A- Mục đích của chương trình Phượng Hoàng

            Chương trình Phượng Hoàng là một kế sách của Chính phủ VNCH có mục đích rất đơn giản và dễ hiểu: Tiêu Diệt Hạ Tầng Cơ Sở Cộng Sản.

            Chỉ có tám chữ thôi nhưng muốn thực hiện cho có kết quả mà vẫn giữ được tinh thấn dân chủ và tôn trọng luật pháp của quốc gia thì không phải là chuyện dễ dàng đặc biệt là trong thời chiến.

            B- Công Tác của CSĐB Trong Chương Trình Phượng Hoàng

            Tiêu diệt HTCS Cộng sàn là nhiệm vụ hàng đầu của CSĐB. Để chu toàn nhiệm vụ này. CSĐB đã thi hành các công tác sau đây:

            I- Phát hiện HTCS/CS trong lãnh thổ trách nhiệm:

Muốn phát hiện HTCS/CS, các F. ĐB đã thực hiện:

            1/- Tổ chức lưới tình báo:

            a) Lưới tình báo chuyên nghiệp: Gồm các Tình báo viên và Mật báo viên xâm nhập hay nội tuyến đang hoạt động trong các tổ chức địch. Các HTCS/CS bị phát hiện qua lưới tình báo này, tuy chính xác nhưng không thể vô hiệu hóa ngay vì vấn đề nuôi dưỡng hay bào mật. Chỉ khi nào kế hoạch xâm nhập chấm dứt, công tác đánh phá HTCS/CS mới thực hiện.

            b) Lưới tình báo diện địa: Gồm các Mật báo viên và Cảm tình viên diện địa tức là những thành phần không nằm trong tổ chức Cộng sản hoạt động. Những HTCS/CS bị phát hiện bởi lưới tình báo này được CSĐB lập hồ sơ cung cấp cho Ủy ban Phụng Hoàng địa phương để tổ chức hành quân Phượng Hoàng truy bắt.

            c) Tình báo nhân dân: Dù không có trách nhiệm tổ chức, nhưng CSĐB có nhiệm vụ hướng dẫn chuyên môn cho các BCH/CSQG quận và các Trưởng Cuộc Cảnh Sát xã trong việc thiết lập tổ chức Tình báo nhân dân tại địa phương.

            2/- Thẩm vấn nguồn tin:

            Mỗi F/ĐB Tỉnh Thị xã đều có một Trung tâm thẩm vấn trực thuộc (G thẩm vấn) có nhiệm vụ thầm vấn, khai thác các can phạm Cộng sản, kể cả tình nghi (bị bắt trong các cuộc hành quân PH, chưa bị kết án) để phát hiện HTCS/CS và thu thập tin tức thỏa mãn các nhu cầu tính báo.

            3/- Thẩm vấn Hồi chánh viên:

            Tại các tỉnh ngành ĐB đều có biệt phái Thẩm vấn viên, đã được thụ huấn khoá Thẩm Vấn chính trị, qua Ty Chiêu hồi thực hiện công tác thẩm vấn, khai thác tin tức  về HTCS/CS.

            II - Thiết lập văn khố CSĐB:

            Để hổ trợ công việc của UBPH địa phương, F/ĐB đã thiết lập một văn khố ĐB bằng cách:

            - Khai thác tất cả các tin tức tình báo trong ngành và của các cơ quan bạn có liên quan đến HTCS/CS để mở hồ sơ cá nhân, lập danh thẻ và cập nhật hóa lý lịch của HTCS/CS họat động trong lãnh thổ trách nhiệm.

            - Lập trận liệt lý lịch và trận liệt ảnh của mục tiêu đối đầu (Tỉnh ủy và UBND Tỉnh của Việt cộng).

            III- Tiêu Diệt HTCS/CS:

             Theo chương trình Phượng Hoàng, có ba cách vô hiệu hóa HTCS/CS: Giết, Bắt và Hồi chánh. Ngành ĐB chỉ có nhiệm vụ trong hai phương cách đầu mà thôi.

