Cà Kê Dê Ngỗng
Mao: Tội phạm lớn nhất của lịch sử, hơn cả Hitler hay Stalin
Một tấm hình của Mao Trạch Đông màu đỏ máu chiếm trọn trang bìa với hàng tựa lớn « Mao, tội phạm lớn nhất lịch sử » : Tạp chí L’Obs tuần này (18-24/08/2016) đã không ngần ngại dành hồ sơ chính cho nhân vật lãnh đạ
Một tấm hình của Mao Trạch Đông màu đỏ máu chiếm trọn trang bìa với
hàng tựa lớn « Mao, tội phạm lớn nhất lịch sử » : Tạp chí L’Obs tuần này
(18-24/08/2016) đã không ngần ngại dành hồ sơ chính cho nhân vật lãnh
đạo Trung Quốc đã khiến hàng chục triệu người dân của mình bị chết oan,
nhưng ngày nay vẫn được chế độ Bắc Kinh tôn thờ. Điểm độc đáo trong hồ
sơ của L’Obs chính là phần so sánh « tội ác » của Mao với hai nhà độc
tài khét tiếng khác là Hitler và Stalin để đi đến kết luận : kẻ đứng đầu
chính là Mao Trạch Đông.
 |
| Chân dung Mao Trạch Đông trước Thiên An Môn, 16/05/2016. REUTERS/Kim Kyung-Hoon |
L’Obs đã dành hơn 10 trang trong cho hồ sơ Mao Trạch Đông, một mặt tổng
kết di sản thực sự mà Mao để lại 40 năm sau khi qua đời, một mặt khác
cũng tìm hiểu tại sao Trung Quốc ngày nay vẫn tôn thờ kẻ gây tội ác này.
Bài viết nêu bối cảnh năm nay là kỷ niệm đúng 40 năm ngày người « Cầm
Lái Vĩ Đại » qua đời (09/09/1976) và 50 năm Cách Mạng Văn Hóa.
Stalin và Hitler còn thua xa Mao về số người bị thiệt mạng
Trả lời phỏng vấn về tội ác của Mao, sử gia Frank Dikotter, giải thích
với phóng viên của L’Obs là Mao đã lấy Stalin làm gương và không chỉ làm
y như Stalin mà còn muốn vượt qua nhà độc tài Xô Viết, muốn vượt lên
trên cả Lê Nin. Theo sử gia này thì Mao phải chịu trách nhiệm về cái
chết của hơn 50 triệu người ở Trung Quốc.
Nếu dựa trên số người tử vong thì Mao cùng với Hitler, là hai kẻ vô địch
phạm tội ác. Hitler đã gây ra cái chết của 55 triệu người, nhưng con số
đó bao gồm cả nạn nhân những vụ thảm sát (người Do Thái) lẫn những
người đã nằm xuống trong cuộc Thế Chiến Thứ II. Trong lúc đó, ở Trung
Quốc, Mao đã gây ra số tử vong tương đương, hơn 50 triệu, thậm chí còn
hơn thế : Nạn đói mà Mao đã gây nên và để kéo dài suốt 3 năm từ 1959 đến
1962 đã làm 45 triệu người chết, cộng thêm với hàng triệu người khác
trong các thời kỳ bạo lực khác - ít nhất 5 triệu nữa.
Là tấm gương của Mao, nhưng Stalin vẫn còn thua xa Mao tính về số người
bị hy sinh. So sánh 3 nhân vật này, Hitler, Mao và Stalin, sử gia
Dikotter cho là điểm chung của họ là họ rất thông minh, không hề có cảm
giác tội lỗi, có tài thao túng tuyệt đỉnh – cả con người lẫn tình thế.
Mao đã noi gương Stalin như các cuộc thanh trừng cho thấy ngay từ lúc
còn chiến tranh du kích trong những năm 1930 – tháng 12/1930 700 sĩ quan
nổi dậy đã bị giết, từ 1942 đến 1944, 10.000 trí thức theo ông đến Diên
An bị hành quyết. Mao còn lại muốn vượt qua Stalin và cả Lê Nin, tham
vọng này của Mao đã dẫn đến hai thảm họa cho Trung Quốc, bước Đại Nhảy
Vọt và cuộc Cách Mạng Văn Hóa. Mao thật ra muốn chứng tỏ cho thế giới
thấy ông là lãnh đạo thật sự của khối xã hội chủ nghĩa, là thiên tài có
tầm nhìn xa và thắng được chủ nghĩa tư bản.
