Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump và nhóm của ông sang công nhận "thực tế" trên thực địa ở Ukraine, và coi đây là một dấu hiệu đáng mừng trong khi họ chuẩn bị nghiên cứu kế hoạch của ông nhằm chấm dứt chiến tranh.
Điện Kremlin cho biết họ sẵn sàng cho một cuộc gặp giữa Tổng thống Vladimir Putin và ông Trump, mà Đảng Cộng hòa hôm 13/1 nói là sẽ diễn ra "rất nhanh chóng".
Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov hôm 14/1 nói rằng Moscow đã sẵn sàng nghiên cứu các ý tưởng của ông Trump về việc chấm dứt xung đột ở Ukraine sau khi ông nhậm chức vào ngày 20/1.
Ông Lavrov phát biểu tại một cuộc họp báo rằng Nga hoan nghênh thực tế là chính quyền mới đã "bắt đầu đề cập đến thực tế trên thực địa" một cách thường xuyên hơn.
Ông đã nhắc đến những bình luận của cả ông Trump và tân cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz.
Ông Waltz nói với ABC hôm 12/1 rằng rõ ràng là chiến tranh phải kết thúc bằng cách nào đó thông qua các biện pháp ngoại giao.
Ông nói thêm: "Tôi không nghĩ rằng việc nói rằng chúng ta sẽ trục xuất mọi người Nga ra khỏi từng tấc đất của Ukraine, thậm chí là Crimea, là điều thực tế. Tổng thống Trump đã thừa nhận thực tế đó, và tôi nghĩ rằng đó là một bước tiến lớn khi toàn thế giới thừa nhận thực tế đó”.
Tuần trước, ông Trump đã thừa nhận sự phản đối lâu dài của Moscow đối với tham vọng gia nhập NATO của Ukraine, điều mà ông nói có nghĩa là "Nga có ai đó ngay trước cửa nhà họ, và tôi có thể hiểu cảm giác của họ về điều đó”.
Nga kiểm soát khoảng một phần năm Ukraine sau gần ba năm chiến tranh và cho biết bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt xung đột đều phải tính đến điều đó.
Vào tháng 9 năm 2022, Nga tuyên bố bốn khu vực của Ukraine mà họ chỉ kiểm soát một phần là một phần lãnh thổ của mình, trong một hành động bị Đại hội đồng Liên Hợp Quốc lên án mạnh mẽ là "một nỗ lực sáp nhập bất hợp pháp".
Ông Lavrov cho biết Nga đã sẵn sàng thảo luận về các bảo đảm an ninh "cho quốc gia hiện được gọi là Ukraine", nhưng Moscow sẽ cần có sự bảo đảm của riêng mình rằng họ không thể bị đe dọa ở biên giới phía tây với châu Âu.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã nói vào đầu tháng này rằng các bảo đảm an ninh cho Kyiv sẽ chỉ có hiệu quả nếu Hoa Kỳ cung cấp chúng, và lệnh ngừng bắn mà không có các bảo đảm như vậy chỉ giúp Nga có thời gian tái vũ trang.
Ông Zelenskyy cũng vẫn đang thúc đẩy để Ukraine được phép gia nhập NATO – điều mà Nga phản đối ngay lập tức và cho biết họ đã tham chiến để ngăn chặn điều đó.
Kyiv lo ngại rằng họ có thể bị buộc phải có các nhượng bộ lớn nếu ông Trump rút lại sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ để theo đuổi lời hứa mà ông thường xuyên lặp lại rằng ông sẽ đưa cuộc xung đột nhanh chóng đến hồi kết thúc.
**********
Bộ trưởng Yellen: Ý định của Trump về thuế có thể làm hỏng việc chống lạm phát của Mỹ, khiến chi phí tăng
Hôm 10/12, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen nói bà lo ngại rằng kế hoạch đánh thuế nhập khẩu trên diện rộng của Tổng thống đắc cử Donald Trump có thể phá hỏng tiến bộ về chống lạm phát và tăng chi phí của các hộ gia đình và doanh nghiệp, Reuters đưa tin.
