Đăng ngày: 28/02/2024 - 15:22

4 phút

(Reuters) - Lễ tang nhà đối lập Nga Alexei Navalny diễn ra ngày 29/02/2024 tại Matxcơva. Phát ngôn viên của ông hôm nay 28/02 thông báo như trên. Nhà đối lập Nga qua đời trong tù cách nay 12 ngày. Cũng vào hôm nay, bà quả phụ Ioulia Navalnaya lo ngại là cảnh sát Nga sẽ tiến hành những vụ bắt giữ ngay trong lễ tang của Navalny, như họ vẫn thường làm trong các cuộc tập hợp của phe đối lập. Được mời phát biểu trước Nghị Viện Châu Âu hôm nay, bà Navalnaya gọi Putin là « quái vật khát máu », tố cáo ông đã ra lệnh tra tấn Alexei Navalny trong suốt 3 ngày và có hành vi phỉ báng thi thể ông.

(Reuters) – Tổng thống Ukraina đến Albani. Bộ Ngoại Giao Albani hôm nay, 28/02/2024, cho biết, tổng thống Volodymyr Zelensky đã đến thủ đô Tirana để dự thượng đỉnh Ukraina với sáu nước vùng Tây Balkan. Đây là cuộc họp cấp cao đầu tiên dưới hình thức này được tổ chức từ khi Nga mở « chiến dịch quân sự đặc biệt » xâm chiếm Ukraina. Nguyên thủ Ukraina sẽ lần lượt có cuộc gặp song phương với lãnh đạo các nước Albani, Serbia, Bắc Macedonia, Kosovo, Bosnia và Monténégro.

(AFP) – Tân chính phủ Tuvalu tái khẳng định duy trì quan hệ với Đài Loan. Trong một diễn văn trình bày những ưu tiên, chính phủ tân thủ tướng Feleti Teo tái khẳng định duy trì « mối quan hệ đặc biệt lâu dài và bền vững » giữa Tuvalu và Đài Loan. Phát biểu này xóa tan mối nghi ngại về sự rẽ hướng ngoại giao của đảo quốc Thái Bình Dương có lợi cho Trung Quốc. Quần đảo với hơn 11 ngàn dân nằm trong số 12 nước còn lại trên thế giới vẫn công nhận Đài Loan.

(AFP) – Tuvalu đòi xem xét lại một hiệp ước « lịch sử » với Úc. Tân chính phủ Tuvalu hôm nay, 28/02/2024, cho biết ý định xem xét lại một hiệp ước được ký kết với Úc hồi tháng 11/2023, theo đó, Canberra cam kết cấp quy chế tị nạn vì biến đổi khí hậu cho công dân đảo quốc. Tuy nhiên, hiệp ước này còn bao hàm cả việc bảo vệ Tuvalu trong trường hợp có « gây hấn quân sự ». Úc được trao quyền xem xét mọi thỏa thuận quốc phòng mà Tuvalu ký kết với nhiều nước khác, một điều khoản mà chính quyền Tuvalu xem đấy như là một mối đe dọa chủ quyền lãnh thổ. 

(AFP) ­– Đặc sứ Trung Quốc đến Nga, Liên Hiệp Châu Âu và Ukraina tuần này. Bộ Ngoại Giao Trung Quốc hôm nay, 28/02/2024 cho biết, từ thứ Bảy 02/03, đặc sứ Lý Huy sẽ có vòng công du châu Âu đến Nga và Bruxelles, trụ sở châu Âu cũng như là Ukraina. Theo phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mao Ninh, đặc sứ Trung Quốc cũng sẽ đến Ba Lan, Pháp và Đức để thảo luận về cuộc xung đột Ukraina. Chuyến đi này diễn ra trong khuôn khổ « ngoại giao con thoi nhằm tìm kiếm một giải pháp chính trị cho khủng hoảng Ukraina ».

(AFP) - Đại sứ Nga tại Stockholm : Kremlin sẽ « đáp trả » việc Thụy Điển gia nhập NATO. Tối hôm qua 27/02/2024, một hôm sau khi Hungary phê chuẩn đề nghị gia nhập NATO của Stockholm, đại sứ Nga tại Thụy Điển đã đăng tải trên mạng Telegram là các biện pháp đối phó của Matxcơva về chính trị và quân sự - kỹ thuật là nhằm giảm thiểu các mối đe dọa đè nặng nên an ninh quốc gia Nga. Các biện pháp này sẽ tùy thuộc vào các điều kiện và mức độ tham gia của Thụy Điển vào Liên Minh Bắc Đại Tây Dương, trong đó có việc triển khai quân, phương tiện và vũ khí.

(AFP) - Moldova: Các dân biểu vùng Transnistria ly khai thân Nga tập họp, làm dấy lên các mối lo ngại. Cuộc họp hôm nay 28/02/2024 của các dân biểu vùng Transnistria ly khai thân Nga, về mặt chính thức là để bàn về kinh tế, nhưng diễn ra trong bối cảnh đang có nhiều lo ngại về việc họ đòi cho vùng này được sáp nhập vào nước Nga. Transnistria, nơi có 1.500 binh sĩ Nga đồn trú, đã tuyên bố độc lập sau một cuộc nội chiến ngắn hồi năm 1992 vào lúc Liên Xô tan rã. Nền độc lập của vùng ly khai này vẫn chưa được quốc tế công nhận. 

