Chúng ta thường biết tên của ông là Ulysses Simpson Grant, do tài liệu để lại, nhưng tên thực của vị tướng này là Hiram Ulysses Simpson Grant. Khi còn nhỏ người ta gọi ông bằng tên “Lyss”. Do đó, Dân Biểu Thomas Hamer đã không biết tên này, khi giới thiệu và đỡ đầu cho Grant theo học Hàn Lâm Viện Quân Sự West Point. Ông ta chỉ biết rằng Simpson là tên (first name) của mẹ Grant, và Lyss là tên lót (middle name) của Grant, nên khi điền vào đơn xin theo học, ông đã ghi là “Ulysses S. Grant”. Ngay khi nhập học, thấy tên mình không đúng, Grant đã nhờ trường điều chỉnh lại, nhưng đã được trả lời dứt khoát là không được, bởi lẽ tên ông đã trở thành tên chính thức được ghi trong hồ sơ nhập học. Do đó, ông muốn theo học thì phải chấp nhận tên này.

Năm 1839, ông chính thức nhập trường West Point. Sau 4 năm, ông tốt nghiệp với cấp bậc Thiếu Úy, với thứ hạng 21/33.

Ngày 30 tháng 9 cùng năm, ông trình diện đơn vị ở Jefferson Barrack tại St. Louis, và được phục vụ tại Đơn Vị 4 Bộ Binh Hoa Kỳ, dưới quyền chỉ huy của Đại Tá Steven Kearn, một cấp chỉ huy khả kính. Khi đang học tại West Point, ông có một người bạn tên F. T. Dent. Khi ra trường, một may mắn tình cờ đến với hai người là cùng được phục vụ tại một đơn vị, đồng thời là quê hương của anh bạn cùng khoá. Nông trại của Dent không xa Jefferson Barrack bao nhiêu, nên mỗi lần nghỉ phép cả hai cùng về nông trại của Dent. Bạn của anh là con của cựu Đại Tá Frederick Dent, có một thời làm chủ nhiều nô lệ (slave owner). Trong dịp này, ông đã quen cô Julia Dent, là em ruột của Dent. Trong vòng vài chục năm sau, cô trở thành phu nhân của một tướng lãnh nổi danh, và sau đó trở thành Đệ Nhất Phu Nhân của một trong các tổng thống lỗi lạc nhất Hoa Kỳ. (Giấy bạc 50$ mang hình Tổng Thống Grant.) Trong cuộc chiến tranh Hoa Kỳ, và Mexico (America - Mexico War, 1846 -1848), Tướng Grant đã tham dự nhiều trận đánh sau đây:

*) Trận Palo Alto.
*) Trận Reseca de la Palma.
*) Trận Monterry.
*) Bao vây Veracruz.
*) Mặt trận Molino del Rey.
*) Mặt trận Chapultepec.

Trong cuộc nội chiến, ông đã tham dự hầu hết các mặt trận từ Đông sang Tây, từ Bắc xuống Nam. Điển hình là các mặt trận sau đây:

*) Trận Fort Donelson.
*) Trận Shiloh.
*) Bao vây Vicksburg.
*) Chiến dịch Chattanooga.
*) Chiến dịch Overland.
*) Bao vây Petersburg.
*) Chiến dịch Appomattox.

Tháng 3 năm 1864, Tổng Thống Abraham Lincoln đề cử Tướng Grant làm Tư Lệnh Quân Đội Miền Bắc thay thế cho Tướng Halleck, là một vị tướng có khả năng nhưng tên tuổi của ông bị lu mờ từ nhiều năm trước. Quân Đội Bắc Viginia của Tướng E. Lee đã bị đánh bật ra khỏi địa bàn xung quanh Thủ Đô Richmond.

Khi lực lượng này đang trên đường di tản chiến thuật về hướng Tây Nam Richmond thuộc vùng Appomattox, cách Lynchburg 20 miles để làm lực lượng bảo vệ cho Chính Phủ Miền Nam đã bỏ ngỏ Thủ Đô Richmond về Danville lập thủ đô mới cũng tại vùng cực Nam của Virginia, Tướng Grant đã cho lính truy kích và sau đó bao vây toàn bộ quân đoàn thiện chiến của Tướng Lee.

