Lịch Sử, Quân Sử & Huyền Thoại
Người lính Việt trong Thế Chiến thứ nhất
Nói phải tội theo kiểu VC: Các cụ ta đi lính... đánh thuê cho Pháp quân phục chỉnh tề, được ăn bơ thưà sưã cặn nên cao lớn khác thường, oai phong, lịch lãm hơn cả lính cộng hoà nhiều.
Ngày đầu ở trung tâm huấn luyện. Những người lính tập trung nghe cấp chỉ huy phổ biến kỷ luật đơn vị. Những dãy núi xa mờ kia, chiều chiều những người lính hẳn vẫn hoài vọng nhớ thương về cố quốc.
Cần Nguyễn chuyển
Những người muôn năm cũ,
Hồn ở đâu bây giờ!
(Vũ đình Liên)
Vietnamese soldiers 1914-18. The French called Annamites
Người lính Việt trong Thế Chiến thứ nhất (4)
Lính Annam trên quân trường St Raphael
Saint
Raphael là một thị trấn ven bờ Địa Trung Hải, thuộc tỉnh Var trong vùng
Provence-Alpes-Côte d'Azur ở phía đông nam nước Pháp. Thời kì thế chiến
thứ nhất nơi đây được coi là một tổng kho tiếp vận với ga xe lửa đầu
mối, đường ô tô. Nó cũng là một quân trường khổng lồ với những trại lính
dưới chân núi. Với sự thuận lợi về khí hậu của vùng đất có đường bờ
biển dài 36 km, Saint Raphael ngày nay trở thành một khu nghỉ mát nổi
tiếng. Dưới đây là loạt ảnh những người lính Việt tại Tổng trạm Saint
Raphael, chụp năm 1916, lúc Thế chiến thứ nhất đang vào hồi quyết liệt.
Những
người lính An Nam xuống ga đầu mối Saint Raphael. Tầu hỏa thời bấy giờ
khá sang trọng, mỗi toa được chia thành nhiều khoang có cửa lên xuống
riêng.
Quân
trang, quân phục tươm tất: ghệt da, áo buông ngoài quần, thắt lưng, ba
lô vuông với chiếc nồi cá nhân dùng thay bát. Thứ lạ lẫm nhất đối với
mấy nhân viên hỏa xa có lẽ là chiếc nón chóp của những người lính.
Hình thể những người lính Việt khá to cao và đồng đều, chứng tỏ họ được tuyển lựa khá kĩ càng.
Nghỉ
giải lao trên đường ke nhà ga Saint Raphael. Chiếc điếu cày mang theo
từ quê nhà cho phỏng đoán người lính này đến từ một miền quê Bắc Bộ.
Những chiếc chiếu cói bên những chiếc ghế đi văng mây
Những người lính bốc dỡ hàng từ các toa tầu xuống xe tải. Trời nóng một lính bỏ ghệt cho thoáng chân.
Cận cảnh những chiếc xe tải thời thế chiến thứ nhất. Có vẻ đó là xe của trung tâm huấn luyện cử ra đón hàng của đơn vị mới đến.
Người dân tò mò nhìn theo.
Những người lính theo xe tải đến một kho hàng trong khu vực nhà ga
Họ băng qua thị trấn quân vụ
Những người lính
Việt hành quân ra khỏi ga, về trung tâm huấn luyên. Cùng lúc một tiểu
đoàn khác, kết thúc khóa huấn luyên, hành quân ngược lại, ra ga. Họ đang
ý ới gọi nhận đồng hương. 
Những
người đi cuối hàng quân bên trái tấm hình, với chiếc mũ ‘quả dưa hấu’
cài dắt vào ba-lô là các sĩ quan người Pháp. Có lẽ đơn vị trên đường ra
chiến trường. Từ phía sau hàng rào mấy người dân địa phương ngó nghiêng
dõi theo những người lính.
Đơn vị lính Việt đang tập kết ở sân ga, chuẩn bị lên tầu quân sự. Mặt trận nào là nơi họ đến?
Những người lính đã ổn định trên tầu quân sự, chuẩn bị khởi hành ra mặt trận.
Đơn vị lính mới đến hành quân về quân trường. Dân địa phương ra xem.
Thiếu người đứng ngoài hàng quân chỉnh đốn, đơn vị này hành quân có vẻ lộn xộn
Ngày đầu ở trung tâm huấn luyện. Những người lính tập trung nghe cấp chỉ huy phổ biến kỷ luật đơn vị. Những dãy núi xa mờ kia, chiều chiều những người lính hẳn vẫn hoài vọng nhớ thương về cố quốc.