Phải nói là Mao đã đưa được 1/4 nhân loại đến với chủ nghĩa xã hội. Mao đã rất hãnh diện với thành tích này.
Dùng bạo lực làm phương pháp củng cố quyền lực
Các tài liệu lưu trữ của đảng Cộng Sản Trung Quốc được cho tham khảo gần
đây, cho thấy là Mao đã chọn một chính sách bạo lực thật sự và triệt để
làm phương pháp củng cố quyền lực.
Một ví dụ cụ thể là cuộc cải cách ruộng đất bắt đầu ở Mãn Châu, từ năm
1947 - song song với cuộc chiến giànhchính quyền - và kết thúc năm 1952 :
Với hơn một nửa nông dân làm chủ ruộng đất của họ, một phần khác thi
chia nhau khai thác ruộng đất gia đình, chỉ khoảng 6% là thuê đất, không
dễ dàng có đia chủ bóc lột dưới tay để nhân dân trút giận. Thế là đảng
Cộng Sản đã « chế tạo ra » thành phần này, và kết quả là có 2 triệu
người chết theo các báo cáo nội bộ của đảng.
Trong thời kỳ chiến tranh chống Tưởng Giới Thạch, chính sách vây hãm
thành phố của các tướng lãnh của Mao - dồn binh lính, dân chúng vào nạn
đói, những ai bỏ chạy bị bắn tại chỗ - để buộc đối thủ đầu hàng, đã làm
hàng trăm ngàn thường dân chết như ở Trường Xuân. Phương thức này cũng
được áp dụng ở các thành phố khác như Bắc Kinh, Thượng Hải…
Sau khi chiếm chính quyền, từ năm 1950, những cuộc thanh trừng tiếp
diễn, Mao còn đưa ra quota về số người bị hành quyết 1/1000 hay hơn nếu
cần thiết. Trong vòng một năm, có 2 triệu người bị hành quyết trước công
chúng. Những cuộc thanh trừng về sau cũng không đếm xuể, cộng thêm nạn
nhân nạn đói do sai lầm chính sách Đại Nhảy Vọt, cuộc Cách Mạng Văn Hóa…
Mao đã để lại một hình ảnh thật đen tối.
Mao vẫn là trụ cột của chế độ Tập Cận Bình
Nhưng ngày nay Trung Quốc mặc dù đã thay đổi, hiện đại hóa, kinh tế phát
triển nhảy vọt, trở nên nền kinh tế thứ nhì thế giới nhưng Mao, vẫn là
một trụ cột của chế độ Tập Cận Bình.
Để chứng minh Mao vẫn ngự trị trên đời sống Trung Quốc, phóng viên của
l’Obs Pierre Haski đã nêu một số ví dụ đập mắt như hình ảnh Mao vẫn hiện
diện khắp nơi, từ Quảng Trường Thiên An Môn cho đến các ngôi nhà ở thôn
quê, ngay cả trên một số xe taxi. Lăng của Mao ở Thiên An Môn vẫn là
nơi mà dân chúng, chính khách địa phương đều viếng thăm. Bài báo cũng
trích lời của con trai một người từng là nạn nhân của Mao, giải thích :
Khi nghe tin Mao qua đời, ông có cảm giác như « trời đang sập xuống ».
Khác với Liên Xô thời hậu Stalin, Trung Quốc đã không « gột rửa dấu ấn
của Mao ».
L’Obs cũng nhắc lại vụ đấu đá tranh quyền với nhóm « tứ nhân bang »,
trong đó có Giang Thanh, vợ của Mao. Khi phe này bị dẹp, vào đầu năm
1981, người ta cứ tưởng rằng đó sẽ là một dịp lên án Mao, thế nhưng đã
có một sự thỏa hiệp giữa phe gọi là theo chủ nghĩa Mao « mềm », bỏ bớt
đi những khía cạnh thái quá, và phe theo chủ thuyết thực tiễn, đứng đầu
là Đặng Tiểu Bình, đã bị Mao thanh trừng hai lần.