Bà Yellen, tại một sự kiện của Hội đồng Giám đốc Điều hành của Wall Street Journal, cũng nói bà lo ngại về sự bền vững tài chính của Hoa Kỳ và nhận định Quốc hội cần tìm cách trang trải nếu như có việc gia hạn - dù ở mức độ nào - các khoản giảm thuế cá nhân và doanh nghiệp nhỏ của ông Trump có từ năm 2017 và sắp hết hạn vào năm 2025.
Bà Yellen cho rằng kế hoạch của ông Trump về áp thuế mới ở mức 60% đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc và 10% đến 20% đối với hàng hóa từ nơi khác sẽ làm “tăng giá đáng kể đối với người tiêu dùng Mỹ và tạo ra áp lực về chi phí đối với các công ty”.
“Vì vậy, nó sẽ có tác động tiêu cực đến khả năng cạnh tranh của một số lĩnh vực trong nền kinh tế Hoa Kỳ và có thể làm tăng đáng kể chi phí đối với các hộ gia đình”, bà Yellen nói thêm. “Vì vậy, tôi lo ngại rằng đây là một chiến lược có thể làm chệch hướng những tiến bộ mà chúng ta đã đạt được về lạm phát và gây ra những hậu quả bất lợi cho tăng trưởng”.
Về bức tranh tài chính của Hoa Kỳ, bà Yellen nói rằng việc gia hạn tất cả các điều khoản sắp hết hạn của Đạo luật Việc làm và Cắt giảm Thuế năm 2017 sẽ làm thâm hụt của Hoa Kỳ tăng thêm 5 nghìn tỷ USD trong 10 năm và rằng Quốc hội cần tìm ra các biện pháp bù đắp để tránh “bùng nổ” về nợ.
Chính quyền Biden đã mang lại khoản thâm hụt ngân sách 1,83 nghìn tỷ USD cho năm tài chính 2024 kết thúc vào ngày 30/9, là mức thâm hụt ngân sách lớn nhất ở ngoài giai đoạn COVID-19, khi chi phí cho lãi vay lần đầu tiên lên tới 1 nghìn tỷ USD.
“Tôi lo ngại về tính bền vững tài chính và tôi xin lỗi vì chúng tôi chưa đạt được nhiều tiến bộ hơn”, bà Yellen nói. “Tôi tin rằng thâm hụt cần phải được giảm xuống, đặc biệt là hiện nay chúng ta đang ở trong môi trường có lãi suất cao hơn”.
Bà Yellen cho biết bà đã trao đổi với người được ông Trump lựa chọn làm bộ trưởng tài chính, là Scott Bessent, một giám đốc quỹ mạo hiểm, và thảo luận về các trách nhiệm rộng lớn của Bộ Tài chính, bao gồm cả chính sách kinh tế và thuế cũng như các liên minh quốc tế.
Bà cho hay bà đã nói với ông Bessent rằng công tác phân tích và chính sách của bộ liên quan đến thị trường nợ gồm trái phiếu chính phủ Mỹ trị giá 28 nghìn tỷ USD giúp nền kinh tế và thị trường tài chính Mỹ hoạt động tốt hơn.
Về Cục Dự trữ Liên bang (Fed), bà Yellen nói bà là “người ủng hộ mạnh mẽ việc thành lập một cục Fed độc lập, phi đảng phái và phi chính trị”.
Bà Yellen nói ông Trump cứ thoải mái bình luận về chính sách của Fed, nhưng các chính quyền gần đây của đảng Dân chủ đã hạn chế làm như vậy, đồng thời Fed đã trở nên cởi mở hơn, chủ động đi trước và đưa ra những định hướng, lý giải về chính sách của mình, điều này đã giúp các chính sách của Fed tránh xa sự ảnh hưởng chính trị.
