Khoa Học Thực Nghiệm & Tâm Linh
Việt Cộng Ăn Mặn, Nhân Dân Khát Nước: Những cánh đồng hấp hối vì hạn, mặn
Rồi đây, khi những cánh đồng Tây Nam Bộ khô khốc vì thiếu nước ngọt, những miệt vườn trơ trọi, những dòng sông không còn tôm cá và bầu trời cũng không còn bóng chim bởi nạn săn bắn,
Rồi
đây, khi những cánh đồng Tây Nam Bộ khô khốc vì thiếu nước ngọt, những
miệt vườn trơ trọi, những dòng sông không còn tôm cá và bầu trời cũng
không còn bóng chim bởi nạn săn bắn, thói quen ăn nhậu thịt chim thì Tây
Nam Bộ sẽ ra sao? Câu hỏi của ông Thiện có lẽ cũng là câu hỏi chung cho
người Việt Nam chứ không còn là câu hỏi của người nông dân Tây Nam Bộ
nữa!
Những con kênh nhiễm mặn ngày càng trở nên quen thuộc.AFP photo
Người dân Tây Nam Bộ đang đối mặt với nguy cơ không còn ruộng đồng để canh tác. Ở
một số tỉnh như Bến Tre, Kiên Giang, Long An, người nông dân nơi đây
vốn tự tin mình đang sống giữa vựa lúa và người ta có thể thiếu bất kỳ
thứ gì nhưng không thể thiếu lúa, thiếu gạo. Tuy nhiên, tình trạng hạn,
mặn và những cánh đồng có nguy cơ mất khả năng cưu mang cây lúa, dẫn đến
hệ quả mất mùa và đói kém với người nông dân đang là chuyện đau đầu ở
các tỉnh này. Nguyên nhân của vấn đề này ở đâu? Đây vẫn là một câu hỏi đang còn bỏ ngỏ.
Những dòng sông mặn
Một cán bộ sở nông nghiệp phát triển nông thôn không muốn nêu tên ở tỉnh Long An cho biết: “Các
tỉnh khách như Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Kiên Giang cũng bị rồi.
Ruộng mà nước mặn vô thì không được, cây ăn trái cũng hỏng. Người ta
đang cố gắng xây những cây nước máy để xài, đi ghe thuyền thì mua theo
nước ngọt để mang theo, hiện tại người dân phải mua nước ngọt để xài.
Người ta có những cái đập để ngăn nước mặn, khi thấy nước mặn vô thì
người ta ngăn lại để giữ chút nước ngọt còn lại để xài. Sinh hoạt khó
khăn hơn khi thiếu nước ngọt.”
Vị
này cho rằng nguyên nhân chính của hạn, mặn không phải là thời tiết
thay đổi. Bởi tình trạng nắng hạn vẫn chưa hề xảy ra ở Tây Nam Bộ và
không thể nói rằng vì hạn hán mà các cánh đồng ở Kiên Giang, Long An,
Bến Tre, An Giang, Sóc Trăng và nhiều tỉnh khác đang chết dần chết mòn
vì thiếu nước, vì mặn.
Tuy mới nhiễm mặn nhưng mà hậu quả quá nghiêm trọng. Bởi như hoa màu nó bị nhiễm mặn nó đâu phát triển được, năng suất sụt giảm, khắc phục phải rất lâu… Nông dân tên Thiện
Vị
này cho rằng nguyên nhân chính của tình trạng hạn, mặn ở các tỉnh Tây
Nam Bộ vẫn là các con đập chứa ở thượng nguồn sông Mê Kông, tức là sông
Cửu Long. Bởi lực đẩy của
nước vẫn là vấn đề then chốt để thủy triều ngoài biển khỏi xâm nhập vào
đồng bằng. Dòng chảy ổn định của sông Cửu Long mấy ngàn năm nay, thậm
chí hàng triệu năm nay đã mang phù sa mỗi mùa mưa lũ để bồi đắp hình
thành đồng bằng sông Cửu Long.