Rốt cuộc trong Hội Nghị Toàn Thể Ban Chấp Hành Trung Ương lần thứ 6 vào
tháng 6/1981, đảng Cộng Sản Trung Quốc đánh giá như sau về thành tích và
sai lầm của Mao : 70% tích cực – 30% tiêu cực. Như vậy là dẹp qua một
bên những sai lầm của người Cầm Lái Vĩ Đại. Những người còn sống sót của
các thảm kịch chính trị đã được phục hồi sau năm 1976, nhưng không ai
đặt lại vấn đề trách nhiệm các lãnh đaọ, điều này là cấm kỵ.
Ém nhẹm tội ác của Mao để bảo vệ Đảng Cộng Sản
Sử sách thì vẫn ca ngợi Mao, người đã mang lại lòng tự hào cho một đất
nước chịu ô nhục trong hơn một thế kỷ. L’Obs nhận thấy là tính toán
chính trị các lãnh đạo Trung Quốc trong những năm 1980, và tiếp tục đến
hôm nay, là phải duy trì sự liên tục lịch sử với thời kỳ Cách Mạng,
nhưng xóa nhòa những khía cạnh tiêu cực để bảo vệ tính chính đáng của
đảng Cộng Sản.
Từ 35 năm qua, hình ảnh hiền hòa của Mao Trạch Đông, « vị cha già dân
tộc » vẫn được gìn giữ ở Trung Quốc, cho dù người dân không hề bị lừa và
vẫn chỉ trích Mao khi nói chuyện riêng. Có điều trong thời đại mất
phương hướng hiện nay trên mặt tư tưởng, và với thời gian đã xóa mờ các
vết thương, người dân Trung Quốc đã tìm về người trong mắt họ đã bảo vệ
người dân « bình thưòng » trước những kẻ mạnh. Nhiều người Trung Quốc
cũng không hiểu tại sao người nước ngoài lại có ác cảm với Mao, xem cố
lãnh đạo của họ như một kẻ độc tài ghê rợn.
Tập Cận Bình hiện nay đã sử dụng phong cách Mao, những phương thức từ
thời Mao như tôn thờ cá nhân, đàn áp ly khai. Thường ngày ông vẫn mặt âu
phục, thắt cà vạt, nhưng trong lễ duyệt binh thì lại mặc áo cổ Mao.
Phong cách Mao này được sử dụng để củng cố quyền lực của ông.
Tập Cận Bình : Kẻ hủy diệt các "phe nhóm"
Không hẹn mà gặp, Courrier International cũng chú ý đến đường lối của
Tập Cận Bình được cho là mang nặng ảnh hưởng của Mao Trạch Đông. Dưới
tựa đề « Tập Cận Bình, người triệt hạ các phe nhóm », tuần báo Pháp đã
giới thiệu một bài phân tích trên mạng nanzao.com của tờ Nam Tảo, xuất
bản tại Hồng Kông.
Bài viết trở lại sự kiện ông Tập Cận Bình muốn triệt hạ Đoàn Thanh Niên
Cộng Sản Trung Quốc, mà một số biện pháp đã được Tân Hoa Xã nêu chi tiết
vào đầu tháng 8 này : Cải tổ cơ cấu lãnh đạo ; giảm một nửa ngân sách
năm nay ; có thể sắp đóng cửa một trường đại học do Đoàn Thanh Niên quản
lý. Ủy Ban Kỷ Luật Trung Ương đã có những lời chỉ trích nghiêm khắc
nhắm vào Đoàn Thanh Niên : Hành chánh quan liêu, phân biệt đối xử, kén
chọn chủ nghĩa, quá chuộng vui chơi v.v...
Nhiều quan sát viên cho rằng các lệch lạc của Đoàn Thanh Niên Cộng Sản
Trung Quốc là một cái gai trong mắt ông Tập Cận Bình, vì lẽ điều đó sẽ
làm ảnh hưởng của Đoàn bị sa sút, không còn là con đường tiến thân chính
của cán bộ trẻ trong Đảng, ít ra là trong tương lai trước mắt.