            * Giết:

            F/ĐB không phải là một đơn vị chiến đấu, mà là một cơ quan tình báo có lực lượng võ trang trực thuộc. Vì vậy việc bắt sống để khai thác tin tức là vấn đề ưu tiên. Tuy nhiên, trong trường hôp phát hiện mục tiêu (HTCS/CS) có vũ khí và xuất hiện trong vùng sôi đậu (bán an ninh) thì lực lượng đặc nhiệm hoặc Biệt kích do tin tình báo của F/ĐB sẽ tổ chức đột kích hay phục kích và có thể hạ sát các HTCS/CS nếu bị kháng cự.

            * Bắt:

            Đây là nhiệm vụ hàng ngày của F/ĐB. F/ĐB phài vận dụng mọi phương tiện sẵn có và khả năng chuyên môn để truy tầm, bắt giữ các HTCS/CS hoạt động hợp pháp hoặc bán hợp pháp trong lãnh thổ trách nhiệm. Tuy Cộng sàn bị đặt ngoài vòng pháp luật, nhưng để tránh mọi oan ức cho người dân và sự lạm quyền của viên chức chấp hành , mọi công tác liên quan đến bắt, giữ và kết án phải được thi hành nghiêm chỉnh theo luật định.

            1/- Thủ tục bắt: Mặc dù đối tượng là HTCS/CS, nhưng giới chức thi hành việc bắt giữ phài được tuyên thệ trước Tòa để có quyền Tư Pháp Cảnh Lại, phụ tá Biện Lý. Trong F/ĐB những giới chức có được quyền này gồm:

- Trưởng và Phó F/ĐB cấp tỉnh

- Trưởng G (phòng) Công tác tỉnh

- Trưởng G (phòng) Thẩm vấn tỉnh

- Trưởng H (Ban) Đặc nhiệm của G. Công Tác tỉnh

- Trường H (Ban) Truy tố của G Thẩm Vấn tỉnh

            2/- Thủ tục giam: Theo luật định tất cả tình nghi HTCS/CS9 (chưa được UBAN Tỉnh xét xữ) bị bắt đều phải giao về TrungTâm Tạm Giam thuộc BCH/CSQG Tỉnh và F/ĐB phài làm hồ sơ truy tố đưa ra UBAN Tỉnh xét xữ trong vòng 30 ngày. Tùy theo số lượng tạm giam cùa các tình nghi HTCS/CS, UBAN Tỉnh sẽ nhóm họp hàng tuần hoặc lâu hơn. Ngay sau cuộc họp, số nghi can không đủ yếu tố sẽ được phóng thích tại chỗ, còn số can phạm bị kết án sẽ được F/ĐB chuyển qua Trung Tâm Cải Huấn Tỉnh để thụ hình.

            3/- - Kết án: Ngoại trừ những can phạm co tang vật như vũ khí, chất nổ…sẽ bị truy tố ra Tòa án Quân sự, các nghi can HTCS/CS bị bắt đều do UBAN Tỉnh xét xử và kết án. Tuy đối tượng bị kết án là HTCS/CS, nhưng thành phần xét xử cũng như thủ tục kết án vẫn giữ được tính cách dân chủ và công bằng:

            a). Thành phần UBAN Tỉnh:

            Trừ các cơ quan hội viên có dính líu đến việc phát hiện và bắt giữ HTCS/CS như F/ĐB, Ty ANQĐ, Phòng 2 Tiểu khu, Ty Chiêu Hồi…. Cuộc họp của UBAN Tỉnh bắt buộc phải có đại diện của 3 ngành Hành pháp , Lập pháp và Tư pháp:

- Tỉnh truởng (Hành pháp): Chủ tịch UB

- Chủ tịch HĐ Tỉnh (Lập pháp): Phó chủ tịch

- Biện Lý Tòa Sơ thẩm địa phương Tư pháp): Cố vấn Pháp luật.

Ngoài ra ty Nội an của tòa Hành chánh Tỉnh với tư cách là Tổng thư ký của UBAN có nhiệm vụ triệu tập phiên họp và tóm kết cung từ của các HTCS/CS do F/ĐB chuyễn qua để trình bày tội trạng của từng cá nhân cho UB xét xữ.

            b). Tội trạng và án phạt:

            Theo định nghĩa của chương trình Phượng Hoàng, HTCS/CS là những thành phần hoạt động cho VC nhưng không phài là thành phần quân sự. Thành phần này được chia làm ba loại và thời hạn an trí được ấn định rõ ràng cho từng loại:

            LOẠI A: Các đảng viên Cộng sản và các cán bộ HTCS/CS có chức vụ trong các tổ chức các cấp từ tỉnh, quận, xã v.v... Thời hạn an trí  2 năm và có thể tái xét (thời gian gia hạn không được quá một nửa án phạt)

            LOẠI B: Tất cà cán bộ HTCS/CS. Cán bộ là người có khả năng chỉ huy từ hai người trở lên. Thời hạn an trí là 1 đến 2 năm và có thể tái xét

            LOẠI C: Không thuộc hai loại trên. Thời hạn an trí dưới 1 năm và không được tái xét.

