Đăng ngày: 16/07/2024 - 16:27

5 phút

Tối qua, 15/07/2024, Ủy Ban Châu Âu thông báo, « sau những diễn tiến mới », các ủy viên châu Âu sẽ không dự nhiều cuộc họp dự trù tại Hungary trong 6 tháng tới, tức trong thời gian nước này đảm nhiệm cương vị chủ tịch luân phiên Liên Hiệp Châu Âu. Trên mạng X, ông Eric Mamer, phát ngôn viên của chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, cho biết bà Ursula von der Leyen đã quyết định rằng các cuộc họp không chính thức của Hội Đồng Châu Âu dự trù tại Hungary từ nay đến cuối năm sẽ chỉ là ở cấp quan chức cấp cao. Ngoài ra, các chuyến công tác của các ủy viên, vẫn thường được tổ chức ở nước giữ cương vị chủ tịch luân phiên, sẽ bị hủy.

Alberto Alemanno, giáo sư luật châu Âu tại Trường Cao đẳng Thương mại (HEC) Paris, trên mạng X, nhận định sự việc « chưa từng có », khi đề cập đến việc Ủy Ban Châu Âu “tẩy chay” nhiệm kỳ chủ tịch luân phiên của Hungary.

Tuy nhiên, phản ứng của EU là có lý do. Vừa nhậm chức chủ tịch luân phiên Liên Hiệp Châu Âu được vài ngày, hôm 05/07, thủ tướng Viktor Orban đã công du Nga gặp tổng thống Vladimir Putin, khiến các nước thành viên EU vừa khó hiểu vừa bực mình.  "Sáng kiến ​​hòa bình" của ông Orban không được các lãnh đạo trong khối đồng tình.

Kể từ ngày 1/7, Hungary giữ chức chủ tịch luân phiên Liên Âu trong sáu tháng với chức năng điều phối các công việc liên quan đến lập pháp. Tuy nhiên, chức chủ tịch này không cho phép Hungary thay mặt các nước Liên Âu bày tỏ quan điểm trên trường quốc tế. Thế mà ông Orban bị cáo buộc đã lạm dụng vị thế của mình để thảo luận về kế hoạch "ngừng bắn" ở Ukraina, đi ngược lại lập trường của Liên Âu là hoàn toàn ủng hộ Kiev và cô lập Nga.

Ngay sau chuyến thăm của nhà lãnh đạo Hungary tới Nga, các lãnh đạo châu Âu, từ chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel, chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, Ursula von der Leyen, đến lãnh đạo ngoại giao EU Josep Borrell đều đã mạnh mẽ chỉ trích ông Victor Orban.

Ông Michel cảnh báo rằng "chủ tịch luân phiên EU không có quyền thay mặt khối để liên hệ với Nga ". Lãnh đạo nhiều nước thành viên đã lần lượt lên tiếng chỉ trích chuyến thăm gây tổn hại đến lợi ích của Liên Âu.

Nhiều cuộc họp đã được tổ chức ở các cấp độ khác nhau trong EU và một số người ủng hộ ý tưởng tước quyền chủ tịch luân phiên EU của Hungary và chuyển giao cho Ba Lan. Đại sứ của các quốc gia thành viên EU hôm 10/07 đã họp tại Bruxelles để thảo luận về chuyến thăm Nga và Trung Quốc của ông Orban, cũng như tương lai nhiệm kỳ chủ tịch của Hungary.

Đại diện ngoại giao các nước đều tố cáo lãnh đạo Hungary đã "phá hoại sự đoàn kết của 27 quốc gia bằng cách sử dụng chức vụ chủ tịch luân phiên và các biểu tượng của EU trong chuyến thăm của ông và hành động trái với các hiệp ước" của Liên Hiệp.