Đối với tờ Nam Tảo, đằng sau việc uốn nắn hoạt động của Đoàn Thanh Niên,
còn có mục tiêu diệt trừ các phe nhóm trong Đảng Cộng Sản Trung Quốc :
Vào lúc Tập Cận Bình nỗ lực củng cố quyền lực trước Đại Hội Đảng lần thứ
XIX vào năm tới, việc « cải tổ » Đoàn Thanh Niên – mà cựu chủ tịch Hồ
Cẩm Đào đặc biệt chăm sóc - là một giai đoạn bắt buộc.
Sau Đại Hội XIX, một ê kíp hoàn toàn mới sẽ lên lãnh đạo Trung Quốc,
ngồi lại chỉ còn hai nhân vật Tập Cận Bình và Lý Khắc Cường (mà người ta
cũng chưa biết là sẽ còn trụ lại ở vị trí thủ tướng hay không). Ai cũng
biết là Lý Khắc Cường bắt đầu con đường chính trị trong Đoàn Thanh Niên
và được ông Hồ Cẩm Đào nâng đỡ.
Tác giả bài viết nhắc lại là thời ông Hồ Cẩm Đào là thời vàng son của
Đoàn Thanh Niên Cộng Sản Trung Quốc, có ảnh hưởng tăng vọt, đông đảo cán
bộ được đưa vào những vị trí quan trọng cấp quốc gia cũng như địa
phương. Theo bài viết, ông Hồ Cẩm Đào đã dựa vào thế lực Đoàn Thanh Niên
để chống lại « Bang Thượng Hải » của ông Giang Trạch Dân.
Trước khi Tập Cận Bình lên nắm quyền, thì « bè lũ Đoàn Thanh Niên » và «
Bang Thượng Hải » chi phối chính trường Trung Quốc. Nhưng với chiến
dịch chống tham nhũng, Tập Cận Bình đã làm cho cả hai phe bị lung lay.
Tập Cận Bình thuộc phe « Chiết Giang » hay « Thái Tử Đảng » ?
Câu hỏi được tờ Nam Tảo đặt ra là ông Tập Cận Bình thuộc phe nhóm nào ?
Với tư cách là cựu bí thư tỉnh ủy Chiết Giang, người ta nghĩ rằng Tập
Cận Bình có thể cất nhắc người của tỉnh mình lên và lập nên nhóm Chiết
Giang. Nhưng theo tờ báo, điều đó chưa thấy rõ, và phải chờ thêm xem
lãnh đạo Trung Quốc sẽ chọn ai cho ê kíp cầm quyền trong năm năm sắp
tới. Có điều là giống như Mao Trạch Đông, Tập Cận Bình có vẻ rất ghét
tình trạng phe nhóm trong Đảng, nguồn gốc gây chia rẽ. Đây là điều mà
ông thường nhấn mạnh trong các diễn văn của mình.
Một ví dụ : Tập Cận Bình từng đảm trách nhiều chức vụ lãnh đạo trong
suốt 17 năm tại tỉnh Phúc Kiến. Thế nhưng, trong ba năm trở lại đây, ông
không hề cất nhắc một số lượng cán bộ đông đảo nào đến từ tỉnh đó. Tập
Cận Bình cũng từng làm bí thư Chiết Giang và Thượng Hải. Nhưng thời gian
ông làm việc ở đó qua ngắn để có thể đào tạo ra những người thân cận
với mình.
Còn phe « Thái Tử Đảng » mà Tập Cận Bình là một thành viên thì sao ?
Theo tờ báo, khái niệm này rất rộng, và chưa có gì chứng tỏ rằng các «
thái tử đảng » sẽ thực sự được đề bạt vào các chức vụ then chốt trong
chính quyền hay trong Đảng.
Có thể hiểu như thế nào về tình trạng như kể trên ? Theo tác giả bài
viết, rất có thể là đối với Tập Cận Bình, một quân vương chuyên chế
không cần đến hậu thuẫn của bất kỳ một phe nhóm nào.
