Nguồn: Battle of Little Bighorn, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1876, lực lượng người Mỹ bản địa dẫn đầu bởi hai Tù trưởng Crazy Horse và Sitting Bull đã đánh bại quân của Trung tá George Armstrong Custer trong một trận chiến đẫm máu gần sông Little Bighorn ở bang Montana.

Crazy Horse và Sitting Bull, hai lãnh đạo của bộ lạc Sioux ở Đại Bình nguyên Bắc Mỹ, đã kháng cự mạnh mẽ những nỗ lực của chính phủ Mỹ nhằm buộc người da đỏ sống trong các “khu vực bảo tồn” dành cho người da đỏ vào thế kỷ 19. Năm 1875, sau khi vàng được phát hiện ở Black Hills, South Dakota, quân đội Mỹ đã ngó lơ các hiệp ước trước đó và tiến hành xâm chiếm khu vực này. Sự phản bội ấy đã khiến nhiều người dân thuộc bộ lạc Sioux và Cheyenne rời khỏi “khu vực bảo tồn” và gia nhập lực lượng của Sitting Bull và Crazy Horse ở Montana. Cuối mùa xuân năm 1876, hơn 10.000 người Mỹ bản địa đã tập hợp trong một khu trại dọc theo sông Little Bighorn – nơi mà họ gọi là Greasy Grass – nhằm chống lại lệnh của Bộ Ngoại giao Mỹ: hoặc quay lại “khu vực bảo tồn”, hoặc sẽ bị tấn công.

Giữa tháng 06, ba toán quân Mỹ đã xếp hàng ngoài trại và chuẩn bị tấn công. Một lực lượng gồm 1.200 người Mỹ bản địa đã đánh thắng toán quân đầu tiên vào ngày 17/06. Năm ngày sau, Tướng Alfred Terry ra lệnh cho Đoàn Kỵ binh Thứ 7 (7th Cavalry) của George Armstrong Custer đi do thám đối phương. Rạng sáng ngày 25/06, Custer đã tiến đến gần trại và quyết định tiếp tục tiến lên chứ không đợi quân tiếp viện.

Khoảng giữa trưa, 600 kỵ binh của Custer đã vào đến Thung lũng Little Bighorn. Những người Mỹ bản địa nhanh chóng truyền tai nhau về cuộc tấn công sắp xảy ra. Sitting Bull đã tập hợp các chiến binh và bảo vệ an toàn cho phụ nữ và trẻ em, còn Crazy Horse thì lên đường cùng một đạo quân để chặn đầu những kẻ tấn công. Dù Custer đã tuyệt vọng gắng sức tập hợp binh lính của mình, họ vẫn nhanh chóng bị áp đảo. Custer và khoảng 200 người trong tiểu đoàn của ông đã bị tấn công bởi khoảng 3.000 người Mỹ bản địa; và chỉ trong vòng một giờ, Custer và tất cả kỵ binh của ông đều chết.

Trận Little Bighorn – còn được gọi là Trận đấu cuối cùng của Custer – đã đánh dấu thắng lợi quyết định nhất của người Mỹ bản địa và thất bại tồi tệ nhất của quân đội Mỹ trong Chiến tranh Bình nguyên (Plains Indian War). Kết thúc kinh hoàng của Custer và các kỵ binh đã làm phật lòng nhiều người Mỹ da trắng, và càng khẳng định định kiến trong đầu họ rằng người da đỏ là bọn hoang dã và khát máu. Chính phủ Mỹ đã tăng cường trấn áp các bộ lạc, chỉ trong vòng năm năm, gần như tất cả người Sioux và Cheyenne đều bị đưa về các vùng đất dành riêng cho họ.

http://nghiencuuquocte.org