Và
khi nói về đồng bằng sông Cửu Long, người ta sẽ nói đến những con sông
tràn ngập phù sa, những cánh đồng cò bay thẳng cánh và lúa trĩu hạt hay
những khu vườn xanh ngút mắt, trái ngọt, chim chóc và con người hiền
lành. Nói về miệt Tây Nam Bộ, đôi khi giống như nói vể một truyền thuyết
giữa đời thường với con người hiền hòa, cây trái chín ngọt và chim bay
rợp trời, cá lượn đầy sông, lúa thóc đầy bồ. Một sự bình an nào đó
thoáng qua khi nói đến ba chữ Tây Nam Bộ.
Nhưng hiện tại, đây chỉ là một chuyện cổ tích hay một quá khứ xa xôi nào đó, người dân Tây Nam Bộ đang chết dần chết mòn vì những con đập thủy điện thượng nguồn sông Mê Kông.
Hiện nay đã có hàng chục ngàn héc ta diện tích trên tổng diện tích đồng
bằng sông Cửu Long bị hạn, mặn. Trong đó, những tỉnh có cao độ kém so
với mực nước biển là chịu ảnh hưởng nặng nhất.
Bởi
các nhánh sông khô cạn, thiếu lực đẩy của nước nên mỗi dịp giữa tháng
và đầu tháng, mực thủy triều dâng cao và tha hồ tràn vào các nhánh sông,
từ đây, nước các nhánh sông sẽ tràn vào đồng ruộng. Bởi hầu hết ruộng
đồng Tây Nam Bộ đều dùng thủy lợi tự nhiên từ các con sông chứ không
dùng máy bơm như các cánh đồng miền Trung hay miền Bắc nên khi nước sông
tràn vào, nếu không kịp đóng cửa ngăn nước thì coi như tai họa đã đến.
Và
các cửa thoát nước hay xả nước dẫn vào các cánh đồng đều được xây dựng
theo phương pháp thủ công, gia truyền từ hàng trăm năm nay, cấu trúc khá
đơn giản. Điều này dẫn đến khi có nước mặn tràn vào, tác động của con
người chỉ là sự gắng gượng, không có hiệu quả. Và nước mặn đi đến đâu
thì đồng lúa bị ngập mặn đến đó.
Tại
trạm Tân An trên sông Vàm Cỏ Tây, từ tháng Ba đến đầu tháng Năm, nguồn
nước ngọt có khả năng xuất hiện một vài ngày vào lúc chân triều thời kỳ
kém, thời gian còn lại nước mặn hoàn toàn.
Viện
Khoa học Thủy lợi miền Nam dự báo độ mặn cửa Định An dọc sông Hậu từ
tháng Hai tới tháng Năm năm 2016 sẽ mất khả năng lấy nước ngọt như khu
vực lân cận cống Cần Chông tại trạm Tân Hóa. Đặc biệt, dọc sông Cái Lớn,
tại trạm Gò Quao, từ cuối tháng Hai trở đi mặn cao, gần như không xuất
hiện nước ngọt.
Tại
Đồng bằng sông Cửu Long, với mặn xuất hiện sớm, xâm nhập sâu và kéo dài
sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng hai loại hình sản xuất là nuôi tôm ven biển
và vụ Đông Xuân 2015 – 2016.
Vị
này cho rằng nêu lý do hiện tượng El Nino chi phối làm ảnh hưởng các
cánh đồng Tây Nam Bộ là cách nói không thật. Bởi lưu lượng nước trên các
nhánh sông Cửu Long chỉ còn lại chưa bằng một phần ba so với trước khi
các đập thủy điện phía thượng nguồn đi vào hoạt động.
Ví
dụ như sông Vàm Cỏ Tây chảy qua tỉnh Long An, trước đây ba năm, mực
nước vào tháng Giêng, tháng Hai âm lịch sẽ dẫn từ ba đến bốn mét và mực
nước vào mùa mưa lũ thì dâng lên sáu hoặc bảy mét, có khi mười mét so
với mực nước biển. Nhưng hiện tại, mực nước chỉ dao động từ một đến hai
mét so với mực nước biển. Trong tình trạng này, khi thủy triều lên, nước
biển dễ dàng tràn vào các con sông. Và hậu quả của nó là các cánh đồng
sẽ thừa muối nhưng lại thiếu nước ngọt để sản xuất.