(SCMP) – Trung Quốc : Lãnh đạo hãng sản xuất tên lửa bị mất tư cách đại biểu Quốc Hội. Ủy ban Thường vụ Quốc Hội Trung Quốc ngày 27/02/2024 cho biết đã chấp nhận đơn xin từ nhiệm đại biểu của ông Feng Jiehong, chủ tịch tập đoàn hàng không vũ trụ, trực thuộc Tập đoàn Công nghiệp và Khoa học Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASIC). Thông báo của Ủy ban cũng đưa tin về việc từ nhiệm của cựu ngoại trưởng Tần Cương (Qin Gang), người đã mất tích trước công chúng từ tháng 6/2022 mà không rõ lý do, và cách chức trung tướng Li Zhizhong, nguyên phó tư lệnh Bộ Tư Lệnh Chiến Khu Trung Ương.

***

Các thông tin rò rỉ từ điện Kremlin, được gọi tắt là ‘‘Kremlin Leaks”, được công bố hôm 26/02/2024, trình bày chi tiết về các kế hoạch của ‘‘cuộc chiến thông tin’’ đang diễn ra ở Nga. Các tài liệu mới nhất là vào tháng 12/2023. Chuyên gia đương đại nổi tiếng về Nga Mark Galeotti, Anh Quốc, một trong những người nhận nhiệm vụ thẩm định, xác nhận tính xác thực của các tài liệu này.

Cỗ máy tuyên truyền dưới sự điều hành của ‘‘phó vương Donbass’’

Vsquare, trang mạng điều tra Ba Lan, một thành viên của nhóm các cơ quan truyền thông châu Âu tham gia xử lý các thông tin này, cho biết chương trình tuyên truyền quy mô lớn vừa được phát giác có tổng trị giá tương đương hơn 1,1 tỉ euro. Chương trình tuyên truyền này có mục tiêu hỗ trợ ứng cử viên tổng thống sắp mãn nhiệm chinh phục cử tri Nga, đồng thời tăng cường việc áp đặt các quan điểm của Nhà nước Nga tại các vùng lãnh thổ của Ukraina (thuộc các tỉnh Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporijjia), mà Nga vừa xâm chiếm từ năm 2022 với ‘‘chiến dịch quân sự đặc biệt’’. 

Ngoài Vsquare, tham gia vào xử lý các tài liệu của Kremlin Leaks, có sự tham gia của hơn mười cơ sở truyền thông châu Âu, là Frontstory.pl (Ba Lan), Expressen (Thụy Điển), Meduza và iStories (các mạng truyền thông độc lập Nga), Papers Trail Media, Der Spiegel và ZDF (Đức), Der Standard (Áo) và Tamedia (Thụy Sĩ). Các tài liệu rò rỉ giúp cho thấy một bức tranh chi tiết về các phương thức mà điện Kremlin điều khiển cả một mạng lưới rộng lớn của các tổ chức được gọi là ‘‘phi chính phủ’’, nhằm phổ biến đến toàn thể dân chúng ‘‘các sản phẩm văn hóa’’ đặc biệt là phim ảnh, và các ‘‘thông tin’’ do các tổ chức thân chính quyền tạo ra.

Vụ rò rỉ Kremlin Leaks cho thấy phương thức vận hành của cỗ máy tuyên truyền của điện Kremlin, đứng đầu là ông Sergei Kiriyenko, 61 tuổi, từng là thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử Nga, lên nắm quyền hồi 1998. Hơn 25 năm sau, nhân vật thân cận với tổng thống Putin giờ đây được mệnh danh là “Phó vương vùng Donbass”, do cương vị quản lý các vùng lãnh thổ Nga chiếm đóng ở Ukraina.

Hơn một tỉ đô la cho hơn 15 tổ chức ''phi chính phủ''

Trang France 24 dẫn đánh giá của ông Jeff Hawn, chuyên gia về Nga tại Trường London School of Economics, Anh Quốc, về ý nghĩa đặc biệt của vụ ‘‘Kremlin Leaks” : ‘‘Đây là lần đầu tiên bộ máy tuyên truyền của lãnh đạo Nga huy động một cỗ máy hùng hậu như vậy để bảo đảm chiến thắng của tổng thống Putin’’.

Trong số các bên nhận được nhiều tài trợ nhất của điện Kremlin có nhà tuyên truyền nổi tiếng Voloviev, với số tiền 15 triệu euro, trong năm 2024. 15 tổ chức mang danh ‘‘phi lợi nhuận độc lập’’ (trong tiếng Nga gọi tắt là ANO) được điện Kremlin huy động vào mục tiêu này, sử dụng gần 4.400 nhân viên với ngân sách tổng cộng 600 triệu euro. Trong số các tổ chức này, Viện Phát triển Internet (IRI) nhận được nhiều đầu tư nhất. IRI là cơ sở chịu trách nhiệm sản xuất các phim truyền hình dài tập, phim truyện, cũng như các ứng dụng trò chơi điện tử dành cho đại chúng.  

‘‘Cộng hòa Dân chủ Đức’’, câu chuyện tình Donbass…

Các phim truyện là các sản phẩm chính mà điện Kremlin đặt hàng từ Viện IRI, được thành lập từ năm 2015. Để phục vụ cho cuộc bầu cử tổng thống tháng 3/2024, IRI được giao nhiệm vụ sản xuất hàng chục phim, chương trình phát sóng và lễ hội âm nhạc. Trong số các bộ phim tuyên truyền có bộ phim mang tên ‘‘Cộng hòa Dân chủ Đức’’, kể về cuộc sống hàng ngày của một sĩ quan tình báo ở Đông Đức cũ trong Chiến tranh Lạnh. Bộ phim nhằm mang lại ‘‘hình ảnh tích cực về các nhân viên an ninh” Nga. Nhân vật chính trong bộ phim khiến đông đảo người Nga nhận ngay ra rất gần gũi với tổng thống Putin, người cũng đảm nhiệm một chức vụ tương tự trong thời gian tương tự. Cũng trong số các bộ phim tuyên truyền có loạt phim ‘‘20/22’’ về câu chuyện tình yêu giữa một thanh niên Nga thực hiện “sứ mệnh nhân đạo ở vùng Donbass” của Ukraina với một phụ nữ trẻ phản đối “chiến dịch quân sự đặc biệt”, cách gọi chính thức được Nga sử dụng để nói về cuộc xâm lược Ukraina. IRI cũng có các dự án phim dựng lên hình ảnh tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky như ''một con rối trong tay Mỹ-Anh''...