Đức, Ba Lan và các nước vùng Baltic là những quốc gia đã kêu gọi xem xét việc rút tư cách chủ tịch luân phiên của Hungary. Tuy nhiên, nhiều người hoài nghi thủ tục, tồn tại trên lý thuyết, có thể áp dụng được trên thực tế. Theo giới chuyên gia, việc rút tư cách chủ tịch luân phiên EU của một quốc gia thành viên trước khi kết thúc nhiệm kỳ không chỉ là việc làm bất thường mà còn phức tạp và khó khăn, vì không có cơ chế pháp lý nào trong các hiệp ước của Liên Âu để giải quyết tình huống này.

Chức chủ tịch luân phiên được coi là một yếu tố cơ bản trong thể chế của Liên Hiệp, một thủ tục ưu đãi bảo đảm sự bình đẳng và cân bằng giữa các quốc gia thành viên. Mặt khác, một số quy định pháp lý nhất định có thể được áp dụng nếu có những lo ngại lớn về cách thức mà một quốc gia thành viên thực thi vai trò chủ tịch luân phiên.

Lựa chọn đầu tiên có thể là gây áp lực chính trị thông qua các kênh ngoại giao, có thể dẫn đến việc nước liên quan tự nguyện rút lui. Tuy nhiên, điều này khó có thể xảy ra với nước Hungary của ông Orban, trong nhiều năm qua vẫn nổi tiếng không chấp nhận thỏa hiệp, bất chấp những bất đồng dai dẳng với EU. Ngoài ra, Liên Âu còn có thể trừng phạt bằng cách đình chỉ một số quyền của quốc gia giữ chức chủ tịch luân phiên, trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng các giá trị chung của Liên Hiệp. Tuy nhiên, cơ chế này không loại bỏ tư cách chủ tịch, mà lại có thể gây ra những hậu quả chính trị ảnh hưởng đến vai trò của quốc gia liên quan trong quá trình hoạch định chính sách và ra quyết định chung.

Cho dù có nhiều khả năng xử lý Hungary, nhưng giới quan sát hy vọng Bruxelles sẽ theo đuổi một chủ trương cân bằng hơn, thay vì sử dụng các biện pháp cưỡng chế, chỉ làm suy yếu thêm các định chế và gây mất lòng tin trong Liên Hiệp. 

Hôm thứ Bảy tuần trước, 13/07/2024, bộ trưởng Thể Thao Amélie Oudéa-Castera đã xuống bơi ở sông Seine để chứng tỏ nước của sông này đã đủ sạch. Như vậy là bà Oudéa-Castera đã qua mặt thị trưởng Paris Anne Hidalgo, người đã dự trù đến ngày 17/07 sẽ xuống bơi ở sông Seine, “với điều kiện chất lượng nước sông cho phép”. Tổng thống Emmanuel Macron cũng đã có lời hứa như vậy, nhưng chưa biết khi nào ông mới đắm mình xuống sông Seine.

Phải nói là ban tổ chức Thế Vận Hội Paris, cũng như nhà nước và chính quyền của thành phố Paris, trong thời gian qua đã hết sức lo lắng, bởi vì những cơn mưa dầm dề suốt từ mùa Xuân năm nay đã khiến họ phải dời lại các các buổi tổng dợt cho lễ khai mạc Thế Vận Hội và các buổi tập luyện của đội vận động viên bơi ngoài trời của Pháp. 

Cấm bơi từ năm 1932

Từ năm 1932, việc bơi lội trên sông Seine vẫn bị cấm, vì nước sông bị ô nhiễm và cũng do trên sông có nhiều tàu bè qua lại. Hiện nay, một đội tuần tiễu vẫn thường xuyên qua lại trên sông Seine để ngăn chận những kẻ không tuân thủ lệnh cấm. 

