Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Anh Boris Johnson đã đạt được thỏa thuận Brexit mới với EU. Jean-Claude Juncker, chủ tịch Ủy ban châu Âu, đã gọi thỏa thuận này là “hợp lý và cân bằng”. Quốc hội Anh sẽ bỏ phiếu về thỏa thuận này vào thứ Bảy, nhưng việc phê chuẩn sẽ khó xảy ra nếu không có sự hỗ trợ của Đảng Liên minh Dân chủ Bắc Ireland. Đảng này phản đối thỏa thuận mới, mà nếu có hiệu lực sẽ lập biên giới hải quan trên biển Ireland nhằm tránh một biên giới cứng trên đất liền Ireland.

Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence nói ông Recep Tayyip Erdogan, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, đã đồng ý ngừng cuộc tấn công ở miền bắc Syria. Sau cuộc họp kéo dài năm giờ với ông Erdogan ở Ankara, ông Pence cho biết lệnh ngừng bắn kéo dài 120 giờ sẽ cho phép các chiến binh người Kurd rời khỏi khu vực. Sau đó, lệnh ngừng bắn sẽ trở thành vĩnh viễn. Đổi lại, Tổng thống Donald Trump sẽ không áp đặt các biện pháp trừng phạt tiếp theo lên Thổ Nhĩ Kỳ.

Sản lượng công nghiệp ở Mỹ giảm 0,4% trong tháng 9 so với tháng 8. Chỉ số này cũng giảm 0,1% so với cùng kỳ năm ngoai – mức giảm đầu tiên kể từ 2016. Các vấn đề trong lĩnh vực khai thác, giá dầu thấp và đình công tại gã khổng lồ sản xuất ô tô General Motors đều tác động đến sản lượng. Các số liệu làm gia tăng lo ngại về một cuộc suy thoái kinh tế.

Lực lượng an ninh buộc phải đưa các nhà lập pháp đối lập ra khỏi phòng họp Hội đồng lập pháp Hong Kong vì đã phản đối Carrie Lam, Trưởng đặc khu của lãnh thổ. Họ giơ cao những tấm bảng vẽ bà Lam với đôi tay vấy máu, sau khi một nhà hoạt động dân chủ bị tấn công trên đường phố. Hôm thứ Tư, bà Lam đã phải bỏ dở bài phát biểu chính sách hằng năm của mình trước Hội đồng lập pháp khi các nhà lập pháp liên tục la ó phản đối bà.

Unilever, nhà sản xuất xà phòng Dove và kem Ben & Jerry của Anh-Hà Lan, đã công bố doanh số thấp hơn dự kiến trong quý 3. Tiêu thụ chậm lại ở các thị trường mới nổi như Ấn Độ và Trung Quốc phần nào giải thích cho các con số đáng thất vọng. Doanh số của Unilever trong năm nay tăng chậm hơn so với đối thủ Nestlé, đại gia hàng tiêu dùng Thụy Sĩ.

Ít nhất 9 người chết trong các cuộc biểu tình ở Conakry, thủ đô Guinea. Họ phản đối việc Tổng thống Alpha Condé có thể sẽ thay đổi hiến pháp để cho phép mình tranh cử nhiệm kỳ ba. Ông này được bầu lần đầu vào năm 2010; nhiệm kỳ 5 năm thứ hai của ông sẽ kết thúc vào năm sau.

Số liệu thu nhập mới nhất của Netflix đã tạo ra một cú hích với các nhà đầu tư, mặc dù công ty không đạt được mục tiêu về lượng người đăng ký mới. Dịch vụ phát trực tuyến có thêm 6,8 triệu thuê bao mới trong quý 3, ít hơn 200.000 so với dự kiến. Tuy nhiên, thu nhập trên mỗi cổ phiếu cao hơn kỳ vọng của các nhà phân tích, khiến giá cổ phiếu tăng vọt.

TIÊU ĐIỂM

Trung Quốc sắp công bố số liệu tăng trưởng kinh tế quý 3

Kể từ khi bắt đầu công bố số liệu GDP hàng quý vào năm 1992, Trung Quốc chưa bao giờ báo cáo mức tăng trưởng so với cùng kì năm trước dưới 6% trong bất kỳ quý nào. Điều đó có thể thay đổi vào hôm nay với việc công bố số liệu của quý 3/2019. Cuộc chiến thương mại đã làm tổn thương xuất khẩu. Và ngành xây dựng bị hạn chế trước lễ kỷ niệm 70 năm quốc khánh vào ngày 1 tháng 10. Trung Quốc không muốn cắt giảm lãi suất quyết liệt hơn để phản ứng lại suy thoái vì nợ trái phiếu doanh nghiệp đang ở mức cao và lạm phát chạm mức trần mục tiêu 3% của chính phủ (một phần do giá thịt lợn tăng cao).

Nhờ khởi đầu tốt hồi đầu năm, Trung Quốc có thể vẫn sẽ đạt mục tiêu tăng trưởng 6-6,5% cho cả năm 2019. Và bất kể con số nói gì, tốc độ tăng trưởng thực tế có thể còn thấp hơn trong quá khứ khi mà dữ liệu của Trung Quốc lúc đó thậm chí còn kém tin cậy hơn bây giờ. Số liệu tăng trưởng quý của Trung Quốc chưa bao giờ thấp hơn. Nhưng công tác thống kê của họ là rất tồi tệ.

