Tháng năm là mùa phượng tím (jacaranda) ở California. Cũng trong Tháng Năm chúng ta đón Ngày Của Mẹ. Còn nhớ năm nào Yến Tuyết viết trên Người Việt Online. “Từ cái bàn nhỏ nơi tôi ngồi viết thư cho bạn, nhìn ra ngoài nền trời trong xanh của Mùa Xuân ở quận Cam, lòng tôi êm ả, hồn tôi bềnh bồng trên những hàng phượng tím đẹp mơ màng. Phượng tím thường nở rộ vào dịp lễ Mother’s Day của Tháng Năm.”

Phượng tím. Tháng Năm & Ngày Của Mẹ. Còn gì đẹp và ý nghĩa hơn. Một lần nữa, Nguyễn xin trở lại với đề tài này.

Nhưng trước khi nói về phượng tím, xin nói về phượng đỏ của quê nhà. Phan Thị Như Ngọc, trong bài Ký Tháng Năm, viết: “Những ngày này, cùng với những cơn mưa đầu mùa dội xuống Sài Gòn, hoa phượng bắt đầu nở.” Cách đây cũng đã khá lâu, hồi nẳm, anh chàng Phan nhà văn thường lang thang trên các vỉa hè, một hôm nổi hứng gởi cho Nguyễn ba cành phượng đỏ rực (cố nhiên, bằng email). Ý chừng Phan biết Nguyễn mê phượng (mà này, Phan ơi, Nguyễn không chỉ mê phượng đâu đấy nhé, hắn còn mê cả pizza và crawfish nữa, liệu bạn dám gởi những thứ này cho Nguyễn không, mà phải là “riu” (real) đấy nhé, chứ bánh vẽ thì kẻ này không nhận đâu). Lại xin nói thêm về phượng đỏ một chút. Nghe nói ở Mỹ này cũng có nó đấy, mà mãi tận vùng Key West ở Florida kia lận. Chỉ có cô học trò ngày xưa là được một lần nhìn thấy để rồi nước mắt rưng rưng. Thôi thì tạm bằng lòng với phượng tím. Này nhé, nhiều người đã tả nó. Yến Tuyết, như vừa thấy trên. Trúc Chi trong một tập tùy bút. Phan Lạc Phúc sinh thời ở nước Úc cũng viết bài ngợi ca phượng tím. Và hình như cả Bùi Bích Hà nữa. Còn nữ họa sĩ Phan Nguyen Becker cũng đã có lần vẽ phượng tím. Chỉ có ông Mai Thảo là không ưa. Ông nói: Ðã phượng thì phải phượng đỏ của quê nhà, chứ làm đếch gì có phượng tím.

Phượng tím nở vào Tháng Năm. Ôi. Tháng Năm bỗng dưng mà đầy ắp sự kiện. Mother’s Day vào Tháng Năm. Memorial Day sắp tới cũng vào Tháng Năm. Với Nguyễn, và nhiều người nữa dưới trời này, Tháng Năm là nỗi bi hận không nguôi. Nó gợi nhớ nhiều thứ nhức nhối trong đời. Này nhé, khi dép râu nón cối tiến vào Sài Gòn năm 1975 thì cuộc đời bỗng dưng lật qua một trang khác, toàn một màu xám xịt. Và “Thế giới thần tiên sụp đổ / những kẻ hiền lương sống kiếp đọa đày / những người thật thà đã chết…” (Tôi Muốn Yêu. Tôi Muốn Tin Cuộc Ðời). U ơi, em còn nhớ không cũng vào Tháng Năm ấy, em cùng chàng vội vã đi mua chiếc xe đạp để từ đài các bước xuống bụi đường. Và các bạn của Nguyễn ở đây hẳn chưa quên, ngày 26 Tháng Năm, lúc phượng nở đỏ sân trường cũng là lúc Uỷ Ban Quân Quản CS Miền Bắc ra thông cáo kêu gọi anh em sĩ quan quân đội VNCH tới trình diện học tập cải tạo. Nói là chuẩn bị tiền ăn trong 10 ngày, nhiều anh em tưởng là đi 10 ngày rồi về nào ngờ đi mút mùa Lệ Thủy: 5 năm, 7 năm, 12 năm, có người như nhà văn Thảo Trường đi tới 17 năm. Rồi cũng vào dạo cuối Tháng Năm, đúng 20 năm sau tức vào năm 1995, kẻ này và hiền nội chuẩn bị rời bỏ quê cha đất tổ lên đường sang định cư ở Mỹ. Một lần nữa lệ rơi: Ôi Việt Nam từng là nỗi đau xé trong tôi / sao tôi khóc lúc ra đi / phượng đỏ một màu yêu dấu cũ / là lúc chia xa…

Tháng Năm còn là ngày Memorial Day ở Mỹ. Ngày tưởng niệm những chiến sĩ hy sinh cho đất nước, dân tộc. Nội riêng trong chiến tranh Việt Nam, đã có hàng trăm ngàn chiến sĩ Hoa Kỳ và VNCH ngã xuống vì tự do, hạnh phúc của đồng loại và quyền con người. Tháng Năm, ngồi nhớ lại ngày ấy, đã cách xa 42 năm. Những tưởng thời gian đã xóa đi tất cả nhưng không. Vẫn còn đó những bóng hình và tên tuổi của bạn bè. Rồi đây, ngày Memorial Day, sẽ có những bàn tay cắm hoa poppies trên mộ bạn và trên bức tường Ðá Ðen. Mãi mãi những người đã hy sinh còn được tưởng nhớ.

Tháng Năm. Hồi Nguyễn vừa đến Mỹ, cũng vào đầu tháng Năm, một trận tornado hung bạo đã quét qua Oklahoma khiến hàng ngàn ngôi nhà tan nát, gần 50 người chết, cả một vùng Midwest City và Moore thành bình địa. Và sau đó không lâu, cũng vào đầu Tháng Năm, một trận tornado lại đổ chụp xuống một thị trấn của Oklahoma, gây cảnh nhà sập, người chết, tuy không tàn khốc và bi thảm như năm 1999 nhưng cũng khiến bầu trời và lòng người u ám.

Tháng Năm đi trong tai ương. Tháng Năm còn là Ngày Tưởng Niệm Chiến Sĩ Trận Vong như đã nói trên và là Ngày Của Mẹ. Mừng rằng nhiều người mẹ được chồng con thương yêu nhớ tới, tổ chức tiệc mừng và tặng hoa. Những đóa hoa hồng, hoa cẩm chướng màu đỏ là biểu tượng hạnh phúc gởi đến mẹ trong mùa trăng tròn. Nhưng trên địa cầu này được bao nhiêu người hạnh phúc như thế. Còn nhớ sau cơn tornado bi thảm của Tháng Năm 1999, tại nhiều nhà thờ ở Oklahoma, bông cẩm chướng màu trắng nhiều hơn màu hồng bởi có nhiều bà mẹ đã ra đi từ dạo ấy. Ôi Tháng Năm!

TN

( Báo Trẻ )