            Theo chương trình Phượng Hoàng, HTCS/CS bị bắt, sau khi UBAN Tỉnh xác nhận tội trạng là loại A hoặc B mới được liệt kê vào số HTCS/CS bị tiêu diệt (vô hiệu hóa). Thí dụ: trong 1 tuần F/ĐB bắt giữ 20 HTCS/CS, sau khi UBAN xét xử, dù tất cả đều bị xử giam, nhưng thời hạn an trí đều dưới 1 năm (loại C) thì xem như trong tuần đó F/ĐB chẵng vô hiệu hóa được một HTCS/CS nào cho chương trình PH.

            c). Thủ tục xét xử:      

            Trong một phiên họp, không cần biết số HTCS/CS đưa ra nhiều hay ít, UBAN Tỉnh vẫn phải xét hỏi và định án từng người một. Nghi can HTCS/CS được đưa ra trình diện trước UB để nghe đại diện ty Nội an đọc tóm lược tội trạng và có quyền bào chữa cũng như trả lời những câu hỏi của UB trong phiên họp. Sau khi định án, chủ tịch UBAN Tỉnh phải tuyên bố tội trạng và án phạt ngay trong phiên họp. Thủ tục này được áp dụng để ngăn ngừa những việc lừa gạt, hoặc làm tiền thân nhân của can phạm có thể xảy ra.

            Tóm lại, dù là trong thời chiến, chính sách của chính phủ VNCH đối với kẻ thù vẫn giữ được tính cách dân chủ và thật sự nhân đạo.

            IV- Cách thức truy bắt HTCS/CS của F/ĐB:

            1/- Trường hợp thông thường:

            Khi phát hiện được HTCS/CS hoạt động hợp pháp trong khu vực trách nhiệm, một viên chức của F/ĐB có quyền Tư pháp Cảnh lại cùng vài nhân viên  (ít nhiều tùy khả năng trốn chạy cùa mục tiêu) đến tận nhà đưa lệnh mời điều tra của CHT/CSQG hoặc của trưởng F/ĐB để bắt giải về cơ quan F/Đặc Biệt, sau khi thông báo với chính quyền địa phương. Ngay sau đó F/ĐB phải điện trình Tỉnh trưởng kiêm chủ tịch UBAN xin lệnh tạm giam nghi can.

            2/- Bắt cóc khống chế:

            F/ĐB tổ chức bắt cóc đối với mục tiêu được chấm định để khống chế xử dụng trong công tác tình báo chuyên nghiệp. Việc bắt giữ phài được bảo mật một cách tuyệt đối. Mục tiêu được theo dõi kỹ càng và chứng cớ tội phạm (hoạt động cho VC), phải chuẩn bị đầy đủ trước khi bắt giữ. Để tránh sự tò mò của dân chúng, việc bắt giữ được thực hiện trên lộ trình mục tiêu thường di chuyển và ở địa điểm hoang vắng được nghiên cứu trước.

            Sau khi bắt giữ, mục tiêu đưọc đưa đến nhà an toàn và tại đây F/ĐB sẽ chuyển mục tiêu về cơ quan và lập thủ tục tạm giam như trường hợp truy bắt thông thường, nếu thành công hồ sơ hợp tác phải thanh toán nhanh chóng để mục tiêu trở về lại nhà trong ngày một cách bình thường như không có gì xãy ra.

            3/- Hành quân Phụng Hoàng:

            Sau khi nghiên cứu kết quả khai thác can phạm, hồ sơ phỏng vấn Hồi chánh viên và tin tức phát hiện HTCS/Cs của các lưới tình báo, F/ĐB sẽ chấm định vùng có  thể tổ chức hành quân PH trong lãnh thổ trách nhiệm.