Vào năm 1988, thị trưởng Paris lúc đó là Jacques Chirac đã hứa sẽ làm sạch sông Seine để trong vòng 5 năm tới sẽ có thể cho phép người dân thủ đô Pháp tận hưởng thú vui bơi lội trên dòng sông nổi tiếng này. Ông còn tuyên bố là sẽ đích thân xuống bơi ở sông Seine trước mặt các nhân chứng. Nhưng phải đợi đến năm 2025, tức 37 năm sau, lời hứa của ông Chirac mới thành hiện thực. Cụ thể là chính quyền thành phố Paris dự kiến từ mùa hè năm sau, công chúng sẽ có thể đến tắm miễn phí ( nhưng chỉ trong mùa nghỉ hè ) ở ba địa điểm trên sông Seine: Bras Marie ( quận 4 ), Grenelle ( quận 15 ) và Bercy ( quận 13 ). 

Thật ra thì so với nhiều dòng sông khác trên thế giới, nước sông Seine không bẩn, không ô nhiễm như chúng ta tưởng, mà chỉ là chưa hoàn toàn đáp ứng các tiêu chuẩn gắt gao của Pháp. Vấn đề là tùy theo tình hình thời tiết, có những lúc chất lượng nước sông rất sấu nếu chúng ta lấy các mẫu xét nghiệm vào mùa đông, ngay sau khi có mưa lớn.  

Kế hoạch "Bathing"

Từ một thập niên qua, nhà nước và các chính quyền địa phương vùng Paris đã nỗ lực thực hiện kế hoạch mang tên Bathing, đầu tư 1,4 tỷ euro để làm sạch dòng sông Seine.

Một trong những mục tiêu của kế hoạch này là xây lại hệ thống cống thoát nước từ 23.000 nhà ở thượng nguồn sông Seine vốn vẫn đổ nước thải vào sông mà không qua xử lý. Càng gần đến Thế Vận Hội, cỗ máy càng tăng tốc. Từ đầu tháng 6 đến nay, chính quyền thành phố Paris và vùng Paris cứ mỗi thứ sáu lại công bố các kết quả phân tích chất lượng nước sông Seine. 

Đến đầu tháng 7, các kết quả đầu tiên cho thấy tình hình khả quan hơn, tức khu vực gần cầu Alexandre III, nơi diễn ra các cuộc tranh tài, trong 6 ngày trên 7, nước sông đáp ứng tiêu chuẩn để bơi được. Vấn đề là trong trường hợp có mưa lớn, một lượng nước chưa được xử lý, bao gồm cả nước mưa và nước thải, có thể đổ vào sông Seine. Để tránh trường hợp này, các công trình chứa nước đã được xây dựng trước khi diễn ra Thế Vận Hội. 

Nếu các công trình này không đủ để ứng phó trong trường hợp mưa quá lớn, ban tổ chức Thế Vận Hội đã dự trù kế hoạch B, tức là dời lại vài ngày các cuộc tranh tài.

Kết quả khả quan

Sau rất nhiều kết quả xét nghiệm cho thấy chất lượng nước sông chưa được tốt do nhiều ngày bị mưa, nhà chức trách địa phương hôm 12/07 vừa qua mới thông báo tin vui. 

Trả lời phỏng vấn đài RFI hôm đó, phó thị trưởng Paris Pierre Rabadan, đặc trách về Thế Vận Hội và về sông Seine, khẳng định là mặc dù thời tiết vẫn xấu và tốc độ dòng chảy vẫn quá cao, chất lượng của con sông thơ mộng của thủ đô Pháp đáp ứng đủ các tiêu chuẩn để tắm được trong “11 hoặc 10 ngày” trên 12 ngày.

Tuy nhiên, ông Rabadan vẫn không hết lo lắng về điều kiện thời tiết thất thường. Nói chung ban tổ chức còn “hồi hộp”, chưa dám chắc là các cuộc tranh tài sẽ diễn ra suôn sẻ. 

Sáng hôm qua, tốc độ dòng chảy trên sông Seine vẫn cao gấp ba lần so với mức bình thường của mùa hè, tức là hơn 450m3/giây so với mức bình thường là từ 100 đến 150m3/giây. Nhưng theo dự báo chính quyền địa phương, tốc độ này sẽ giảm xuống và như vậy sẽ đáp ứng đủ tiêu chuẩn để có thể tổ chức lễ khai mạc Thế Vận Hội với một cuộc diễu hành lần đầu tiên trên sông Seine. 

