Lời giới thiệu 

Mùa cưới Việt Nam sắp bắt đầu.  Trong vấn đề cưới hỏi, với rất nhiều hủ tục mà phần lớn bắt chước Tàu, dân Việt mình không có can đảm sửa đổi: tức là bỏ cái xấu giữ cái tốt; bỏ cái rườm rà giữ sự giản dị và trang nghiêm.  Có nhiều khi, đám cưới là một thứ khổ sai cho cô dâu chú rể, và cả khách được mời đến tham dự. 

Mời quý vị đọc bài sau đây của Nhà Văn Trần Đình Ngọc.  

TVG

*

Liếc nhìn đồng hồ, tôi thấy đã 7 giờ rưỡi. Mấy người đàn ông ngồi chung bàn với tôi thỉnh thoảng cũng ngó đồng hồ. Các bà vợ những ông này đang nói chuyện về thẩm mỹ. Câu chuyện hút mỡ đùi, mỡ mông, mỡ mí mắt, mỡ bắp tay… khá hấp dẫn cũng làm các bà, và cả chúng tôi, quên được cái thời gian chờ đợi vô vị này.

Chúng tôi đã được mời vào bàn này ngồi từ 6 giờ 45 sau khi chụp hình với cô dâu chú rể.  Trên thiệp mời, đám cưới mời 6 giờ 30, khoảng bảy giờ người đến đã đông và đã hơn 7 giờ 30 mà vẫn chưa thấy gì nhúc nhích gì hết?  Nhạc “chết” vẫn rỉ rả chơi, người vẫn đi đi lại lại, bố mẹ chú rể vẫn đứng ở cửa vào đón khách, cô dâu chú rể vẫn chụp hình chung với từng cặp và từng vị khách, cuốn sổ lưu niệm vẫn có người ký... Thế thì đến bao giờ mới nhúc nhích đây?  Thiệt tình!

Rất may vừa đúng 8 giờ thì có một cô MC lên “micro” thông báo sẽ sắp bắt đầu. Sẽ thôi chứ cũng vẫn chưa thấy gì?  Cô cũng nhã nhặn xin lỗi bằng tiếng Việt và tiếng Anh - vì có dăm, bảy người khách Mỹ - rằng đã bắt đầu hơi trễ. Dầu sao, đa số thực khách cũng thở phào nhẹ nhõm vì giờ mong đợi sắp tới.

Phải 15 phút sau, lễ “nghênh rước” cô dâu, chú rể mới bắt đầu. Đi đầu là 6 anh phù rể và 6 cô phù dâu, đôi nào đôi ấy cặp tay từ ngoài cửa thong thả tiến vào sân khấu. Rồi đến 4 cháu trai, 4 cháu gái tuổi từ 7, 8. 10… Các cháu gái thỉnh thoảng lại rải “confetti” hoặc các cánh hoa rời trông rất vui mắt. Sau cùng là chú rể và cô dâu.

Sau khi “đám rước” này lên sân khấu, cô MC liền mời cha mẹ đôi bên, cả những người quan trọng như chú bác, cô dì, đã được để sẵn trong danh sách. Những vai vế kém vào hàng cháu, bạn v..v.. thì chỉ đứng lên ngay tại bàn khi đuợc giới thiệu. Tiếp là bài “diễn văn” của cha chú rể, người chủ hôn. Ông cám ơn đi cám ơn lại những anh em đồng ngũ với ông khi xưa đã “vị tình chứ không vị thực” mà đến với ông. Tình “huynh đệ chi binh” xưa kia vẫn khắng khít keo sơn cho dến nay ở nơi đất khách quê người này thật là đáng quý biết bao!?

Thưc khách bên dưới có người ngồi nghe, thỉnh thoảng nhón bốc một hột lạc; có người bần thần nét mặt vì thấy “phe ta” còn diễn, e còn lâu mới bắt đầu được.