Hiện
tại trên con sông này, chiều dài xâm nhập mặn đã lên hơn 100km, nhiều
gia đình đang lâm vào tình trạng thiếu nước ngọt để sinh hoạt.
Những khu vườn cũng hấp hối vì mặn
Một nông dân tên Thiện, hiện sống tại huyện Ba Tri tỉnh Bến tre, chia sẻ: “Tuy
mới nhiễm mặn nhưng mà hậu quả quá nghiêm trọng. Bởi như hoa màu nó bị
nhiễm mặn nó đâu phát triển được, năng suất sụt giảm, khắc phục phải rất
lâu…”
Theo
ông Thiện, chuyện hạn, mặn không chỉ dừng lại ở các cánh đồng trồng lúa
Tây Nam Bộ mà còn ảnh hưởng nặng nề đến các vườn cây ăn trái. Bởi hầu
hết nguồn nước tưới cây ăn trái ở Tây Nam Bộ đều dựa vào các con sông.
Người ta dùng máy bơm công suất lớn để đẩy nước từ các con sông vào
tưới vườn.
Và
nước được phun trực tiếp lên các đọt cây, trái cây. Một khi nước bị
nhiễm mặn sẽ dẫn đến hậu quả chỉ cần tưới hai lần, trái, hoa và lá sẽ bị
rụi và thối rữa sau một ngày nắng. Và đương nhiên người nông dân không
phải ai cũng có thiết bị để đo nồng độ mặn của nước nên chuyện cả một
vườn cây bị rụng trái, khô đọt, rụng hoa sau vài ngày tưới là chuyện
bình thường.
Các tỉnh khách như Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Kiên Giang cũng bị rồi. Ruộng mà nước mặn vô thì không được, cây ăn trái cũng hỏng - Một cán bộ sở NN-PTNT
Ông
Thiện cho biết thêm là các vườn cây miệt Tây Nam Bộ có trĩu ngọt hay
không là nhờ vào lượng nước mang phù sa tưới cây mỗi ngày. Người làm
vườn nào ở Tây Nam Bộ cũng có thói quen bơm nước tưới cây mỗi ngày. Việc
tưới diễn ra từ tám giờ sáng đến mười giờ sáng. Những ngày nắng hạn,
việc tưới cây sẽ được thực hiện hai lần trong một ngày.
Và
với đà thiếu nước khi mặn xâm nhập như đang thấy, các vườn cây ăn trái
và hoa màu ở miệt Tây Nam Bộ đang thực sự đối mặt với nguy cơ chết trắng
khi mùa nắng tới. Bởi mùa nắng, lượng nước ở các con sông còn xuống
thấp hơn và không riêng gì hai hecta ớt của ông Thiện bị chết hay nhiều
chục hecta vườn ổi, sầu riêng, xoài, mận, nhãn của nhiều nông dân khác ở
đây đang chết mà sẽ rất nhiều vườn cây nữa cũng sẽ chết.
Và
rồi đây, khi những cánh đồng Tây Nam Bộ khô khốc vì thiếu nước ngọt,
những miệt vườn trơ trọi, những dòng sông không còn tôm cá và bầu trời
cũng không còn bóng chim bởi nạn săn bắn, thói quen ăn nhậu thịt chim
thì Tây Nam Bộ sẽ ra sao?
Câu hỏi của ông Thiện có lẽ cũng là câu hỏi chung cho người Việt Nam chứ không còn là câu hỏi của người nông dân Tây Nam Bộ nữa!