Mặt khác, hàm lượng vi khuẩn trong phân E.Coli của dòng sông, một trong hai thông số được đo lường để quyết định có cho phép hay bơi lội hay không, đang ngày càng thấp. Từ ngày 3 đến 9/07, các mẫu xét nghiệm tại khu vực cầu Alexandre III, nơi diễn ra các cuộc tranh tài, chỉ vượt tiêu chuẩn có một ngày là ngày 3/07. 

Mối lo còn lại: Tốc độ dòng chảy

Các nhà tổ chức Thế Vận Hội cho biết, mặc dù tốc độ dòng chảy "cao gấp ba lần" so với bình thường vào mùa hè, "80% số mẫu được phân tích" vẫn "tuân thủ các ngưỡng theo quy định của Liên  Âu". 

Tuy nhiên, thật khó mà tiên liệu chính xác do thời tiết thất thường. Ngoài kế hoạch B như đã nói ở trên, ban tổ chức Thế Vận Hội thậm chí còn dự trù đến kế hoạch C, bao gồm việc chuyển cuộc thi bơi marathon đến Vaires-sur-Marne (Seine-et-Marne), cách thủ đô nước Pháp 25 km về phía đông. 

Theo ban tổ chức, nếu độ ô nhiễm của dòng sông nhìn chung ở mức “xanh”, thì dòng chảy vẫn là vấn đề rất khó khăn đối với hoạt động bơi lội, cũng như lễ khai mạc trên sông Seine ngày 26/07.

Một số trong khoảng 100 chiếc chiếc tàu tham gia lễ khai mạc sẽ được thay thế nếu tốc độ dòng chảy của sông Seine vẫn ở mức rất cao, bởi vì tốc độ dòng chảy cũng có thể ảnh hưởng đến độ cao của mực nước, gây ra vấn đề cho tàu bè khi đi qua dưới một số cầu ở Paris. Dầu sao thì các buổi tổng diễn tập, bị hoãn lại vì tốc độ dòng chảy cao, cũng phải được tổ chức bốn ngày trước lễ khai mạc.

Trước mắt, như đã hứa vào năm 2016, ngày mai sẽ đến lượt thị trưởng Paris Anne Hidalgo xuống bơi ở sông Seine. Để thêm phần “long trọng”, "tháp tùng" bà Hidalgo sẽ có tỉnh trưởng vùng Paris Marc Guillaume và chủ tịch Ủy ban tổ chức Thế Vận Hội Paris Tony Estanguet. 

Mỹ nhận được thông tin về âm mưu ám sát ông Trump từ Iran, Tehran bác bỏ

Mỹ đã nhận được thông tin tình báo trong những tuần gần đây về âm mưu của Iran nhằm ám sát cựu tổng thống Donald Trump, Đài CNN đưa tin hôm 16-7 (giờ Mỹ).

Một quan chức Mỹ tiết lộ khi biết về mối đe dọa này, Hội đồng An ninh quốc gia đã liên hệ với Cơ quan Mật vụ để bổ sung nguồn lực bảo vệ ông Trump. Cơ quan Mật vụ cũng đã chia sẻ chi tiết về mối đe dọa gia tăng với chiến dịch tranh cử của ông Trump.

Nhà Trắng từ chối bình luận về thông tin nhưng cho biết không có dấu hiệu nào cho thấy nghi phạm Thomas Matthew Crooks, kẻ đã nổ súng tại buổi vận động tranh cử của ông Trump hôm 13-7, có bất kỳ đồng phạm nào ở trong và ngoài nước.

Các quan chức Mỹ, trong nhiều năm qua, đã lo Tehran sẽ trả đũa ông Trump vì đã ra lệnh tiêu diệt chỉ huy quân đội Iran Qasem Soleimani vào tháng 1-2020.