Mai Vân
(RFI)
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
Mao: Tội phạm lớn nhất của lịch sử, hơn cả Hitler hay Stalin
Một tấm hình của Mao Trạch Đông màu đỏ máu chiếm trọn trang bìa với hàng tựa lớn « Mao, tội phạm lớn nhất lịch sử » : Tạp chí L’Obs tuần này (18-24/08/2016) đã không ngần ngại dành hồ sơ chính cho nhân vật lãnh đạ
Một tấm hình của Mao Trạch Đông màu đỏ máu chiếm trọn trang bìa với
hàng tựa lớn « Mao, tội phạm lớn nhất lịch sử » : Tạp chí L’Obs tuần này
(18-24/08/2016) đã không ngần ngại dành hồ sơ chính cho nhân vật lãnh
đạo Trung Quốc đã khiến hàng chục triệu người dân của mình bị chết oan,
nhưng ngày nay vẫn được chế độ Bắc Kinh tôn thờ. Điểm độc đáo trong hồ
sơ của L’Obs chính là phần so sánh « tội ác » của Mao với hai nhà độc
tài khét tiếng khác là Hitler và Stalin để đi đến kết luận : kẻ đứng đầu
chính là Mao Trạch Đông.
|
| Chân dung Mao Trạch Đông trước Thiên An Môn, 16/05/2016. REUTERS/Kim Kyung-Hoon |
L’Obs đã dành hơn 10 trang trong cho hồ sơ Mao Trạch Đông, một mặt tổng
kết di sản thực sự mà Mao để lại 40 năm sau khi qua đời, một mặt khác
cũng tìm hiểu tại sao Trung Quốc ngày nay vẫn tôn thờ kẻ gây tội ác này.
Bài viết nêu bối cảnh năm nay là kỷ niệm đúng 40 năm ngày người « Cầm
Lái Vĩ Đại » qua đời (09/09/1976) và 50 năm Cách Mạng Văn Hóa.
Stalin và Hitler còn thua xa Mao về số người bị thiệt mạng
Trả lời phỏng vấn về tội ác của Mao, sử gia Frank Dikotter, giải thích
với phóng viên của L’Obs là Mao đã lấy Stalin làm gương và không chỉ làm
y như Stalin mà còn muốn vượt qua nhà độc tài Xô Viết, muốn vượt lên
trên cả Lê Nin. Theo sử gia này thì Mao phải chịu trách nhiệm về cái
chết của hơn 50 triệu người ở Trung Quốc.
Nếu dựa trên số người tử vong thì Mao cùng với Hitler, là hai kẻ vô địch
phạm tội ác. Hitler đã gây ra cái chết của 55 triệu người, nhưng con số
đó bao gồm cả nạn nhân những vụ thảm sát (người Do Thái) lẫn những
người đã nằm xuống trong cuộc Thế Chiến Thứ II. Trong lúc đó, ở Trung
Quốc, Mao đã gây ra số tử vong tương đương, hơn 50 triệu, thậm chí còn
hơn thế : Nạn đói mà Mao đã gây nên và để kéo dài suốt 3 năm từ 1959 đến
1962 đã làm 45 triệu người chết, cộng thêm với hàng triệu người khác
trong các thời kỳ bạo lực khác - ít nhất 5 triệu nữa.
Là tấm gương của Mao, nhưng Stalin vẫn còn thua xa Mao tính về số người
bị hy sinh. So sánh 3 nhân vật này, Hitler, Mao và Stalin, sử gia
Dikotter cho là điểm chung của họ là họ rất thông minh, không hề có cảm
giác tội lỗi, có tài thao túng tuyệt đỉnh – cả con người lẫn tình thế.
Mao đã noi gương Stalin như các cuộc thanh trừng cho thấy ngay từ lúc
còn chiến tranh du kích trong những năm 1930 – tháng 12/1930 700 sĩ quan
nổi dậy đã bị giết, từ 1942 đến 1944, 10.000 trí thức theo ông đến Diên
An bị hành quyết. Mao còn lại muốn vượt qua Stalin và cả Lê Nin, tham
vọng này của Mao đã dẫn đến hai thảm họa cho Trung Quốc, bước Đại Nhảy
Vọt và cuộc Cách Mạng Văn Hóa. Mao thật ra muốn chứng tỏ cho thế giới
thấy ông là lãnh đạo thật sự của khối xã hội chủ nghĩa, là thiên tài có
tầm nhìn xa và thắng được chủ nghĩa tư bản.