Đội ngũ sẵn sàng trên bãi tập
Tư thế tác phong chuẩn. Những người lính Việt được phép để râu, búi tóc.
Ra thao trường luyện tập
Ngày đầu, không thể thoát bài tập đội ngũ chân có lạt, chân không có lạt
Sau khi thuần thục, chuyển sang học chiến thuật bộ binh.
Đội
hình chiến thuật "Ô vuông" nổi tiếng một thời? Nhưng thời điểm này
(1916) trên chiến trường đã khá phổ biến đạn pháo. Đội hình bộ binh kiểu
này "nướng" hết quân, một khi dính pháo địch.
Vận động dưới làn hỏa lực súng máy.
Mấy người lính chẳng để ý đến sĩ quan huân luyện chỉ nhìn ông phó nháy
Xung phong
Người tập cứ tập, người làm cứ làm. Mùi rơm rạ gợi nhớ về những cánh đồng quê hương giờ xa tít chân trời.
Người tập cứ tập, người làm cứ làm. Mùi rơm rạ gợi nhớ về những cánh đồng quê hương giờ xa tít chân trời.
Một trong nhiều bức ảnh Văn phòng chiến tranh Pháp quốc cung cấp cho tạp chí The Illustrated War News của Anh. Ngay tại thời điểm đó tạp chí cũng chỉ phỏng đoán đây là một kiểu bếp dã chiến.
Nhà
bếp Đại đội. Cơm được nấu trong những chiếc nồi trên những chiếc lò
gang đốt củi. Mấy anh nuôi tranh thủ ăn trước để còn kịp chia cơm cho
lính. Họ sử dụng thìa dĩa thay cho đũa. Mấy chiếc ghế con tự đóng rất
thuần Việt.
Những
người lính tập trung trước sân nhà ăn trước khi vào đánh chén cơm trưa.
Họ cầm theo những chiếc ca tráng men, vì đứng nghe phổ biến nghị quyết
nên những chiếc ca được giấu ra sau đít.
Mỗi
người nhận khẩu phần ăn của mình vào một chiếc xoong nhỏ rồi tuỳ nghi
tìm chỗ đánh chén. Quang cảnh khu vực bếp ăn khá ồn ào. Có thể phân biệt
được những người lính và cấp chỉ huy thông qua quân phục
Hai
người này là lính thợ hay hạ sĩ quan. Họ tự bắc bếp nấu ăn. Chiếc nồi
đồng điếu đít rộng, cổ thắt trong câu ca dao quê nhà Tiếc thay hạt gạo Tám thơm, Thổi nồi Đồng điếu, lại chan nước cà... Ta
có thể gặp những chiếc nồi này trong nhiều bức ảnh những người lính
Việt trong Thế chiến thứ nhất trên những nẻo đường hành quân khắp các
mặt trận châu Âu. Để ý, ta thấy nó hơi khác với nồi truyền thống bởi
sợi dây thép buộc ngang miệng nồi. Điều này rất hữu dụng, đặc chất lính.
Khi cần, nó được buộc dây làm gàu múc nước, buổi tối làm sẵn một nồi
nước, sáng ra có nước đánh răng rửa mặt, khỏi cần chen nhau. Khi không
có gạch, đá kê bếp có thể treo lên là đun được liền.
Giờ
ăng trưa nên một số lính cởi bỏ áo ngoài vắt lên cành cây. Áo lót kẻ
ngang của lính thuỷ. Đa số nhóm lính này vẫn chưa đổi những chiếc nón
chóp được phát từ quê nhà sang những chiếc mũ bê rê kiểu biệt kích.
Mỗi người một xoong, họ ngồi xổm trên mặt đất dùng thìa xúc đồ ăn
Phụ
ảnh về quân phục của binh sĩ An Nam: (1). Quân phục lính doanh trại
(2). Quân phục tham gia chiến dịch khoảng năm 1910 (3). Quân phục lính
doanh trại tại Pháp khoảng 1915 (4). Quân phục lính khoảng năm 1916 (5).