Sau nhiều ngày bị vây hãm, Tướng Grant đã mở đường cho Tướng Lee đầu hàng (1) với những điều kiện thật nhân đạo để tự ái của Tướng Lee không bị thương tổn. Những điều kiện đưa ra chính là quyết định cuả Tướng Grant, vì ông không cần phải xin phép hoặc tham khảo ý kiến với Bộ Trưởng Bộ Chiến Tranh Edwin Stanton tại Washington, DC. (2)

Sau đây là những điều kiện chính, và sơ khởi do Tướng Grant nêu ra, đã khiến những người theo Tướng Lee vui vẻ chấp nhận và nhớ ơn:

*) Không một ai bị giết để trả thù.
*) Không một ai bị truy tố ra toà về tội phản quốc. Nhân phẩm của họ được tôn trọng.
*) Họ được giữ lại súng ngắn, kiếm, lừa và ngựa mà họ đã mang theo khi nhập ngũ.
*) Sau khi ký giấy cam kết, họ sẽ không bao giờ cầm súng chống lại chính phủ Liên Bang. Họ sẽ được tự do ra về đoàn tụ với gia đình, và được bảo đảm yên tâm sinh sống không có một viên chức điạ phương nào làm khó dễ, và một thời gian sau sẽ được phục hồi quyền công dân.

Sau đó, họ được cung cấp lương thực sau một thời gian dài đói khát.

Tướng Grant đã quan niệm rằng việc đầu hàng của Tướng Lee không những chỉ chấm dứt chiến tranh mà còn khởi đầu cho một giai đoạn xoá bỏ hận thù, đoàn kết hai miền để tái thiết đất nước, qua nhiều lãnh vực mà quan trọng nhất là vấn đề thu phục nhân tâm (Reconstruction Era, 1863 - 1877). Thật vậy, với một đoàn quân 27,805 người, họ đã hớn hở vui mừng thi hành những điều kiện do Tướng Grant đưa ra. Tướng Grant đã cấm binh sĩ miền Bắc reo hò chế nhạo, nhấn mạnh cho họ biết rằng kể từ phút này kẻ bại trận là đồng bào cuả mình. Do đó, nhân phẩm của họ phải được tôn trọng.

Tất cả những điều kiện do Tướng Grant đưa ra đã được thi hành. Chính phủ Liên Bang còn đi xa nữa trong việc hàn gắn vết thương chiến tranh, xoá bỏ hận thù, từng bước tiến tới gian đoạn hoà giải dân tộc (chỉ mất 14 năm), bằng cách trả lại tài sản bị trưng dụng hoặc chiếm đoạt, mà Nghiã Trang Quốc Gia Arlington là một thí dụ điển hình.

o O o

(1) Tướng Grant đã mở đường cho tướng Lee đầu hàng bằng công điện sau đây:

Tổng Hành Dinh Quân Đội Liên Bang

5 giờ chiều, tháng Tư 1865.

Gởi Tướng Robert E. Lee, Tư Lịnh Quân Đội Liên Hiệp (Confederate State Army).
Những kết quả trong tuần vừa qua chắc đã thuyết phục ông về tình thế tuyệt vọng của Quân Đội Bắc Virginia khi còn kháng cự thêm, trong cuộc xung đột này. Tôi cảm thấy đúng như vậy, và để tránh trách nhiệm của tôi về việc đổ máu thêm, tôi yêu cầu ông cho đầu hàng một bộ phận của Quân Đội Liên Hiệp dưới tên Quân Đội Bắc Virginia (the Army of Northern Virginia).

U. S. Grant.  
Trung Tướng

Cùng ngày Tướng Lee phúc đáp:

April 7, 1865.

Thưa Trung Tướng,

Hôm nay, tôi đã nhận được bức thư ngắn của ông. Mặc dầu không thích thú với ý kiến của ông khi diễn tả việc vô hy vọng của một bộ phận của Quân Đội Bắc Virginia, tôi cảm kích về lòng mong muốn của ông muốn tránh cuộc đổ máu vô ích. Trước khi xem xét ý muốn của ông, xin cho tôi biết những điều khoản ông sẽ đề nghị để Quân Đội Bắc Virginia đầu hàng.

R. E. Lee  
Đại Tướng

2) Sau khi Tướng Lee đã ký kết biên bản đầu hàng, Tướng Grant đã gửi một điện tín về Washington DC với nội dung:

4:30 giờ chiều, ngày 9 tháng Tư, 1865

Tổng Hành Dinh Appomattox CH, Va.

Kính gửi Ngài E. M. Stanton, Bộ Trưởng Bộ Chiến Tranh, Washington.

Chiều nay, Tướng Lee đã cho Quân Đội Bắc Virginia đầu hàng, theo những điều kiện do tôi đưa ra. Những tài liệu bổ túc đính kèm sẽ được gửi đến Ngài đầy đủ.

U.S. Grant    
Trung Tướng

Sinh Tồn chuyển