Phải nói là Mao đã đưa được 1/4 nhân loại đến với chủ nghĩa xã hội. Mao đã rất hãnh diện với thành tích này.
Dùng bạo lực làm phương pháp củng cố quyền lực
Các tài liệu lưu trữ của đảng Cộng Sản Trung Quốc được cho tham khảo gần
đây, cho thấy là Mao đã chọn một chính sách bạo lực thật sự và triệt để
làm phương pháp củng cố quyền lực.
Một ví dụ cụ thể là cuộc cải cách ruộng đất bắt đầu ở Mãn Châu, từ năm
1947 - song song với cuộc chiến giànhchính quyền - và kết thúc năm 1952 :
Với hơn một nửa nông dân làm chủ ruộng đất của họ, một phần khác thi
chia nhau khai thác ruộng đất gia đình, chỉ khoảng 6% là thuê đất, không
dễ dàng có đia chủ bóc lột dưới tay để nhân dân trút giận. Thế là đảng
Cộng Sản đã « chế tạo ra » thành phần này, và kết quả là có 2 triệu
người chết theo các báo cáo nội bộ của đảng.
Trong thời kỳ chiến tranh chống Tưởng Giới Thạch, chính sách vây hãm
thành phố của các tướng lãnh của Mao - dồn binh lính, dân chúng vào nạn
đói, những ai bỏ chạy bị bắn tại chỗ - để buộc đối thủ đầu hàng, đã làm
hàng trăm ngàn thường dân chết như ở Trường Xuân. Phương thức này cũng
được áp dụng ở các thành phố khác như Bắc Kinh, Thượng Hải…
Sau khi chiếm chính quyền, từ năm 1950, những cuộc thanh trừng tiếp
diễn, Mao còn đưa ra quota về số người bị hành quyết 1/1000 hay hơn nếu
cần thiết. Trong vòng một năm, có 2 triệu người bị hành quyết trước công
chúng. Những cuộc thanh trừng về sau cũng không đếm xuể, cộng thêm nạn
nhân nạn đói do sai lầm chính sách Đại Nhảy Vọt, cuộc Cách Mạng Văn Hóa…
Mao đã để lại một hình ảnh thật đen tối.
Mao vẫn là trụ cột của chế độ Tập Cận Bình
Nhưng ngày nay Trung Quốc mặc dù đã thay đổi, hiện đại hóa, kinh tế phát
triển nhảy vọt, trở nên nền kinh tế thứ nhì thế giới nhưng Mao, vẫn là
một trụ cột của chế độ Tập Cận Bình.
Để chứng minh Mao vẫn ngự trị trên đời sống Trung Quốc, phóng viên của
l’Obs Pierre Haski đã nêu một số ví dụ đập mắt như hình ảnh Mao vẫn hiện
diện khắp nơi, từ Quảng Trường Thiên An Môn cho đến các ngôi nhà ở thôn
quê, ngay cả trên một số xe taxi. Lăng của Mao ở Thiên An Môn vẫn là
nơi mà dân chúng, chính khách địa phương đều viếng thăm. Bài báo cũng
trích lời của con trai một người từng là nạn nhân của Mao, giải thích :
Khi nghe tin Mao qua đời, ông có cảm giác như « trời đang sập xuống ».
Khác với Liên Xô thời hậu Stalin, Trung Quốc đã không « gột rửa dấu ấn
của Mao ».
L’Obs cũng nhắc lại vụ đấu đá tranh quyền với nhóm « tứ nhân bang »,
trong đó có Giang Thanh, vợ của Mao. Khi phe này bị dẹp, vào đầu năm
1981, người ta cứ tưởng rằng đó sẽ là một dịp lên án Mao, thế nhưng đã
có một sự thỏa hiệp giữa phe gọi là theo chủ nghĩa Mao « mềm », bỏ bớt
đi những khía cạnh thái quá, và phe theo chủ thuyết thực tiễn, đứng đầu
là Đặng Tiểu Bình, đã bị Mao thanh trừng hai lần.