Theo ban lãnh đạo IRI, các sản phẩm văn hóa của viện này phải tạo ra được cảm xúc như sau trong dân chúng : thứ nhất là sự gắn bó với các giá trị văn hóa và xã hội truyền thống, thứ hai là tin tưởng chất lượng cuộc sống ở Nga đang ngày càng tốt hơn, thứ ba là tình cảm tự hào về các anh hùng và các tên tuổi lớn của Nga, và thứ tư hướng về ‘‘nhân dân’’ các vùng lãnh thổ Ukraina Nga vừa sát nhập.

Theo chỉ đạo từ cuối năm 2022, với mỗi bộ phim, một ‘‘ban biên tập’’ riêng gồm 15 thành viên có nhiệm vụ giám sát tất cả các công đoạn, từ chuẩn bị kịch bản đến sản phẩm. Chuyên gia Martin Kragh, trung tâm Nghiên cứu Đông Âu ở Stockholm, đã so sánh kiểu ‘‘ban biên tập” này với các chính ủy thời Liên Xô (commissar), có nhiệm vụ đảm bảo hoạt động của  mọi tổ chức và tập thể đều tuân theo đường lối của Đảng.

Mạng lưới phổ biến thông tin rộng lớn

Trong lúc viện IRI, chịu trách nhiệm đặt hàng và sản xuất “các nội dung” phù hợp với hệ tư tưởng mà điện Kremlin mong muốn, thì một số tổ chức khác như Dialog, được giao nhiệm vụ chuyển tải các nội dung như vậy đến toàn thể dân chúng tại Nga và nhiều nơi trên thế giới. Tổ chức Dialog được coi là một trong các tổ chức phi chính phủ có ảnh hưởng nhất tại Nga, phát triển mạnh trong ít năm gần đây, và hiện có gần 2.500 nhân viên.

Theo các tài liệu rò rỉ, các nhà báo điều tra xác định là tổ chức mang tên là độc lập phi lợi nhuận Dialog, được điện Kremlin đầu tư số tiền tương đương hơn 68 triệu euro, cũng được giao nhiệm vụ thành lập các trung tâm sáng tạo ‘‘các nội dung truyền thông’’ tại các vùng đất chiếm đóng tại Ukraina, nhắm hướng đến các nhóm đối tượng cần chinh phục, nơi thái độ chống Nga phổ biến trong dân chúng. Theo các tài liệu rò rỉ liên quan đến Dialog, tổ chức này cũng có trách nhiệm thực thi chính sách ‘‘truyền thông quốc gia’’ nhằm ‘‘đồng hành cùng mọi công dân Nga’’ theo đúng nghĩa đen trong suốt cuộc đời, từ khi còn đi học mẫu giáo và đến trường phổ thông, đến khi đi làm và cho đến cuối đời.

Vì sao chiến thắng chắc chắn nhưng vẫn tuyên truyền mạnh?

Vì sao chiến thắng của tổng thống Nga trong cuộc bầu cử sắp tới là chắc chắn, điện Kremlin vẫn đầu tư ồ ạt cho các chiến dịch truyền thông nhằm chinh phục dân chúng ? Theo chuyên gia Jeff Hawn, ý đồ của điện Kremlin không phải là giúp cho ông Putin giành chiến thắng mà là “để giảm nhu cầu thao túng kết quả”. Chiến thắng thông thường là không đủ. Điện Kremlin cần đến một chiến thắng áp đảo, để một mặt khẳng định uy thế trong xã hội Nga, mặt khác để đánh bóng hình ảnh trên trường quốc tế. Điều có nghĩa là, nếu cử tri Nga bỏ phiếu nhiều cho Putin thì không nhất thiết phải tiến hành các thủ đoạn giả mạo quy mô lớn.

Theo tài liệu rò rỉ, tổng thống Putin đã ban hành một sắc lệnh mật 106 ngày 17/2/2023, giao trách nhiệm cho các cấp chính quyền có các biện pháp để làm gia tăng số lượng cử tri bỏ phiếu cho tổng thống Putin (tài liệu của tổ chức "phi chính phủ" Integration). Cả một bộ máy tuyên truyền rầm rộ được coi là thuộc các tổ chức "phi chính phủ", được điện Kremlin đầu tư, là một công cụ đắc lực để thực thi mục tiêu này.  

Chuyên gia Martin Kragh, trung tâm nghiên cứu Đông Âu ở Stockholm, nhấn mạnh các hoạt động tuyên truyền nói trên do điện Kremlin thúc đẩy ‘‘nằm trong xu thế chung của nước Nga, đang trên đường trở thành một xã hội toàn trị (totalitarism), chứ không còn là một nền dân chủ giả hiệu (fake democracy) nữa’’. Nhà cầm quyền giờ đây ‘‘không còn hài lòng với việc người dân im lặng, hay không phản kháng (là đặc điểm của chế độ độc tài), mà muốn đòi hỏi dân chúng phải trung thành (đặc điểm của chế độ toàn trị)’’.