http://www.rfa.org/vietnamese/reportfromvn/the-dying-fields-bc-drought-salty-ttvn-03012016115340.html
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- "Sinh thái học dưới góc nhìn của Tam giáo" - Gs Thái Công Tụng / Trần Văn Giang (ghi lại)
- Chuyện Ukraine : Mặt trận không tiếng súng Cyberwar (Chiến tranh mạng) – Trần Lý ( TVQ chuyển )
- Tàu thăm dò Perseverance hạ cánh sao Hỏa sau '7 phút kinh hoàng'
- Các nhà nghiên cứu tìm ra công nghệ mới cho phép sạc điện thoại thông qua sóng Wi-Fi
- Các nhà nghiên cứu tìm ra công nghệ mới cho phép sạc điện thoại thông qua sóng Wi-Fi
Việt Cộng Ăn Mặn, Nhân Dân Khát Nước: Những cánh đồng hấp hối vì hạn, mặn
Rồi đây, khi những cánh đồng Tây Nam Bộ khô khốc vì thiếu nước ngọt, những miệt vườn trơ trọi, những dòng sông không còn tôm cá và bầu trời cũng không còn bóng chim bởi nạn săn bắn,
Rồi
đây, khi những cánh đồng Tây Nam Bộ khô khốc vì thiếu nước ngọt, những
miệt vườn trơ trọi, những dòng sông không còn tôm cá và bầu trời cũng
không còn bóng chim bởi nạn săn bắn, thói quen ăn nhậu thịt chim thì Tây
Nam Bộ sẽ ra sao? Câu hỏi của ông Thiện có lẽ cũng là câu hỏi chung cho
người Việt Nam chứ không còn là câu hỏi của người nông dân Tây Nam Bộ
nữa!
Những con kênh nhiễm mặn ngày càng trở nên quen thuộc.AFP photo
Người dân Tây Nam Bộ đang đối mặt với nguy cơ không còn ruộng đồng để canh tác. Ở
một số tỉnh như Bến Tre, Kiên Giang, Long An, người nông dân nơi đây
vốn tự tin mình đang sống giữa vựa lúa và người ta có thể thiếu bất kỳ
thứ gì nhưng không thể thiếu lúa, thiếu gạo. Tuy nhiên, tình trạng hạn,
mặn và những cánh đồng có nguy cơ mất khả năng cưu mang cây lúa, dẫn đến
hệ quả mất mùa và đói kém với người nông dân đang là chuyện đau đầu ở
các tỉnh này. Nguyên nhân của vấn đề này ở đâu? Đây vẫn là một câu hỏi đang còn bỏ ngỏ.
Những dòng sông mặn
Một cán bộ sở nông nghiệp phát triển nông thôn không muốn nêu tên ở tỉnh Long An cho biết: “Các
tỉnh khách như Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Kiên Giang cũng bị rồi.
Ruộng mà nước mặn vô thì không được, cây ăn trái cũng hỏng. Người ta
đang cố gắng xây những cây nước máy để xài, đi ghe thuyền thì mua theo
nước ngọt để mang theo, hiện tại người dân phải mua nước ngọt để xài.
Người ta có những cái đập để ngăn nước mặn, khi thấy nước mặn vô thì
người ta ngăn lại để giữ chút nước ngọt còn lại để xài. Sinh hoạt khó
khăn hơn khi thiếu nước ngọt.”
Vị
này cho rằng nguyên nhân chính của hạn, mặn không phải là thời tiết
thay đổi. Bởi tình trạng nắng hạn vẫn chưa hề xảy ra ở Tây Nam Bộ và
không thể nói rằng vì hạn hán mà các cánh đồng ở Kiên Giang, Long An,
Bến Tre, An Giang, Sóc Trăng và nhiều tỉnh khác đang chết dần chết mòn
vì thiếu nước, vì mặn.
Tuy mới nhiễm mặn nhưng mà hậu quả quá nghiêm trọng. Bởi như hoa màu nó bị nhiễm mặn nó đâu phát triển được, năng suất sụt giảm, khắc phục phải rất lâu… Nông dân tên Thiện
Vị
này cho rằng nguyên nhân chính của tình trạng hạn, mặn ở các tỉnh Tây
Nam Bộ vẫn là các con đập chứa ở thượng nguồn sông Mê Kông, tức là sông
Cửu Long. Bởi lực đẩy của
nước vẫn là vấn đề then chốt để thủy triều ngoài biển khỏi xâm nhập vào
đồng bằng. Dòng chảy ổn định của sông Cửu Long mấy ngàn năm nay, thậm
chí hàng triệu năm nay đã mang phù sa mỗi mùa mưa lũ để bồi đắp hình
thành đồng bằng sông Cửu Long.