Rốt cuộc trong Hội Nghị Toàn Thể Ban Chấp Hành Trung Ương lần thứ 6 vào
tháng 6/1981, đảng Cộng Sản Trung Quốc đánh giá như sau về thành tích và
sai lầm của Mao : 70% tích cực – 30% tiêu cực. Như vậy là dẹp qua một
bên những sai lầm của người Cầm Lái Vĩ Đại. Những người còn sống sót của
các thảm kịch chính trị đã được phục hồi sau năm 1976, nhưng không ai
đặt lại vấn đề trách nhiệm các lãnh đaọ, điều này là cấm kỵ.
Ém nhẹm tội ác của Mao để bảo vệ Đảng Cộng Sản
Sử sách thì vẫn ca ngợi Mao, người đã mang lại lòng tự hào cho một đất
nước chịu ô nhục trong hơn một thế kỷ. L’Obs nhận thấy là tính toán
chính trị các lãnh đạo Trung Quốc trong những năm 1980, và tiếp tục đến
hôm nay, là phải duy trì sự liên tục lịch sử với thời kỳ Cách Mạng,
nhưng xóa nhòa những khía cạnh tiêu cực để bảo vệ tính chính đáng của
đảng Cộng Sản.
Từ 35 năm qua, hình ảnh hiền hòa của Mao Trạch Đông, « vị cha già dân
tộc » vẫn được gìn giữ ở Trung Quốc, cho dù người dân không hề bị lừa và
vẫn chỉ trích Mao khi nói chuyện riêng. Có điều trong thời đại mất
phương hướng hiện nay trên mặt tư tưởng, và với thời gian đã xóa mờ các
vết thương, người dân Trung Quốc đã tìm về người trong mắt họ đã bảo vệ
người dân « bình thưòng » trước những kẻ mạnh. Nhiều người Trung Quốc
cũng không hiểu tại sao người nước ngoài lại có ác cảm với Mao, xem cố
lãnh đạo của họ như một kẻ độc tài ghê rợn.
Tập Cận Bình hiện nay đã sử dụng phong cách Mao, những phương thức từ
thời Mao như tôn thờ cá nhân, đàn áp ly khai. Thường ngày ông vẫn mặt âu
phục, thắt cà vạt, nhưng trong lễ duyệt binh thì lại mặc áo cổ Mao.
Phong cách Mao này được sử dụng để củng cố quyền lực của ông.
Tập Cận Bình : Kẻ hủy diệt các "phe nhóm"
Không hẹn mà gặp, Courrier International cũng chú ý đến đường lối của
Tập Cận Bình được cho là mang nặng ảnh hưởng của Mao Trạch Đông. Dưới
tựa đề « Tập Cận Bình, người triệt hạ các phe nhóm », tuần báo Pháp đã
giới thiệu một bài phân tích trên mạng nanzao.com của tờ Nam Tảo, xuất
bản tại Hồng Kông.
Bài viết trở lại sự kiện ông Tập Cận Bình muốn triệt hạ Đoàn Thanh Niên
Cộng Sản Trung Quốc, mà một số biện pháp đã được Tân Hoa Xã nêu chi tiết
vào đầu tháng 8 này : Cải tổ cơ cấu lãnh đạo ; giảm một nửa ngân sách
năm nay ; có thể sắp đóng cửa một trường đại học do Đoàn Thanh Niên quản
lý. Ủy Ban Kỷ Luật Trung Ương đã có những lời chỉ trích nghiêm khắc
nhắm vào Đoàn Thanh Niên : Hành chánh quan liêu, phân biệt đối xử, kén
chọn chủ nghĩa, quá chuộng vui chơi v.v...
Nhiều quan sát viên cho rằng các lệch lạc của Đoàn Thanh Niên Cộng Sản
Trung Quốc là một cái gai trong mắt ông Tập Cận Bình, vì lẽ điều đó sẽ
làm ảnh hưởng của Đoàn bị sa sút, không còn là con đường tiến thân chính
của cán bộ trẻ trong Đảng, ít ra là trong tương lai trước mắt.