Kremlin muốn biết người dân thực sự nghĩ gì

Nhiều tài liệu rò rỉ cho thấy điện Kremlin ‘‘ít tin rằng người dân có thể tự động ủng hộ đảng cầm quyền”. Matxcơva thậm chí cũng không tin là các lãnh đạo địa phương báo cáo đúng về tình hình chính trị trong khu vực họ quản lý. Điện Kremlin đã chi ra khoảng 40 triệu đô la, với nhiều chương trình khác nhau, để nắm bắt lòng dân, đặc biệt về cuộc bầu cử tổng thống. Theo chuyên gia về Nga Mark Galeotti, bộ máy ngầm phụ trách các tuyên truyền và kiểm soát thông tin của ‘‘Phó vương Donbass’’ có nhiệm vụ thăm dò quan điểm thực sự của cử tri, điều được coi là không hề dễ dàng tại Nga. Có đến hơn 90% người Nga được hỏi từ chối các thăm dò dư luận qua điện thoại.

Trong phần kết báo cáo điều tra về Kremlin Leaks, chuyên gia Mark Galeotti lưu ý là chính quyền Nga hiện đang sử dụng nhiều biện pháp tuyên truyền và kiểm soát thông tin để bảo vệ ý thức hệ chính thống của chế độ toàn trị Liên Xô trước đây. Rút cuộc chế độ Liên Xô đã sụp đổ. Ngay cả với các đầu tư rất lớn này, ‘‘điện Kremlin giờ đây cũng không thể kiểm soát được lâu dài tư tưởng của dân chúng’’, theo chuyên gia Mark Galeotti.

Đăng ngày: 28/02/2024 - 12:08

3 phút

Nếu như Ukraina đánh giá phát biểu của tổng thống Macron là « một tín hiệu tốt » thì lãnh đạo các nước đồng minh tích cực hậu thuẫn nhất cho Ukraina trong cuộc chiến với Nga, từ Washington qua Luân Đôn đến Berlin trong ngày hôm qua đã lần lượt lên tiếng tỏ thái độ hoặc nghi ngại hoặc bác bỏ thẳng thừng.

Tại Washington, lần lượt các phát ngôn viên Nhà Trắng, bộ Ngoại Giao, bộ Quốc Phòng đã lên tiếng trong các cuộc họp báo ngày hôm qua. Phó phát ngôn viên Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Hoa Kỳ, Adrien Watson khẳng định : « Tổng thống Biden đã rất rõ ràng về việc Hoa Kỳ sẽ không đưa binh sĩ đến chiến đấu ở Ukraina ».

Một quan chức của NATO xác nhận với AFP rằng : « NATO và các đồng minh đã hỗ trợ quân sự chưa từng có cho Ukraina. Chúng tôi đã làm việc đó từ năm 2014 và chúng tôi đã tăng tốc sau cuộc xâm lược của Nga trên quy mô lớn. Nhưng không có một dự định đưa quân chiến đấu của NATO đến chiến trường Ukraina ».

Cùng ngày, một loạt các nước châu Âu, như Tây Ban Nha, Ý, Ba Lan, Cộng Hòa Séc hay Hungary... đều đã lên tiếng khẳng định tiếp tục ủng hộ Ukraina bằng phương tiện, vũ khí khí tài nhưng không có chuyện đưa quân đến chiến đấu.

Phản ứng gay gắt và mạnh mẽ nhất có lẽ là từ Đức. Báo chí và chính giới đã liên tiếp có những bình luận tiêu cực xung quanh phát ngôn của tổng thống Pháp.

Thông tín viên Pascal Thibault tại Berlin tường trình :

Kênh truyền hình Nhà nước ARD bình luận cay nghiệt rằng đó là «  một ý đồ đánh lạc hướng, muốn che đậy sư yếu kém trong chính sách Ukraina của Paris ». Nhật báo bảo thủ Frankfurter Allgemeine chạy tựa chính  « ông ta không nghiêm túc ». Báo chí Đức đã đồng thanh phản ứng sau tuyên bố của tổng thống Pháp. 

Ông Emmanuel Macron bị chỉ trích đơn phương phát ngôn. Rộng hơn, các bình luận nhấn mạnh và lấy làm tiếc về việc các bất đồng giữa Berlin và Paris bị phơi bày.

Thủ tướng Scholz, hôm thứ Hai tại Paris, không phát biểu gì. Hôm qua, ông đã bác bỏ giả thuyết của tổng thống Pháp. Ông nói : «  Những gì chúng ta đã quyết định với nhau ngay từ đầu có giá trị cho tương lai. Sẽ không có quân trên bộ được các quốc gia châu Âu hay thành viên của NATO đưa đến Ukraina. »

Là người vẫn thường bị chỉ trích tại Đức cũng về hồ sơ Ukraina, ông Olaf Scholz lần này được toàn thể chính giới đồng tình. Hai chuyên gia quốc phòng của đảng Xanh và đảng Dân Chủ-Thiên Chúa Giáo đánh giá là phát biểu của ông Emmanuel Macron nhằm để che đậy vấn đề chủ chốt là cung cấp bổ sung vũ khí cho Ukraina. Phe cực hữu và cực tả cùng quan điểm lên án nguy cơ làm leo thang xung đột.

Lục quân Hoa Kỳ đang cắt giảm quy mô lực lượng của mình khoảng 24.000 người, tương đương gần 5%, và tái cơ cấu để có khả năng chiến đấu tốt hơn trong cuộc chiến lớn tiếp theo, trong khi quân đội đang vật lộn với những thiếu hụt trong tuyển dụng khiến không thể có đủ binh lính để đảm nhiệm mọi công việc.