            Hành quân PH là cuộc hành quân tránh chạm địch nhưng phải có kết quả tốt về công tác tóm bắt HTCS/CS. Tùy tình hình an ninh của khu vực hành quân, F/ĐB hoặc khi xữ dụng lực lượng đặc nhiệm, hoặc phối hợp với lực lượng võ trang trực thuộc BCH/CSQG tỉnh như Cảnh Sát Dã Chiến và Thám Sát Đặc Biệt Tỉnh….

            Khu vực tổ chức Hành Quân Phượng Hoàng phải được thông báo cho Tiểu khu trước khi thực hiện để tránh ngộ nhận.  Hồ sơ lý lịch và hình ảnh của HTCS/CS bị phát hiện sống trong khu vực HQ đưọc văn khố đặc biệt của F/ĐB cung cấp đầy đủ cho ban chỉ huy HQ xử dụng. Các HTCS/CS bị bắt trong cuộc HQ/PH sẽ được chuyển vể trại Tạm Giam của BCH/CSQG tỉnh và sẽ dược F/ĐB thẩm cung lập hồ sơ trình UBAN tỉnh xét xử trong vòng 30 ngày.

            4/- Hành quân Đại Phong:

            HQ/ ĐP là phương cách bắt giữ HTCS/CS của F/ĐB qua sự nhận diện của Hồi chánh viên.

            HTCS/CS ra hồi chánh thường hoạt động trong vủng bán an ninh hoặc mất an ninh. Những vùng này ngoài sự kiểm soát của ta, nên ta không biết dân sống trong đó ai là HTCS/CS, ai là thường dân và hàng ngày, dân chúng từ trong vùng đó ra vùng an ninh sinh hoạt, có thể có cả HTCS/CS

            F/ĐB sẽ đưa Hồi Chánh Viên đến những lộ trình đi về để nhận diện. Khi HCV nhận diện người nào thì F/ĐB sẽ cho theo dõi để chận bắt ở một địa điểm khác cách xa chỗ quan sát để tránh náo động có thể làm lộ công tác HQ. 

            5/- Kế hoạch Lá Rừng hay F6:

            VC đã thất bại vả tổn thất nặng nề trong cuộc tổng công kích tết Mậu Thân, vì chúng đánh giá sai về số lượng và chất lượng của cơ sở hợp pháp trong vùng ta kiểm soát. Khi chúng vào đươc thành phố, không ai giúp đỡ và hướng dẫn đường đi nước bước nên hoang mang và không còn tinh thần chiến đấu. Đến lúc tháo chạy, cũng không biết ngõ ngách nào rút lui được an toàn. Kinh nghiệm này cho ta thấy muốn vô hiệu hóa cuộc tổng tấn công của VC vào thành phố, ta phải vô hiệu hóa những thành phần có thể giúp đỡ cho địch (liên hệ Cộng sản) đang sống trong thành phố hoặc trong vùng ta kiểm soát. Kế hoạch Lá Rừng với bí số F6 của CSĐB thực hiện công tác này.  

            a- Chuẩn bị:

            Kế hoạch chỉ được thực hiện trong tình trạng khẩn trương tức là lúc tình hình an ninh lãnh thổ bị đe dọa (có thể có cuộc tấn công của VC). Khồi ĐB sẽ dùng mật mã CSĐB chỉ thị cho các F/ĐB trên toàn quốc chuẩn bị thi hành kế hoạch F6. Công tác chuẩn bị của F/ĐB như sau:

            - Lập danh sách tất cà những người nào tình nghi có thể có cảm tình với VC (Liên hệ gia đình, cựu đảng viên, cựu can cứu Cộng sản) đang sinh sống trong tỉnh lỵ.

            - Chỉ thị các G/ĐB quận cũng lập danh sách tương tự thuộc lãnh thổ quận lỵ

            - Sau khi tổng kết danh sách toàn tỉnh, CHT/CSQG hoặc Trưởng F/ĐB đích thân mang tay trình tỉnh trưởng kèm theo nội dung kế hoạch để xin tỉnh trưởng giúp đở và phối hợp thực hiện.

            - Chọn địa điểm cô lập: Theo kế hoạch, thì tất cả các thành phần nằm trong danh sách sẽ được cô lập khi kế hoạch được lệnh thực hiện. Vì vậy F/ĐB phải  nghiên cứu tìm một địa điểm rộng rãi, cách biệt với dân chúng, tránh được sự dòm ngó của giới truyền thông báo chí, nhưng phài nằm trong vùng an ninh và thuận tiện cho việc di chuyển rồi trình xin Tỉnh trưởng được phép xử dụng cho kế hoạch.