Đối với tờ Nam Tảo, đằng sau việc uốn nắn hoạt động của Đoàn Thanh Niên,
còn có mục tiêu diệt trừ các phe nhóm trong Đảng Cộng Sản Trung Quốc :
Vào lúc Tập Cận Bình nỗ lực củng cố quyền lực trước Đại Hội Đảng lần thứ
XIX vào năm tới, việc « cải tổ » Đoàn Thanh Niên – mà cựu chủ tịch Hồ
Cẩm Đào đặc biệt chăm sóc - là một giai đoạn bắt buộc.
Sau Đại Hội XIX, một ê kíp hoàn toàn mới sẽ lên lãnh đạo Trung Quốc,
ngồi lại chỉ còn hai nhân vật Tập Cận Bình và Lý Khắc Cường (mà người ta
cũng chưa biết là sẽ còn trụ lại ở vị trí thủ tướng hay không). Ai cũng
biết là Lý Khắc Cường bắt đầu con đường chính trị trong Đoàn Thanh Niên
và được ông Hồ Cẩm Đào nâng đỡ.
Tác giả bài viết nhắc lại là thời ông Hồ Cẩm Đào là thời vàng son của
Đoàn Thanh Niên Cộng Sản Trung Quốc, có ảnh hưởng tăng vọt, đông đảo cán
bộ được đưa vào những vị trí quan trọng cấp quốc gia cũng như địa
phương. Theo bài viết, ông Hồ Cẩm Đào đã dựa vào thế lực Đoàn Thanh Niên
để chống lại « Bang Thượng Hải » của ông Giang Trạch Dân.
Trước khi Tập Cận Bình lên nắm quyền, thì « bè lũ Đoàn Thanh Niên » và «
Bang Thượng Hải » chi phối chính trường Trung Quốc. Nhưng với chiến
dịch chống tham nhũng, Tập Cận Bình đã làm cho cả hai phe bị lung lay.
Tập Cận Bình thuộc phe « Chiết Giang » hay « Thái Tử Đảng » ?
Câu hỏi được tờ Nam Tảo đặt ra là ông Tập Cận Bình thuộc phe nhóm nào ?
Với tư cách là cựu bí thư tỉnh ủy Chiết Giang, người ta nghĩ rằng Tập
Cận Bình có thể cất nhắc người của tỉnh mình lên và lập nên nhóm Chiết
Giang. Nhưng theo tờ báo, điều đó chưa thấy rõ, và phải chờ thêm xem
lãnh đạo Trung Quốc sẽ chọn ai cho ê kíp cầm quyền trong năm năm sắp
tới. Có điều là giống như Mao Trạch Đông, Tập Cận Bình có vẻ rất ghét
tình trạng phe nhóm trong Đảng, nguồn gốc gây chia rẽ. Đây là điều mà
ông thường nhấn mạnh trong các diễn văn của mình.
Một ví dụ : Tập Cận Bình từng đảm trách nhiều chức vụ lãnh đạo trong
suốt 17 năm tại tỉnh Phúc Kiến. Thế nhưng, trong ba năm trở lại đây, ông
không hề cất nhắc một số lượng cán bộ đông đảo nào đến từ tỉnh đó. Tập
Cận Bình cũng từng làm bí thư Chiết Giang và Thượng Hải. Nhưng thời gian
ông làm việc ở đó qua ngắn để có thể đào tạo ra những người thân cận
với mình.
Còn phe « Thái Tử Đảng » mà Tập Cận Bình là một thành viên thì sao ?
Theo tờ báo, khái niệm này rất rộng, và chưa có gì chứng tỏ rằng các «
thái tử đảng » sẽ thực sự được đề bạt vào các chức vụ then chốt trong
chính quyền hay trong Đảng.
Có thể hiểu như thế nào về tình trạng như kể trên ? Theo tác giả bài
viết, rất có thể là đối với Tập Cận Bình, một quân vương chuyên chế
không cần đến hậu thuẫn của bất kỳ một phe nhóm nào.
Mai Vân
(RFI)