Cũng may ông chủ hôn chỉ nói chừng hơn mười phút vì bà vợ đứng cạnh có lẽ đã nhột vì khai diễn quá trễ, hai lần bà thầm thì vào tai ông cái gì đó?  Lúc ông chấm dứt, một tràng vỗ tay thật to.  Tôi nghe có mấy tiếng thở phào nhẹ nhõm ngay tại bàn tôi và có lẽ cũng cả của tôi. Dăm vị khách giơ chiếc ly chỉ mới có đá cục lên mời nhau, như cái kiểu ta bắt đầu được rồi đó.

Nhưng chưa mừng đưọc mấy giây thì cô MC lại giới thiệu “đáp từ” của ông Sui gia nhà gái, ông bố cô dâu. Ông này không mặc “com-plê” mà mặc quốc phục, khăn đóng áo gấm xanh chữ thọ; coi xa như ông vua cuối cùng của nhà Nguyễn. Ông thò tay vào túi cầm ra một xấp giấy như kiểu đọc sớ Táo quân. Hắng giọng hai, ba lần cho trong trẻo, ông mới bắt đầu:

Kính thưa quý cụ trưởng thượng… 

Kính thưa...

Tôi thực không còn nhớ ông đã dùng hai chữ “Kính thưa...” bao nhiêu lần?  Có thể là tôi vốn có tật háu đói.  Thường ở nhà, vào  6 giờ tôi đã ăn cơm tối; phèo phổi, dạ dày lá lách nó đã quen; nay 8 giờ rưỡi rồi mà còn ngâm tôm chúng nên chúng hành tuy là mắt không hoa lắm nhưng tai nghe lùng bùng không rõ; nhất là thực khách đã ào ào mạnh ai nấy nói, chẳng kể gì ông bố cô dâu đang đọc từng hàng chữ viết soạn rất trịnh trọng từ nhà.

Sau khi ông bố cô dâu cúi đầu chào, MC lại giới thiệu chú rể, rồi cô dâu có đôi lời với cha mẹ. Đại để “Ba má đã sinh ra, nuôi dạy chúng con để chúng con có ngày nay. Chúng con có lầm lỗi gì xin ba má tha thứ vv và v..v...”

Cô dâu nói đến đây mủi lòng rơi lệ.

Phần trình diện trên sân khấu đã tạm xong, đoàn người theo nhau đi xuống chỗ ngồi. Đây mới là lúc đáng liên hoan.  Tôi liếc nhìn đồng hồ: 8 giờ 30 (tức sau giờ ấn định là 2 tiếng).

Dĩ nhiên các món ăn bắt đầu được bưng ra. Thực khách mời chào nhau ăn vì ai cũng thấy đã quá trễ. Ban nhạc bắt đầu chơi.  Có lẽ các nhạc công nghĩ đa số thực khách tai nghễnh ngãng nên mở “volume” tối đa. Tôi và bà xã được may sắp ngồi xa sân khấu - tức xa ban nhạc -  mừng vô cùng. Bởi nếu ngồi gần, đôi tai sẽ chịu trận ba tiếng đồng hồ, đinh tai nhức óc, tới lúc về nhà vẫn còn cảm giác lùng bùng khó chịu.

Cũng không phải chỉ riêng chúng tôi mà thấy ai cũng kêu nhạc mở lớn quá. Ca sĩ hát - hay hét - trên sân khấu cùng với những tiếng nhạc dập dình thật lớn.  Quả tình, 90% thực khách không “chịu” thưởng thức âm nhạc vì họ còn đang bận… ăn. Hai mẹ con một bà “mệnh phụ” mặc quần áo quá sang nên không dám đụng tay vào món tôm hùm. Tôm hùm mà không dùng tay thì ăn không xong. Đôi đũa gắp lên nó chỉ trượt đi, mút mát lấy lệ rồi bỏ xuống. Có khi cả dĩa tôm hùm còn nguyên vì thực khách sợ lem tay, lem miệng. Nhưng nếu thiếu món đó (“tôm hùm”) thì lại bị chê là “cheap,” thức ăn không ra gì. Rốt cuộc chỉ nhà hàng có lợi.