Việc cắt giảm chủ yếu sẽ diễn ra ở những vị trí vốn đã trống - không cắt giảm binh sĩ - kể cả những công việc liên quan đến chống nổi dậy đã bùng phát trong các cuộc chiến tranh Iraq và Afghanistan nhưng không còn cần thiết nhiều như ngày nay. Khoảng 3.000 vị trí bị cắt giảm sẽ đến từ các lực lượng hoạt động đặc biệt của Lục quân.

Tuy nhiên, đồng thời kế hoạch sẽ bổ sung khoảng 7.500 quân cho các nhiệm vụ quan trọng khác, bao gồm các đơn vị phòng không và chống máy bay không người lái cũng như 5 lực lượng đặc nhiệm mới trên khắp thế giới với khả năng tấn công mạng, tình báo và tấn công tầm xa được tăng cường.

Bộ trưởng Lục quân Christine Wormuth cho biết bà và Tướng Randy George, Tư lệnh Lục quân, đã làm việc để giảm bớt số lượng những nơi họ có chỗ trống hoặc dư thừa.

“Chúng tôi đang dịch chuyển khỏi chủ nghĩa chống khủng bố và chống nổi dậy. Chúng tôi muốn sẵn sàng cho các hoạt động chiến đấu quy mô lớn”, bà Wormuth nói với các phóng viên hôm 27/2. “Vì vậy, chúng tôi đã xem xét đâu là những phần cơ cấu lực lượng có lẽ liên quan nhiều hơn đến hoạt động chống nổi dậy, mà chúng tôi không cần nữa.”

Tướng George nói thêm rằng các lãnh đạo Lục quân đã phân tích rất nhiều để lựa chọn những nơi cần cắt giảm.

Ông nói: “Những thứ mà chúng tôi không muốn có trong đội hình của mình thực sự là những thứ mà chúng tôi không nghĩ sẽ giúp chúng tôi thành công trên chiến trường trong tương lai.”

Theo một tài liệu của Lục quân, lực lượng này “được cơ cấu quá mức một cách đáng kể” và không có đủ binh sĩ để bổ sung cho các đơn vị hiện có. Tài liệu cho biết, việc cắt giảm là cắt giảm “không gian” chứ không phải là cắt giảm lính và Lục quân sẽ không yêu cầu binh sĩ rời khỏi lực lượng.

Thay vào đó, quyết định này phản ánh thực tế rằng trong nhiều năm Lục quân đã không thể lấp đầy hàng nghìn vị trí trống. Trong khi Lục quân theo cơ cấu hiện tại có thể có tới 494.000 binh sĩ thì tổng số binh sĩ tại ngũ hiện nay là khoảng 445.000. Theo kế hoạch mới, mục tiêu là có đủ quân số trong 5 năm tới để đạt mức 470.000.

Cuộc đại tu theo kế hoạch diễn ra sau hai thập niên chiến tranh ở Iraq và Afghanistan buộc Lục quân phải mở rộng nhanh chóng và đáng kể để bổ sung các lữ đoàn được cử đến mặt trận. Điều đó bao gồm một nhiệm vụ chống nổi dậy quy mô lớn nhằm chống lại al-Qaida, Taliban, và nhóm Nhà nước Hồi giáo.

Theo thời gian, trọng tâm của quân đội đã chuyển sang cạnh tranh quyền lực lớn từ các đối thủ như Trung Quốc và Nga cũng như từ các mối đe dọa từ Iran và Triều Tiên. Và cuộc chiến ở Ukraine đã cho thấy sự cần thiết phải chú trọng nhiều hơn đến các hệ thống phòng không và khả năng công nghệ cao để sử dụng và chống lại máy bay không người lái trên không và các tàu không người lái trên biển.

Các lãnh đạo Lục quân cho biết họ đã xem xét kỹ lưỡng tất cả các công việc chuyên môn của quân đội để tìm kiếm những vị trí cần cắt giảm. Và họ đã xem xét nỗ lực không ngừng nhằm hiện đại hóa Lục quân, với vũ khí công nghệ cao mới, để xác định nơi cần tập trung thêm lực lượng.

Theo kế hoạch, Lục quân sẽ cắt giảm khoảng 10.000 chỗ cho kỹ sư và các công việc tương tự gắn liền với nhiệm vụ chống nổi dậy. Ngoài ra, 2.700 khoản cắt giảm bổ sung sẽ đến từ các đơn vị không triển khai thường xuyên và có thể cắt giảm, và 6.500 khoản cắt giảm sẽ đến từ các đơn vị đào tạo và các vị trí khác.

Cũng sẽ có khoảng 10.000 vị trí bị cắt khỏi các đội kỵ binh, đội chiến đấu của lữ đoàn xe cơ giới, đội chiến đấu của lữ đoàn bộ binh và các lữ đoàn hỗ trợ lực lượng an ninh, vốn được sử dụng để huấn luyện lực lượng nước ngoài.

Những thay đổi này thể hiện sự thay đổi đáng kể để Lục quân chuẩn bị cho các hoạt động chiến đấu quy mô lớn chống lại những kẻ thù tinh vi hơn. Nhưng họ cũng nhấn mạnh những thách thức tuyển dụng khó khăn mà tất cả các ngành trong quân đội đang phải đối mặt.

Trong năm tài chính vừa qua, kết thúc vào ngày 30 tháng 9, Hải quân, Lục quân và Không quân đều không đạt được mục tiêu tuyển dụng của mình, trong khi Thủy quân lục chiến và Lực lượng Không gian nhỏ bé đã đạt được mục tiêu của họ. Lục quân đã nhận thêm hơn 50.000 tân binh, không đạt mục tiêu công bố là 65.000.