Và
khi nói về đồng bằng sông Cửu Long, người ta sẽ nói đến những con sông
tràn ngập phù sa, những cánh đồng cò bay thẳng cánh và lúa trĩu hạt hay
những khu vườn xanh ngút mắt, trái ngọt, chim chóc và con người hiền
lành. Nói về miệt Tây Nam Bộ, đôi khi giống như nói vể một truyền thuyết
giữa đời thường với con người hiền hòa, cây trái chín ngọt và chim bay
rợp trời, cá lượn đầy sông, lúa thóc đầy bồ. Một sự bình an nào đó
thoáng qua khi nói đến ba chữ Tây Nam Bộ.
Nhưng hiện tại, đây chỉ là một chuyện cổ tích hay một quá khứ xa xôi nào đó, người dân Tây Nam Bộ đang chết dần chết mòn vì những con đập thủy điện thượng nguồn sông Mê Kông.
Hiện nay đã có hàng chục ngàn héc ta diện tích trên tổng diện tích đồng
bằng sông Cửu Long bị hạn, mặn. Trong đó, những tỉnh có cao độ kém so
với mực nước biển là chịu ảnh hưởng nặng nhất.
Bởi
các nhánh sông khô cạn, thiếu lực đẩy của nước nên mỗi dịp giữa tháng
và đầu tháng, mực thủy triều dâng cao và tha hồ tràn vào các nhánh sông,
từ đây, nước các nhánh sông sẽ tràn vào đồng ruộng. Bởi hầu hết ruộng
đồng Tây Nam Bộ đều dùng thủy lợi tự nhiên từ các con sông chứ không
dùng máy bơm như các cánh đồng miền Trung hay miền Bắc nên khi nước sông
tràn vào, nếu không kịp đóng cửa ngăn nước thì coi như tai họa đã đến.
Và
các cửa thoát nước hay xả nước dẫn vào các cánh đồng đều được xây dựng
theo phương pháp thủ công, gia truyền từ hàng trăm năm nay, cấu trúc khá
đơn giản. Điều này dẫn đến khi có nước mặn tràn vào, tác động của con
người chỉ là sự gắng gượng, không có hiệu quả. Và nước mặn đi đến đâu
thì đồng lúa bị ngập mặn đến đó.
Tại
trạm Tân An trên sông Vàm Cỏ Tây, từ tháng Ba đến đầu tháng Năm, nguồn
nước ngọt có khả năng xuất hiện một vài ngày vào lúc chân triều thời kỳ
kém, thời gian còn lại nước mặn hoàn toàn.
Viện
Khoa học Thủy lợi miền Nam dự báo độ mặn cửa Định An dọc sông Hậu từ
tháng Hai tới tháng Năm năm 2016 sẽ mất khả năng lấy nước ngọt như khu
vực lân cận cống Cần Chông tại trạm Tân Hóa. Đặc biệt, dọc sông Cái Lớn,
tại trạm Gò Quao, từ cuối tháng Hai trở đi mặn cao, gần như không xuất
hiện nước ngọt.
Tại
Đồng bằng sông Cửu Long, với mặn xuất hiện sớm, xâm nhập sâu và kéo dài
sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng hai loại hình sản xuất là nuôi tôm ven biển
và vụ Đông Xuân 2015 – 2016.
Vị
này cho rằng nêu lý do hiện tượng El Nino chi phối làm ảnh hưởng các
cánh đồng Tây Nam Bộ là cách nói không thật. Bởi lưu lượng nước trên các
nhánh sông Cửu Long chỉ còn lại chưa bằng một phần ba so với trước khi
các đập thủy điện phía thượng nguồn đi vào hoạt động.