Sau đó, hễ đã đi qua món khác, bồi bàn không cần biết tình trạng đĩa tôm mấy chục đô-la này ra sao, còn y nguyên chưa ăn miếng nào cũng kệ, cứ việc dọn đi (?) cho được việc… Hình như có một số phụ nữ, tuổi sồn sồn và tuổi trẻ, đi dự đám cưới là chỉ cốt đi khoe thân người và áo quần, vòng vàng, nhẫn kim cương. Tôi và nhà tôi đã từng ngồi với những người đàn bà, cả bữa tiệc chỉ ăn uống chút đỉnh lấy lệ, chốc lát lại lấy gương ra soi xem mầu môi có lợt, mầu phấn có phai; và lại vội vàng thoa lên một lớp son lớp phấn mới. Câu chuyện có khi đi đến chỗ ồn ào vì những chiếc nhẫn kim cương, bà này khoe 6 ly, bà kia không kém, 6 ly rưỡi, nước D, nước G, nước H đủ thứ danh từ chuyên nghiệp của thợ kim hoàn.

Vừa ăn được vài món thì cả bàn phải sửa soạn để đón tiếp cô dâu, chú rể, cha mẹ cô dâu, cha mẹ chú rể và vài cô phù dâu, vài chú phù rể đến chào bàn. “Gia đình chúng tôi muốn đến từng bàn để cám ơn quý vị đã đường xá xa xôi đến đây với gia đình chúng tôi và các cháu trong bữa tiệc cưới hôm nay.” Bố chú rể đi bàn nào cũng ca một điệp khúc đó - thực ra chẳng có gì khác để nói - mà nào có ít, có đám cưới mời đến 50 bàn tức 500 người, xoàng xoàng cũng 30 bàn, tức 300 người.

Có những người chủ trương mời thật đông cho thêm long trọng. Với họ, đám cưới chỉ lèo tèo một, hai trăm người thì kém vui và kém bề thế.Các cô dâu thời nay chính là những người thích mời cho đông.Có những người, chỉ biết nhau chứ không hề qua lại, chơi với nhau, cả năm không gọi nhau một cú điện thoại, nay bỗng nhiên tấm thiệp cưới thật đẹp và thật trịnh trọng được gửi tới nhà.Có người nghĩ, thôi họ đã nghĩ tới mình, phải sửa soạn đến mừng để tỏ ra lịch thiệp.Thêm một người bạn cũng quý.

Nhưng những vị cao niên ăn tiền già ba cọc ba đồng, cái kiểu không quen lắm cũng dược mời đi dự, mội tháng vài ba đám cưới thì kể cũng kẹt. Ấy là chưa kể phải nhờ vả phương tiện xe cộ người khác vì ban đêm đâu còn xe “bus.” Mặt khác, những thức ăn của nhà hàng phần nhiều là thích hợp cho các người trẻ, khoẻ không cho những người với các chứng bệnh cao máu, cao mỡ, tiểu đường v..v... Một ông bạn già của tôi đi ăn một đám cưới về, đêm đó phải vào nhà thương với tình trạng “Emergency.”  Ông vốn có bệnh tiểu đường, thấy thức ăn ngon, lại đói vì nhịn từ chiều, vui với bạn quá, ăn vào, uống vào, đường lên quá cao rồi xỉu. Một bà vợ của người bạn khác thì không phải vào nhà thương nhưng đêm đó không ngủ được vì bụng cứ “lẩm rẩm” đau cho tới ngày hôm sau.