Quân phục lính lao động khoảng năm 1916 (6). Quân phục lính lao động
khoảng năm 1917 (7). Hạ sĩ quan (8). Quân phục tham gia chiến dịch
1917-1918
Những tấm bưu thiếp hiện diện người lính Việt ở quân trường Gallieni, St Raphael
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- "Người Do Thái và Nước Mỹ" - by Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Ý Kiến Về Hai Chữ GIAO CHỈ" - Tôn Thất Tuệ / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Ý Kiến Về Hai Chữ GIAO CHỈ" - Tôn Thất Tuệ / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm Nhà tiên tri của Việt tộc" - Trần Văn Giang (ghi lại)
- "Giao Chỉ hay Giao Châu?" - Hồ Bạch Thảo - Trần Văn Giang (ghi lại)
Người lính Việt trong Thế Chiến thứ nhất
Nói phải tội theo kiểu VC: Các cụ ta đi lính... đánh thuê cho Pháp quân phục chỉnh tề, được ăn bơ thưà sưã cặn nên cao lớn khác thường, oai phong, lịch lãm hơn cả lính cộng hoà nhiều.
Những người muôn năm cũ,
Hồn ở đâu bây giờ!
(Vũ đình Liên)
Vietnamese soldiers 1914-18. The French called Annamites
Người lính Việt trong Thế Chiến thứ nhất (4)
Lính Annam trên quân trường St Raphael
Saint
Raphael là một thị trấn ven bờ Địa Trung Hải, thuộc tỉnh Var trong vùng
Provence-Alpes-Côte d'Azur ở phía đông nam nước Pháp. Thời kì thế chiến
thứ nhất nơi đây được coi là một tổng kho tiếp vận với ga xe lửa đầu
mối, đường ô tô. Nó cũng là một quân trường khổng lồ với những trại lính
dưới chân núi. Với sự thuận lợi về khí hậu của vùng đất có đường bờ
biển dài 36 km, Saint Raphael ngày nay trở thành một khu nghỉ mát nổi
tiếng. Dưới đây là loạt ảnh những người lính Việt tại Tổng trạm Saint
Raphael, chụp năm 1916, lúc Thế chiến thứ nhất đang vào hồi quyết liệt.
Những
người lính An Nam xuống ga đầu mối Saint Raphael. Tầu hỏa thời bấy giờ
khá sang trọng, mỗi toa được chia thành nhiều khoang có cửa lên xuống
riêng.
Quân
trang, quân phục tươm tất: ghệt da, áo buông ngoài quần, thắt lưng, ba
lô vuông với chiếc nồi cá nhân dùng thay bát. Thứ lạ lẫm nhất đối với
mấy nhân viên hỏa xa có lẽ là chiếc nón chóp của những người lính.
Hình thể những người lính Việt khá to cao và đồng đều, chứng tỏ họ được tuyển lựa khá kĩ càng.
Nghỉ
giải lao trên đường ke nhà ga Saint Raphael. Chiếc điếu cày mang theo
từ quê nhà cho phỏng đoán người lính này đến từ một miền quê Bắc Bộ.
Những chiếc chiếu cói bên những chiếc ghế đi văng mây
Những người lính bốc dỡ hàng từ các toa tầu xuống xe tải. Trời nóng một lính bỏ ghệt cho thoáng chân.
Cận cảnh những chiếc xe tải thời thế chiến thứ nhất. Có vẻ đó là xe của trung tâm huấn luyện cử ra đón hàng của đơn vị mới đến.
Người dân tò mò nhìn theo.
Những người lính theo xe tải đến một kho hàng trong khu vực nhà ga
Họ băng qua thị trấn quân vụ
Những người lính
Việt hành quân ra khỏi ga, về trung tâm huấn luyên. Cùng lúc một tiểu
đoàn khác, kết thúc khóa huấn luyên, hành quân ngược lại, ra ga. Họ đang
ý ới gọi nhận đồng hương. Những
người đi cuối hàng quân bên trái tấm hình, với chiếc mũ ‘quả dưa hấu’
cài dắt vào ba-lô là các sĩ quan người Pháp. Có lẽ đơn vị trên đường ra
chiến trường. Từ phía sau hàng rào mấy người dân địa phương ngó nghiêng
dõi theo những người lính.
Đơn vị lính Việt đang tập kết ở sân ga, chuẩn bị lên tầu quân sự. Mặt trận nào là nơi họ đến?
Những người lính đã ổn định trên tầu quân sự, chuẩn bị khởi hành ra mặt trận.
Đơn vị lính mới đến hành quân về quân trường. Dân địa phương ra xem.
Thiếu người đứng ngoài hàng quân chỉnh đốn, đơn vị này hành quân có vẻ lộn xộn
Ngày đầu ở trung tâm huấn luyện. Những người lính tập trung nghe cấp chỉ huy phổ biến kỷ luật đơn vị. Những dãy núi xa mờ kia, chiều chiều những người lính hẳn vẫn hoài vọng nhớ thương về cố quốc.