“Tôi nghĩ thật sai lầm khi quá dính líu vào việc bình luận về Fed và chắc chắn càng sai lầm khi thực hiện các bước đi nhằm làm tổn hại đến tính độc lập của cơ quan này”, bà nói. “Tôi tin rằng việc đó có xu hướng làm suy yếu niềm tin của thị trường tài chính và trên hết là của người Mỹ đối với một tổ chức quan trọng”.
*********
Ông Trump sẽ lập ‘Sở Thuế vụ Quốc ngoại’ để thu thuế nhập khẩu
Tổng thống đắc cử Donald Trump ngày 14/1 công bố kế hoạch thành lập một cơ quan mới có tên là Sở Thuế vụ Quốc ngoại để thu thuế nhập khẩu và các khoản thu khác từ các nước ngoài.
“Chúng ta sẽ bắt đầu tính thuế đối với những người kiếm tiền từ chúng ta bằng Thương mại và họ sẽ bắt đầu trả tiền”, ông Trump cho biết vào ngày 14/1 trên trang mạng xã hội của mình, Truth Social. Ông so sánh Sở Thuế vụ Quốc ngoại với Sở Thuế vụ Nội địa vốn là là đơn vị thu thuế trong nước của quốc gia.
Việc thành lập một cơ quan mới đòi hỏi phải có đạo luật của Quốc hội và Đảng Cộng hòa hiện nắm giữ đa số cả Hạ viện và Thượng viện.
Ông Trump, người đã tuyên bố sẽ thu hẹp quy mô của chính phủ, sẽ thành lập một cơ quan mới để thực hiện các chức năng mà các cơ quan hiện có đã đảm nhiệm, bao gồm Bộ Thương mại và Hải quan và Biên phòng, những đơn vị thu thuế và doanh thu từ các quốc gia khác.
Tổng thống đắc cử đã bổ nhiệm hai ông trùm kinh doanh để lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ, hay DOGE, một lực lượng đặc nhiệm phi chính phủ được giao nhiệm vụ tìm cách sa thải công chức liên bang, cắt giảm các chương trình và cắt giảm các quy định của liên bang, tất cả đều là một phần trong chương trình mà ông gọi là “Cứu nước Mỹ” trong nhiệm kỳ thứ hai tại Tòa Bạch Ốc.
Tỷ phú Elon Musk và doanh nhân đồng nghiệp Vivek Ramaswamy đang lãnh đạo những nỗ lực đầy tham vọng của DOGE nhằm giảm quy mô và phạm vi của chính phủ liên bang.
Thuế quan, với mối đe dọa về mức thuế tiềm tàng 25% đối với tất cả hàng hóa từ các đồng minh như Canada và Mexico, và 60% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, đã trở thành chuẩn mực trong chương trình nghị sự kinh tế của ông Trump khi ông bước vào nhiệm kỳ thứ hai.
Các nhà kinh tế cho biết chi phí thuế quan sẽ được chuyển sang người tiêu dùng và nhìn chung họ hoài nghi về điều này, coi đây là cách kém hiệu quả để chính phủ huy động tiền và thúc đẩy sự thịnh vượng.
Các nhà lập pháp đảng Dân chủ đã nhanh chóng chỉ trích kế hoạch về việc lập Sở Thuế vụ Quốc ngoại.
Thượng nghị sĩ Ron Wyden của Oregon, đảng viên Dân chủ cấp cao trong Ủy ban Tài chính Thượng viện, nói trong một tuyên bố: “Không có sự đổi thương hiệu ngớ ngẩn nào có thể che giấu được sự thật rằng ông Trump đang lên kế hoạch tăng thuế hàng nghìn tỷ đô la đối với các gia đình và doanh nghiệp nhỏ của Mỹ để chi trả cho một đợt phát thuế khác cho người giàu”.
****