Trở lại vụ chào bàn, người viết bài này có lần đã đề nghị là đám cưới nên để một cái thùng ngay cửa vào như hòm tiền ở nhà thờ hoặc nhà chùa, dán hàng chữ: “Quí vị muốn mừng cho cô dâu, chú rể xin bỏ bao thư vào thùng này. Các gói quà thì để cạnh.  Cảm ơn.”  Khổ nỗi, có nhiều khi đến giữa bữa tiệc, người nhà kiểm soát thấy không có bao nhiêu bao thư trong thùng, hoảng hồn giục cô dâu chú rể đi chào bàn gấp.  Có những đám cưới, đi theo cô dâu chú rể là mẹ chú rể hoặc mẹ cô dâu, xách theo một cái túi lớn. Khi người đại diện bàn vừa trao các bao thư cho cô dâu hoặc chú rể thì bà này đỡ ngay lấy bỏ vào trong bị cho chắc ăn.

Đám cưới thành ra một vụ “thu thuế thân” để trả cho những gì thực khách đã, đang và sẽ ăn. Nhìn hình thức bề ngoài, nó có vẻ hơi “trắng trợn” không được đẹp mắt.  Có những đám cưới quá đông bàn, thí dụ 50 bàn, vừa phần vì lối đi quá chật, vừa phần “phái đoàn” đi chào bàn quá đông, ít nhất cũng 8 người di chuyển chậm khó khăn, đi mỗi nơi lại còn phải mời mọc nhau “dzô, dzô” chú rể say túy lúy; rồi còn giới thiệu, đáp từ, chụp hình và sau khi đi hết mọi bàn thì cũng mất khá thời gian. Đám cưới vì vậy kéo quá dài.

Sau khi chào bàn rồi, tức là thực khách đã làm xong nhiệm vụ quan trọng, có nhiều thực khách đã rải rác bỏ ra về vì đến từ dầu giờ mời, kể ra mất cả bốn tiếng đồng hồ rồi. Nên lúc cắt bánh, nhiều đám chỉ còn lèo tèo người nhà mặc dù cô MC nói luôn miệng trên “micro” xin quý vị ở đến phút chót.

Rút tỉa những kinh nghiệm về đám cưới ở Hoa kỳ, người viết mạo muội xin đề nghị vài điều “hữu nghị” như thế này:

- Giản dị hóa đám cưới, nhất là dùng vừa phải thời giờ của khách được mời. 

- Người Âu Mỹ thường chỉ tổ chức đám cưới trong vòng thân mật.  Họ chỉ mời những người thân thuộc trong gia đình và những bạn hữu thật thân thiết. Tránh mời những người chỉ quen biết mà không có giao hảo, qua lại hàng ngày, cả tháng không một cú điện thoại thăm hỏi. 

- Đám cưới năm, bảy chục, một trăm người mà thân tình, có lồng cái tinh thần trong đó thì vẫn hơn đám cưới năm, ba trăm người nhưng chỉ là để trình diễn; và tệ hơn để… thu tiền. 

- Thời nay, ở đâu thời giờ cũng quý vì thời giờ đồng nghĩa với tiền bạc và sức khoẻ. Mời 6 giờ thì tối đa 6 giờ rưỡi nên khai mạc, chỉ nửa tiếng du di. Không thể để cả trăm người chờ đợi một vài người dù người đó có quan trọng đến đâu cho bữa tiệc. Cô dâu chú rể là hai người quan trọng nhất đã có mặt rồi là cứ theo giờ khắc đã định mà thi hành.  Có thể có những người, vì lý do riêng gì đó đi trễ như kẹt xe, xe hư trên “freeway” chẳng hạn.  Dù cách nào cũng là lỗi đi trễ của riêng họ.  Họ nên lẳng lặng ngồi vào bàn. Không nên làm mất thêm thì giờ của những người khác nhất là của gia chủ.

Mọi người đều có thể làm được…  không tốn thêm đồng nào ! 

Trần Đình Ngọc

Trần Văn Giang (ghi lại)