Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

TIÊU ĐIỂM

Tổng tuyển cử tại New Zealand

Chỉ có một vấn đề được đặt ra cho cuộc bầu cử của New Zealand vào ngày mai: cách Jacinda Ardern xử lý covid-19. Điều đó đồng nghĩa với chỉ một kết quả: chiến thắng cho Đảng Lao động của bà. Thủ tướng được ca ngợi như một vị cứu tinh vì đã dập tắt lây nhiễm trong cộng đồng không chỉ một mà tận hai lần. Người dân New Zealand giờ có thể tận hưởng những quyền tự do mà các nước khác chỉ có thể mơ ước.

Phe đối lập chính, đảng trung hữu Quốc gia, đã tự tạo khó khăn cho mình bằng cách thay ba lãnh đạo kể từ tháng 5. Lãnh đạo mới nhất, Judith “Crusher” Collins, gần đây đã cố gắng tăng cơ hội cho mình bằng cách đổ lỗi cho những người béo về bệnh béo phì của họ. Các cuộc thăm dò cho thấy bà Ardern sẽ giành được 46% phiếu bầu, mang lại cho bà 59 ghế trong quốc hội đơn viện — chỉ thiếu một vài ghế để có đa số. Chưa đảng nào từng lãnh đạo một mình trong hệ thống đại diện theo tỷ lệ của New Zealand. Nếu Đảng Lao động thiếu ghế, họ vẫn có thể liên minh tốt với Đảng Xanh.

Liên minh đối lập của Pakistan tập hợp lực lượng

Sân vận động đã được đặt trước, xe buýt được thuê và biểu ngữ được vẽ sẵn. Hôm nay, Phong trào Dân chủ Pakistan (PDM), một liên minh mới của các đối thủ của Imran Khan, tổ chức cuộc mít tinh đầu tiên tại Gujranwala ở Punjab. Đây là bài thử sức đầu tiên cho nhóm có mục tiêu cao cả này: không chỉ loại bỏ ông Khan mà còn cả “nhà nước trên nhà nước” — tức giới tinh hoa quân sự từ lâu đã thao túng chính trị và giúp đưa ông Khan lên nắm quyền.

PDM kì vọng nỗi bất bình với giá cả tăng sẽ giúp sức cho họ. Ông Khan đã cho phép cuộc mít tinh, mặc dù có báo cáo về việc các nhà hoạt động bị bắt và một số tuyến đường bị chặn. Những thành viên lớn nhất của PDM, Liên đoàn Hồi giáo Pakistan và Đảng Nhân dân Pakistan, đã bị chèn ép từ sau từ cuộc bầu cử 2018 và các lãnh đạo của họ bị cáo buộc tham nhũng. Hôm nay, họ sẽ xác định liệu họ có thể quay lại vũ đài chính trị, hay ông Khan có còn an toàn hay không.

Thổ Nhĩ Kỳ công bố phát hiện mỏ khí lớn

Vào thứ Bảy, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan sẽ công bố một số tin tốt về việc phát hiện khí đốt gần đây ở Biển Đen. Hồi tháng 8, ông công bố phát hiện mỏ khí lớn nhất trong lịch sử đất nước — ít nhất 320 tỷ mét khối khí ngoài khơi bờ biển phía bắc Thổ Nhĩ Kỳ. Giờ đây, ông dự kiến sẽ nâng con số đó lên 400 tỷ, đủ để đáp ứng nhu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ trong vòng 9 năm.

Ông Erdogan cho biết ông dự kiến sản xuất sẽ khởi động từ 2023. Các chuyên gia nói có thể mất nhiều thời gian hơn. Ít nhất trong ngắn hạn, khí đốt dưới đáy biển sẽ không thể khắc phục được các vấn đề đang gây ra cho nền kinh tế. Đất nước này đang phải đối mặt với cuộc suy thoái lần thứ hai trong ba năm và một cuộc khủng hoảng tiền tệ mới do chính mình tạo ra. Đồng lira đã giảm 25% so với đồng đô la trong năm nay. Và nó hầu như không lên nổi sau tuyên bố của ông Erdogan vào tháng 8. Hiện tại, Thổ Nhĩ Kỳ cần cải cách hơn là cần hydrocarbon.

Bolivia chuẩn bị bầu tổng thống

Chủ nhật này, người dân Bolivia sẽ đi bỏ phiếu với hy vọng chấm dứt một năm bất ổn dân sự. Tháng 11 năm ngoái, các cuộc biểu tình đã lật đổ chính phủ thiên hướng xã hội của Evo Morales, theo sau cuộc bầu cử bị hủy hoại bởi các cáo buộc ông dàn xếp bỏ phiếu. Một cuộc thanh sát của Tổ chức các Quốc gia Châu Mỹ đã phát hiện ra gian lận; nhưng những người ủng hộ ông Morales nói ông là nạn nhân của một cuộc đảo chính.

Lần này, các cuộc thăm dò dự đoán sẽ phải có bầu cử vòng hai giữa Luis Arce, cựu bộ trưởng tài chính từ đảng của ông Morales, và Carlos Mesa, một cựu tổng thống theo đường hướng trung dung. Nhưng ông Arce có thể thắng ở vòng đầu tiên. Người chiến thắng sẽ phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng kinh tế và một xã hội bị chia rẽ nặng nề. Người dân Bolivia đang tích trữ lương thực để đề phòng biểu tình sau bầu cử, mặc dù các cải cách tòa án bầu cử có nghĩa là kết quả đáng tin cậy hơn. Không bên nào sẽ có đa số trong Quốc hội, điều có thể dẫn đến thế bế tắc, nhưng cũng có thể là ít chủ nghĩa thân hữu hơn và nhiều chủ nghĩa thực dụng hơn. Nếu vậy, Bolivia sẽ tốt hơn.

Miền Nam nước Mỹ không còn là thành trì của Đảng Cộng Hòa

Có lẽ không nơi nào tốt hơn Macon ở Georgia để Donald Trump tập hợp những người ủng hộ, nơi ông sẽ xuất hiện vào tối nay. Mặc dù Quận Macon – Bibb, nơi phần lớn là người Mỹ gốc Phi, ủng hộ Hillary Clinton vào năm 2016, các quận xung quanh lại rất bảo thủ. Ông Trump cần các phiếu bầu ở đây để bù đắp cho việc ông gần như chắc chắn thua ở Atlanta và các vùng ngoại ô của nó — hai ứng viên đang cạnh tranh sít sao ở Georgia.

Những ngày mà miền Nam còn nằm vững chắc trong tay Đảng Cộng hòa đang dần qua đi. Virginia giờ đây chắc chắn bỏ phiếu cho Dân chủ. Joe Biden dẫn trước không xa nhưng ổn định ở Bắc Carolina. Ngoài Georgia, Florida và thậm chí là Texas, nơi chưa từng có đảng viên Dân chủ nào chiến thắng kể từ Jimmy Carter năm 1976, đều đang rất sít sao. Miền Nam đang thay đổi: các vùng ngoại ô Atlanta có dân số đa chủng tộc trong khi dân số da đen cũng như Latin của Georgia đang tăng nhanh hơn người da trắng. Vùng Tam giác Nghiên cứu Bắc Carolina thu hút nhân tài từ khắp nơi trên thế giới. Dân số của Virginia hiện tập trung xung quanh các vùng ngoại ô giàu có, dân trí cao của Washington, DC. Tương lai của miền Nam không đỏ cũng không xanh, mà là màu tím.