Nguồn: First liquid-fueled rocket, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1926, người đầu tiên đem lại hi vọng cho giấc mơ du hành không gian là nhà khoa học người Mỹ Robert H. Goddard, khi ông thử nghiệm thành công tên lửa nhiên liệu lỏng đầu tiên trên thế giới tại Auburn, Massachusetts. Tên lửa này đã bay được 2,5 giây với tốc độ khoảng 60 dặm/h, đạt độ cao 12,5 m và hạ cánh cách xa 56m. Tên lửa cao 3,05 m, được chế tạo từ các ống mỏng, và sử dụng nhiên liệu là oxy lỏng và xăng.

Những năm đầu thế kỷ 13, người Trung Quốc là những người đầu tiên tạo ra tên lửa dùng thuốc súng sử dụng trong quân sự và có lẽ tên lửa pháo hoa còn được chế tạo từ trước đó. Tên lửa dùng thuốc súng xuất hiện ở châu Âu cũng trong khoảng thế kỷ 13, và sang thế kỷ 19, các kỹ sư người Anh đã có nhiều tiến bộ quan trọng trong giai đoạn đầu của ngành khoa học tên lửa.

Năm 1903, nhà phát minh người Nga Konstantin E. Tsiolkovsky đã cho xuất bản một bài luận về các vấn đề lý thuyết của việc sử dụng động cơ tên lửa trong không gian. Nhưng phải đến khi tên lửa Robert Goddard ra mắt vào những năm 1920 thì người ta mới bắt tay chế tạo loại tên lửa nhiên liệu lỏng hiện đại mà vào đầu những năm 1960 đã đưa con người vào không gian.

Goddard, sinh tại Worcester, Massachusetts, vào năm 1882. Ông trở nên thích thú với ý tưởng du hành không gian sau khi đọc cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng War of the Worlds (1898) của H.G. Wells. Ông bắt đầu chế tạo tên lửa dùng thuốc súng vào năm 1907, khi còn là sinh viên tại Viện Bách khoa Worcester (Worcester Polytechnic Institute) và tiếp tục thử nghiệm tên lửa khi đã là nghiên cứu sinh tiến sĩ và sau đó là giáo sư vật lý tại Đại học Clark. Ông là người đầu tiên chứng minh rằng tên lửa có thể bay trong chân không và cũng là người đầu tiên khám phá năng lượng và lực đẩy của các loại nhiên liệu khác nhau, gồm oxy lỏng và hydro lỏng. Ông đã nhận được bằng sáng chế của Mỹ cho ý tưởng về tên lửa đa tầng và tên lửa nhiên liệu lỏng, và nhận trợ cấp từ Viện Smithsonian để tiếp tục nghiên cứu của mình.

Năm 1919, bài luận kinh điển của Goddard, A Method of Reaching Extreme Altitudes, đã được công bố bởi Viện Smithsonian. Bài luận chỉ ra các lý thuyết toán học của ông về động cơ tên lửa và đề xuất việc phóng một tên lửa không người lái lên mặt trăng trong tương lai. Tuy nhiên, báo chí đã chế giễu ý tưởng tên lửa lên mặt trăng của nhà khoa học. Tháng 01/1920, tờ The New York Times đăng một bài xã luận nói rằng Tiến sĩ Goddard “dường như thiếu kiến thức thường thức được dạy ở trung học,” vì ông nghĩ rằng động cơ tên lửa sẽ hoạt động được ngoài bầu khí quyển trái đất. (Ba ngày trước khi sứ mệnh Apollo đầu tiên hạ cánh trên mặt trăng vào tháng 07/1969, tờ báo đã cho đăng bản đính chính bài xã luận này.)

Tháng 12/1925, Goddard đã thử nghiệm một tên lửa nhiên liệu lỏng tại tòa nhà Khoa Vật lý của Đại học Clark. Ông đã viết rằng tên lửa, được đặt trên một giá cố định, “đã hoạt động một cách thỏa đáng và bay lên mang theo trọng lượng của chính nó.” Ngày 16/03/1926, Goddard thử nghiệm tên lửa nhiên liệu lỏng đầu tiên tại trang trại của dì Effie của ông ở Auburn.

Goddard tiếp tục công việc chế tạo tên lửa cho đến khi ông qua đời vào năm 1945. Các công trình của ông đã được công nhận bởi phi công Charles A. Lindbergh, người đã giúp ông giành được một khoản trợ cấp từ Quỹ Guggenheim về Thúc đẩy Khoa học Hàng không (Guggenheim Fund for the Promotion of Aeronautics). Goddard đã dùng khoản viện trợ này để xây một khu thử nghiệm tại Roswell, New Mexico, hoạt động từ năm 1930 đến năm 1942. Trong suốt thời gian làm việc tại đây, ông đã thực hiện thành công 31 đợt bay thử nghiệm, trong đó có một tên lửa đạt tầm cao 2,7 km chỉ trong 22,3 giây. Trong khi Goddard tự mình tiến hành các thử nghiệm mà không có hỗ trợ chính thức từ chính phủ Mỹ, thì phía Đức đã chủ động trong việc phát triển tên lửa. Tháng 09/1944, họ lần đầu sử dụng tên lửa hành trình V-2 của mình để tàn phá nước Anh. Trong thời chiến, Goddard đã phát triển một động cơ phản lực để giúp khởi động cho các thủy phi cơ của Hải quân Mỹ.

Đáng tiếc là Goddard đã không thể sống để chứng kiến những tiến bộ lớn lao trong việc chế tạo tên lửa vào thập niên 1950 và 1960, vốn đã biến ước mơ du hành không gian của ông thành sự thật. Trung tâm Không gian Goddard của NASA ở Greenbelt, Maryland, đã được đặt theo tên Goddard nhằm vinh danh ông.

http://nghiencuuquocte.org