Năm tài chính trước đó, mục tiêu nhập ngũ là 60.000 nhưng chỉ đạt được 45.000 người.

Đáp lại, Lục quân đã tiến hành một cuộc cải tổ sâu rộng về tuyển dụng vào mùa thu năm ngoái để tập trung hơn vào những người trẻ đã dành thời gian học đại học hoặc đang tìm việc khi mới bắt đầu sự nghiệp. Và Lục quân đang hình thành một lực lượng tuyển dụng chuyên nghiệp mới, thay vì dựa vào những người lính được giao nhiệm vụ ngẫu nhiên.

Khi thảo luận về những thay đổi vào thời điểm này, bà Wormuth thừa nhận rằng Lục quân đã không tuyển dụng tốt trong thời gian dài và không đạt được mục tiêu hàng năm về số lượng hợp đồng nhập ngũ mới kể từ năm 2014.

Một số người dân mà Đài Á Châu Tự Do (RFA) hỏi ý kiến thể hiện sự bất bình trước việc cơ quan công an xông vào rạp đang chiếu phim Mai có gắn nhãn 18+ để kiểm tra giấy tờ tuỳ thân của khán giả.

Truyền thông nhà nước đưa tin vào khoảng 19 giờ ngày 26/2, tại rạp Cinestar Quốc Thanh ở phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1, thành phố Hồ Chí Minh, lực lượng chức năng vào kiểm tra theo công văn của Bộ Văn hoá-Thể thao và Du lịch, với nội dung là tăng cường kiểm tra, giám sát bộ phim của đạo diễn Trấn Thành được dán nhãn T18 (chỉ cho khán giả đủ 18 tuổi trở lên được phép xem).

Cơ quan chức năng yêu cầu ngưng chiếu phim và bật đèn sáng để kiểm tra độ tuổi của khán giả dựa vào giấy tờ tuỳ thân. Tuy rạp Cinestar Quốc Thanh không trả lời cuộc điện thoại của phóng viên nhưng đại diện của Cinestar, được dẫn lời bởi báo mạng Dân Trí thì “Lực lượng chức năng kiểm tra đột xuất, nhưng không phát hiện khán giả xem phim nào chưa đủ độ tuổi quy định tại buổi chiếu.”

Một luật gia ở Hà Nội, người muốn ẩn danh vì lý do an ninh, bình luận về sự việc đang gây xôn xao dư luận này:

“Luật Điện ảnh 2022 và các quy định hướng dẫn thi hành luật này bao gồm cả nghị định và thông tư, chỉ có quy định về phân loại phim, tiêu chí phân loại phim, hiển thị phân loại phim, cảnh báo trong phim, quy định về kiểm tra, xử phạt hành chính đối với việc người xem không đúng lứa tuổi đã phân loại tại các rạp còn chưa rõ ràng về thẩm quyền và thiếu tính thực tiễn.”

Điều 19 của Luật Điện ảnh 2022 quy định về việc phổ biến phim trong rạp chiếu phim, theo đó các cơ sở điện ảnh phổ biến phim trong rạp chiếu phim phải bảo đảm người xem phim đúng độ tuổi theo phân loại phim.

Điều 47 của luật này cũng nói Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh có nhiệm vụ “Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động điện ảnh theo thẩm quyền.”

Theo vị luật gia trên, việc kiểm tra của cơ quan chức năng ở rạp Cinestar Quốc Thanh vừa qua không dựa trên cơ sở pháp luật theo nguyên tắc của nhà nước pháp quyền- công chức chỉ được làm những việc pháp luật quy định, trao quyền, trao nghĩa vụ.

Ông cho rằng cơ quan chức năng của phường Nguyễn Duy Trinh đã hoàn toàn sai vì “thay vì kiểm tra quy trình hoạt động của rạp, thì lại đi kiểm tra căn cước người xem.”

“Để kiểm tra giấy tờ tùy thân của người xem, thì phải có dấu hiệu về ‘lỗi’ của khán giả. Nhưng trong trường hợp này thì khán giả có lỗi gì? Không lẽ việc người ta xem phim lại là lỗi!”

Mai là bộ phim đơn thuần về câu chuyện gia đình và xã hội có một số cảnh "nóng", đang làm mưa làm gió trong các rạp chiếu phim, với doanh thu gần 500 tỷ đồng chỉ từ ngày 10/2 đến nay so với hơn 5 tỷ đồng doanh thu của bộ phim "Đào, phở và piano" do Nhà nước đặt hàng sản xuất.

Ông Đinh Thuần Ngô, một người từng hành nghề luật sư nhiều năm ở thành phố Hồ Chí Minh trước khi định cư tại Hoa Kỳ, bình luận với RFA trong ngày 28/2:

“Có nhiều cách tiếp cận, thí dụ bạn trao quyền cho rạp, cấm người xem dưới 18 thì bạn phải tin người ta làm đúng, bởi vì khi người ta làm sai thì phạt người ta. Còn làm sao để phát hiện việc làm sai thì bạn có nhiều cách, thí dụ khi người ta mua vé thì bạn kiểm tra ngay từ đó.”

Theo ông, cơ quan chức năng có thể thực hiện kiểm tra việc tuân thủ quy định về độ tuổi của khán giả một cách tế nhị hơn từ trước khi khán giả mua vé vào rạp. Ông nói:

"Về mặt luật, cơ quan công quyền có nhiều cách làm văn minh so với chuẩn mực thế giới hơn là làm theo cách rất là rừng rú ở thế kỷ 21 này.

Nhảy vô như vậy là hành xử không văn hoá vì họ mang danh một người văn hoá mà không có một hoạt động một cách văn hoá trong một môi trường văn hoá.”