Đội ngũ sẵn sàng trên bãi tập
Tư thế tác phong chuẩn. Những người lính Việt được phép để râu, búi tóc.
Ra thao trường luyện tập
Ngày đầu, không thể thoát bài tập đội ngũ chân có lạt, chân không có lạt
Sau khi thuần thục, chuyển sang học chiến thuật bộ binh.
Đội
hình chiến thuật "Ô vuông" nổi tiếng một thời? Nhưng thời điểm này
(1916) trên chiến trường đã khá phổ biến đạn pháo. Đội hình bộ binh kiểu
này "nướng" hết quân, một khi dính pháo địch.
Vận động dưới làn hỏa lực súng máy.
Mấy người lính chẳng để ý đến sĩ quan huân luyện chỉ nhìn ông phó nháy
Xung phong
Người tập cứ tập, người làm cứ làm. Mùi rơm rạ gợi nhớ về những cánh đồng quê hương giờ xa tít chân trời.
Người tập cứ tập, người làm cứ làm. Mùi rơm rạ gợi nhớ về những cánh đồng quê hương giờ xa tít chân trời.
Một trong nhiều bức ảnh Văn phòng chiến tranh Pháp quốc cung cấp cho tạp chí The Illustrated War News của Anh. Ngay tại thời điểm đó tạp chí cũng chỉ phỏng đoán đây là một kiểu bếp dã chiến.
Nhà
bếp Đại đội. Cơm được nấu trong những chiếc nồi trên những chiếc lò
gang đốt củi. Mấy anh nuôi tranh thủ ăn trước để còn kịp chia cơm cho
lính. Họ sử dụng thìa dĩa thay cho đũa. Mấy chiếc ghế con tự đóng rất
thuần Việt.
Những
người lính tập trung trước sân nhà ăn trước khi vào đánh chén cơm trưa.
Họ cầm theo những chiếc ca tráng men, vì đứng nghe phổ biến nghị quyết
nên những chiếc ca được giấu ra sau đít.
Mỗi
người nhận khẩu phần ăn của mình vào một chiếc xoong nhỏ rồi tuỳ nghi
tìm chỗ đánh chén. Quang cảnh khu vực bếp ăn khá ồn ào. Có thể phân biệt
được những người lính và cấp chỉ huy thông qua quân phục
Hai
người này là lính thợ hay hạ sĩ quan. Họ tự bắc bếp nấu ăn. Chiếc nồi
đồng điếu đít rộng, cổ thắt trong câu ca dao quê nhà Tiếc thay hạt gạo Tám thơm, Thổi nồi Đồng điếu, lại chan nước cà... Ta
có thể gặp những chiếc nồi này trong nhiều bức ảnh những người lính
Việt trong Thế chiến thứ nhất trên những nẻo đường hành quân khắp các
mặt trận châu Âu. Để ý, ta thấy nó hơi khác với nồi truyền thống bởi
sợi dây thép buộc ngang miệng nồi. Điều này rất hữu dụng, đặc chất lính.
Khi cần, nó được buộc dây làm gàu múc nước, buổi tối làm sẵn một nồi
nước, sáng ra có nước đánh răng rửa mặt, khỏi cần chen nhau. Khi không
có gạch, đá kê bếp có thể treo lên là đun được liền.
Giờ
ăng trưa nên một số lính cởi bỏ áo ngoài vắt lên cành cây. Áo lót kẻ
ngang của lính thuỷ. Đa số nhóm lính này vẫn chưa đổi những chiếc nón
chóp được phát từ quê nhà sang những chiếc mũ bê rê kiểu biệt kích.
Mỗi người một xoong, họ ngồi xổm trên mặt đất dùng thìa xúc đồ ăn
Phụ
ảnh về quân phục của binh sĩ An Nam: (1). Quân phục lính doanh trại
(2). Quân phục tham gia chiến dịch khoảng năm 1910 (3). Quân phục lính
doanh trại tại Pháp khoảng 1915 (4). Quân phục lính khoảng năm 1916 (5).
Quân phục lính lao động khoảng năm 1916 (6). Quân phục lính lao động
khoảng năm 1917 (7). Hạ sĩ quan (8). Quân phục tham gia chiến dịch
1917-1918
Những tấm bưu thiếp hiện diện người lính Việt ở quân trường Gallieni, St Raphael