            - Sau khi Tỉnh trưởng đồng ý, F/ĐB sẽ điện trình danh sách về trung ương và chờ lệnh thực hiện.

            b)- Thực hiện:

            Khi được lệnh thi hành, vào giờ G, F/ĐB sẽ mời tất cả các đối tượng có trong danh sách đến địa đìểm qui định (trường học, sân banh…) Sau đó BCH/CSQG tỉnh điều động tất cả các phương tiện di chuyển cơ hữu (xe của ban công xa, tàu, thuyền của Giang Cảnh…) để di chuyển số người này đến địa điểm cô lập.

            Một điểm rất phức tạp và tế nhị là cách đối xử của chính quyền với thành phần bị cô lập . Bởi họ không phải là tội phạm, nên chính quyền phải xem họ giống như thường dân và phải vận dụng tất cả nhân lực, vật lực để giúp đở họ, trong thời gian họ bị cô lập. Việc đối xử đòi hỏi rất nhiều công sức và ngân quỹ. Có thể nói hầu hết các Ty, Sở thuộc tòa Hành chánh tỉnh đều phải công sức vào việc thi hành kế hoạch này:

            - BCH/CSQG: An ninh khu vực.

            - Bình Định Phát Triển: Phụ trách lều lán, chỗ ở, chỗ ngủ.

            - Ty Xã Hội và Tài Chánh: Phụ trách ăn uống

            - Ty Y tế: Khám sức khỏe.

            Thành phần nằm trong danh sách sẽ sinh họat tại địa điểm cô lập cho đến khi kế hoạch F/6 chấm dứt.

            Sau tết Mậu Thân, kế hoạch F/6 đã được khối ĐB cho thực hiện, với kết quả là VC không thể mở cuộc tổng tấn công đồng loạt các nơi như chúng dự định, ngoại trừ một vài nơi chúng phải xử dụng lực lượng quân sự lớn vì nhu cầu chiến lược của chúng, như Quảng Trị, Bình Long v.v...

            C- Kết Luận:

            Tóm lại trước 1975, với mục đích tiêu diệt HTCS/CS, chương trình Phượng Hoàng đã phá vỡ được nhiêu âm mưu của địch, vì HTCS/CS là nền tảng cơ bản mà VC xử dụng trong chiến lược xâm chiếm miền Nam. Tuy nhiên, trong dân chúng thậm chí ngay cả công viên chức Hành Chánh của các Ty, Sở.., ít ai biết đến. Ở địa phương (quận, tỉnh) CSĐB là xương sống của chuơng trình này mà ông Tỉnh, ông Quận v.v... cũng không biết hay biết rất là lơ mơ.

            Từ giữa thập niên 1960, CSĐB được tổ chức thành một cơ quan tình báo chuyên nghiệp theo những mô hình ngoại quốc. Cán bộ và nhân viên Đặc Biệt được chọn lựa và huấn luyện nghiệp vụ chuyên môn kỹ càng và chỉ phục vụ trong ngành Đặc Biệt từ cấp địa phương cho đến trung ương, ngoại trừ vì lý do kỷ luật hoặc vì những nhu cầu công tác khác, bị hay được đưa ra khỏi ngành, nhưng phải có sự chấp thuận của Trưởng Khối Đặc Biệt ở Bộ Tư Lệnh.

            Với nghiệp vụ được chuyên môn hóa, nhân viên ĐB rất hãnh diện về tổ chức của mình và rất tự tin trong hoạt động. CSĐB đánh phá VC khắp nơi trên toàn lãnh thổ và đã đánh trúng. Đó là lý do vì sao hầu hết các Trưởng F/ĐB đều nằm trong danh sách những người tù cuối cùng của Cộng sản sau ngày mất nước 30- 4- 75.!!

                                                                                                      Dallas, cuối năm 2009

                                                                                                              Lâm Minh Sơn.

http://canhsatquocgia.org/D_1-2_2-77_4-46_5-10_6-1_17-4_14-2_15-2/csdb-trong-cong-tac.html

Tân Sơn Hòa chuyển