Ông cho rằng hành xử của các lực lượng chức năng trong vụ việc trên biểu hiện“xã hội Việt Nam không dựa trên một niềm tin.”

Theo Nghị định 38 năm 2021 của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo, hành vi "phổ biến phim cho khán giả không đúng độ tuổi theo quy định hoặc để khán giả không đúng với độ tuổi theo quy định vào rạp xem phim" có thể bị phạt từ 30 triệu đến 40 triệu đồng và bị buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp thu được do thực hiện hành vi trên.

Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/6/2021. Vụ kiểm tra trên có thể xem là lần đầu tiên các cơ quan chức năng vào cuộc làm việc gây xôn xao dư luận.

Trong một status của mình trên Facebook, ông Nguyễn Dân ở thành phố HCM chỉ trích sự thô bạo của cơ quan chức năng. Ông viết:

“Phải xem việc công an giữa buổi chiếu phim xông vào rạp kiểm tra có khán giả nào dưới 18 không là một việc tày đình.

Một đất nước (tự xưng) tự do dân chủ không thể có việc công an ngang nhiên hành xử thô bạo như vậy.”

Theo ông, quan hệ giữa khán giả và rạp chiếu phim trên lý thuyết là một giao dịch dân sự đặc biệt, vì có liên quan đến cảm xúc nhưng lại không thành vì công an và cơ quan ban ngành cản trở.

Ông cho rằng ở các nước văn minh, khán giả hoàn toàn có thể kiện rạp đòi bồi thường tiền vé và tổn thất tinh thần. Còn rạp có thể kiện ngược lại công an hoặc sẽ có các định chế "trị" sự lộng quyền của các cơ quan này.

Nhạc sỹ Tuấn Khanh nói rằng trong một khung cảnh thưởng thức văn hóa, không có gì khó chịu bằng việc nhân viên công lực đột nhiên xuất hiện và khám xét.

“Đây là việc tính toán thuận lợi cho phía cơ quan nhà nước, nhưng không nghĩ đến tâm lý khán giả, và cú sốc đời sống văn hóa nói chung.

Thuốc lá ở Việt Nam cũng quy định tuổi để bán, nhưng chưa bao giờ thấy một cuộc kiểm tra nào tương tự ở nơi bán thuốc lá lẻ hay trong các quán bar, vũ trường... sự gắt gao riêng biệt này, quả là cần suy nghĩ về mục đích lẫn hành động.”

Theo ông, bóng dáng của lực lượng công quyền “tùy tiện xen vào đời sống bình thường đối với người dân miền Nam vẫn là một ký ức nặng nề, có từ thời ngăn sông cấm chợ. Tưởng như mọi thứ đã đi qua, nhưng sau vài thập niên nó vẫn hiển hiện y như vậy.”

Tuy nhiên, cũng có ý kiến ủng hộ việc làm của cơ quan chức năng. Fanpage Thường Dân có hơn 60 ngàn người theo dõi, thường đăng tải các ý kiến và thông tin ủng hộ Chính phủ Việt Nam có bài viết ngắn về vụ việc cho rằng, không phải ngẫu nhiên "các nước trên thế giới đều quy định độ tuổi được tiếp cận với thể loại phim truyện trên truyền hình hay chiếu ở rạp."

Tác giả đặt câu hỏi:

"Đối với một bộ phim chứa đựng nhiều hình ảnh bạo lực, lời nói thô tục, cảnh quay nóng bỏng đã được dán nhãn 18+, thì có nghĩa là chỉ người từ 18 tuổi trở lên mới được tiếp cận. Việc một đoàn liên ngành trong đó có cán bộ công an kiểm tra các rạp chiếu phim khi có thông tin trẻ em (người chưa đủ 18 tuổi) vào xem phim thì có gì là ‘ngăn cản hoạt động giải trí văn hóa của người dân’???"

Bài viết cũng đề nghị "cơ quan chức năng cần xử phạt nghiêm những rạp chiếu nào vì lợi ích cá nhân bất chấp quy định pháp luật về độ tuổi để bán vé xem phim không đúng đối tượng. Cần làm nghiêm để bảo vệ tương lai trẻ em và của chính đất nước."

Phóng viên gửi email cho Cục Điện ảnh với đề nghị bình luận về việc kiểm tra đột xuất của lực lượng chức năng đối với Cinestar Quốc Thanh nhưng chưa nhận được ngay phản hồi.

Theo báo mạng Dân Trí, ở một số cụm rạp tại TPHCM, khâu soát vé khá lỏng lẻo và để nhiều khán giả dưới 18 tuổi mua vé xem phim Mai dù tác phẩm này dán nhãn T18.

* Bác sĩ xác nhận sức khỏe Tổng thống Biden vẫn đảm bảo
* Vùng ly khai Moldova đề nghị Nga bảo vệ

Ông Zelensky kêu gọi sự ủng hộ từ Balkan

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đến dự hội nghị thượng đỉnh các nước Đông Nam Âu hôm 28-2 tại thủ đô Tirana của Albania, thúc đẩy ý tưởng sản xuất vũ khí chung.

"Chúng tôi quan tâm đến việc hợp tác sản xuất với quý vị và tất cả các đối tác của chúng tôi. Có khoảng 500 công ty quốc phòng đang hoạt động ở Ukraine, mỗi công ty trong số này đều góp phần tăng thêm sức mạnh nhưng điều đó là không đủ để giành chiến thắng trước Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Chúng tôi nhận thấy vấn đề liên quan đến việc cung cấp đạn dược ảnh hưởng đến tình hình trên chiến trường", ông Zelensky nói với phái đoàn từ Albania, Bulgaria, Serbia, Bắc Macedonia, Kosovo, Bosnia, Montenegro, Croatia, Moldova và Romania.