Trong một tuyên bố với Reuters, phái đoàn Iran tại Liên Hiệp Quốc cho biết "những cáo buộc này là vô căn cứ và mang tính ác ý".

"Từ góc độ của Cộng hòa Hồi giáo Iran, ông Trump là tội phạm phải bị truy tố và trừng phạt trước tòa án vì đã ra lệnh ám sát tướng Soleimani. Iran đã chọn con đường pháp lý để đưa ông ta ra trước công lý", tuyên bố của Iran cho biết.

Bà Kamala Harris muốn tranh luận với "phó tướng" của ông Trump

Theo Hãng tin Reuters, Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris đã đề nghị thượng nghị sĩ J.D. Vance - đối tác tranh cử của cựu tổng thống Donald Trump, tham gia một cuộc tranh luận do Đài CBS tổ chức vào ngày 13-8.

Bà Harris đã đề nghị việc này trong một thông điệp thư thoại gửi ông Vance, sau khi ông được chọn làm "phó tướng" của ông Trump hôm 15-7 (giờ Mỹ).

Thông tin sau đó cho biết ông Vance và bà Harris đã có trao đổi vào ngày 16-7, tuy nhiên đội ngũ của họ vẫn chưa thống nhất về các điều khoản cho cuộc tranh luận.

Israel tuyên bố tiêu diệt một nửa ban lãnh đạo cánh quân sự Hamas

Tuyên bố từ quân đội Israel vào ngày 16-7 cho biết một nửa ban lãnh đạo của cánh quân sự Hamas đã bị tiêu diệt, cùng với đó 14.000 thành viên Hamas đã bị tiêu diệt hoặc bắt giữ kể từ khi bắt đầu chiến dịch ở Gaza.

Các cuộc đụng độ giữa lực lượng Israel và Hamas tiếp tục diễn ra ở một số khu vực tại Dải Gaza trong ngày 16-7. Cơ quan y tế của người Palestine cáo buộc các cuộc bắn phá của Israel vào miền nam và miền trung Gaza đã khiến ít nhất 57 người thiệt mạng.

Mexico tuyển dụng thêm gần 3.000 chuyên gia y tế Cuba

Chính phủ Mexico hôm 16-7 thông báo vừa ký hợp đồng tuyển dụng thêm 2.700 chuyên gia y tế Cuba đến làm việc tại nước này trong bối cảnh quốc gia Bắc Mỹ thiếu hụt trầm trọng lực lượng y tế tại các vùng sâu vùng xa, đặc biệt các chuyên gia đầu ngành.

Thông báo của Viện An sinh xã hội Mexico (IMSS) cho biết số chuyên gia y tế mới sẽ gia nhập đội ngũ 950 bác sĩ Cuba hiện đang làm việc tại Mexico, nâng tổng số nhân lực y tế của quốc đảo Caribê tại “đất nước Aztec” lên 3.650 người. Theo kế hoạch, số chuyên gia này sẽ được phân bổ đến 282 bệnh viện trên cả nước.

IS nhận trách nhiệm vụ tấn công ở nhà thờ Hồi giáo của người Shiite ở Oman

Theo Hãng tin Reuters, ngày 16-7, tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công tại một nhà thờ Hồi giáo của người Shiite ở Oman, khiến ít nhất 9 người thiệt mạng và khoảng 30 người bị thương.

Vụ việc xảy ra hôm 15-7, trong đó 3 kẻ tấn công liều chết (đã bị cảnh sát Oman tiêu diệt) đã nhắm vào những người Hồi giáo dòng Shiite đang tham gia cầu nguyện trong dịp lễ Ashura tại thánh đường Ali bin Abi Talib thuộc quận Wadi al-Kabir ở thủ đô Muscat của Oman.

Oman được đánh giá là một trong những quốc gia có an ninh ổn định nhất khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, vụ tấn công vào tối 15-7 đang làm dấy lên lo ngại về nguy cơ IS trỗi dậy trong khu vực.