Ví
dụ như sông Vàm Cỏ Tây chảy qua tỉnh Long An, trước đây ba năm, mực
nước vào tháng Giêng, tháng Hai âm lịch sẽ dẫn từ ba đến bốn mét và mực
nước vào mùa mưa lũ thì dâng lên sáu hoặc bảy mét, có khi mười mét so
với mực nước biển. Nhưng hiện tại, mực nước chỉ dao động từ một đến hai
mét so với mực nước biển. Trong tình trạng này, khi thủy triều lên, nước
biển dễ dàng tràn vào các con sông. Và hậu quả của nó là các cánh đồng
sẽ thừa muối nhưng lại thiếu nước ngọt để sản xuất.
Hiện
tại trên con sông này, chiều dài xâm nhập mặn đã lên hơn 100km, nhiều
gia đình đang lâm vào tình trạng thiếu nước ngọt để sinh hoạt.
Những khu vườn cũng hấp hối vì mặn
Một nông dân tên Thiện, hiện sống tại huyện Ba Tri tỉnh Bến tre, chia sẻ: “Tuy
mới nhiễm mặn nhưng mà hậu quả quá nghiêm trọng. Bởi như hoa màu nó bị
nhiễm mặn nó đâu phát triển được, năng suất sụt giảm, khắc phục phải rất
lâu…”
Theo
ông Thiện, chuyện hạn, mặn không chỉ dừng lại ở các cánh đồng trồng lúa
Tây Nam Bộ mà còn ảnh hưởng nặng nề đến các vườn cây ăn trái. Bởi hầu
hết nguồn nước tưới cây ăn trái ở Tây Nam Bộ đều dựa vào các con sông.
Người ta dùng máy bơm công suất lớn để đẩy nước từ các con sông vào
tưới vườn.
Và
nước được phun trực tiếp lên các đọt cây, trái cây. Một khi nước bị
nhiễm mặn sẽ dẫn đến hậu quả chỉ cần tưới hai lần, trái, hoa và lá sẽ bị
rụi và thối rữa sau một ngày nắng. Và đương nhiên người nông dân không
phải ai cũng có thiết bị để đo nồng độ mặn của nước nên chuyện cả một
vườn cây bị rụng trái, khô đọt, rụng hoa sau vài ngày tưới là chuyện
bình thường.
Các tỉnh khách như Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Kiên Giang cũng bị rồi. Ruộng mà nước mặn vô thì không được, cây ăn trái cũng hỏng - Một cán bộ sở NN-PTNT
Ông
Thiện cho biết thêm là các vườn cây miệt Tây Nam Bộ có trĩu ngọt hay
không là nhờ vào lượng nước mang phù sa tưới cây mỗi ngày. Người làm
vườn nào ở Tây Nam Bộ cũng có thói quen bơm nước tưới cây mỗi ngày. Việc
tưới diễn ra từ tám giờ sáng đến mười giờ sáng. Những ngày nắng hạn,
việc tưới cây sẽ được thực hiện hai lần trong một ngày.
Và
với đà thiếu nước khi mặn xâm nhập như đang thấy, các vườn cây ăn trái
và hoa màu ở miệt Tây Nam Bộ đang thực sự đối mặt với nguy cơ chết trắng
khi mùa nắng tới. Bởi mùa nắng, lượng nước ở các con sông còn xuống
thấp hơn và không riêng gì hai hecta ớt của ông Thiện bị chết hay nhiều
chục hecta vườn ổi, sầu riêng, xoài, mận, nhãn của nhiều nông dân khác ở
đây đang chết mà sẽ rất nhiều vườn cây nữa cũng sẽ chết.
Và
rồi đây, khi những cánh đồng Tây Nam Bộ khô khốc vì thiếu nước ngọt,
những miệt vườn trơ trọi, những dòng sông không còn tôm cá và bầu trời
cũng không còn bóng chim bởi nạn săn bắn, thói quen ăn nhậu thịt chim
thì Tây Nam Bộ sẽ ra sao?
Câu hỏi của ông Thiện có lẽ cũng là câu hỏi chung cho người Việt Nam chứ không còn là câu hỏi của người nông dân Tây Nam Bộ nữa!
http://www.rfa.org/vietnamese/reportfromvn/the-dying-fields-bc-drought-salty-ttvn-03012016115340.html