Tổng thống Zelensky cũng đề xuất tổ chức diễn đàn quốc phòng Ukraine - Balkan ở Kiev hoặc thủ đô của một nước ở Balkan.

Albania, Bulgaria, Bắc Macedonia, Montenegro và Romania là thành viên NATO, đã tham gia các lệnh trừng phạt của phương Tây chống lại Nga và gửi vũ khí, thiết bị tới Ukraine. Có những ngành công nghiệp vũ khí quan trọng ở các vùng thuộc khu vực Balkan, đặc biệt là tại Serbia và Croatia.

Một tuyên bố chung được 10 nước ký tại hội nghị thượng đỉnh cho biết các nhà lãnh đạo của họ sẵn sàng tham gia thượng đỉnh hòa bình do Ukraine chủ trì ở Thụy Sĩ nhằm thảo luận về tầm nhìn hòa bình của ông Zelensky.

Vùng ly khai Moldova đề nghị Nga bảo vệ

Các quan chức của chính quyền ở khu vực ly khai Transnistria hôm 28-2 đã kêu gọi Nga bảo vệ khu vực này trước áp lực từ Moldova.

Nghị quyết được thông qua tại một hội nghị của các quan chức vùng ly khai, cho biết họ sẽ kêu gọi cả Hội đồng Liên bang (tức Thượng viện) và Duma quốc gia (tức Hạ viện) Nga "thực hiện các biện pháp bảo vệ Transnistria trước áp lực ngày càng tăng từ Moldova".

Cũng theo nghị quyết này, "có áp lực kinh tế và xã hội với Transnistria, điều này mâu thuẫn trực tiếp với nguyên tắc và cách tiếp cận của châu Âu trong việc bảo vệ nhân quyền và tự do thương mại".

Bộ Ngoại giao Nga đã bình luận về cuộc họp này, cho biết bảo vệ lợi ích của công dân Transnistria là ưu tiên hàng đầu và yêu cầu này sẽ được xem xét cẩn thận, theo Hãng thông tấn RIA (Nga).

Quan hệ giữa Nga và Moldova đã trở nên căng thẳng khi chính quyền Chisinau theo đuổi đường lối thân phương Tây.

Cùng ngày, Tổng thống Moldova Maia Sandu đến Albania dự hội nghị thượng đỉnh các nước Đông Nam Âu, cho biết Chisinau vẫn cam kết giải quyết hòa bình trong xung đột với Transnistria.

Ông Mitch McConnell sẽ từ chức

Lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ Mitch McConnell cho biết ông sẽ từ chức sau cuộc bầu cử vào tháng 11 năm nay.

"Tôi đã bước sang tuổi 82 vào tuần trước. Ngày kết thúc những cống hiến của tôi đã gần hơn tôi mong muốn. Đã đến thời điểm dành cho thế hệ lãnh đạo tiếp theo", ông McConnell xúc động khi tuyên bố tại Thượng viện hôm 28-2.

Ông McConnell đại diện cho bang Kentucky tại Thượng viện từ năm 1985 và là lãnh đạo của Đảng Cộng hòa tại Thượng viện từ năm 2007.

Sức khỏe Tổng thống Biden vẫn đảm bảo

Bác sĩ của Tổng thống Mỹ Joe Biden xác định ông "vẫn phù hợp để thực hiện nhiệm vụ" và không có mối lo ngại nào về sức khỏe sau cuộc kiểm tra y tế trước thềm bầu cử vào hôm 28-2.

"Ông ấy tiếp tục đủ sức khỏe để thực hiện nhiệm vụ và đầy đủ mọi trách nhiệm của mình mà không cần bất kỳ sự miễn trừ hoặc điều chỉnh đặc biệt nào", báo cáo của bác sĩ Kevin O'Connor nêu.

Cuộc kiểm tra hằng năm được thực hiện tại bệnh viện quân đội Walter Reed diễn ra vài tuần sau khi có báo cáo của công tố viên đặc biệt cho biết ông Biden là người già và đãng trí.

Theo bác sĩ O'Connor, vấn đề duy nhất trong năm nay của ông Biden là phải sử dụng máy giúp thông đường thở vào ban đêm và giảm tình trạng gián đoạn giấc ngủ. Ngoài ra, ông Biden gặp một số vấn đề nhỏ về thể chất bao gồm việc đi lại khó khăn do vấn đề về cột sống nhưng không có sự thay đổi đáng kể so với năm ngoái.

Israel tấn công Damascus

Theo Hãng tin AFP, Bộ Quốc phòng Syria tố Israel đã tiến hành các cuộc không kích nhằm vào một số địa điểm ở vùng nông thôn Damascus vào ngày 29-2. Syria cũng tuyên bố đã đáp trả và bắn hạ hầu hết các tên lửa của Tel Aviv.

Cơ quan giám sát nhân quyền Syria cho biết các cuộc tấn công của Israel đã khiến 2 người Syria ủng hộ Hezbollah thiệt mạng. Đồng thời, cuộc tấn công "nhắm vào địa điểm nơi các nhóm được Iran hậu thuẫn, bao gồm nơi đóng của lực lượng Hezbollah của Lebanon" tại hai địa điểm gần Damascus.

Đây là cuộc tấn công mới nhất vào Syria trong bối cảnh căng thẳng ở khu vực gia tăng kể từ khi xung đột Israel - Hamas nổ ra vào tháng 10-2023. Israel hiếm khi bình luận về các cuộc tấn công riêng lẻ nhưng nhiều lần tuyên bố sẽ không cho phép Iran mở rộng sự hiện diện ở Syria.