Thỏa thuận Brexit được chuyển lên Quốc hội Anh

Với việc EU và Anh đã đồng ý về thỏa thuận sửa đổi, kịch tích giờ chuyển đến Hạ viện Anh. Ngày mai, Quốc hội sẽ tổ chức phiên họp ngày thứ Bảy lần đầu tiên kể từ Chiến tranh Falklands năm 1982 để quyết định đưa thỏa thuận này vào luật pháp Anh. Nhưng tình hình nghị viện khiến điều này trở nên xa vời. Đảng Liên minh Dân chủ với 10 ghế đã tuyên bố phản đối thỏa thuận sửa đổi. Nhóm Nghiên cứu châu Âu cứng rắn có vẻ như sẽ bỏ phiếu ủng hộ, trừ một hoặc hai ngoại lệ.

Nhưng ông Boris Johnson vẫn sẽ cần phải giành được sự ủng hộ của 21 nghị sĩ Đảng Bảo thủ phản đối Brexit và một số lượng đáng kể các nghị sĩ Công đảng đại diện cho các đơn vị bầu cử ủng hộ Anh rời EU. Công đảng có vẻ sẽ cố gắng làm hỏng thỏa thuận. Cơ hội tốt nhất để ông Johnson thành công là đưa ra cho các nghị sĩ hai lựa chọn rõ ràng: hoặc thỏa thuận này hoặc không có thỏa thuận nào cả.

Thương vụ IPO của Aramco

Tập đoàn quốc doanh Saudi Aramco, công ty dầu mỏ lớn nhất thế giới, dự kiến sẽ sớm IPO một phần cổ phần của mình. Các báo cáo cho biết kế hoạch đã bị trì hoãn. Thời điểm IPO có lúc đã bị xem là không phù hợp. Tháng trước máy bay không người lái của Iran hoặc các đồng minh của họ bắn trúng hai cơ sở của Aramco. Giá dầu đang giảm xuống khoảng 60 đô la một thùng trong bối cảnh lo ngại suy thoái kinh tế. Nhưng đợt chào bán trái phiếu đầu tiên của Aramco hồi tháng Tư thành công đã thúc đẩy niềm tin rằng việc niêm yết trên sàn chứng khoán sẽ là một chiến thắng tương tự.

Thái tử Muhammad bin Salman muốn sử dụng đợt bán cổ phần này để huy động tiền mặt để đầu tư vào các ngành công nghiệp khác nhằm đa dạng hóa nền kinh tế của đất nước. Aramco có thể sẽ niêm yết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Ảrập Saudi vào cuối năm nay. Nhiều nhà đầu tư toàn cầu, không chắc chắn về nhu cầu dầu dài hạn, đã giảm hứng thú với lĩnh vực này. Aramco đang hy vọng lợi nhuận 111 tỷ đô la của mình đủ hấp dẫn khiến các nhà đầu tư không thể cưỡng lại.

Cuộc bầu cử tổng thống Bolivia

Người Bolivia sẽ đi bầu tổng thống và tất cả các thành viên quốc hội vào Chủ nhật tuần này. Tổng thống đương nhiệm cánh tả, Evo Morales, đang nhắm đến nhiệm kỳ thứ tư trên nền tảng kinh tế ổn định. Nhờ sự bùng nổ giá hàng hóa cơ bản và các chính sách phân phối lại, tăng trưởng hàng năm trung binh đạt 5% kể từ khi ông nhậm chức vào năm 2006. Tỷ lệ dân số sống dưới mức 1,90 đô la một ngày đã giảm 2/3.

Nhưng mức độ ủng hộ dành cho ông Morales bị đe dọa bởi nỗi tức giận của công chúng nhắm vào phản ứng chậm chạp của ông trước các vụ cháy ở rừng Amazon Bolivia, bên cạnh việc ông tiếp tục tranh cử bất chấp hiến pháp và kết quả của một cuộc trưng cầu dân ý. Chính phủ đang chi rất nhiều tiền cho tuyên truyền và quà tặng – bao gồm cả lò nướng và máy kéo – để cố gắng ngăn chặn vòng bỏ phiếu thứ hai với Carlos Mesa, một cựu tổng thống, vào 15 tháng 12. Ngưỡng để đạt chiến thắng hoàn toàn ở vòng đầu tiên là 40%, với mười điểm cao hơn so với đối thủ gần nhất. Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy mục tiêu này sẽ có thể đạt được.

Cuộc chiến thương mại máy bay Âu-Mỹ

Một loạt các doanh nghiệp châu Âu xuất khẩu sang Mỹ hôm nay sẽ bắt đầu chịu thiệt hại xuất phát từ tranh chấp về trợ cấp chính phủ dành cho các nhà sản xuất máy bay. Cùng với mức thuế 10% áp cho máy bay và bộ phận của Airbus, một danh sách hàng hóa, bao gồm phô mai, thịt ướp muối, rượu vang và thậm chí cả lò vi sóng công nghiệp, cũng sẽ chịu mức thuế mới 25%. Tổ chức Thương mại Thế giới cho phép các biện pháp phòng vệ trị giá 7,5 tỷ đô la nhắm vào các quốc gia sản xuất các bộ phận cho máy bay Airbus để trả đũa các khoản trợ cấp mà công ty này nhận được dưới dạng các khoản vay lãi suất thấp.

Khiếu nại của Boeing, đối thủ của Airbus, được đệ trình khoảng 15 năm trước, và gặp phải một vụ kiện ngược lại từ Airbus. WTO tuyên bố Boeing cũng nhận được trợ cấp bất hợp pháp từ chính phủ; tổ chức này sẽ quyết định mức thuế mà châu Âu có thể áp dụng đối với Mỹ vào đầu năm 2020. Cả hai bên đều nói về một thỏa thuận mà không hề ngồi vào bàn đàm phán. Trong khi đó, thiệt hại từ tranh chấp về máy bay đang được cảm nhận rõ trên mặt đất.